Зображення сторінки
PDF
ePub

decim divifæ T De ufura, qua ex fingulis centenis quinque, percipiuntur, cinque per cento. Perf. fat. 5. v. 149. Quid petis? ut nummi, quos hic quincunce modefto Nutrieras, pergant avidos fudare deunces ? Adjective Scævola Dig. lib. 46. tit. 3. leg. 102. ad fin. Titius mutuam pecuniam accepit, & quincunces ufuras fpopondit. T Quincunx jugeri apud Colum. 1. 5. c. 1. a med. eft refpectu jugeri, quod quinque unciæ refpectu affis aut libre. ¶ Quincunx etiam dicitur ordo, quo arbores v. gr. ita certis in-tervallis difponuntur, ut quoquo modo intueare, in rectum fe verfus porrigat: non modo utilis perflatu, fed etiam afpectu grata, ut Plin. 1. 17. c. 11. loquitur: ita dicta, quia finguli anguli notam quinarii numeri V referunt. Figura eft hujufmodi

Quintil, 1, 8, c. 3. Quid illo quincunce fpeciofius, qui, in quamcumque partem fpectaveris, rectus eft? Cic. de Senec. c. 17. Proceritates arborum, & directi in quincuncem ordines. Colum. 1. 3. c. 13. Nonnulli omnem vitem per denos pedes in quincuncem difponunt, ut more novalium terra tranfverfis adverfifque fulcis profcindatur. Caf. 1. 7. B. Gall. c. 73. Ante hos (cippos) obliquis ordinibus in quincuncem difpofitis fcrobes fodiebantur. QUINCUPĚDÁL, alis, n. pertica, paffo, regula, feu pertica quinque pedum longitudine, notis pedum, & unciarum diftin&ta, qua metiendis ædificiis utebantur. Legitur in lemmate epigr. 92. lib. 14. Martial. Epigramma eft: Puncta notis ilex & acuta cufpide claufa Sæpe redemptoris prodere furta folet. b. e, pertica ex

ilice.

Txoriosos, quingena

QUINDENI. V. Quinideni. QUINGENARIUS, a, um, di cinquecento, continens. Plin. l. 17. cap. 20. Quingenario thorace indutus. h. e. quingentarum librarum pondo. Sic lib. 33. c. 11. circa med. Quingenaria lanx. b. e. quingentas habens argenti libras. Curt. 4. 5. c. 2. Quingenaria cohortes. b. e. quingentorum militum.

QUINGENI, a, a, cinquecento, Tenorio, diftributivum, idem quod quingenteni, per fyncopen. Cic. Attic. l. 16. ep. 8. Quingenos denarios dat. Al. leg. quingentos minus recte. & lib. 12. epift. 15. Apud cum HS. quingena depofuerunt. Al. leg. quinquagena. Sueton. in Caf. c. 38. Non ultra quingenos feftertios remifit. Id. in Aug. c. 101. Legavit cohortibus urbanis quingenos numos. Ulpian. Dig. lib. 38. tit. 1. leg. 15. extr. Si communis libertus patronis duobus operas mille daturum fe juraverit, quingenas potius deberi, quam fingularum operarum dimidias. Adde Sueton. in Ner. c. 10. & in Vefpaf. c. 17. & Curt. I. 5. c. 1. extr. T Extra diftributionem, quingenti. Colum. 1. 5. c. 2. circa med, Horum pars dimidia duo millia quingeni.

[ocr errors]

QUINGENTARIUS, a, um, quingenta continens, quingenarius: ut Quingentaria cohors, apud Veger. 1. 2. de re milit. c. 6. ut quidem ibi legendum effe, & Stevvech, monet, & res ipfa poftulat. Habet enim pedites DLV. QUINGENTESIMUS, a, um, cinquecentefimo, mertaxoσiosos, qui ordine eft poft quadringenta nonaginta novem. Cic. pro Flacc. cap. 1. Prope quingentefimo anno, Plin. l. 15. c. 1. Urbis anno quingentefimo quinto. QUINGENTI, a, a, cinquecento, TETTO, quinquies centum. Horat. 1. 2. fat. 7. v.42. fi me ftultior ipfo Quingentis empto drachmis deprenderis. Plaut. Mil. 1. 1. 52. Quingentos uno ictu occidere. Sueton. in Galb. c. 5. Tiberio legatum ad quingenta revocante. Varr. lib. 5. de L. L. cap. 5. Quingentum millium verborum. Gell. lib. 7. cap. 14. a med. Multa talentum fere quingentum. Juftin. l. 2. c. 11. a med. Sexcenti viri caftra quingentorum millium irrumpunt QUINGENTIES, cinquecento volte, Exos, quinquies centum. Cic. 4. Verr. c. 38. HS. quingenties Veneri Erycina de Sthenii bonis exacturum. Sueton. in Aug. cap. ult. Nec plus perventurum ad heredes fuos, quam millies & quingenties profeffus. T In hujufmodi loquendi modis fere fubintelligitur mille, ut in illo Sueton. in Galb. cap. 5. Livia Augufta teftamento pæne ditatus eft. HS. namque quingenties cum præcipuum inter legatarios habuiffet, quia notata, non perfcripta erat fumma, herede Tiberio ad quingenta revocante, ne hæc quidem accepit. Apud Vitruv. l. 1. c. 6. quingenties mille eft cinquecento mille. 500000.

[ocr errors]

QUINCUPLEX, icis, πεtaπλs, quinquies multiplicatus. Martial. I. 14. epigr. 4. Quincuplici cera cum datur altus honos. T Titulus ejus epigrammatis eft Quincuplices, qui funt pugillares quinque foliorum, feu laminarum, aut tabellarum. QUINDECIES, adverb. quindici volte, dexaTEV, quindecim vicibus. Cic. 4. Verr. c. 25. Ad illa feftertia quinque millia hereditaria acceffit ipfius antiqua feftertium quindecies pecunia. Martial. . 7. epigr. 9. Dicere quindecies poteram: Quid pertinet ad te? QUINDECIM, quindici, dexamet, nomen numeral. cardinale inde-QUINI, a, a, cinque, névre, nomen numerale diftributivum: a clin. Plaut. Pfeud. 1. 1. 51. Quindecim miles minas dederat. Cæf. l. 1. B. Gall. c. 15. Dies circiter quindecim. QUINDECIMVIRALIŠ, le, adje&t. ut Sacerdotium quindecimvirale, h. e. quindecim hominum facris addictorum, apud Tacit. Ann. 11.

cap. 11.

QUINDECIMVIRATUS, us, m. dignitas Quindecimvirorum. Lamprid. in Alex. Sever. c. 49.

[ocr errors]

QUINDECIMVIRI, um, m. Magiftratus Quindecim virorum, ut Quindecimviri agris dividundis. Plin. l. 7. c. 43. Supremis laudibus patris fui L. Metelli Pontificis, bis Confulis, Dictatoris, Magiftri equitum, Quindecimviri agris dandis. T Quindecimviri Sibyllini, feu Quindecimviri facrorum, erant quindecim Sacerdotes, qui libris Sibyllæ legendis, carminibufque interpretandis præerant. Ad hos etiam ludorum fæcularium procuratio pertinebat. Primum a Tarquinio Superbo duo viri ad hoc Sacerdotium creati funt, deinde cum Plebs in partem Magiftratuum & Sacerdotiorum venire vellet, decem, quinque ex Patribus, totidem ex Plebe, tandem a L. Sulla quindecim. Horat. in carm. fec. v. 70. Quæque Aventinum tenet, Algidumque Quindecim Díana preces virorum Curet. Tacit. Ann. 6. c, 12. extr. Notioni Quindecimvirum is liber fubjicitur ¶ In veterib. libris fere hoc modo fcribitur XV. vir. Sic Decemviri X. viri, Septemviri VII. viri. Sexviri aut Seviri VI. viri, &c. Si Servio habenda eft fides, ad Æn. 6. v. 73. etiam ante Sullæ tempora Quindecimviri fuerunt poftea is numerus ufque ad fexaginta auctus eft, retento tamen Quindecimvirum nomine. ¶ In fing. numero Sueton. in Cef. c. 78. L. Cottam Quindecimvirum fententiam dicturum. Tacit. initio cap. 12, lib. 6. Ann. Caninius Gallus Quindecimvir poftulaverat. Gell. I. 1. cap. 12. Flamen, aut augur, aut Quindecimvir facris faciundis. Sunt qui putant etiam cum fingulari nomine in omnibus cafibus quindecimvirum, quod fit genitivus pluralis, dici debere. Itaque legunt apud Tacit. Caninius Gallus Quindecimvirum, h. e. unus e Quindecimviris: fimiliter apud Gell. Idem videtur dicendum de aliis hujus pofitionis, duumvirum, decemvirum, feptem virum, &c. quæ fi aliquando fingularia legantur duumvir, decemvir, per compendium fcripta effe cenferi poffunt. Deficit hoc tamen, quotiefcumque aliquod ex his nominibus abfolute ponitur, non adjecta perfona, ut apud Liv. 1. 3. c. 48. Decemvir, alienato ad libidinem animo, negat, &c. & cap. 49. Li&tor Decemviri. & mox. Decemviro obftrepitur. Plin. l. 2. ep. 11. circa med. Stabat modo Confularis, modo Septemvir Epulonum, jam neutrum. Infcript. optimæ notæ apud Gruter. pag. 403. n. 1. Septemviro Epulonum. Alia ibid. pag. 433. n. 4. M. Mæcio Quindecimviro facris faciundis. Alia pag. 442. n. 6. Sodales A. Novio A. L. Pleconti Seviro Auguftali . Qui fcribunt quindecemvir falluntur fimilitudine decemuir. Nam decem quidem dicimus quindecem non dicimus.

