Зображення сторінки
PDF
ePub
[ocr errors]

Qui non folum amare & amari, neque cantare & pfallere, fed etiam ficas vibrare, & fpargere venena didicerunt. Plerique al. leg. faltare. Sueton. in Tito, c.3. Cantare & pfallere jucunde. Spartian. in Adrian. c. 14. & Aurel. Vi&t. in Epit. c. 14. Pfallendi & cantandi fcientia. Apul. in Florid. n. 15. ( al. l. 2. ) Læva diftantibus digitis nervos molitur: dextera pfallentis geftu fuo pulfabulum cithara admovet. Adde Horat. I. 4. od. 13. v. 7. & lib. 2. ep. 1. v. 33. & Salluft. in Catil. c. 26. TEft etiam cantare ad citharam. Cefius Baffus in corp. Poet. Lat. Calliope princeps fapienti pfallerat ore. Aurel. Vi&t. de Cæfarib. c. 5. de Nerone. Qui dum pfallere per cœtus, Græcorum invento in certamen coronæ cœpiffet, (V. Sueton. in Ner. c. 20. 21. ) Prudent. in Romano (Te SEO. 14.) v. 837. docta mulier pfallere Hymnum canebat carminis Davidici. Horat. quoque loc. cit. & Salluft. hac eadem fignificatione ufurpaffe, plerique volunt. T Apud Hieron. epift. 7. ad Laram, med. & alibi, & Auguftin. in Pfalm. 46. & 65. & alibi, pfallere eft, Pfalmos David, quæ funt laudes Dei, canere five adhibito pfalterio, five affa voce fiat.

[ocr errors]

PSALLOCITHARISTA. V. Chorocitharifta.

4

PSALMA, atis, n. λ, cantus cithara: item carmen ipfum, quod ad citharam canitur. Auguftin. in Pfal. 4. ante med. Pfalma eft quod pfallitur: diapfalma interpofitum in pfallendo filentium: fympfalma vocum copulatio in cantando. Alii apud Hieronym. epift. 138. ad Marcellam, putant, diapfalme effe commutationem metri: alii paufationem fpiritus: alii alterius fenfus exordium, &c. Hieronymus ipfe docet, effe copulationem fuperiorum & inferiorum. V. ibi plura. & Ifidor. I. 6. Orig. c.j19. PSALMYCEN, inis, m. qui pfalmos canit, ut Pfalmicines clerici, apud Sidon. l. 5. epift. 17.

PSALMISTA, æ, m. falmifta, aλurse's, qui pfalmos facit, & cantat. Hieronym. adverf. Pelag. l. 1. c. 1. & l. 3. c. 1. & in Efai. c. 38. PSALMOGRAPHUS, i, m. falmifta, tuλuoypépos, qui pfalmos facit. Sidon. I. 7. in concione, que eft poft epift. 9. Sicut pfalmographus ait. h. e. Rex David. Adde Tertull. carm. 3. adverf. Marcion. cap. 5.

.

PSALMUS, i, m. falmo, xλuos, fonus cithara feu fidium, & carmen quod ad fonum fidium canitur. A Chriftianis Scriptoribus dicitur per antonomafiam de facris hymnis, feu canticis David regis, quia ad pfalterium ea cantare mos fuit, quod & ipfe Auctor feciffe dicitur. Tertull. adverf. Prax. c. 11. &c. La&tant. I. 4. c. 8. & 12. Hieronym. Auguftin. &c.

[ocr errors]

PSALTERIUM, ii, n. falterio, arpa, Yeλzápor, inftrumentum muficum fidibus inftru&tum, fimile cithara, differens tamen. Auguftin. in Pfalm. 56. a med. Pfalterium & organum, quod quidem manibus fertur percutientis, & chordas diftentas habet: fed illum locum unde fonum accipiunt chorda illud concavum lignum, quod pendet, & tactum refonat, quia concipit aerem, pfalterium in fuperiori parte habet: cithara autem hoc genus ligni concavum & refonans in inferiore parte habet. Itaque in pfalterio chorda fonum de fuper accipiunt, in cithara in inferiore parte. Eadem fere habet in Pfalm. 32. 70. 80. 150. Similiter Caffiodor, in Pfalm. 150. Pfalterium eft in modum citharæ converfa pofitio. Buccas enim quafdam fonoras ligni geftat in capite, ubi ab imo venientes chordarum fonos in altum rapit, & gratiffima, quantum dicitur modulatione refpondet. Id. in præfat. in Pfalter. c. 4. Pfalterium eft, ut Hieronymus ait, in modum A litteræ formati ligni fonora concavitas, obefum ventrem in fuperioribus habens, ubi chordarum fila religata, difciplinabiliter plectro percuffa fuaviffimam dicuntur reddere cantilenam. Huic citharæ pofitio videtur effe contraria, dum quod ifta in imo continet, illud converfa vice geftat in capite. Varr. apud Non. c. 3. n. 149. In pfalterio tendamus nervias. Virg. in Ciri, v. 178. Non arguta fonant tenui pfalteria chorda. Quintil. 1. 1. c. 10. al. 17. a med.) Non pfalteria & fpadicas, etiam virginibus probis recufanda. Arnob. l. 6. pag. 209. Deum mater cum tympano, cum tibiis & cum pfalteriis Mufæ. T Item carmen quod ad pfalterium canitur. De carmine maledico & difteriis (quæ ad pfalterium Græci canebant: unde illud Varron. oros Aupas apud Non. c. 2. n. 249. Atque orthophallica attulit pfalteria, Quibus fonant in Græcia dicteria.) Paul. lib. 5. fentent. cap. 4. a med. Pfalterium quod vulgo dicitur canticum in alterius infamiam compofitum, & publice cantatum, tam in eos, qui cantaverint, quam in eos, qui compofuerint, extra ordinem vindicatur. T Apud Ecclefiæ Scriptores eft liber Pfalmorum Davidicorum. Hieronymi. epift. 4. & 7. &c.

[ocr errors]

,

PSALTES, 2, m. fuonatore, o cantore, qui inftrumentum aliquod muficum pulfat; item qui voce canit, T. Quintil. lib. 1. c. 10. al. 17.) Rationem impendiorum exponens, pfaltis fe, & geometris multa dicit dediffe. Sidon. l. 8. ep. 9. in carm. Chorda, voce, metro ftupende pfaltes.

PSALTRIA, æ, f. fonatrice, cantatrice, Arpe, mulier, quæ inftrumentum aliquod fidibus inftru&tum pulfat, cithariftria. Vox Græca a

w, fidibus cano: Latina appellatione fidicina. Neque aliud inter has difcrimen effe videtur, nifi quod pfaltriæ Græcæ erant, & plerumque meretrices, quæ externo ritu, & non folum fidium cantu, fed & voce, ac mollioribus gefticulationibus oblectabant, adhibebanturque præcipue in conviviis deliciarum caufa, invete Ro

mam

[ocr errors]

Nun. c. 6. n. 98. Tu vero feftivus tu elegans, tu folus urbanus quem decet muliebris ornatus, quem inceffus pfaltria Auel. Via. in Epit. c. ult. de Theodofio. Prohibuit lege minifteria lafciva, pfaltriafque comiffationibus adhiberi. ¶ Etiam in facris, ut accinerent paulatim intromiffas fuiffe, colligimus ex Cic. pro Sext. c. 54. & Juvenal. fat. 6. v. 336. ubi de Clodio fermo eft, qui cultu pfaltriæ in Bone dea facellum ftupri caufa fe immiferat. PSALTRIUS, ii, m. fonatore, T, Heλtus, qui fidibus canit, pfaltes. Cic. de Harufp. refp. c. 21. P. Clodius a crocota, a mitra, a muliebribus foleis, purpureifque fafciolis, a ftrophio, a pfaltrio, a flagitio, a ftupro eft factus repente popularis. Eft qui leg. a pfaltria: quidam etiam a pfalterio. PSAMATHE, es, f. Yauda, Crotopi Argivorum regis filia, quæ ab Apolline compreffa Linum peperit, quem inter fentes occultatum canes dilacerarunt. Stat. l. 1. Theb. a verf. 570. & Ovid. in Ibin, v. 482. & verf. 575. V. Crotopiades. T Pfamathe alia, Nympha, filia Nerei, mater Phoci. Ovid. 11. Met. v. 398. T&Item fons Bootiæ, apud Thebas. Plin. l. 4. c. 7. & Solin. cap. 7. ( al. 12.) a med. Item fons Laconia apud Plin. ibid. c. 5. ad fin.

inter alias peregrina luxuriæ illecebras ab exercitu Afiatico poft devictum Antiochum & Gallogræcos, circa A. U. DLXVI. ut Liv. 1. 39. c. 6. narrat. Macrob. I. 2. Saturn. c. 1. Sub illorum fupercilio non defuit, qui pfaltriam intromitti peteret, ut puella ex induftria fupra naturam mollior canora dulcedine, & faltationis lubrico exerceret illecebris philofophantes. Cic. in fragm, in Clod, apud

Tom. III.

ubi & oppidum, & portus Pfamathus, vel Pfammathus, Yuudes, & Yours, non longe a Tænaro. Val. Flacc. l. 1. v. 364. Qui tenet undifonam Pfamathen, femperque patentem Tanaron. Eft qui leg. undifonums Pfamathon..

