đẹp muốn nói ra, và chi phối nồi những từ ngữ thích hợp khiến các ý-tử có một thể-chất khả-giác: chính ở đây, nhà thơ cần được một ngọn lửa thiêng hun đúc. Còn vần thơ chỉ buộc ràng vướng víu. ... Chỉ có tâm hồn nào bẩm sinh với tài thơ, mới có thể làm cho sống động những câu văn vần bằng chất thơ của các hình ảnh. Ce qui est vraiment divin dans le cœur de l'homme ne peut être défini; s'il y a des mots pour quelques traits, il n'y en a point pour exprimer l'ensemble, et surtout le mystère de la véritable beauté dans tous les genres. Il est difficile de dire ce qui n'est pas de la poésie; mais si l'on veut comprendre ce qu'elle est, il faut appeler à son qu'excitent une belle contrée, une musique harmonieuse, secours les impressions le regard d'un objet chéri, et par-dessus tout un sentiment religieux qui nous fait éprouver en nous-mêmes la présence de la Divinité. La poésie est le langage naturel de tous les cultes. poésie; Homère est plein de religion. Ce n'est pas vrai cultes. La Bible est pleine de qu'il y ait des fictions dans la Bible; ni des dogmes dans Homère; mais l'enthousiasme rassemble dans un même foyer des sentiments divers; l'enthousiasme est l'encens de la terre vers le ciel; il les réunit l'un à l'autre. Le don de révéler par la parole ce qu'on ressent au fond de son cœur est très rare; il y a pourtant de la poésie dans tous les êtres capables d'affections lam vives et profondes; l'expression manque à ceux qui ne sont pas exercés à la trouver. Le poète ne fait, pour ainsi dire, que dégager le sentiment prisonnier au fond de l'âme; le génie poétique est une disposition intérieure, de la même nature que celle qui rend capable d'un généreux sacrifice: c'est rêver l'héroïsme que de composer une belle ode. Si le talent n'était pas mobile, il inspirerait aussi souvent les belles actions que les touchantes paroles; car elles partent toutes également de la conscience du beau, qui se fait sentir en nous-mêmes. sem 18 Das Mme DE STAËL Cái gì thật thiêng-liêng trong tâm-hồn con người không thể nào nói rõ; nếu có những tiếng đề gợi vài nét, không có tiếng để bộc lộ toàn-thề, nhất là vẻ bí-mật của sự Đẹp đích-thực ở mỗi loại (văn-chương nghệthuật). Khó lòng nói hẳn thế nào không phải là thơ; nhưng nếu muốn hiểu thơ là gì, cần nhớ lại những xúc-cảm trước một miền có phong-cảnh đẹp, hay khi nghe một bài nhạc du-dương, khi nhìn một vật yêu dấu, và hơn hết, ở một niềm tin cho ta nhận thấy trong thâm-tâm sự hiện diện của Thần-Linh: Thơ là tiếng nói tự-nhiên của mọi tôn-giáo. Thánh Kinh chứa đầy thơ, thi-sĩ Hy-lạp Homère lòng đầy tin-ngưỡng. Không phải vì có nhiều truyện tưởng tượng trong Thánh-Kinh, hoặc những giáo điều trong vần điệu Homère; nhưng vì có niềm hứng-khởi tập hợp vào một tụ-điểm các tâm tình dị biệt; hứng-khởi như hương dâng từ đất lên trời, và nối liền trời đất. giáo-điều Năng-khiếu bày tỏ bằng lời những gì cảm thấy ở đáy lòng, rất là hiếm có, song chất thơ vẫn có ở các tâm hồn biết yêu thương mạnh mẽ sâu xa; ai không luyện tập thì không đủ tiếng dùng. Có thể nói là nhà thơ chỉ giải thoát tình cảm bị cầm tù trong thâm-tâm ; thi-tài là một khuynh-hướng nội-tâm cùng một bản-chất với khuynh hướng khiến ta kham nổi một sự hy-sinh quảng-đại : làm một từ-khúc hay, tức là mơ tưởng một sự hào hùng. Nếu tài-năng (của thi-sĩ) không hay biến thể, có lẽ đã xui khiến ra những hành động đáng khen cũng nhiều bằng những ngôn-từ cảm-động ; vì việc tốt cùng lời hay đều xuất phát từ ý-thức sự Đẹp thấy ở lòng ta. Dans le langage ordinaire, les mots servent à rappeler les choses: mais quand le langage est vraiment poétique, les choses servent toujours à rappeler les mots. JOUBERT Trong ngôn-ngữ thường, các tiếng dùng để gợi sự vật ; nhưng khi lời lẽ thật nên thơ, bao giờ sự vật cũng đề gợi ra tiếng nói. Les mots du poète conservent du sens, même lorsqu'ils sont détachés des autres, et plaisent isolés comme de beaux sons. On dirait des paroles lumineuses, de l'or, des perles, des diamants et des fleurs. Chữ của nhà thơ vẫn còn ý-nghĩa, dù khi tách rời khỏi những chữ khác, và dẫu đứng trơ trọi, cũng dễ ưa như các âm thanh đẹp. Tưởng chừng lời lẽ rạng rỡ, như chất vàng, như ngọc trai, hạt soàn hay bông hoa. Une des causes principales de la corruption et la dégradation de la poésie est que les vers n'aient plus été faits pour être chantés. JOUBERT Một trong những nguyên-nhân chính khiến thơ suy đồi và hạ giá, là các câu thơ làm ra không (du-dương) đề ngâm nga nữa. Il y a des pensées qui n'ont pas besoin de corps, de forme, d'expression. Il suffit de les désigner vaguement et de les faire bruire au premier mot, on les entend, on les voit. JOUBERT Có những ý-tưởng không cần đến hình, thề, ngôn ngữ. Chỉ cần gợi ra một cách lơ mơ và khẽ rung cho thoảng tiếng dặt dìu: thoạt đọc chữ đầu tiên, ta đã nghe thấy nó, trông thấy nó. |