[ocr errors]

QUINDECIMUS, quintus decimus. Eft Marcelli Empirici cap.36.

[ocr errors]

quinque. Cic. in Pifon. c. 27. fub fin. Græci ftipati, quini in lectulis, fæpe plures. cinque per letto. & Colum. 1. 4. cap. 30. a med. Quinum pedum interordinia effe, abunde eft. ogni spazio cinque piedi. & Caf. l. 7. B. Gall. cap. 73. Perpetuæ foffe, quinos pedes altæ ducebantur. cinque piedi l'una. & Nep. in Attic. cap. 18. in fin. Ita ut fub fingulorum imaginibus facta magiftratufque eorum non amplius quaternis, quinifve verfibus, defcripferit. quattro o cinque per una. & Liv. 1. 8. c. 8. a med. Scribebantur quatuor fere legiones quinis millibus peditum, equitibus trecenis. Julian. Dig. lib. 40. tit. 9. leg. 5. in fin. Cum uterque earum quinum aureorum fit. T Extra diftributionem pro quinque, Ovid. 3. Met. v. 351. ter ad quinos unum Cephifius annum addiderat. Virg. 5. En. v. 96. cædit quinas de more bidentes. & lib. 7. v. 538. Quinque greges illi balantum, quina redibant armenta. Liv. 1. 28. c. 26. Quina nomina principum feditionis edita funt. Plaut. Pfeud. 1. 3. 110. Ca. Meam tu amicam vendidifti. Ba. valde: viginti minis Ca. Viginti minis? Ba. utrum vis, vel quater quinis minis. ¶ In fing. numero Id. Pfeud. 1. 3. 69. Lex me perdit quina vicenaria. b. e. quæ vetat minorem viginti quinque annis ftipulari. V. Letorius, & Vicenarius. Plin. l. 17. c. 11. ante med. Scrobes non altiores quino femipede. h. e. quinque dimidiis pedibus, qui duos pedes & femis efficiunt. QUINIDENI, & Quini deni, & per fyncop. Quindeni, æ, a, quindici, quindecim, diftributive. Liv. 1. 35. c. 40. a med. Quina dena jugera agri data in fingulos pedites funt. Quintil. l. 1. c. 10. ad fin. (al. c. 18.) Si quinideni pedes per latera, quini in fronte fint. Al. leg. quindeni. Vitruv. l. 6. c. 9. Latitudines pedum quindenum. Plin. l. 1o. cap. 63. a med. Vivunt Laconici (canes ) annis denis: cetera genera quindenos annos, aliquando & vicenos. Sueton. in Claud. c. 10. extr. Promifit fingulis quinadena HS. T Extra diftributionem Plaut. Moftell. 2. 1. 11. Quindenis haftis corpus transfigi QUINIMMO. V. in voce Quin. QUINIO, onis, m. cinquina, merris, numerus quinarius, ut Quinionem filiorum eniti, apud Tertull. de anim. c. 6. fub Fin. & Quinio voluminum, Id. ibid. c. 46. a med. In ludis tefferarum eft ja&tus quinarius, ut fenio fenarius. Ifidor. I. 18. Orig. c. 65. QUINIVICENI, & Quini viceni, a, a, venticinque, vigintiquinque, diftributive. Liv. l. 37. c. penult. fub fin. Militibus quiniviceni denarii dati. QUINQUAGENARIUS, a, um, di cinquanta, mertnuortadino's, quinquaginta continens. Varr. 1. 2. R. R. cap. 10. in fin. Ad equarum gregem quinquagenarium bini homines. Cato R. R. c. 69. Quinquagenarium dolium. b. e. capiens quinquaginta quadrantalia, vel congios.& cap. 10. Urna quinquagenaria. b. e. quinquaginta fextariorum. Vitruv. 1. 8. c. ult. de aquæd. Quæ lamna fuerit digitorum quinquaginta, cum fiftula perficietur ex ea lamna, vocabitur quinquagenaria fimiliterque reliquæ.

QUINQUAGENI, a, a, cinquanta, ETHNOT, quinquaginta, & adhibetur in diftributione. Cic. Verr. 5. c. 28. a med. In fingulos HS. quinquagenis millibus damnari mavultis? cinquanta mille ogni uno. & Sueton. in Oth. cap. 5. Omnibus dena feftertia repræfentata, & quinquagena promiffa. Plin. l. 15. c. 24. Arbores quinquagenum cubitorum altitudine. Vitruv. I. 9. c. 1. Area quinquagenum pedum . In fingul. num. Plin. l. 17. c. 5. fub fin. Centena quinquagena fruge fertilis campus. Id. 1. 19. c. 1. Singula ftamina centeno quinquageno filo conftare. ¶ Extra diftributionem Manil. l. 3. verf. 603. Per quinquagenas complet fua munera brumas. Martial. l. 12. epigr. 67. Bis quinquagenis domus eft tibi millibus empta. QUINQUAGESIES, adverb. idem ac quinquagies. Plaut. Men. in fin. Vix credo tota auctione capiet quinquagefies. Al. leg. quinquagies, & quidem rectius.

QUINQUAGESIMUS, a, um, cinquantefimo, svтxо50s, nomen numerale ordinis. Plin. l. 7. c. 8. Quinquagefimo uno raptus anno. Martial. l. 10. epigr. 24. Quinquagefima liba, feptimamque Veftris addimus hanc focis acerram. Quinquagefima, a, abfolute, vectigal, quo penditur quinquagefima pars alicujus rei. Cic. Verr. 5. c. 49. Áb omnibus enim ternæ præterea quinquagefimæ exigebantur. QUINQUAGIES, adverb. Tevinnordnis, cinquanta volte, quinquaginta vicibus. Plin. l. 7. c. 25. Idem fignis collatis quinquagies dimicavit. Id. 1. 6. cap. 9. Univerfæ Armeniæ magnitudinem Aufidius quinquagies centena millia prodidit. Celf. I. 2. c. 14. ad fin. Quinquagies perfricare.

QUINQUAGINTA, cinquanta, TETOV, nomen numerale indeclin. Virg. 1. n. v. 707. Quinquaginta intus famula. Cic. 4. Attic. ep. 2. Ducenta quinquaginta millia.

[ocr errors]
[ocr errors]

tam

[ocr errors]
[ocr errors]

dus.

[ocr errors]
[ocr errors]