PSARONIOS, ii, n. pavos, lapis variegati coloris, qui & pyrrho-
pæcilos dicitur. Plin. l. 36. c. 22. Eft a pos varius.
PSECAS, adis, f. gocciola, sugis, gutta, ftilla: Græca vox. Apul.de
Mundo ex Ariftot. suddas, interpretatur ftillicidia. Ancilla

[ocr errors]
[ocr errors]

quæ delicatarum matronarum capillos medicato fuco confpergunt hoc nomine appellatæ funt. Ita ornatricem nominat Juvenal. fat. 6. v. 489. Nuda humeros Pfecas infelix nudifque mamillis. Adde Ovid. 3. Met. v. 172. Inscript. apud Reinef. class. 1. n. 89. Veneri facrum Caffia I. L. Pfecas. Fortaffe ita appellatæ funt ornatrices quia comas mulierum levibus fuci, aut unguenti guttis afpergebant: quod ex Græce eft. લા T Hinc Pfecade natus dicitur, qui humili eft genere, & fervili. Cœl. ad Cicer. 8. Fam. ep. 15. extr. Vellem, Venere prognatus tantum animi habuiffet, quantum Pfecade natus in hoc habuit. Etiam viri, qui delicatiorum comas ornabant, plecades di&ti. Infcript. apud Gud. pag. 211. n. 2. Arcelaus Plecas de porticu. Fufe hac de re Koolius, & Heffelius in Indice Infcription. Gudianar. cap. 8.

PSEGMA. V. Spegma.

PSEPHISMA, atis, n. noue, decretum, vel plebifcitum per fuffragia factum. Vox Græca a pos, calculus, fuffragium. Cic. pro Flacc. c. 6. Sic funt expreffa ifta præclara, quæ vocant pfephifmanon fententiis nec auctoritatibus declarata. Adde cap. 7. &

ta,

8.10.

PSEPHOPECTA, 2, m. noraiers, præftigiator, ut in Gloffis exponitur. Eft a pos, calculus, & naiw, ludo: ut qui calculis ludunt & decipiunt. Tribuunt Julio Firmico: Mercurius facit pfephopactas. PSETTA, æ, f. 7, pifcis idem qui Latine rhombus. Plin. l. 9. c. 16. a med. Athen. fub fin. l. 7. Al. fcrib. pfitta. PSEUDANCHŪSA, æ, f. herba anchufæ fimilis, lanuginofior, & minus pinguis, tenuioribus foliis & languidioribus: a dins, falfus, fi&tus, fimulatus: quæ eft notatio omnium dictionum fequentium Plin. l. 22. c. 20.

[ocr errors]
[merged small][merged small][ocr errors]

PSEUDENĚDRUS, i, m. infidiatore occulto, tor. Jul. Firmic. l. 3. c. 8. fect. 7. extr. PSEUDISODOMON. V. Isodomon . PSEUDOBUNION, ii, n. navone baftardo, herba napi folia habens fruticans palmi altitudine. Plin. l. 24. c. 16. ad fin. PSEUDOCĂTO, onis, m. qui falfo Cato videri cupit, Catonis falfus imitator. Cic. 1. Attic. ep. 14. ad fin. Bonis utimur tribunis plebis, Cornuto vero pfeudocatone. PSEUDOCHRISTUS, i, Padóxp150s, Anticrifto, falso Cristo. Tertull. 1. 3. adverf. Marcion. c. 3. PSEUDOCYPERUS, & ' PSEUDOCYPRUS, i, Vadonúmeros, frutex cypero fimilis, celerrime proveniens. Plin. c. 13. l. 17. & 34. PSEUDODAMASIPPUS, i, fictus Damafippus. Cic. Fam. 7. ep. 23. PSEUDODECIMIĀNA PYRA, decimianis pyris fimilia, apud Plin. l. 15. C. IS. PSEUDODIACONUS, i, m. dodíxovos, falfus diaconus. Hieronym. epift. 79. ad Alip. & Auguftin.

PSEUDODICTAMNUM, i, n. dittamo baftardo, Vadodiurauior, her-
ba dictamno fimilis. Plin. l. 25. c. 8. med. Pro eo ( dictamno )
eft & pfeudodi&amnum, multis in terris nafcens, folio fimile, ra-
mulis minoribus, a quibufdam chondris vocatum. Adde lib. 26. c.
ult. poft med. T Apud Apul. de berb. c. 62. eft pfeudodictamnos
fem. gen.
PSEUDODIPTEROS, dis, dodirepos dicitur a Vitruv. quæ dipte-
ros quidem videtur, fed vere non eft, aliquo columnarum ordine
fublato. V. eund. in præfat. I. 7. & lib. 3. c. 1. & 2.
PSEUDODISODOMUS. V. Ifodomon.
PSEUDOEPISCOPUS, i, m.adosniszonos, falfus epifcopus. Cyprian.
epift. 55. poft med.

PSEUDOFLAVUS COLOR, a flavo degenerans, quafi leoninus. Mar-
cell. Empir. c. 8. a med.
PSEUDOLIQUIDUS, a, um, mezzo liquida, liquido fimilis. Marcell.
Gggg 2

Empir.

4

Empir. e. 16. ante med, Mellis adjicitur, quantum fufficiat, ut fit pfeudoliquidum.

PSEUDOLUS, i, m. fervi veteratoris, & fraudulenti nomen: a YSe, falfus, mendax. Titulus eft unius ex Plautinis comœdiis. PSEUDOMĚNOS, adqueros, mentiens, captiofus, falfus, fictus. Cic. 4. Acad. c. ult. De oculorum, fenfuumque reliquorum mendaciis, & de forite, aut pfeudomeno. Adde in fragment. Hortenfi apud Non. c. 4. n. 258. Intelligit autem captiofum quoddam genus fyllogifmi, quo facile adverfarii in difputando captantur; cujus meminit etiam Senec. epist. 45. a med. V. Mentiens .

PSEUDONARDUS, i, nardo baftardo. Plin, l. 12, c. 12. de nardo. A dulteratur & pfeudonardo, herba, quæ ubique nafcitur, craffiore atque laxiore folio, & colore languido in candidum vergente. PSEUDOPATUM, n. donaro, falfum, feu fictum tabulatum, vel pavimentum in ædificiis. Imp. Zeno lib. 8. Cod. tit. 10. leg. 12. S. 3. Eft a Vadn's, fictus, & nαTE, calco. PSEUDOPERIPTĚRUŠ, a, um, falfos ordines, feu latera habens, Vodorepinepos, ut Genus figuræ pfeudoperipterum. Vitruv. 1.4.c. 7. ad fin.

PSEUDOPHILIPPUS, ì, Yadodinimos, fictus Philippus, Cic. Agrar. 2, c. 33. Vellej. I, 1, c. 11, Flor. l. 2. c. 14. Val. Max. 1. 7 c. 5. n. 4. & in Epit. Livii l. 49.

[ocr errors]

PSEUDOPORTICUS, i, f. falfo portico, Affertur a quibufdam locus Plin. l. 6. c. 27. ad fin. fed ibi rectius aliter legitur. PSEUDOPROPHETA, æ, m. falfo profeta, adopcorns. Tertull, adverf. Hæret. c. 4.

PSEUDOPROPHETIA, æ, f, falfa profezia, adoжpoonтéx. Tertull. de Jejun, c. 11.

[ocr errors]

I'SEUDOPROPHETICUS, a, um, ficte propheticus, prophetico fimilis, ut Pfeudopropheticus fpiritus, apud Tertull. de pudic. c. 21. PSEUDOPROPHETIS, idis, f. falfa profetessa, Vadonpopūns. Tertull. de Anim. c. 57. Eundem fpiritum in pfeudoprophetide mentiri. PSEUDOSELINUM, i, n. docéros, herba, pentaphyllon, quinquefolium. Apul. de herb. c. z.

PSEUDOSMARAGDUS, i, dorudpaydos, lapillus fmaragdo fimilis, h. e. ex dimidia parte fmaragdus, ex dimidia iafpis, ut ait Plin. 1. 37. c. 5. a med.

PSEUDOSPHEX, ecis, f. Jadócone, vefpa quædam, quæ fingularis volitat, Plin. l. 30. c. 11. ante med.

