On the best mode of Teaching the English Language to Welsh Children in English day Schools The Geology of the Carnarvonshire Rocks Yr Eisteddfod-Amcan yr Eisteddfod Y Pwyllgorau BARDDONIAETH. TUDAL. V. 191 289 44 281 140 373 75 230 1 97 193 RHAGYMADRODD. BWRIADWYD Y Cyhoeddiad hwn, yn benaf, i gadw prif gynyrchion yr Eisteddfodau gyda'u gilydd, mewn ffurf wasanaethgar, gryno, a rhad. Dyma ni heddyw yn cael yr hyfrydwch o gyflwyno i'r cyhoedd y Gyfrol Gyntaf o "YR EISTEDDFOD." Hollol afreidiol ydyw dweud ein bod yn teimlo cryn bleser, wrth ragymadroddi yr ychydig linellau hyn, ar ben blwyddyn, yn ol defod ac arfer, y sawl sydd yn eistedd wrth fyrddau y wasg gyfnodol. Nis gallwn ddweud fod cynyrchion y rhan fwyaf o brif Eisteddfodau Cymru, wedi eu llwyr anghofio, am y rheswm syml, na chafodd neb ond y beirniaid y fantais o'u gweled o gwbl. Rhoddwyd miloedd o bunau mewn arian, a bathodau, am danynt, a chlodforwyd eu teilyngdod ar lafar a llên, am ychydig fisoedd; a disgwyliem yn bryderus o ddydd i ddydd, am eu gweled mewn argraff. Credem am danynt, fel y credem am Arthur Frenin, eu bod yn sicr o ddyfod, a gwneud eu hymddangosiad yn ein mysg, ond byth ni ddaethant,-ac am lawer o honynt, byth na ddelont. Llythyrau Athrylith ydynt wedi eu hysgrifenu a'u selio. Disgwyliodd Gwalia yn hiraethus am gael eu derbyn, a buasai ar y pryd yn talu dwbl y draul oedd arnynt,―ond ni yrwyd y llythyrau byth! Llafur ofer yw yr oll. Wedi i'r ysgrifenwyr eu hunain eu gollwng o'u dwylo, a cholli yr awdurfraint ynddynt, aethant i ddwylaw dieithr, ac i gael gofalu am danynt, weithiau gan rai na wyddent eu gwerth, a phryd arall gan bwyllgorau, oeddynt yn hollol ymwybodol o'r pwysigrwydd o'u cyhoeddi, ond a fethant wneud hyny o ddiffyg cylchgrawn i'r perwyl. Nis gall cystadleuon llenyddol byth roddi boddlonrwydd i'r genedl, na chyfiawnder i'r canoedd ymgeiswyr os na chyhoeddir y cyfansoddiadau goreu, a hyny yn lled fuan wedi dyfarniad y gwobrwyon. Heblaw yr anhegwch dybryd sydd yn gorwedd o dan yr hen drefn, o beidio cyhoeddi, y mae prif amcan mawr yr Eisteddfod, sef gyfoethogi ein llenyddiaeth, a chefnogi talent a theilyngdod awdurol, yn myned o'r golwg yn hollol. Os nad oes rhyw ddyben mwy pwysig, na rhanu gwobrwyon, yn cael amcanu ato, y mae ein holl waith ar blatform Eisteddfod yn debyg i chware plant, ond ei fod yn llai diuiwed, oherwydd yr ydis yn twyllo y genedl, yn twyllo estroniaid, ac yn twyllo ein hunain. Y mae cyhoeddi y cynyrchion rhagoraf, yn llawer pwysicach na'u gwobrwyo. Cam ag un ymgeisydd fyddai nacau talu iddo ei wobr, a cham a'r holl ymgeiswyr ac a phawb sydd yn cefnogi yr hen sefydliad henafol, ydyw nacâu cyhoeddusrwydd i'r goreuon. Trwy gyflwyno y gyfrol hon i'r cyhoedd yr ydym yn hydera y caniateir ein bod wedi gwneud cais, o leiaf, i lenwi y diffyg, yr oedd pawb yn ei deimlo, ond neb yn gwneud ymdrech mawr i'w lenwi i fynu. Wrth droi dalenau ein cyfrol gyntaf, gwelir mai at angenion neillduol Cymrn yn benaf yr ydis yn dewis, ac yn cymhwyso ein holl destynau traethodol. Mae genym le i gredu fod y traethawd ar "Aneddau Cymru fel y maent ac fel y dylent fod," wedi gwneud cryn les yn barod, ac fod cyfeiriad wedi ei roddi i feddwl y dosparth gweithiol ac amaethyddol, at ddiwygiad yn y ffordd hono. Nid yn gymaint diffyg arian i adeiladu yn hardd, nac angen dyfais i gynllunio oedd arnom, oud ymlyniad wrth hen arferion sydd wedi cadw aneddau Cymru ar ol. I greu dyddordeb yn chwaeth at adeiladyddiaeth hardd a chyfleus y mae y traethawd o dan sylw, wedi |