Colum, lib. 3. cap. 15. Qui finguli non excedant quinquelibrale ponQUINQUELIBRIS, bre, quinquelibralis. Vopifc. in Probo, c. 5. Donatus eft patera quinquelibri. QUINQUEMESTRIS, ftre, noues, quinque menfes natus. Plin. 1.8. c. 48. extr. Caftrari agnos, nifi quinquemeftres > præmaturum exiftimant. Varr. 1, 2. R. R. c. 7. Quinquemeftribus pullis. QUINQUENNÁLIS, le, STETHIS, qui fit quinto quoque anno. Cic. 3. de Orat. c. 32. Cum Olympiam veniffet maxima illa quinquennali celebritate ludorum. Item qui quinque annos durat, ut Quinquennalis Magiftratus. Liv. I. 4. c. 24. Alios Magiftratus annuos effe, quinquennalem Cenfuram gravem effe. ¶ Quinquennalia, um, abfolute, hoc eft ludi, vel certamina quinto quoque auno celebrari folita. Infcript. apud Gruter. pag. 116. n. 3. Quinquennalibus Neronis. Sueton. de Ner. c. 12. Inftituit & quinquennale certamen primus omnium Roma more Græco, triplex, muficum, gymnicum, equeftre: quod appellavit Neronia. Tacit. 14. Ann. c. 20. Nerone quartum, Cornelio Coffo Coff. quinquennale ludicrum Romæ inftitutum eft, ad morem Græci certaminis, varia fama, ut cuncta fere nova. ¶ Quinquennalis abfolute, fuit Magiftratus in coloniis, & municipiis, duobus, aut quatuor viris conftans, quorum poteftas quinquennium durabat. Spartian. in Adrian. c. 19. Per Látina oppida dictator & ædilis, & duumvir fuit, apud Neapolim demarchus, in patria fua quinquennalis. Apul. in fin. l. 11. Metam. In collegium me Paftophororum fuorum, imo inter ipfos Decurionum Quinquennales elegit. lib. 10. Thyafus, oriundus patria Corintho, gradatim permenfis honoribus, quinquennali magiftratui fuerat deftinatus. In antiq. Infcriptionibus fæpe hac nota defignatur, Q. Q. ut videre eft apud Gruter. pag. 126. & alibi & apud Reinef. claff. 6. n. 59. ubi habetur QQ. C. hoc eft Quinquennalis Coloniæ, &c. Aliquando hoc nomine intelligi videntur cenfores, qui in provinciis, more Romano, quinquennium eo munere fungebantur. Imp. Conftant. lib. 13. Cod. Theodof. tit. 3. leg. 1. A magiftratibus, vel quinquennalibus exactus. QUINQUENNALITAS, atis, f. dignitas & munus Quinquennalis. Infcript. apud Gruter. pag. 175. n. 8. Ti. Claudius Chrefimus ob honorem Quinquennalitatis Collegio Dendrophor. Romanor. &c. QUINQUENNALITIUS, & Quinquennalicius, a, um, ad Quinquennalem pertinens. Infcript. apud Gruter. pag. 126. col. 2. A. Aegrilius Auguftal. Quinquennalic. b. e. Quinquennalitate functus. (Adde in Tab. Canuf. apud Fabrett. pag. 598. colon. 2.) Alia ibid. pag. 491. n. 7. Quinq. Poteft. b. e. Quinquennalicia poteftate. Alia ibid. pag. 255. . 3. Curantibus M. Cæret. .... Zmaragdo L. Mævio Epi&teto Quinq. II. hoc eft Quinquennalitio iterum, ut Salmaf. ad Spartian. in Adriano, c. 19. interpretatur. QUINQUENNĀTUS. V. Quimetus. QUINQUENNIS, ne, di cinqu' anni, mert«etn's, qui eft quinque annorum. Ovid. 1. 4. ex Pont. ep. 6. v. 5. In Scythia nobis quinquennis Olympias acta eft. Horat. 1. 2. fat. 8. v. 48. Vinum quinquenne Plaut. Panul. prol. v. 85. Filia quinquennis. QUINQUENNIUM, ii, n. Spazio di cinqu' anni, quinquennio, TETOLEi, quinque annorum fpatium. Cic. 1. cap. 3. de Legib. Cenfores Magiftratum quinquennium habento. Ovid. 4. Met. v. 292. Is tria cum primum fecit quinquennia, montes Deferuit patrios. b. e. quindecim explevit annos. Stat. 1. 5. fil. 3. v. 113. Cum ftata laudato caneret Quinquennia verfu. b. e. Quinquennalia. QUINQUEPARTITO, adverb. Terepes, in quinque partes. Plin. 1. 25. c. 6. Foliis per ambitum incifis quinquepartito. QUINQUEPARTITUS, a, um, weμeph's, divifus in quinque partes. Cic. in fi. cap. 34. 1. 1. de Invent. Quinquepartitam igitur hoc pacto putant effe argumentationem. Al. leg. quinquepertitam. QUINQUEPLICO. V. Quinquiplico. QUINQUEPRIMI, & Quinque primi, TipTo, quinque viri principes in aliquo Senatu. Cic. Verr. 5. c. 28. Magiftratus, & Quinque primi accitu iftius evocantur. QUINQUEREMIS, is, f. wetpus, navis, quæ habet quinque ordi nes remorum . Cie. 6. Verr. c. 46. Certos homines in quinqueremi mififfe. Liv. I. 42. c. 48. Præmiffus a prætore cum quinquereme una. Plin. l. 7. cap. 56. ad fin. Quadriremem Ariftoteles auctor eft Carthaginienfes feciffe ; quinqueremen Mnefigiton Salaminios. T Adjective Liv. 1.41. c. 9. Decem quinqueremos naves. Adde lib. 26. c. 24. V. Decensremis. QUINQUERTIO, onis, m. bλos, qui quinque artibus fe exercet: a quinquertium. Liv. Andron. apud Feft. Quinquer tiones præ

QUINQUATRUS, uum, f. & Quinquatria, orum, & trium, n. ПIαproux, dies fefti Minerva: a quinque, quod quinque diebus facra hæc celebrarentur. Primo enim die facrificia fiebant , quatuor fequentibus gladiatores in theatro certabant. Ovid. 3. Faft. a vers. 809. Aliqui dicunt, fecundo, tertio, & quarto die ludos gladiatorios fuiffe, quinto luftrationem Urbis. Sed Varr. 1. 5. de L. L. c. 3. Gell. 1.2. c. 21. & Feft. dicunt, hæc fefta fic appellata fuiffe, quod effent poft quintum diem Iduum Martiarum, inclufive fcilicet, quemadmodum apud Tufculanos fefta vocabantur Triatrus Sexatrus Septimatrus, vel Septenatrus, & apud Falifcos Decimatrus, quod agerentur die tertio, vel fexto, vel feptimo, vel decimo ab Idibus alicujus menfis. Quinquatria enim celebrabantur 14. Cal. Aprilis ideft die decimanona Martii, ut eft in Calendario. Et Varro afferit, Quinquatria diem unum feftum fuiffe. Similiter Feftus addit, cos, qui putant, Quinquatria quinque diebus celebrata fuiffe, errare, quam eos, qui Saturnalia tribus, Compitalia totidem; nam omnia hæc fefta fingulorum dierum fuiffe. THæc fefta celebrabantur in honorem diei natalis Minerva. Ovid. loc. cit. Sed Feftus caufam affert, quod eo die ædes ejus in Aventino confecrata eft. Sunt, qui dicunt, hanc diem munufculorum quoque fuiffe, quo tempore matronæ inter fe invicem munera miffitabant, & cœnas ancillis apponebant ut viri Saturnalibus. Plaut. Mil. 3. 1. 97. Da quod dem Quinquatribus præcantatrici, conjectrici, &c. Cic. Fam. 12. ep. 25. Quinquatribus frequenti Senatu caufam tuam egi non invita Minerva. id. Attic. l. 9. ep. 13. Fuit enim pridie Quinquatrus egregia tempeftas. Sueton. in Aug. c. 71. Nos Quinquatriis fatis jucunde egimus. Al. leg. Quinquatrus. 1d. in Domit. c. 4. Celebrabat & in Albano quotannis Quinquatria Minervæ, cui collegium inftituerat, ex quo forte ducti magifterio fungerentur, redderentque eximias venationes, & fcenicos ludos, fuperque oratorum ac poetarum certamina. Id. in Ner. c. 34. Solemnia Quinquatrium fimul celebranda. Al. leg. Quinquatruum: ut apud Tacit. Ann. 14. c. 4. Quando Quinquatruum feftos dies apud Bajas frequentabat. T Quæ hactenus defcripta funt, majora Quinquatria dicebantur. Erant etiam Quinquatria minora, five Quinquatrus minufculæ, quæ celebrabantur Idibus Juniis. Ovid. 6. Faft. v. 651. Et jam Quinquatrus jubeor narrare minores. Varr. loc. cit. Quinquatrus minufcula dicta Junia Idus ab fimilitudine Majorum, quod tibicines tum feriati per Urbem vagantur, & conveniunt ad ædem Minerva. Fest. in litt. M. Minufcula Quinquatrus appellabantur Idus Juniæ, quod is dies feftus erat tibicinum, qui Minervam colebant. T Charif. 1. 1. pag. 20. Putfcb. & Prifcian. I. 7. pag. 773. agnofcunt etiam Quinquatres, ium. ¶ Negat Charif. 1. 1. pag. 61. Quinquatria dici pro Quinquatrus: contra ftat Prifcian. 1. 7. pag. 744. & locus allatus Sueton. in Domit. c. 4. fi modo conftans ea lectio eft. Nam quod quidam afferunt ex Ovid. 1. Amor. el. 8. v. 65. mendofum certe eft.

QUINQUE, cinque, Te, nomen numerale cardinale indeclin. Virg. Georg. I. v. 233. Quinque tenent cælum zona. Colum. I. 12. c. 23. Sextarios quinque & quadringenta.

QUINQUEFOLIUM, ii, n. TETUλor, herba, quæ quinque foliis conftat. Plin. 1. 25. c. 9. Quinquefolium nulli ignotum eft, cum etiam fraga gignendo commendetur. Adde Celf. fub fin. 1. 2. QUINQUEFOLIUS, a, um, di cinque foglie, werTouλos. Plin. 1. 21. c. 4. fub fin. Rofæ pallida, fpinofa, quinquefoliæ. QUINQUEGENTĀNUS, a, um: a quinque, & gens. Apud Aured. Vit. de Cafarib. c. 39. Eutrop. 1. 9. c. 22. & 23. & Oroj. 1. 7. cap. 25. nationes Quinquegentanæ funt Pentapolitani in Lybia. V. Pentapolis. Al. leg. Quinquegentianus.

QUINQUEGENUS, indeclinab. quinque generum. Aufon. Edyll. 12. in monofyll. de cibis, v. 10. Et duplici defenfa putamine quinquegeb. e. juglans, avellana, caftanea, pinea nux, & amyg

nus nux.

dalum.

QUINQUELIBRĀLIS, le, opaños, qui eft quinque librarum

co in medium vocat

[ocr errors]
[ocr errors]

QUINQUERTIUM, ii, n. wérov, exercitatio quinque artium quibus ingenuorum puerorum inftitutio conftabat: a quinque, & ars. Feft. T Artes eæ erant, difci ja&tus, curfus, faltus, lu&ta, & jaculatio. Atque hoc apud Græcos. Nam Latini natationem, & equitationem adjecere. Poeta vetus apud Feft. Omnis æqualis vincebat quinquertio.