[ocr errors]

PSEUDOTHYRUM, i, n. ' ufcio di dietro della cafa, porta fecreta, dupor, oftium occultum & tectum in poftica ædiam parte, q. d. janua fiitia. Virg, 2. En. ita explicat verf. 453. Limen erat, cæ, cæque fores poftefque relicti A tergo. V. Pofticus. Cic. Verr. 4. c. 20, extr. Numerantur illa HS, CCL. Syracufanis. Ea quemadmodum ad iftum poftea per pfeudothyrum revertantur, tabulis vobis, & teftibus planum faciam. Ammian. l. 14. c. I. ( al. c. 2.) Per Palatii pfeudothyrum introducta. T Translate Cic, poft redit. in Sen. c. 6. Idem domi quam intemperans! non janua receptis, fed pfeudothyro intromiffis voluptatibus.

PSEUDOURBANA EDIFICIA apud Vitruv. fub fin. cap. 8. 1, 6. funt in villa ea pars ædium , quæ in ufum domini rufticantis exftructa eft, quod urbani ædificii elegantiam imitetur. Villa enim omnis, ut ait Colum. I. 1. c. 6. dividitur in tres partes, urbanam, rufti& fructuariam.

cam,

PSILA, æ, f. ian, veluto, a Vios, rafus, lævis; veftis eft, feu f.сай, pannus, una parte villofus altera rafus. Lucil. apud Non. c. 14. n. 24. Pfilæ, atque amphitapæ, villis ingentibu' molles. V. Amphi

tapa.

[ocr errors]

PSILOCITHARISTA. V. Chorocitharifta,

PSILOTHRUM, i, n. merdocco, indoor, unguentum pilis detrahendis aptum, quo mulieres, virique molliores utebantur, ut corpus glabrum & læve redderent. Martial. I. 6, epigr. 93. Pfilothro nitet aut acida latet oblita creta, Plin. lib. 24. c. 10. Lacryma hedera pfilothrum eft. & cap. 9. Amerinæ nigra femen cum fpuma argenti pari pondere, a balneo illitum, pfilothrum eft. T Philothrum præterea dicitur vitis alba, quod ejus femen, & uva vitia cutis in facie detergeat, & quafi faciem depilet. Plin. l. 23. c. 1. ante med. | Vitis alba eft, quam Græci ampeloleucen, alii pfilothrum, alii madea appellant.

PSIMMYTHIUM, ii, n. ceruffa, biacca, Dion: a flugvdos, ce ruffa. Plin... 34. c. ult. a med. Pfimmythium quoque, hoc eft ceruffam, plumbariæ dant officina. Laudatiffimum in Rhodo. Fit autem ramentis plumbi tenuiffimis fuper vas aceti afperrimi impofitis, atque ita diftillantibus. Quod ex eo cecidit in ipfum acetum, arefactum molitur, & cribratur, iterumque aceto mixto in paftillos dividitur, & in fole ficcatur æftate. Fit & alio modo: addito in urceos aceti plumbo, obturatos per dies decem, derafoque ceu fitu, ac rurfus rejecto, donec deficiat materia. Quod derafum eft, teritur, & cribratur, & coquitur in patinis, mifceturque rudiculis donec rubefcat, & fimile fandarache fiat: dein lavatur dulci aqua, donec nubeculæ omnes eluantur. Siccatur fimiliter poftea, & in pastillos dividitur. Vis ejus ad candorem feminarum. V. Vitruv. I

7. C. 12.

PSITHĨA. V. Pythia. PSITTA. V. Pfetta. PSITTACINUS, a um

[ocr errors]

adject, a pfittaco, ut Pfittacinum collyrium, a colore ita diétum, Scribon. Larg. compof. 27. & Marcell. Empir. c. 8. PSITTĂCUS, i, m. pappagallo, m. pappagallo, ViTunes, avis Indica, de qua ita Plin. l. 10. c. 42. Super omnia humanas voces pfittaci quidem etiam fermocinantes. India hanc avem mittit, fittacen vocat, viridem toto corpore, torque tantum miniato in cervice diftin&tam. Impe

ratores falutat, & quæ accipit verba, pronunciat; in vino præcipue lafciva. Capiti ejus duritia eadem, quæ roftro. Hoc, cum loqui difcit, ferreo verberatur radio non fentit aliter ictus. Cum devolat, roftro fe excipit, illi innititur, levioremque fe ità pedum infirmitati facit. Hæc Plin. Defcribitur etiam ab Apulejo accurate in Florid. n. 12. ( al. l. 2. ) Perf. in prol. v. 8. Quis expedivit pfittaco fuum χαῖρε De morte pfittaci eft Statiana filva quarta

1. 2. & Ovidiana elegia fexta 1. 2. Amor. PSOE. V. vocem fequent. PSOADĬCUS, a, um, adject, Calii Aureliani cap. 1. libri 5. Tard, infcribitur de fchiadicis, & Pfoadicis, h. e. his, qui clunium dolore laborant. Nam mufculos clunium fub fpinæ finem ex interioribus atque exterioribus adhærentes, pfoas vocaverunt, ut ibid. dicitur. Jox, & dans Græci vocant. PSOLOIS, entis, ondas, Græce eft fumidus, aut fuliginofus: item flammans, ardens: a xos, fumus, item flamma. Poteft etiam duci a ψωλή, τὸ αἰδοῖον αρσενικόν, quod Homerus πλεον appellat : quo fenfu primam producit, quæ tamen metrica neceffitate corripi poteft, ut prima in Italia. Auct. Priapeor. carm. 68. Pfoleon ille (Homerus) vocat, quod nos pfoloenta vocamus. Sequitur alter verficulus ibid. Id quod nos culum, coleon ille vocat. Kons & xxλs, 8, Homero Iliad. 3. v. 272. eft vagina, quæ metaphorice obfcenum fenfum habet, ut in illo Plauti Pfeud. 4. 7. 85. Conveniebat ne in vaginam tuam machæra militis? PSOPHIS, idis, f. wpis, oppidum Arcadia. V. in Phocaicus. PSORA, x, f. tigna, Vapx, fcabies, afperitas cutis, a 4, fcalpo, rado. Plin. l. 20. c. 1. Arida cum refina impetiginem & fcabiem, quæ pforam & lichenas vocant, parotidas & panos fanat. & cap. 5. ad fin Alopecias fricuere, & pforas tufis cæpis. Id. 1. & cap. 22. Lichenas, pforas, lepras radice in aceto decocta tolli. PSORANTHEMIS, idis, f. apareais, herba quædam, rorifmarini fpecies, infructuofa, Apul. de herb. c. 79.

[ocr errors]

PSORICUS, a, um, winds, ad pforam pertinens, ut Pforicum medicamentum, Plin. l. 34. c. 12. collyrium, Scribon. Larg. compof. 32. h. e. quod fcabrofis palpebris, aut oculorum angulis medetur. Celf. 1. 6. c. 6. fect. 31. Nulla per fe materia eft, quæ Pforicum nominetur: fed chalcitidis aliquid & cadmiæ dimidio plus ex aceto fimul conteruntur, idque in vas fictile inditum, & contectum ficulneis foliis fub terra reponitur diebus viginti, & rurfus fublatum teritur: & fic appellatur pforicum.

[ocr errors]
[ocr errors]
[ocr errors]

PSYCHICUS, a, um, xins, animalis: a ux, anima. Pfychicos vocat Tertull. in lib. de jejun. & alibi homines animales & carnales, qui non capiunt ea, quæ fpiritus funt, fecundum illud Pauli Apol. 1. Cor. 2. 14. ψυχικὸς δὲ ἄνθρωπος & δέχεται τι τὸ πνέυματος TY Dε8. PSYCHOMACHĨA, æ, f. Juxquaxia, h. e. pugna animi, feu animæ: a qux, anima, & ux, pugna. Ita infcribitur a Prudentio çarmen in quo pugnam virtutum & vitiorum defcribit. PSYCHOMANTIUM, ii, n. uxouxitãor aux, anima, & Tx, divinatio, erat locus, ubi Manium fiebat evocatio, ad fcifcitandum de ftatu mortuorum. Cic. 1. Tufcul. c. 48. Cum graviter fi lii mortem mæreret, veniffe in Pfychomantium , quærentem, &c. Id. l. 1. de Divin. c. ult. Teftabor me non fortilegos, neque cos, qui quæftus caufa hariolentur, ne pfychomantia quidem agnofcere. Eft qui leg. pfychomantiam, h. e. vaticinationem ex Manibus evocatis. PSYCHOPHTHOROS ψυχοφθόρος animicida ax, anima, & Fpw, occido. Ita appellatur a Juftiniano lib. 1. Cod. tit. 1. leg. 6. fub fin. Apollinarius hæreticus, qui in Chrifto humanam animam non admittebat.

[ocr errors]

PSYCHOTROPHON, i, Yuxdτpopov, herba, alio nomine vettonica, & feratula, Plin. 1. 25. c. 8.

[ocr errors]

PSYCHROLŪTA, & Pfychrolutes, æ, m. qui frigida lavat: a frigidus, & aw, lavo. Senec. epift. 53. Frigidæ cultor mitto me in mare, quomodo pfychrolutam decet, gaufapatus. Id. epift. 83. Ille tantus pfychrolutes, qui in Euripum faltabam, PSYLLI, orum m. To, pop. Lybia, fic dicti a Pfyllo rege, quorum corpori ingenitum fuit virus exitiale ferpentibus. Hinc tefte Plin. l. 7. c. 2. mos illis fuit liberos genitos protinus objiciendi fæviffimis ferpentium, coque modo pudicitiam uxorum experiendi. Serpentes enim adulterino fanguine natos non profugiunt. Et A Plutarchus fcribit in vita Catonis eum iter per deferta Libya facientem fecum Pfyllos duxiffe, qui morfibus ferpentum mederentur, partim ore trahentes venenum partim ferpentes cantibus medicantes. V. Lucan. 1. 9. a vers. 891. Adde Plin. lib. 8. c. 25. lib. 25. c. 10. & lib. 28. c. 3. Celf. l. 5. cap. 27. fect. 3. & Sueton. in Aug. c. 17. a med. ¶ Eandem vim & Marfis Italiæ populis fuiffe teftatur idem Plin, cit. lib. 7. & 28. item Gell. I. 16. c. 11. ubi de Pfyllorum internecione hanc narrat ex Herodoto fabulam: Cum aliquando Auftri diuturno flatu aquæ in eorum finibus defeciffent, publice univerfos coiffe ad arma, & contra eum, quafi ad hoftem profectos: obvium ftetiffe Auftrum, fufcitatifque arenarum cumulis, omnes ad unum obruiffe. Celf. loc. cit. Neque hercule fcientiam præ cipuam habent hi, qui Pfylli nominantur, fed audaciam ufu ipfo confirmatam.

[ocr errors][ocr errors]

PSYLLION. V. Cynomyia. PSYTHIA, & Pfithia vitis, & uva, Julia, & iela, genus vitis externi foli, h. e. non Itali 2 ex qua paffum optimum fiebat. Columelle 1. 3. c. 2. eft fpecies uvæ Græcula. Virg. Georg. 2. v. 93. Et paffo pfythia utilior. & lib. 4. v. 269. vel pfythia paffos de vite racemos. Stat. 1. 4. filv. 9. v. 38. Vel paffum pfythiis fuis reco &um. Plin. docet /. 12. 6. 27. ex ea & optimum omphacium fieri,

detra

[merged small][ocr errors][merged small][merged small][merged small]
[ocr errors]
[ocr errors]

detractis acinis, cum funt ciceris magnitudine. TPythium,| paffum e pfythia uva. Plin. l. 14. c. 9. Pfythium, & melampfythium paffi genera funt, fuum faporem, non vini referentia.

P T

[ocr errors]

PTE, adjectio fyllabica, ut met, piam, ce, te, per fe quidem nihil Ggnificans, aliquid tamen addens voci, cui opponitur. Adjungitur autem ablativis pronominum meus tuus, fuus, nofter, vefter ut Prifcian. 1. 12. pag. 947. Putsch. docet: item aliis. Plaut. Truc. 2. 5. 18. meapte malitia. b. e. mea ipfius. Id. Pfeud. 3. 2. 14. meopte ingenio. Cic. 1. de nat. Deor. c. 25. Si atomi ferrentur in locum inferiorem fuopte pondere. Id. 1. de Orat. 3. Propinquum fuum fuapte manu interfectum. di fua propria. & lib. 2. c. 23. a med. Suapte natura facere aliquid. Terent. Phorm. 5. 2. 1. Noftrapte culpa. Plaut. Capt. 2. 3. 11. Tuopte ingenio. In veteri decreto Tribunor. pleb. apud Gell. 1. 7. c. 19. Quo minus fuapte poteftate uti liceat. Plaut. Men. 5. 8. in fin. Certiffimum eft, mepte potius fieri fervum, quam te unquam emittam manu. Id. Mil. 2. 4. 38. Ofculata effet fuumpte amicum. Catul. carm. 6. v. 12. Nam ni iftapte, valet nihil tacere. A!. aliter leg.

PTERIS, idis, f. TEpis, fpecies filicis, fic dicta, quod folia expanfa habet in alarum fimilitudinem. Plin. l. 27. c. 9. Pterin Græci vocant, alii blechnon, cujus ex una radice complures exeunt filices, bina etiam cubita excedentes, non graves odore. PTERNIX, icis, caules rectus cacti fruticis. nam alii idem cum frutice nomen habent. Plin. lib. 21. c. 16. Unum caulem re&tum habent, quem vocant pternica.

PTEROMĂTA, um, n. TπTEXT, in ædificiis funt veluti alæ (Te enim ala eft) utrinque in fronte ædis appofitæ ex columnis, aut pariete. Vitruv. l. 3. c. 2. & l. 4. c. 4. 7. PTERON, i, n. πpo, idem quod pteroma, in voce præced. Plin. 1. 36. c. 5. o med. ubi agit de Maufoli opere: & cap. 13. ubi de labyrintho Cretæ, & ædificiorum molibus circa adjectis. PTERONITHICA PUGNA. V. Pentethronicus. PTEROPHŎROS, i, πTεfopópos, regio apud Riphæos montes ubi nix pennarum fimilitudine continuo decidit. Plin. l. 4. c. 12. ad fin. PTEROTOS, TpTos, alatus. Plin. l. 36. c. penult. Calices duos, quos appellabant pterotos. b. e. duobus utrinque anfis, quafi alis inftructos.

[ocr errors]
[ocr errors]
[ocr errors]
[ocr errors]

tiocho, regnum poft mortem filio cognomini tradidit. Ejus & aliorum Ptolemæorum res geftas habes apud Juftin. l. 15. 16. 17. 26. 29. 30. &c. Propert. I. 2. el. 1. v. 30. Et Ptolemæcæ litora capta Phari. b. e. Egyptiæ. PTOLEMÆĬUS , a, um, Ptolemæeus ut Ptolemæim gymnafium, Cic. initio l. 5. de Fin. PTOLEMAIS, idis, f. Ioλeuzts (a Toλεos, utenẞxis a ensaios) IIrodeuxis froλemaos, Onßxi's Onßatos) Ptolemæi alicujus filia, vel neptis. Lucan. de Cleopatra Ptolemæi Auletæ filia lib. 10. v. 69. Mifcuit inceftam ducibus Prolemaida noftris. Adde Sidon. carm. 7. v. 94. TAdjective, Egyptia. Aufon. in Mofell. v. 311. Conditor hic forfan fuerit Ptolemaidos aula. h. e. templi Arfinoes fororis Ptolemæi Philadelphi. Sidon. carm. 5. v. 461. Dorida diffufam premeret Ptolemaide gaza. T Et præterea aliquot urbium nomen in Troglodytica, in Cyrenaica, in Thebaide Egypti, in Phoenicia: de quibus Plin. l. 2. c.73. lib. 5. c. 5. 9. & 19. & lib. 6. c. 29. ¶ Sunt qui fcribunt & Ptolemæis, & Ptolemeis.

PTYAS, adis, f. πTuds, genus afpidis venenum in oculos hominum exfpuentis, ut ait Plin. l. 28. c. 6. a med. a nτúw, exfpuo. Adde lib. 31. c. 6. a med.

[ocr errors]

PU

[ocr errors]

ro

PUBEDA, m. pubefcens puer, pubes. Martian. Capell. I. 1. pag. 12. & lib. 9. pag. 308. & in Gloff. Ifid. ubi & pubeda, & pubera ponitur. PUBENS, entis, chi è nella pubertà, ήβων qui pubem emifit, pubes adolefcens, ephebus. Claudian. in Conful. Prob. & Olybr. v. 142. Sunt mihi pubentes alto de femine fratres, Pignora cara Probi . Aufon. Edyll. 12, in monofyll. de membr. v. 2. Pubentes annos buftior anticipat vox. T Translate, lanuginem emittens; quod in herbis fignum maturitatis eft. Virg. 4. Æn. v. 514. & 3. 3. Georg. v. 126. Pubentefque fecant herbas. Aufon. epift. 2. v. 14. pubentes falicum frondes . Id. in Mofell. v. 203. Stringunt attonfis pubentia gramina pratis. Stat. 1. 3. filv. 3. v. 129. Pubentefque rofæ primos moriuntur ad Auftros. b. e. jam expanfæ, & fuam pulcritudinem oftentare incipientes.

¡PUBEO, bes, bui, n. 2. effer nella pubertà, Baw, pubes fum. Ul pian. Dig. lib. 37. tit. 10. leg. 3. a med. Si duo impuberes patiantur ftatus controverfiam & alter eorum pubuerit, exfpe&tari alterius quoque pubertas debet.