QUINQUESSIS, quinque affes, ut centuffis, centum. Apul. apud Prifcian. 1. 6. pag. 708. Putfch. Sed tum feftertius dipondium femiffem quinarius quinqueffis, denarius decuffis valebat. QUINQUEVIRĀTUS, us, m. Пeтadxрxix, Magiftratus Quinquevirorum. Cic. de Provine. Conful. cap. 17. Me ille, ut Quinqueviratum acciperem, rogavit.

QUINQUEVIRI, orum, m. extraordinarius Magiftratus quinque civium, non unius generis. Erant enim Quinqueviri Coloniæ deducendæ, qui plebem in aliquod oppidum & agrum habitandi gratia deducebant. Hi etiam interdum tres viri fuere, interdum decem, &c. Cic. 2. Agrar. c. 7. Toties legibus agrariis curatores conftituti funt

Q

[ocr errors]

Triumviri, Quinqueviri, Decemviri. Liv. l. 6. c. 21. Quinqueviros Pomptino agro dividendo creaverunt. ¶ Præterea Quinqueviri Menfarii, qui ad menfas fedebant, & pecuniam difpenfabant. Cum improbitate feneratorum Plebs Romana magnitudine æris alieni pæne obruta effe videretur, eique difficultati principes plebis fuccurrere fæpe tentaffent, inclinatis tandem ad concordiam omnium animis, qui tum Confules erant, fenebrem quoque rem, quod diftinere animos hominum videbatur, levare aggreffi, folutionem æris alieni in publicam curam verterunt. Quinque ergo viri creati funt qui huic muneri præeffent, de quibus V. Liv. 1. 7. c. 21. TItem Quinqueviri cis, & ultra Tiberim, erant qui fe gerebant pro Magiftratibus. Conftituti funt, quia inconveniens erat Magiftratus vefpertinis temporibus in publico effe. Pompon. Dig. lib. 1. tit. 2. leg. 2. circa med. De his intelligendum videtur illud Livii 1. 39. c. 14. in fi. Utque ab incendiis caveretur, adjutores Triumviris Quinqueviri dati, uti cis Tiberim fuæ quifque regionis ædificiis præReperiuntur etiam Quinqueviri muris turribufque reficiendis. Liv. 1. 25. cap. 7. Item minuendis publicis fumptibus. Plin. l. 2. ep. 1. ad fin. Narrat etiam Liv. l. 3. c. 9. latam a C. Terentillo Arfa trib. pleb. legem de Quinqueviris creandis, qui leges fcriberent imperio confulari moderando quamvis perlata non fuerit. T Ex his patet, Quinqueviros cuicumque Reipublicæ muneri præfici potuiffe, cum extra ordinem, & pro re nata crearenIn fing. numero Cic. 4. Acad. c. 441 a med. Neminem effe confulem, prætorem, imperatorem, nefcio an ne quinquevirum quidem unquam, nifi fapientem. Horat. I. 2. fat. 5. v. 56. Scriba ex Quinqueviro. V. Quindecimviri. QUINQUIES, adverb. cinque volte, menis, quinque vicibus. Cic. 11. Phil. c. 5. At hic me defendente quinquies abfolutus eft. Plin. lib. 2. cap. 23. Quinquies millies. Cato R. R. cap. 156. Quinquies quinque numerare. Plin. lib. 6. cap. 13. Quinquies mille quadringenta ftadia. Id. lib. 18. cap. 7. ad fin. Aqua quinquies in die mu

effent.

tur,

tata.

:

QUINQUIPLICO, as, a. 1. raddoppiare cinque volte, quinquies duplico. Tacit. Ann, 2. cap. 36. Superbire homines etiam annua defignatione; quid, fi honorem per quinquennium agitent? quinquiplicari prorfus magiftratus, fubverti leges. Al. leg. quintuplicari, alis quinqueplicari.

QUINQUO, quas, a. 1. luftro, purgo. Charif. Grammat. I. 1. pag. 62. Putfch. Quinquatrus a quinquando, ideft luftrando, quod eo die arma Ancilia luftrari fint folita.

QUINTADECIMANI, orum, m. milites legionis decimaquintæ, apud Tacit. 4. Hift. c. 36.

QUINTANUS, a, um, TεμTтcs, adject. a quintus, ut primanus a primus, tertianus a tertius. Dicitur de iis, quæ quinto loco, die, &c. fiunt. Plin. l. 17. c. 22. Vineas femper quintanis femitari (al. Seminari) hoc eft ut quinto quoque palo fingulæ jugo paginæ includantur. T Tacito 1. Hift. c. 55. & 4. c. 36. Quintani funt milites legionis quinta. Varroni 1. 5. de L. L. c. 4. Nomæ quintanæ dicuntur, quæ quinto menfis die veniunt: ficut feptimanæ, quæ feptimo. Macrob. 1. 1. Saturn. c. 15. Pontifex minor quintanas quidem dicto quinquies verbo xxx, feptimanas repetito fepties prædicabat. Adde Cenf. de die nat. c. 20. a med. V. Calo, & Calenda. T Quintana, inquit Paul. ex Fefto, appellabatur porta in caftris poft prætorium, ubi rerum utenfilium forum fuit. Lipfius vult omitti porta, quia quintana fuit potius via lata, feu platea in caftris, in qua utenfilia proftabant. Ad cujus fimilitudinem narrat Sueton. de Nerone c. 26. affueviffe eum tabernulas effringere, & expilare, quintana domi conftituta, ubi parte, & ad licitationem divendendæ prædæ pretium affumeretur. Liv. I. 41. cap. 2. ad fin, Prætorio dejecto, ad quæftorium forum, quintanamque hoftes pervenerunt. Ibi cum omnium rerum páratam expofitamque copiam & ftratos lectos in quæftorio inveniffent, &c. Feftus quintanam claffem ait Verrium dicere fuiffe eam in qua erant capitecenfi. TIdor. 1. 15. Orig. cap. 2. de ædificiis publicis verba faciens, quintanam definit partem platea quintam, qua carpentum progredi poteft. QUINTARIUS, a, um, quinque continens. Vitruv. l. 3. c. 1. Quintarius numerus. TεTμorpos. V. di&ta in As in fi. In re agrar. Hygin. de limitib. pag. 158. Goef. Sic & de limitibus quintariis quintum quemque quintarium volunt. Porro autem inter quintum ; & quintarium intereft aliquid. Quintus eft, qui quinto loco numeratur: quintarius, qui quinque centurias cludit, QUINTIA GENS. V. Quintius.

[ocr errors]
[ocr errors]

QUINTIANUS, & Quinetianus, a, um, ad Quintium aliquem, pertinens, ut Quintianus exercitus, apud Liv. 1. 3. c. 28. h. e. cui præerat L. Quintius Cincinnatus. Adde Cicer. pro Cluent. c. 41. QUINTICEPSOS. V. Bicepfos.

QUINTILIANUS,& Quintilianus, i, m. M. Fabius Quintilianus nobilis rhetor Hifpanus Calagurritanus (Unde Aufon. in Profefforib. n. 1. v. 7. Afferat ufque licet Fabium Calagurris alumnum ) a Galba Imp. Romam perductus, in foro aliquandiu verfatus eft non mediocri cum laude deinde rhetorem profeffus fcholam aperuit: in qua præter ceteros difcipulum habuit C. Plinium Cæcilium Secundum, ut hic ipfe fignificat lib. 2. ep. 14. & lib. 6. ep. 6. Primus Romæ publice rhetoricam docuit, & falarium e fifco accepit, tanta cum ingenii, eloquentiæ ac doctrinæ fama, ut Domitiani Imp. fororis nepotum inftituendorum cura ei delegata fit, ut ipfemet fcribit in proam. lib. 4. Scripfit de arte rhetorica, & de caufis corruptæ eloquentiæ: quæ perierunt. Etatem tulit, feretque in pofterum præclariffimum opus de Inftitutione Oratoria, duodecim libris conftans, copiofum, eruditum, planeque Latinum: verfatur in ma

nibus omnium ftudioforum, durabitque tamdiu, quamdiu litteræ exftabunt & colentur. ¶ Declamationum, quæ ei tribuuntur, aliæ funt minores, aliæ majores illæ numero plures, ab aliis patri ab aliis avo hujus tribui folent: hæ numero undeviginti, quamvis videantur nonnullis ejufdem Auctoris effe, qui de Inftitutione Oratoria fcripfit; a plerifque tamen tanto viro indigna jure ac merito judicantur. Martial, I. 2. epigr. 90. Quintiliane, vaga moderator fumme juventa: Gloria Romana, Quintiliane, toga. De ratione fcribendi V. in Quintius..

nos,

[ocr errors]

QUINTILIANUS, a, um, ad Quintilium pertinens, quod eft nomen proprium Romanum. Feftus: Quintiliani Luperci appellati videntur a Quintilio, qui præpofitus eft Lupercis, ut a Fabio Fabiani dicti funt. Fuiffe autem Romuli temporibus inftitutos utrofque, Fabia& Quintilianos, multi funt qui exiftimant. Hæc Feftus. QUINTILII, & Quintilii, orum, m. gens Romana antiquiffima, ex illis nempe, qui primi cum Romulo Urbem condiderunt, ut colligitur ex Fefto in Quintilianus. Patricia fuit, & fummis honoribus clara. In corpore Infcriptionum Gruteri & apud Livium multi Quintilii prænomine Marci, Publii, Titi, Caii, & Sexti memoranDe ratione fcribendi V. Quintius. QUINTILIS,& Quinctilis, is, m. Luglio, quintus menfis a Martio, ut eft apud Varron. 1. 5. de L. L. c. 4. fub fin. & Ovid. 3. Faft. v. 249. qui poftea in honorem C. Julii Cæfaris (qui eo menfe a. d. IV. Idus natus erat) legem ferente M. Antonio confule, Julius eft appellatus, ut Sueton. in Cef. c. 76. & Macrob. I. 1. Saturn. c. 12. narrant Cic. 14. Attic. ep. 7. Volo menfe Quintili in Græciam Hirt. de B. Afric. in fin. Ante diem tert. cal. Quint. naves confcendit. Liv. in fin. l. 9. Ut equites Idibus Quintilibus tranfveherentur. ¶ De ratione fcribendi V. in Quintius.

tur.