PTERYGIUM, ii, n. πτερύγιον Græce parvam alam vel pinnulam fignificat, diminut. a . Significat etiam morbum oculorum,PUBER. V. Pubes, adject. qui Latine unguis appellatur, h. e. membranula nervofa, quæ oriens ab angulo, nonnunquam ad pupillam quoque pervenit, eique officit. Sæpius a narium, interdum etiam a temporum parte nascitur. Ita Celfus 1. & cap. 7. Sect. 4. ubi ejus etiam curandi, excidendique rationem tradit. Plin. l. 34. c. 10. ad fin. Cadmia pterygia & fordes oculorum purgat. Adde lib. 32. c. 7. Item digito

[ocr errors]

rum, cum ab unguibus caruncula recedit cum magno dolore, ut ait Celf. l. 6. c. ult. recedit, inquam, hoc eft excrefcit, & ab ungue diducitur, ejufque partem aliquando operit. Plin. l. 30. c. 12. fub fin. Reduvias & quæ in digitis nafcuntur pterygia, tollit canini capitis cinis Adde lib. 24. c. 4. & lib. 26. c. 5. & lib. 27. c. 4. &c. T In beryllis funt nubeculæ inftar pterygiorum in unguibus. Id. l. 37. c. 5. extr. PTERYGOMA, atis, n. púy, pegma quoddam in modum alæ conftans tranfverfis, & arrectis lignis, continenfque nervos, quibus brachia machinæ continentur. Vitruv. l. 10. c. 17. a med. ubi al. aliter leg.

[ocr errors]

PTISĂNA, 2, f. orzata, πτισάνη, & πτισάνη fuccus ex oryza,

[ocr errors]
[ocr errors]

vel hordeo pifto, & a cortice purgato confectus: cujus ufus validiffimus faluberrimufque tantopere probatur, inquit Plin. l. 18. c. 7. ad fin. ut Hippocrates unum laudibus ejus volumen dicaverit. Id. ibid. paulo fup. Indi maxime oryza gaudent, ex qua ptifanam conficiunt, quam reliqui mortales ex hordeo. Adde Varron. apud Non. c. 17. n. 3. T Item ipfum hordeum cum tundendo a cortice fpoliatum eft & hæc prima eft, & propria hujus vocis fignificatio: a row tundo: & abfolute hordeum, orzo. Celf. I. 2. c. 18. a med, Cum panificia omnia firmiffima fint elota tamen quædam genera frumenti, ut alica, oryza, ptifana, vel ex iifdem facta forbitio, vel pulticula, imbecilliffimis annumerari poteft. Martial. I. 12. epigr. 37. Frumentum, milium, ptifanamque, fabamque folebas Vendere. Adde Celf. 1. 2. c. 24.

[ocr errors][merged small][merged small]

PTOCHOTROPHIUM, ii, n. Spedale da poveri, πTWXOTPOCHOV, locus. in quo degunt, & aluntur pauperes, a xos, pauper, & τρέφω, nutrio, Imp. Zeno lib. 1. Cod. tit. 2. leg. 15. & Imp. Juftinian. ibid. leg. 19.

[ocr errors]

PTOCHOTROPHUS i, m. fpedaliere di poveri, xoτpodos, qui pauperes alit: axis, pauper, & rpépw, nutrio. Infcribitur tit. 3. lib. 1. Cod. de Epifcopis, & clericis, orphanotrophis, brephotrophis, ptochotrophis, &c. PTOLEMÆEUS, a um Πτολεμαίειος, ad Ptolemæum pertinens : quod eft nomen multorum Egypti regum ab illo primo Lagi filio, qui ex gregario milite ad fummos honores ab Alexandro M. ob virtutem evectus, poft ejus mortem Satrapes Egypti fuit, ut eft apud Curt. c. 10. l. 10. & Justin. l. 13. c. 4. deinde rex, devicoque An

[merged small][ocr errors][ocr errors][ocr errors][ocr errors][ocr errors]

PUBERTAS, atis, f. pubertà, ßn, idem quod pubes. Cic. 2. de nat. Deor. cap. 33. Jub fin. Ut fi qui dentes & pubertatem natura dicat exfiftere, ipfum autem hominem, cui ea exfiftant, non conftare natura. Adde Plin. l. 7. c. 16. in fi. & lib. 21. c. 26. T Tranflate Plin. l. 23. in proœm. a med. Omphacium qua fieret ratione incipientis uvæ pubertate, docuimus. b. e. in prima lanugine, ut Id. loquitur . 12. c. 27. T Item ætas, in qua pubertas enafcitur, quæ in maribus decimufquartus eft annus, duodecimus in feminis, ut præter alios docet Macrob. I. 7. Saturn. c. 7. & Feftus in Pubes. Sueton. in Domit. cap. 1. Pubertatis, & primæ adolefcentiæ tempus. Juftin. 1. 9. c. 6. Primis pubertatis annis. Id. l. 23. c. 1. Ab initio pubertatis. & lib. 35. cap. 2. Annos pubertatis egreffus. Plin. l. 25. c. ult. ante med. Circa pubertatem Modeftin. Dig. lib. 1. tit. 7. leg. 40. Utique plena pubertate, id eft decem & octo annis, præcedere debet. T Item ipfi puberes, gioventù. Valer. Max. fub fin. cap. 1. l. 2. Pubertas canis fuum honorem reddebat Item generandi facultas, quæ cum pubertate incipit. Tacit. de morib. Germ. cap. 20. Sera juvenum venus coque inexhaufta puberPUBES, bis, f. pubertà, en, lanugo, & pili, qui in pueris anno decimoquarto, in puellis duodecimo circa inguina enafcuntur. Celf. I. 7. c. 19. Si inguen incidendum eft, idque jam pube contegitur Plin. l. 34. c. 8. de Myrone ftatuario. Capillum quoque, & pubem non emendatius feciffe videtur , quam rudis antiquitas inftituiffet De pilis aliorum locorum in corpore Martian. Capell. l. 2. pag. 34. Deofculata Philologiæ frontem, illic ubi pubem ciliorum difcriminat glabella medietas. Item locus ipfe, in quo pubes enafcitur, inguen, pecten, pettignone. Virg. 3. Æn. v. 426. Prima hominis facies, & pulcro pectore virgo Pube tenus Ovid. 3. Amor. el. 12. v. 21. de Scylla. Pube premit rabidos inguinibufque canes. Plin. l. 11. c. 37. Sect. 83. Arteriæ ad pubem tendentes. Id. l. 28. c. 15. Ciet urinam vefica fuis impofita pubi. T Item ipfi adolefcentes, juventus, juvenum multitudo, pueris ac fenibus exceptis, gioventù. Cic. pro Mil. c. 23. Qui Senatus totam rempublicam, omnem Italiæ pubem, cuncta populi R. arma commiferat. Virg. 8. Æn. v. 518. equites bis centum, robora pubis Lecta dabo. Tacit. Ann. 6. C. 1. An ego tantum Romanæ pubis tot egregios exercitus sterni patiar? T Item univerfim homines, populus, plebs, popolo, gente, uomini. Virg. En. 7. v. 219. Ab Jove principium generis: Jove Dardana pubes Gaudet avo, Id. 1. Georg. v. 343. Cuneta tibi Cererem pubes agreftis adoret. Adde Horat. Catull. Ovid. Tibull. Hinc pube præfente, populo præfente, ut Feftus docet, redoxσυνεκδοχι nae ab iis, qui puberes funt, omnem populum fignificans. Plaut. Pfeud. 1. 1. 123. Nunc ne quis dictum fibi neget, dico omnibus ? pube præfenti, in concione, omni poplo, &c. T Quamvis pubes propria hominis fit: folus enim pubefcit, ut ait Plin. c. 39. 1. 11. Poetice tamen & de brutis dicitur ut de juvencis Virg. Georg. 3. v. 174. pubi indomitæ non gramina tantum, &c. T Pubis in recto fing. Prudent. Cathemer. 7. v. 102. Jejuna pubis menfas omnis liquerat.

PU

[ocr errors]

PUBES, & Puber, puberis, adject. chi è nella pubertà, úßwv, úßitus, FonBos, qui pubem in inguinibus habet, qui generare poteft, & arma ferre. Talis eft puer ab annis quatuordecim, inquit Feftus, fe mina a duodecim Graffus apud Cicer. 2. de Orat. c. 55. Quod nifi puberem te fam haberet, &c. Nep. in Dione c. 4. Nam puero priuf quam pubes effet, &c. Liv. L. 1. c. 3. Id imperium ei ad puberem ætatem incolume manfit. T Puberes interdum dicuntur adole fcentes, juvenes, arma ferre qui poffunt, gioventù. Caf. 1. 5. B. Gall. c. 54. Hoc more Gallorum eft initium belli, quo lege communi omnes puberes armati convenire coguntur. Id. l. 3. B. Civ. c. 9. Ad extremum auxilium defcenderunt, fervofque omnes puberes liberaverunt. Tacit. 13. Ann. c. 39. Capta efcenfu munimenta, omnefque puberes trucidati funt: & imbelle vulgus fub corona venumdatum. T Interdum fignificant quofcumque pueritiam egreffos & pube veftitos, five juvenes fint, five fenes. Salluft. in Jug. cap. 28. Dein omnes puberes Numidas, & negotiatores promifcue, uti quifque armatis obvius, interfecit. Caf. 1. 2. B. Civ. c. 13. Ne gravius permoti milites & defectionis odio, & contemptione fui, omnes pu beres interficerent. T Translate Virg. de dictamno, En. 12. v. 413. Puberibus caulem foliis, & flore comantem. b.e. lanuginofis. Servius exponit adultis. b. e. maturis. T Pro altera pofitione recti cafus puber, Feftust Pubes, & puber, qui jam generare poteft. Catull. carm. 62. de Aty, v. 63. Ego puber, ego adolefcens, ego ephebus, ego puer. Ita leg. Scalig. Al. apud Feft. omitt. To puber, & apud Catull. leg. Ego mulier, ego adolefcens. Nihilominus quidam apud Prifcian. 1. 6. pag. 707. Putfcb. puber agnofcunt: Cefar autem ibid. non pubes, neque puber, fed pubis, puberis declinat: quo modo ufurpaffe aliquoties Prudentium, obfervat Nicol. Heinf. ex MSS.

[ocr errors]

PUBESCO, is, n. 3. cominciar ad effer nella pubertà, nßew, Bαouw, pubem emittere incipio, pubes fio, pubertatem ingredior. Cic. 1. Offic. c. 22. a med. Herculem, cum primum pubefceret, exiffe, &c. Petron. in Satyr. c. 119. male pubefcentibus annis Subripuere viros. Virg. 3. n. v. 491. Et nunc æquali tecum pubefceret ævo. Lucret. l. 5. v. 672. & impubem molli pubefcere vefte. Sil. l. 16. v. 678. puer vix pubefcente juventa. Id. l. 3. v. 79. ubi flore novo pubefcet firmior ætas Emicet in Martem. Adde Sueton. in Tiber. c. 6. T De lanugine prima barba, Valer. Flacc. I. 7. v. 340. Pubefcunt dulces mala. Stat. 1. & filv. 3. v. 11. & nati modo pubefcentia ora. ¶ Transfertur ad herbas, & plantas, quæ adolefcunt, & maturitatem affequi incipiunt: quo tempore quædam & lanuginem emittunt. Ovid. 3. Trift, el. 12. v. 7. Prataque pubefcunt variorum flore colorum. Cic. 1. de nat. Deor. cap. 2. Cæli mutationes, quibus omnia, quæ terra gignit, maturata pubefcunt. & lib. 2. c. 19. in fi. Pubefcunt maturitatemque affequuntur, quæ oriuntur e terra. Colum. I. 4. c. 28. Medium eorum dierum fpatium , quo acini formantur vinearum nobis aditum negat: quippe florentem fructum movere non expedit: pubefcentem vero & quafi adolefcentem convenit religare., &c. Plin. l. 14. c. 2. Apianis apes dedere nomen: ex eis duo genera lanugine & ipfa pubefcunt. (Hinc lanate di&tæ,) Claudian. I. 2. de rapt. Prof. v. 79. nunc omnia fetu Pubefcant virgulta. De aliis rebus. Claudian. 1. 2. de rapt. Prof. v. 49. Invalidum dextro portat Titana lacerto Nondum luce gravem, nec pubefcentibus alte Criftatum radiis. b. e. jam adultis, & plenum fulgorem emittentibus. Id. de Phonice, v. sI. qui fæpe renafci Exitio, proprioque foles pubefcere letho, h. e. juvenefce

re.

PUBIS. V. Pubes adje&t. in fin.

PUBLIĀNUS, a, um, ad Publium aliquem pertinens. Senec. 1. 3. controv. 18. a med. Publiana fententia. b. e. Publii Syri mimographi.

PUBLICANA, æ, f. gabelliera. Cic. Verr. 5. c. 34. Mulieri publicana noluit ex decumis nimium lucri dare.

[ocr errors]

PUBLICANUS, i, m. gabelliere, pedaggiere, Teλams, qui vectigalia, & alios populi, Principumve reditus (quæ publica abfolute dicuntur ) exigendos certo conftituto pretio redimit. Erant publicani equites Romani, qui tributa, & publica vectigalia P. R. quæftus fui caufa conducebant. Plin. l. 33. c. 2. Cic. pro Planc. c. 9. pro Rab. Pofth. c. 2. pro Dom. cap. 28. & ex Liv. 1. 43. c. 16. De origine vocis ita Ulpian. lib. 39. Dig. tit. 4. de publican. & vectigal. leg. 1. Publicani autem funt, qui publico fruuntur. Nam inde nomen habent five fifco vectigal pendant, vel tributum confequantur. Et omnes qui quid a fifco conducunt, recte appellantur publicani Cic. ad Q. Fr. l. 1. ep. 1. c. 11. Non effe autem leniores in exigendis vectigalibus Græcos, quam noftros publicanos, hinc intelligi poteft. Id. pro Planc. c. 9. Flos enim equitum R. ornamentum civitatis, firmamentum reipubl. publicanorum ordine continetur ¶ Neque vero folum publicani vectigalia publica redimebant, fed alia quoque præterea multa, quæ ultro tributa dicuntur. Nam bello Punico fecundo redemerunt, quæ ad exercitum Hifpanienfem opus effent. Liv. I. 25. c. 3. Item Cethego & Tuditano Cenforibus redemerunt reficienda, quæ circum forum incendio confumpta erant, feptem tabernas, macellum, atrium regium. Liv. l. 27. c. 11. extr. Item Catone, & Flacco Cenforibus conduxerunt lacus fternendos lapide, & cloacas detergendas, qua opus effet, in Aventino, & faciendas in aliis partibus, qua nondum erant. Liv. 1. 39. c. 44. Ex publicanis alii Mancipes erant, alii Prades, alii Socii. Mancipem definit Feftus in Manceps, quifquis a populo aliquid emit conducitve, quia fublata manu fignificat fe auctorem emptionis effe. Pedianus in Divin. Verr. c. 10. Mancipes principes publicanorum effe ait, qui quæftus fui caufa exigenda a fociis fuo periculo exigant, & reipubl. repræfentent. Præs, tefte Fefto, eft qui populo

fe obligat, interrogatus a magiftratu, videlicet pro mancipe, qui conducit. Dictus eft a præftando, quia, fi manceps non folviffet debebat præftare, quod ab eo promiffum fuerat. Manceps etiam præs eft, quia tam debet populo præftare, quod promifit, quam is, qui pro eo præs factus eft. Socii erant, qui in partem quæftus & jactura a mancipibus & prædibus vocabantur. Sigon. 1.2. de ant. jure C. R. c. 4. T Deinde publicanorum alii erant Decumani alii Pecuarii, feu Scripturarii, alii Portitores. Afcon. in Divin. Verr. c. 10. Decumani erant illi, qui decumas redimebant, ideft vectigalia, quæ capiebantur ex agris. Pecuarii, five Scripturarii, qui fcripturam redinebant, ideft vectigalia ex filvis, five e paftione pecorum. Portitores, qui portoria redimebant, ideft vectigalia, que capiebantur ex rerum importatione & exportatione. Sigon. 1. cit. ex Cicer. pro leg. Manil. c. 6. pro Flacc. c. 8. &c.