[ocr errors]

9

QUINTIPOR, fervile nomen, frequens apud antiquos erat, a prænomine domini ductum : ut Marcipor, Caipor. quamvis fint, qui a numero natorum ex ancilla quinto loco dictum putent. Feftus. Varr. apud Non. c. 6. n. 1. Cum Quintipor Clodius tot Comœdias fine ulla fecerit Mufa. QUINTIUS & Quinctius nomen proprium civis R. Quintia gens tum patricia, tum plebeja fuit. Illa poft Albam dirutam a Tullo rege inter patricias adfcita, ut eft apud Liv. 1. 1. c. 30. multis illuftribus viris floruit, in quatuor familias divifa, Capitolinos, Čincinnatos, Flamininos, & Crifpinos. Liv. l. 3. c. 12. Neque in Quintia gente, neque in civitate Romana tantam indolem unquam exftitiffe. T Quintia prata trans Tiberim, a Quintio Cincinnato cujus fuerant, dicta funt: qui fibi, damnato filio Cafone Quintio, venditis omnibus, quatuor jugerum agrum paraverat: eumque dum incoleret, a Senatu dictator per viatorem falutatus, poft rem bene geftam actumque triumphum, confeftim eodem rediit. Feftus, Liv. 1.3. c. 13. extr. & cap. 26. Val. Max, l. 4. c. 4. n. 7. & Aurel. Vič, de vir, illuftr. c. 17. T De fcriptione lis eft non parva, aliis er tum in hac, tum in cognatis vocibus Quinctilis, Quinctilius, Quintilianus, & quæ omnium origo eft, quintus, acriter defendentibus aliis c omnino exterentibus. In illis funt Manut. Anton. Auguftinus, Voff. in Etymol. in Quinque, Lipfius, & alii, fecuti lapides Capitolinos aliafque Infcriptiones apud Gruter. &c. item etymologiam, quia putant quintus effe a quinque ea ratione, qua a relinquo eft relictus, a coquo coctus. In his Daufquius, & Turneb. fecuti non pauciores lapides, quorum quinque ipfe Manut. affert. Adde his, quod Græci xoivros, & noirmos fine x fcribunt : adde quod quintus numerale nomen vix cum c in libris & marmoribus invenies. Cellar. utramque fcriptionem ex æquo ufitatam fuiffe exiftimat . QUINTO, adverb. la quinta volta, quinto loco. Ordinem defignat & quatuor ante facta. Liv. 1. 8. c. 25. Eodem anno letifternium Romæ, quinto poft conditam Urbem, habitum eft. V. Quarto, & Tertio.

QUINTUM, la quinta volta, quinta vice. Tempus defignat, &' quater ante factum. Liv. l. 27. c. 6. Declarati Confules Q. Fabius Maximus quintum, Q. Fulvius Flaccus quartum. QUINTUPLEX, icis, pro quincuplex legitur a nonnullis apud Vopisc. in Probo, c. 7. Salarium quintuplex fecimus. QUINTUPLICO. V. Quinquiplico. QUINTUS, a quinto, πέμπτος

um,

[ocr errors]

in

nomen numerale ordinis. Liv. . 31. c. 7. Non quinto inde menfe, quemadmodum a Sagunto Annibal, fed quinto inde die , quam ab Corintho folverit naves, in Italiam perveniet. T Quintus, feu Quinctus prænomen Romanum, cui primum impofitum eft, ab ordine nafcendi ductum fuit ut Sextus, Decimus. V. Quintius. QUINTUSDECIMUS, a, um, adje&t. decimoquinto. Gell. I. 1. c. 16. In libro quintodecimo ita dicit. Liv. I. 45. c. 33. extr. Quintifdecimis caftris Paffaronem pervenit. QUIPPE, effendoche, attefochè, άтe, dior, yer, adverbium, vel conåte, yš, junctio confirmans, qua rationem reddimus ejus, quod præceffit, ut cum, quia, nam, nempe. Cic. pro Dom. c. 48. a med. Jam fateor, quit, in Gabinio me nefarium fuiffe. Quippe vides, pœnam illam a te in alium inftitutam, in te ipfum effe converfam. Sallust. in Catil. c. 13. Quibus mihi ludibrio videntur fuiffe divitiæ. Quippe, quas honefte habere licebat, per turpitudinem abuti properabant. Tibull. 1. 4. carm. 1. v. 156. Sed durata (unda) riget denfam in glaciemque nivemque. Quippe ubi non unquam Titan fuperingerit ortus. (Adde Propert. 1. 2. el. I. v. 75. & Virg. 1. Georg. v. 505.) Horat. l. 1. od. 31. v. 13. Diis carus ipfis. quippe ter & quater Anno revisens æquor Atlanticum Impune. Phædr. l. 3. fab. 2. v. 4. Alii onerant faxis: quidam contra miferiti, Perituræ quippe, quamvis nemo læderet, Mifere panem. T Servit ironiæ. Virg. 1. En. v. 41. Me

[merged small][ocr errors]
[ocr errors]

me incepto defiftere vitam, Nec poffe Italia Teucrorum avertere regem? Quippe vetor fatis. Cic. pro Mil. c. 12. extr. Movet me quip. pe lumen curia. Adde Plaut, Epid. 5. 1. 12. T Cum aliis particulis caufam reddentibus. Cic. 2. de Orat. c. 54. Leve nomen habet utraque res: quippe leve enim eft hoc totum, rifum movere (Al. ita diftinguunt, quippe: leve enim, &c. & fic valet certe, fane. Quod faciunt etiam in illo . 4. de Fin. c. 3. fub fin. Ita ipfa a te quidem apte ac rotunde quippe habes enim a rhetoribus.) Lucret. 1.6. v. 617. Quippe videmus enim veftes humore madentes Exficcare fuis radiis ardentibu' folem. Id. l. 1. v. 104. ( alibi fape) Quippe etenim quam multa tibi me fingere poffum, &c. Terent. Heaut. 3. 2. 27. Quippe quia magnarum fæpe id remedium ægritudinum eft. Cic. 1. Fam. ep. 9. ante med. Ibi multa de mea fententia queftus eft Cæfar, quippe quod etiam Ravenna Craffum ante vidiffet, ab eoque in me effet incenfus. Al. leg. qui. Plin. I. 26. c. 10. Infanabilis non eft credendus, quippe quoniam in multis fponte defiit. Plaut. Capt. 4. 2. 106. Quippe quando mihi nihil crédis. T Quippe cum idem quod cum conjunctio, vel utpote cum. Cic. Attic. I, 10. ep. 3. Vifum te ajunt in 'regia: nec reprehendo: quippe cum ipfe iftam reprehenfionem non fugerim. Nep. in præfat. Neque Cimoni fuit turpe fororem habere in matrimonio, quippe cum cives ejus eodem uterentur inftituto. Liv. l. 26. c. 39. Raro alias tantis animis jufta concurrerunt claffes: quippe cum in majoris difcrimen rei, quam ipfæ erant pugnarent Quippe ubi, quippe cum, nam cum, quippe quia. Lucret. l. 1. v. 610. Quippe ubi dimidiæ partis pars femper habebit Dimidiam partem verf. 988. Quippe ubi materies omnis cumulata jaceAdde Propert. 1. 2. el. 1. v. 75. ubi alia ex Lucret. congerit Broukuf. ¶ Quippe qui, que, quod, utpote qui, come colui che. Cic. pro Rofc. Amer. c. 18. fub fin. Convivia cum patre non inibat: quippe qui ne in oppidum quidem, nifi perraro, veniret. Nep. in Dione c. 2. Cum a tyranno crudeliter violatus effet quippe quem venundari juffiffet; tamen &c. Cic. 2. de Invent. c. 45. Cum femel caufa confideretur, nihil attinet eam ex lege confiderare, quippe quæ in lege fcripta non fit. Id. in fin. l. 3. de nat. Deor. Quippe inquit Vellejus, qui etiam fomnia putet ad nos mitti ab Jove. Plaut. Epid. 3. 2. 30. Dicat, argenti minas fe habere quinquaginta quippe ego qui nudiuftertius meis manibus dinumeravi ftante che io &c. Id. Bacch. 3. 1. 2. Aperite januam hanc Orci. nam equidem haud aliter effe duco: quippe quo nemo advenit, nifi quem fpes reliquere omnes. Adde Amph. prol. v. 22. His autem Plauti locis indicativus poft quippe qui ponitur pro fubjuntivo. T Pro utpote. Cic. 1. de Fin. c. 6. a med. Sol Democrito magnus videtur, quippe homini erudito, in geometriaque perfecto. T Pro certe: & fimul fervit jungendæ orationi ut necnon, item, præte rea. Virg. 1. Georg. v. 268. Quippe etiam feftis quædam exercere diebus, Fas & jura finunt. Propert. I. 4. el. 5. v. 11. Quippe & collinas ad foffam moverit herbas, Stantia currenti diluerentur aqua. quippe & necnon. 9 ¶ In refponfionibus quoque affirmat,

ret.