PUBLICATIO, onis, f. pubblicazione, confiscazione, d'usure actus publicandi, h. c. in publicum redigendi, profcriptio. Cic. Catil. 4. c. 5. Adjungit etiam publicationem bonorum. Id. pro Planc. c. 41. Proponere publicationem bonorum. PUBLICATOR, oris, m. chi pubblica, e divulga . Sidon. 1. 3. ep. 13. Publicator occulti. PUBLICATRIX, icis, f. quæ publicat. Arnob. I. 1. pag. 20. Venus publicatrix inteftini dedecoris. PUBLICATUS, a, um, pubblicato, reso pubblico, divolgato, daueudes, publicus factus, vulgatus. Juftin. 1. 2. fub fin. Cum proditionis dolum publicatum videret. Plin. l. 33. c. 1. Dies fafti publicati. Id. 1. 7. c. 30. a med. Bibliotheca ab Afinio Pollione ex manubiis publicata aperta per ufo di tutti. Sic Sueton. in Aug. c. 29. Forum publicatum. Id. in Tiber. c. 5. Fundis fimulacrum Felicitatis publicatum. Vellej. 1. 2. c. 114. Lectica ejus ( Tiberii) publicata. efpofta all'uso di tutti. & Tacit. de Germ. c. 19. Publicata pudicitiæ nulla venia. prostituta. Item in publicum redactus, fifco addictus, profcriptus, confifcato. Nep. in Thrafyb. c. I. Cum tyranni plurimorum bona publicata inter fe divififfent. PUBLICE, per ordine, o a nome pubblico, per autorità pubblico, ad rem publicam, & populum refertur, & fignificat publico nomine publica auctoritate: cui privatim opponitur, duociq, Sruooiwe. Cic. 5. Verr. c. 34. fub fin. Cum Philinus de calamitate aratorum, & de fuga publice diceret, animadvertitis gemitum populi R. &c. Terent. Eun. 2. 2. in fi. Miror quid ex Piraeo abierit. nam ibi cuftos publice eft. Caf. l. 1. B. Gall. c. 16. Quotidie Cæfar Eduos frumentum, quod effent publice polliciti, flagitare. Id. 2. B. Civ. c. 21. ad fin. Privatim ac publice quibufdam civitatibus honores habiti Hirt. de B. Alex. c. 65. Præmia benemeritis & viritim, & publice tribuit. Salluft. in Catil. c. 11. Signa, tabulas pictas, vafa calata mirari ca privatim ac publice rapere. Liv. 1. 4. c. 13. Minucius eandem publice curationem agens, quam Mælius privatim agenda m fufceperat. Caf. I. 4. B. Gall. c. 3. Publice maximam putant effe laudem, quam latiffime a fuis finibus vacare agros. per maffime di governo. Tin publicum, al pubblico. Terent. Adelph. 3. 4.78. Homo antiqua virtute ac fide, haud cito mali quid ortum ex hoc fit publice. Cic. 16. Attic. ep. 11. ad fin. & 15. Fam. ep. 9. Publice tamen fcripfi. Nep. in Timoth. c. 3. Litteras Athenas publice mifit. Vellej. 1. 2. c. 3. Quidquid publice falutare non effet, privatim alienum exiftimans. Sumptu publico, del pubblico, a Spefe del pubblico. Nep. in Dione in fin. In urbe, celeberrimo loco elatus publice. Id. in Ariftid. in fi. Ut filiæ ejus publice alerentur. Liv. 1. 5. c. ult. Tegula publice præbita eft. Plin. l. 33. c. 1. Legatis anuli publice dabantur. Cic. Verr. 3. c. 6. Nemini meus adventus labori aut fumptui neque publice neque privatim fuit ¶ Vulgo, omnes. Liv. 1. 5. c. 53. fub fin. Exfulatum publice ire. Ulpian. Dig. lib. 39. tit. 2. leg. 24. Fluminum publicorum communis eft ufus, ficuti viarum publicarum & litorum. In his igitur publice licet cuilibet ædificare. Gell. l. 13. c. 10. Labeo confulentibus de jure publice refponfitavit. b. e. omnibus, promifcue. T palam, coram omnibus, pubblicamente. Gell. I. 17. c. 21. Sophifta ille raldeuros, qui publice nuper differens, Carneadem cum fuperiore Africano vixiffe dixit. Apul. I. 10. Metam. Jamque rumor publice crebuerat. PUBLICIA TRIBUS. V. Poblilia. PUBLICIANUS, a, um, ad Publicios pertinens (familiam RomaV. Publicius) ut Publicianus locus Cic. 12. Attic. ep. 38. ¶ Publiciana actio a nomine Prætoris, a quo primum propofita fuit, appellata, dabatur ei qui ex jufta caufa rem aliquam non a domino traditam accepiffet, v. gr. ex caufa emptionis, aut donationis; & necdum ejus rei dominus factus effet, ejufque poffeffionem cafu amififfet: dabatur, inquam, ut eam rem perfequi judicio poffet. V. Dig. lib. 6. tit. 2. qui de Publiciana in rem a&tione in fcribitur, & Inftitution. Juftiniani lib. 4. tit. 6. §. Namque fi cui &c. PUBLICITUS adverb. idem ac publice. Terent. Phorm. 5. 7. 85. Nonne hoc publicitus fcelus hinc deportarier in folas terras? Ubi Donat. Publicitus, publica cura, & confilio. Plaut. Amph. 1. 1. 8. Hofpitio publicitus accipiar. ideft carcere publico. & 4. 2. 7. An fores cenfebas nobis publicitus præberier? dal pubblico. (Sic Pompon. apud Non. c. 11. n. 27. dare alicui publicitus cibaria. • spese pubbliche. ) & Perf. 4.3.40. Au&tionem publicitus facere. Id. Bacch. 2. 3. 79. Aurum in æde Dianæ publicitus fervant. Adde Lucil. & Cecil. apud Non. loc. cit. PUBLICIUS, um. Feftus Publicius clivus appellatur, quem duo fratres L. M. Publicii Malleoli Ediles Curules, pecuariis condemnatis, ex pecunia, quam ceperant, munierunt, ut in Aventinum vehiculis Velia venire poffint. Varr. 1. 4. de ́ L, L. c. 32. ad fin. Pu

nam

[ocr errors]

a

[ocr errors]
[ocr errors]
[ocr errors]
[ocr errors]

blicius vicus, & Cofconius vicus, quod ab his viris dicuntur ædificati, V. Ovid. 5. Faft. a verf. 283. T De Publicia tribu V. Poblilia. PUBLICO, as, avi, atum, a. 1. confifcare, far pubblico, doorów, publicum facio, in reipublicæ ditionem poteftatemque redigo, præconi publico fubjicio, profcribo. Cic. 2. Agrar. c. 21. Privata publicare, publica liberare. Id. pro Dons. c. 8. a med. Cum lege nefaria Ptolemæum regem Cypri, caufa incognita, publicaffes. Caf. 1. 2. B. Civ. c. 25. Tribunus plebis legem tulerat qua lege regnum Juba publicaverat. Id. 1. 5. B. Gall. c. 54. Cingetorigem hoftem judicandum curat, bonaque ejus publicat. Salluft. in Catil. c. 52. 55. Cenfeo publicandas eorum pecunias, ipfos in vinculis habendos. Tacit. 6. Ànn. c. 19. Aurarias ejus, quamquam publicarentur, fibimet Tiberius fepofuit. b. e. reipublicæ addicerentur, filco fuo refervavit. Item copiam alicujus rei omnibus facere, utendum aliquid, aut fpectandum præbere. Sueton. in Ner. cap. 21. Non ceffavit identidem fe publicare. farfs fentire in pubblico. & in Aug. c. 43. Solebat etiam citra fpectaculorum dies, fi quando quid dignum cognitu advectum effet, id extra ordinem quolibet loco publicare. Id. in Cef. c. 44. Bibliothecas Græcas & Latinas, quas maximas poffet, publicare deftinabat. Plaut. Bacch. 4. 8. 22. Illa, quæ. corpus publicat vulgo fuum. proftituifce. (Publicare aliquam quæftum meretricium damnare. Unde illud ambiguum apud Quintil. 1. 7. c. 9. Inde unpis illa vulgata, cum quæritur, utrum aula que ter ceciderit, aut tibicina fi ceciderit, debeat publicari. Grece duλntρis toe, an mois toe.) Tacit. Ann. 16. c. 4. Flagitante vulgo, ut ftudia fua publicaret. pubblicasse. & Sueton. in Claud. c. 3. Difciplinis liberalibus non mediocrem operam dedit, ac fæpe experimentum cujufque etiam publicavit. diede fuori, edidit. Plin. 1. ep. 1. Hortatus es, ut epiftolas, fi quas paulo accuratius fcripfiffem, colligerem, publicaremque. Id. . 5. ep. 13. Recitaturus oratiunculam, quam publicare cogito. Justin. I. 1. c. 7. ad fin. Reticenda publicare. far fapere a tutti, rivelare. PUBLICOLA. V. Poplicola.

[ocr errors]

2

ad

ut

PUBLICUS, a, um, comune, pubblico, del pubblico, deuonos, ad rem publicam pertinens, communis, totius populi ditioni fubjeétus: cui privatus opponitur. Eft a populus quafi poplicus. V. Poplicus. Differt a communis, quia communis funt, quorum ufus omnibus conceditur, & proprietas occupanti ut aer, aqua, mare, litus venationes &c. vel quæ funt duorum aut plurium fimul utentium paries, domus hifque opponuntur propria. At publica, quæ in communi populi alicujus aut civitatis ufu & dominio funt, nec occupari a privato poffunt, ut campus Martius, fora, theatra, viæ, &c. hifque opponuntur privata. Sic jus commune dicitur jus gentium, h. e. quo omnes gentes utuntur: publicum, quod populus quifque fibi conftituit. Cic. l. 1. de Invent. c. 27. Publicum eft, quod civitas univerfa aliqua de caufa frequentat, ut ludi dies feftus, belJum: Commune, quod accidit omnibus eodem fere tempore, ut meffis, vindemia, calor, frigus. Nihilominus aliquando pro communi adhibetur. Perf. fat. 5. v. 98. Publica lex hominum, naturaque continet hoc fas. Plin. l. 10. c. 33. Jam publicum omnium avium eft tabulata ramorum fuftinendo nido provide eligere. Sic commune pro publico non raro ponitur. V. Čommunis. T Ad publicus propria notione pertinent hæc. Cef. I. 6. B. Gall. c. 12. Sacrificia publica ac privata procurant. & lib. 1. c. 12. Non folum publicas, fed etiam privatas injurias ultus eft. Salluft. in Catil. c. 38. Juventus privatis atque publicis largitionibus excita. Cic. pro Mur. c. 36. Odit populus R. privatam luxuriam, publicam magnificentiam diligit. Id. Verr. 5. c. 31. Cognofcite Agyrinenfium publicas litteras, deinde teftimonium pablicum civitatis. Id. pro Mil. c. 27. Ut memoriam publicam recenfionis tabulis publicis impreffam exftingueret. nelle pubbliche fcritture ne' libri pubblici. hujufmodi erant, in quibus cenfus populi, fenatufconfulta, nomina recens natorum virilem togam fumentium, vita functorum perfcribebantur. V. TabuLarium. T Publica judicia, & caufa publica, cum agitur de iis, quæ ad rem publicam pertinent, v. g. de crimine majeftatis, anno