[ocr errors]
[ocr errors]
[ocr errors]
[ocr errors]

ut quippini Cic. pro Cacin. c. 19. a med. Recte igitur diceres te reftituiffe quippe . ¶ Quippe ut, prorfus ut, certe ut. Juftin. 1. 4. c. 3. Quippe ut Rheginis melius fuerit vinci, quam vincere. T Habet vim certe etiam in his. Virg. 1. Æn. v. 6. celfa fedet olus arce Sceptra tenens, mollitque animos, & temperat iras. Ni faciat, maria ac terras cælumque profundum Quippe ferant rapidi fecum, verrantque per auras. (Poffis tamen & ita intelligere, quippe ni faciat, nam ni faciat. ) Id. 4. Æn. v. 218. nos munera templis Quippe tuis ferimus, famamque fovemus inanem. & lib. 12. v. 420. Fovit ea vulnus lympha longavus Iapyx Ignorans : fubitoque omnis de corpore fugit Quippe dolor, omnis ftetit imo vulnere fanguis. T Quod Feftus docet teftimonio Ennii 1. 4. & 16. Annal. quippe fignificare quid ni, Eruditis non probat. QUIPPIAM. V. in Quifpiam.

QUIPPINI? perchè no? i yap ; Tŵs ; quid ni? cur non adverbium affirmandi Comicum. Plaut. Men. 5. 9. 50. Meff. Es ne tu Syracufanus? Men. fur. certo. Meff. Quid tu? Men. So. quippini ? Id. Bacch. 4. 7. 41. Quid illam ? meretricem ne effe cenfes ? Ni. quippini Id. Pan. 3. 4. 29. Diefpiter vos perduit. Ad. & quippini? verf. 30. Ibo, & pultabo januam hanc. Ad. te quippini? Apul. 1. 9. Metam. Apponebat ei propere ( menfam ) quamvis invita, mulier: quippini? deftinatam alii. Al. omitt. notam interrogationis, & quippini exponunt, quippe, utpote quam, vel nem

pe.

QUIQUI, chiunque, idem quod quifquis, quicumque, qualifcumque : ut enim qui pro quis dicitur, ita quiqui pro quifquis. Plaut. Aulul. 4. 10. 44. Neque partem tibi ab eo, quiqui eft, inde pofces. Cic. Attic. 16. ep. 8. Veteranos > quiqui Cafilini & Calatiæ funt perduxit ad fuam fententiam. h. e. quicumque, vel quotquot Plaut. Men. 5. 9. 97. Omnia venibunt, quiqui licebunt, præfenti pecunia. Id. Pan. 3. 2. 11. Quiqui tamen eftis ) & bene & benigne facitis, cum hero amanti operam datis. Liv. l. 41. c. 8. a med. Liberos fuos quibufquibus Romanis, in eam conditionem, ut manumitterentur, mancipio dabant.

QUIRE. V. in Queo.

QUIRIANA MALA. V. Quiriniana. QUIRINA, tribus R. una ex rufticis, videtur, inquit Feftus, a Curenfibus Sabinis appellationem traxiffe. Cic. pro Quint. c. 6. L. Albius Sex. filius Quirina. In S. C. apud Cal. ad Cicer. 1. & ep. 8. Fam. C. Septimius T. F. Quirina. Infcript. apud Gruter. pag. 56. ”. 11. Ti. Claudius Ti. F. Quir. Tertius. Adde Epit. Livii lib. 19. QUIRINALIS, le, ad Quirinum pertinens. Virg. 7. En. v. i87. Ipfe Quirinali lituo, parvaque fedebat Succin&tus trabea. b. . qualem

[ocr errors]
[ocr errors]
[ocr errors]
[ocr errors]

poftea Quirinus habuit. Sic verf. 612. Ipfe Quirinali trabea cinctuque Gabino &c. Varr. 1. 6. de L. L. c. 3. a med. Quirinalis Flamen. Ovid. 6. Faft. v. 218. Inque Quirinali conftituere jugo. h. e. in Colle Quirinali, qui unus eft ex feptem Urbis Romæ, nunc monte cavallo: de quo Feftus: Quirinalis collis qui nunc dicitur, olim Egonus (al. Agonus) appellabatur, ante quam in eum commigra rent Sabini Curibus venientes, poft foedus inter Romulum & Tatium ictuin: a quo hanc appellationem fortitus eft: quamvis exiftiment quidam quod in eo factum fit templum Quirino ita dictum Varr. 1.4. de L. L. c. 8. Collis Quirinalis, ubi Quirini fanum: qui a Curetibus, qui cum T. Tatio Curibus venerunt Romam, quod ibi habuerunt caftra. Ovid. 2. Faft. v. 511. Templa deo (Quirino ) funt collis quoque dictus ab illo. In fragni, veter. Calendarii apud Gruter. pag. 134. bis legitur, In colle Quirinale. ¶ Quirinalis porta, quæ & Agonenfis, & Collina, & Salaria, in Sabinos fert habetque nomen vel a colle Quirinali, quia ab ea in illum itur; vel quod proxime eam eft Quirini facellum, ut ait Feftus. ¶ Quirinalia, um, dies quo facra fiebant in honorem Quirini, qui dies erat XIII. cal. Mart. Mentio eorum fit apud Cicer. 1. 2. ad Q. Fr. ep. 3. & 13. V. Ovid. 6. Faft. a verf. 475. T Eadem dicta funt etiam fefta ftultorum quia hoc die facrificium fiebat ab iis colonis, qui ftatum diem Fornacalium per ignorantiam prætermiferant Ovid. 2. Faft. v. 527. Curio legitimis nunc Fornacalia verbis Maximus indicit. nec ftata facra facit. Inque Foro, multa circum pendente tabella, Signatur certa Curia quæque nota. Stultaque pars populi, quæ fit fua Curia, nefcit: Sed facit extrema facra relata die. Feft. in Stultorum, ita de hac re docet: Stultorum ferias appellari Quirinalia, qui eft dies feftus Quirini, quod eo die Quirino facrificent ii, qui aut non potuerunt, aut ignoraverunt fuorum Fornacalium facrorum diem: & fic commiffum moræ piaculum expiare, atque quod fuis non fecerant, quibus permittitur feriis facra facere. Adde eund. in Quirinalia. QUIRINIANA MALA laudant Cato R. R. c. 7. & Varr. l. 1. c. 59. His adde Plin. l. 15. c. 14. & Macrob. 1. 2. Saturn. c. 15. apud quos al. leg. Quiriana. Harum appellationum caufa & origo quæ fit, ignoratur. QUIRINUS, i, m. Kueiros, nomen Romuli, poftquam vita functus deus habitus eft. ( V. Ouid. 14. Met. a verf. 805. ) Virg. 1. Æn. v. 296. Cana Fides, & Vefta, Remo cum fratre Quirinus. Enn. apud Non. c. 2. v. 394. Teque, Quirine pater, veneror, Horamque Quirini. Ovid. 2. Faft. v. 476. Qui tenet hoc nomen Romulus ante fuit: Sive quod hafta curis prifcis eft dicta Sabinis ( Bellicus a telo venit in aftra deus) Sive fuum regi nomen pofuere Quirites : Seu quia Romanis junxerat ille Cures. Feftus: Quirinus ex hac caufa Romulus eft appellatus, quod curi, id eft hafta uteretur: qua Romani eo nomine Romulum appellaverunt. Serv. ad cit. 1. n. præter hanc addit aliam hujus nominis notationem, a opos,, princeps, dominus. Poffis etiam ducere a xes, quod idem notat, & propius ad Quirinum accedit. Addit Servius poffe etiam a Marte duci, cujus filius eft habitus: quia Mars, cum fævit Gradivus dicitur, cum tranquillus eft, Quirinus Hinc duo ejus templa apud Romanos fuiffe, unum fub nomine Quirini intra Urbem, quafi cuftodis, fed tranquilli; alterum Gradivi, quafi bellatoris, extra Urbem via Appia, prope portam Capenam. Hoc idem repetit etiam ad illud 1. 6. n. v. 860. Tertiaque arma patri fufpendet capta Quirino. Etiam puer fic appellabatur ab Ovid.

:

:

unde

a

[ocr errors]

3. Faft. v. 41. Interea crefcente Remo, crefcente Quirino. ¶ Geminos Quirinos dixit Juvenal. fat. 11. v. 105: Romulum & Remum Martis filios ea ratione, qua Caftores di&ti funt Caftor & Pollux Etiam Janus cognominatus eft Quirinus, quafi bellorum potens, ab hafta, quam Sabini curim vocant, Macrob. l. 1. Saturn. c. 9. a med. Hinc Sueton. in Aug. c. 22. Janum Quirinum femel atque iterum a condita Urbe claufum, terra marique pace parta, ter clufit . h. e. templum Jani. In illo l. 3. Georg. v. 25. In foribus pugnam ex auro folidoque elephanto Gangaridum faciam, victorifque arma Quirini: Virgil. Auguftum defignat ( qui Indos devicit 2. Georg. v. 171. Qui nunc extremis Afiæ jam victor in oris Imbellem avertis Romanis arcibus Indum) qui loco Romuli Romanos regebat. Subdit hic Servius ex Suet. eum primum appellatum effe Quirinum, deinde Auguftum : quod & Sueton. tangit in Aug. c. 7. Quod addit Serv. oblatum ei fuiffe etiam nomen Cafaris, id pertinet ad teftamentum C. Julii, qui eum in familiam cognomenque adoptaverat. Sueton. in Caf. c. 83. T In illo Propert. l. 4. el. 6. v. 21. Altera claffis erat tenero damnata Quirino: defignator M. Antonius effeminatus Cleopatræ confuetudine. T Adjective Propert. l. 4. el. 10. v. 11. Hic fpolia ex humeris aufus fperare Quirinis. Al. leg. Quirini. Horat. l. 1. od. 2. v. 46. Lætus interfis populo Quirino. Al. leg. Quirini. Ovid. 14. Met. v. 836. lucum pete, colle Quirino Qui viret. b. e. Quirinali. Hic quoque al. leg. Quirini.

[ocr errors]

ut

QUIRIS pro curis, h. e. hafta legitur a nonnullis in illo Ovid. 2. Faft. v. 477. Sive quod hafta quiris prifcis eft dicta Sabinis TQuiris fingulare a Quirites. Feftus tradit præconem Romæ in funeribus indictivis ea ufum effe formula: Illus ( corrige ollus eft apud Varron. l. 6. de L. L. c. 3. circa med.) Quiris leto datus. Horat. l. 1. ep. 6. v. 7. & amici dona Quiritis. Infcript. apud Gruter. pag. 308. n. 1. Q. Tullius Q. F. pontifex facr. Junonis Quiritis. h. e. Romanæ vel haftatæ. V. Curis. Ovid. Met. 14. v. 423. Reddentemque fuo jam regia jura Quiriti. Id. 1. Amor. el. 7. v. 29. fi pulfaffem minimum de plebe Quiritem. Juvenal. fat. 8. v. 47. ima plebe Quiritem Facundum invenies. Perf. fat. 5. v. 75. heu fteriles veri! quibus una Quiritem Vertigo facit. b. e. liberum &

[ocr errors]

civem

civem Romanum

[ocr errors]

Horat. 1. 2. od. 7. v. 3. Quis te redonavit Quiritem Diis patriis, Italoque cælo 6. e. e militia urbi reftituit, & quieti Claudian. carm. 12. v. 16. Epulifque jam repleto Refonet Quirite Tibris. b. e. populo R. Lucan. I. 2. v. 386. Hirtam membra fuper Romani more Quiritis Induxiffe togam. h. e. plebeji civis R. Quo pertinent modo allata loca Ovidii 1. Amor. & Juvenal. T Prifcian. I. 4. pag. 633. Putsch. agaofcit etiam rectum fingularem Quiritis: item Quirites in eodem cafu Petronius apud Serg. in Edition. 2. Donati, pag. 1843. ejufd. Putsch.

[ocr errors]

QUIRITATIO, onis, f. grido, accorruomo, humanæ divinæque opis imploratio. Liv. 1. 33. c. 28. Fuga comitum, & quiritatio facta. QUIRITATUS, us, m. idem quod quiritatio, clamor, vociferatio, auxilii imploratio. Plin. l. 6. ep. 20. Audires ululatus feminarum, infantium quiritatus, clamores virorum. Sunt qui legunt queritatus. Valer. Max. 1. 9. c. 2. n. 1. Quarum lamentabiles quiritatus trepida civitatis aures receperunt. Adde 1. 6. c. 2. n. 8. QUIRITES, um, m. Kueira, proprie fuere, qui Cures incolebant. Sabinorum oppidum, in quo regnavit T. Tatius: ut Romani, qui cum Romulo Romam tenebant. Unde Virg. Æn. 7. v. 710. Una ingens Amiterna cohors, prifcique Quirites. T Verum poft fœdus itum inter Romulum & Tatium, pro eodem populo Romani & Quirites habiti funt. Itaque omnes promifcue appellari Quirites cœpti funt. Cum enim ex duobus populis, Romanis & Sabinis, unus fa&tus effet, ut Romanorum ratio haberetur, conftitutum eft, ut urbs priftinum Romæ retineret nomen, & unufquifque ex civibus Romanus, ut ante, appellaretur: ut ratio Sabinorum haberetur, placuit, ut populus, ideft univerfi fimul cives, in pofterum Quirites vocarentur. Liv. l. I. c. 13. & Fest. Hæc appellatio propria erat Romanorum in Urbe, quafi ad populum in pace & otio viventem: atque adeo militaribus viris ignominiofa. Narrat Sueton. de C. Cæfare cap. 70. ipfum decimanos miffionem & præmia flagitantes, neque adire cunctatum effe, neque dimittere; fed una voce, qua Quirites eos pro militibus appellavit, tam facile circumegiffe & flexiffe, ut ei milites effe, confeftim refponderint, & quamvis recufantem, ultro in Africam fecuti fint. Hoc idem fcribit Tacit. 1. Ann. c. 42. & Lamprid. de Alex. Sever. c. 52. 53. 54. Sic Lucan. l. 5. v. 357. difcedite caftris: Tradite noftra viris ignavi figna Quirites. Poft¶ quam Sabini Romanis adjecti funt, fæpe Quirites, & Romani in appellatione civium jungebantur, præfertim in formulis facrorum metu, opinor, ne alteruter populus in precationibus non comprehenderetur, in quibus utriufque populi comprehendi maxime intererat. Dicebant autem populus Romanus Quirites, & populus Romanus Quiritefque & populus Romanus Quiritium. Primam & fecundam loquendi rationem probat Briffon. I. 1. de Formul. tertiam excludit. Omnes admittendas effe contendit Gronov. . 4. Obfervation. c. 14. Hic habes de omnibus non una exempla. Feftus in Dici. Dici mos erat Romanis in omnibus facrificiis precibufque Populo Romano Quiritibufque. In formula Cenforia apud Varron. 1. 5. de L. L. c. 9. Quod bonum, fortunatum, felixque, falutareque fiet populo Romano Quiritium, reique publicæ populi Romani Quiritium. Liv. 1. 5. c. 41. Sunt qui, M. Fabio pontifice maximo præfante carmen devoviffe eos fe pro patria, Quiritibufque Romanis tradant. Id. 1. 8. c. 6. ad fin. Comparant inter fe, ut ab utra parte cedere Romanus exercitus cœpiffet, inde fe conful devoveret pro populo Romano Quiritibufque. In formula concipiendorum Compitalium, apud Gell. I. 10. c. 24. Die noni populo Romano Quiritibus Compitalia erunt In alia capienda Veftalis apud eund. l. 1. c. 12. Veftalem, quæ facra faciat quæ jus fiet facerdotem Veftalem facere pro populo Romano Quiritibus. Al. leg. pro populo Romano Quiritium. Sic apud Livium in formula devotionis, 1.8. c. 9. Uti populo Romano Quiritium (al. Quiritibus ) vim victoriamque profperetis: hoftefque populi Romani Quiritium terrore, formidine, morteque afficiatis. Id. in formula indicendi belli . 1. c. 32. Quod populi prifcorum Latinorum adverfus populum Romanum Quiritium fecerunt, deliquerunt: quod populus Romanus Quiritium bellum cum prifcis Latinis juffit effe, &c. Id. l. 41. c. 16. Quia in una hoftia magiftratus Lanuvinus precatus non erat, populo Romano Quiritium. In duob. numis Vitellii apud Mediobarb. Velta P. R. Quiritum. ¶ Harduin. quartam addit loquendi rationem populi Romani Quirites, ut populi Romani fit genitivus. Plin. l. 16. c. 32. Factum hoc populi Romani Quiritibus oftentum Cimbricis bellis. Al. leg. populo Romano Quiritibus. Gronov. loc. cit. certe putat mendum in his verbis effe: fed Harduin. defendit populi Romani ex omnibus MSS. & typis editis: cenfet autem Quirites populi Romani effe non omnem populum Romanum (nam toto orbe Romano fparfus populus Romanus erat) fed eos dumtaxat e populo Romano, qui in Urbe domicilium habe¶ Jus Quiritium eft jus civile proprium populi R. ut Juftinian. Inftitution. lib. 1. tit. 2. docet. Ulpian, regular. tit. 4. de Latinis Latini jus Quiritium confequuntur his modis beneficio Principali, liberis, iteratione, militia, nave, ædificio, piftrino: præterea ex fenatufconfulto vulgo quæ fit ter enixa. Pergit deinde Ulpian. fingula exponere. Quidam putant, effe idem cum jure civitatis Romanæ fed ab eo diftinguitur. nam jus Quiritium eft privatum civium jus, quo inter fe privatim utuntur: jus civitatis R. eft publicum, quo gaudent refpectu totius corporis reipublicæ. Quibus igitur non civibus Romanis dabatur jus Quiritium, concedebatur uti co jure, quo cives Romani in multis, præcipue vero in dominiis, & libertatibus. Plin. l. 10. ep. 22. Ago gratias, domine, quod & jus Quiritium libertis neceffariæ mihi feminæ, & civitatem Romanam Harpocrati jatraliptæ meo indulfifti. Adde epift. 4. 6 6. Sunt etiam, qui cum jure Latii confundunt: fed ab hoc quoque differt. Sueton. in Claud. c. 19. Naves mercaturæ caufa fabricantibus Tom. III.

bant.

[ocr errors]
[ocr errors]
[ocr errors]
[ocr errors]
[ocr errors]
[ocr errors]
[ocr errors]
[ocr errors]

magna commoda conftituit pro conditione cujufque civi vacationem legis Papiæ Poppææ: Latinis jus Quiritium, &c. Quirites T eleganter ad apes Virgilius tranftulit lib. 4. Georg. v. 200. Verum ipfæ e foliis natos & fuavibus herbis Ore legunt: ipfæ regem, parvofque Quirites Sufficiunt, aulafque, & cerea regna refingunt. In genitivo plur. & Quiritium habet ( quod ufitatius eft) & Quiri-· tum Patet tum ex allatis exemplis, tuin ex Horat. qui 1. od. 1. v. 7. & lib. 4. od. 14. v. 1. habet primum: & ex Aulon, qui in Profefforib. n. 22. v.-9. veterum quæ fcita Quiritum. Tin fingulari num. V. Quiris. De infima plebe. V. ibid. QUIRITO, as, n. 1. chieder ajuto, gridare accorruomo, xerxia, σχετλιάζω Quiritium, feu populi R. fidem imploro, opem, auxilium peto clamo, vociferor: inde factum, quod opem implorantes porro Quirites clamare folebant. Varr. 1. 3. de L. L. c. 7. a med. Quiritare dicitur is, qui Quiritium fidem clamans implorat. & mox. Ut quiritare urbanorum fic jubilare rufticorum. V. Jubilo. Lucil. apud Non. c. 1. n. 78. Concurfans ut arenarius, clareque quiritans. Afin. Poll. ad Cicer. I. 10. Fam. ep. 32. Cum illi mifero quiritanti civis Romanus natus fum, refponderet: abi nunc, populi fidem implora. Liv. l. 39. c. 8. extr. Nulla vox quiritantium exaudiri poterat. Eft qui leg. queritantium Quintil. 1. 3. c. 8. poft med. Rogatus fententiam, fi modo eft fanus, non quiritet, fed quam maxime poteft civili & humano ingreffu mereri affenfum deliberantis velit. T Deponentis forma Varr. apud Diomed. l. 1. pag. 377. Putfch. De Feneftella quiritatur. QUIRRITO, as, n. 1. eft vocem edere verris. Au&. carn. de philom. v. 55. Quirritant verres, pardus rudit, oncat afellus. QUIS, quæ, quod, quid, chi, quale, qual cofa, ris, pronomen interrogativum: a Græca voce allata. Cic. de Amic. c. 12. a med. Quis clarior in Græcia Themistocle? quis potentior? & cap. 3. Quid dicam de moribus facillimis? de pietate, &c? Id. pro Rofc. Com. c. 7. in fin. Qua, malum ftultitia fuit Rofcius, ut, &c? Id. Attic. 1.5. ep. 20. Qui, malum, ifti Pindeniffe? qui funt inquies. Plaut. Perf. 4. 4. 88. Virgo, quæ patria tua eft? Id. Trucul. 2. 7. 44. Unde es cujus es? Valer. Max. l. 9. c. 13. n. 1. Quem ne aliquis merito dixerit Pontico fupplicio, quam Romano imperio digniorem? b.. ecquem. Virg. 4. En. v. 371. Quæ quibus anteferam ? b. e. quæ prima, aut ultima ponam? Liv. I. 3. c. 68. Quid tandem res veftræ quo ftatu funt? Propert. I. 2. el. 9. v. 21. Quam fi perdideris, quis erit, qui talia cantet? ¶ Eft etiam infinitum. Cic. in Orat. c. 58. Quos autem numeros cum quibus mifceri oporteat, nunc dicendum eft. Id. pro Rofc. Com. c. 7. a med. Confidera, quis quem fraudaffe dicatur. Quintil. I. 1. c. 6. ( al. 10. ) ante med. Notatum in fermone, quid quo modo caderet. ¶ Ponitur interdum pro qualis. Terent. Andr. 4. 2. 19. Quis videor? Cha. mifer æque, atque ego. Cic. de Amic. c. 5. Quis ego fum? aut quæ in me eft facultas? Terent. Heaut. 2. 3. 121. At hoc demiror, qui tam facile potueris perfuadere illi, quæ folet quos fpernere ! b. e. quales quantofque amatores! Al. leg. quofque, fublata admirationis Et pro aliquis, alcuno. Plaut. Pfeud. 5. 1. in fin. Aperite, heus! Simoni me adeffe, quis nuntiate. Horat. I. 1. fat. 3. v. 63. Simplicior quis & eft, &c. Al. leg. ar, & per interrogationem efferunt. Cic. 3. de Fin. c. 21. Alienum eft a fapiente non modo injuriam cui facere, verum etiam nocere. Lambin. leg. cuiquam. Liv. l. 6. c. 40. Omnia femper, quæ magiftratus ille dicet, fecundis auribus; quæ ab noftrum quo dicentur, adverfis accipietis? Sunt qui leg. aliquo invitis fanioribus Criticis. Cic. 2. de nat. Deor. c. 44. fub fin. Aut vero alia quæ natura mentis & rationis expers hæc efficere potuit, &c. Colum. I. 4. c. 25. Vinitor cum in adverfum preffa manu defecare quid debet, cultro utitur. Adde Tibull. l. 1. el. 10. v. 3. & el. 11. v. 13. & lib. 4. carm. 3. v. 1. & Edit. Prætoris apud Ulpian. Digeft. lib. 43. tit. 8. leg. 1. ¶ Præfertim poft particulas fi, ne, num, & hujufmodi. Cic. Phil. 2. c. 14. Si te in judicium quis adducat. Id. 3. de Fin. c. 21. Ne cui falfo affentiamur. Varr. 1.3. R. R. c. 7. Neve quæ ferpens, aliudve quid (al. leg. quod ) animal introire queat. Cic. 1. de Orat. c. 9. a med. Num quod eloquentiæ veftigium apparet? Propert. I. 1. el. 3. v. 30. Neve quis invitam cogeret effe fuam. T Et pro quifque. Tacit. 2. Ann. c. 26. Addidit munificentiam Cæfar quantum quis damni profeffus erat, exfolvendo. Id. 3. Hift. c. 58. Amicorum ejus quanto quis clarior, minus fidus. Quis utrique generi inferviens. Vetus Poeta apud Varron. l. 5. de L. L. c.7. Quis tu es mulier, que me infueto nuncupafti nomine? Non. c. 3. n. 49. Pacuvio tribuit. Plaut. Aulul. 2. 1. 48. Quis ea eft, quam vis ducere uxorem? 1d. Epid. 4. 1. 6. Quis illæc eft mulier, quæ ipfa fe miferatur? Enn. apud Non. loc. cit. Et quis illæc eft, quæ lugubri fuccin&ta eft ftola Adde Plaut. Epid. 4.2.4. Ciftell. 4. 2. 27. 79. & Trucul. 1. 1. 76. Sic Ulpian. Dig. lib. ult. tit. penult. leg. 1. Verbum hoc, fi quis, tam mafculos, quam feminas complectitur. T Cum neutro genere Plaut. Pan. prol. v. 17. Scortum exoletum ne quis in profcenio fedeat. Quoddam MS. habet quid. TQues in plurali numero: item Quid, & Quod V. fuis locis. T Cum pro aliquis ponitur, in recto feminino habet etiam qua. Lex vetus de aquæduib. apud Frontin. artic. 129. Quominus cæ aquæ, earumve qua in urbem Romam ire, cadere, fluere, duci poffint. V. Siquis. QUISNAM, & Quinam, quænam, quodnam, & quidnam, chi mai, Tis, idem quod quis, nifi quod illud nam vim addit. Cic. 6. Verr. c. 36. Quifnam igitur tuebitur P. Scipionis memoriam mortui? Plaut. Aulul. 4. 9. 17. Quinam homo hic ante ædes ejulans conqueritur? Accius apud Charif. l. 1. pag. 70. Putfch. Quinam Tantalidarum internecioni modus fit? Terent. Heaut. 5. 2. 3. Quodnam ob facinus? Cic. Verr. 6.c.3. Sed carum artificem quem? Quemnam? Recte admones. Polycle

nota.

[ocr errors]

0 0

« НазадПродовжити »