[ocr errors]
[ocr errors]
[ocr errors]

cus

[ocr errors]

fpiciebam, in quod me mare negotiaturus immitterem, quod publicum agitarem. Adde Plaut. Trucul. 1. 2. 41. T Translate Scnec. de conftant. Sap. c. 14. Illi quoque, qui hoc falutationum publicum exercet, donabit. b. e. hoc tanquam vectigal pro admiffione, ad falutandum quod fiebat a magnarum domuum janitoribus. Unde illud Juvenal, fat. 3. v. 184. quid das, ut Coffum aliquando falutes ? T Publicum, ærarium publicum. Nep. in Timoth. c. 1. Mille & ducenta talenta prædæ in publicum retulit. T Publifervus publicus. Juvenal. fat. 10. v, 41. Quippe tenet fudans hanc publicus, & fibi conful Ne placeat, curru fervus portatur codem. Poteft tamen publicus cum fervus jungi. Infcript. apud Don. claff. 4. n. 48. Publicus Pontificum. Gruter. pag. 1087. n. 7. Publicus Augurum Adde aliam apud eund. pag. 305. n. 5. & 6. pag. 306. n. 4. & pag. 307. n. 3. & apud Fabrett. cap. 4. n. 504. & 505. TItem magiftratus, perfona pubblica. Cef. I. 6. B. Gall. c. 12. Si quis aut privatus, aut publicus eorum decreto non ftetit, facrificiis interdicunt. Eft etiam publicum locus publicus, publica lux, confpectus hominum. confpectus hominum. Cic. Verr. 7. c. 35. In publico effe non audet, includit fe domi. lafciarfi veder in pubblico. & Agrør. 2. c. 5. extr. Lex in publicum proponitur. & Attic. 1.8. ep.9. Epiftolam in publico proponere. & epift. 11. in fin. & 3. Verr. c. 31. ad fin. Prodire in publicum. comparire in pubblico, ufcir di cafa. & Tacit. 4. Hift. c. 49. a med. egredi. Ann. 15. c. 59. a med. Paululum in publico verfatus poft domi fecretus. Contra Cic. de Harufp. refp. c. 23. fub fin. & pro Mil. c. 7. Carere publico. Star ritirato. & Sueton. in Claud. c. 36. Publico abftinere. Id. in Ner. c. 9. Leica per publicum vehi. Liv. c. 18. l. 39. In aliquem animadvertere in privato, aut in publico. pubblicamente.

[ocr errors]
[ocr errors]

terea publicus eft, qui ab univerfis utcumque fit, & ad populum utcumque pertinet. Horat. l. 2. od. 8. v. 7. juvenumque prodis Publica cura. Ovid. 4. ex Pont. ep. 14. v. 56. Publicus favor. Id. 3. Amor. el. 7. v. 12. & lib. 1. de art. am. v. 144. Publica verba b. e. quibus omnes utuntur tam vulgus, quam docti & quæ velut formulæ funt honoris, aut benevolentiæ, aut urbanitatis, parole da complimento, di cirimonia. Senec. ep. 3. Ita eadem epiftola illum & dixifti amicum & negafti. Itaque fic priore illo verbo, quafi publico ufus es, & fic illum amicum vocafti, quomodo omnes candidatos bonos viros dicimus; quomodo obvios, fi nomen non fuccurrit dominos falutamus. Id. epift. 59. Magnam ex epiftola tua percepi voluptatem. permitte enim mihi uti verbis publicis ; nec illa ad fignificationem Stoicam revoca. T Item vulgaris, plebejus, translatitius. Ovid. 4. ex Pont. ep. 13. v 3. Unde faluteris, color hic tibi protinus index Et ftructura mei carminis effe poteft. Non quia mirifica eft, fed quod nec publica certe. ordinaria, triviale. Et Juvenal. fat. 7. v. 53. Sed vatem egregium, cui non fit publica vena, Qui nihil expofitum foleat deducere &c. Petron. in Satyr. c. 3. Sermo non publici faporis. PUBLILIA TRIBUS. V. Poblilia. PUBLĬPOR. V. Marcipor. T Apud Salluft. in fragm. ut refert Prifcian. l. 6. pag. 700. Putsch. eft nomen viri proprium. PUBLIUS, prænomen Romanum, ut Publius Cornelius Scipio. ¶ Publius Mimographus poeta C. Jul. Cæfari familiaris, Syrus origine fcripfit mimos quofdam, fententiis acutis, gravibus & dignis,

repetundarum, quæ univerfam rempublicam lædunt: item parricidii, adulterii, peculatus, & aliis, quæ Ulpian. enumerat lib. 48. Dig. tit. 1. qui de publicis judiciis infcribitur, leg. 1. De his enim leges publicæ conftitutæ funt, eorumque coercitio ad univerforum exemplum pertinet. Cic. pro Rofc. Amer. c. 21. Antea caufam publicam nullam dixi. TPublica facra, quæ publico fumptu pro populo fiunt, quæque pro montibus, pagis, curiis, facellis. At privata, quæ pro fingulis hominibus, familiis, gentibus fiunt. Feftus. Abfolute Cic. Agrar. 2. c. 30. Ut privatos agros, qui in publicum Campanum incurrebant, pecunia publica coemeret. Plin. l. 9. ep. 13. ad fin. Confulere in publicum. Liv. 1. 4. c. 15. extr. Bona alicujus vendere, & in publicum redigere. Cic. 5. Verr. c. 44. Quotidie folitus non modo in publico, fed etiam de publico convivari. a spese pubbliche. Publicum, & publica funt vectigalia reipublicæ, feu potius loca aut res, ex quibus vectigal pro republica exigitur, i pubblici Dazj, o gabelle, το δημόσιον, τὰ δημόσια, τελωνία. Cic. Q. Fr. l. 1. ep. 1. c. 11. Ut & publicanis fatisfacias (præfertim publicis male redemptis) & focios perire non finas. Horat. I. & ep. 1. 9.77. Pars hominum geftit conducere publica. Cic. de Provinc. Conful. c. 5. a med. Si qui frui publico non potuit, hic tegitur ipfa lege cenforia. (Eodem fenfu de Harufp. refp. c. 28. Vectigalibus non fruuntur, qui redemerunt.) Sueton. in Calig. c. 40. Ut tenerentur publico & que meretricium, & qui lenocinium feciffent. Id. in Vefpaf. c. 1. Publicum quadragefimæ in Afia egit. Jabolen. Dig. lib. 4. tit. 6. leg. 34. Qui operas in publicum quod vectigalium caufa locatum eft, dat, reipublicæ caufa non abeft. Senec. ep. 119. ante med. Circum

[ocr errors]
[ocr errors]

que a pueris edifcantur. Obiit decimo menfe poft Cæfaris ne cem anno circiter XLIII. ante Christum . V. Gell. l. 17. c. 14. Macrob. lib. 2. Saturn. cap. 7. & Senec. 1. 3. controv. 18. Memoratur & a Cicer. Fam. 12. epift. 18. Senec. epift. 8. & Plin. lib. 8.

[ocr errors]

C. SI.

[ocr errors]

PUCINUS, a, um, exvos, ad Pucinum pertinens, Пexivor, quod eft oppidum Carnorum ( apud Plin. l. 3. c. 18. ) in colle, apud oram maris Adriatici, inter Aquilejam & Tergeftum, nunc Caftel Duino vino generofo clarum: Plin. l. 14. c. 3. de uva. Item Pucina omnium nigerrima. Id. c.6. de vino. Julia Augufta LXXXII. annos vitæ Pucino retulit acceptos, non alio ufa. Gignitur in finu Hadriatici maris, non procul a Timavo fonte, faxeo colle maritimo afflatu paucas coquente amphoras. Nec aliud aptius medicamentis judicatur. Hoc effe crediderim, quod Græci celebrantes miris laudibus Pytanon ( Harduin. leg. Præcianum ex MSS. ) appellaverunt ex Hadriatico finu. Id. l. 17. c. 4. sub fin. Pucina vina in faxo coquuntur.

PUDEFACTUS, a, um, vergognate. Gell. l. 15. c. 17. de Alcibiade. Traditas fibi tibias cum ad os adhibuiffet, inflaffetque, pudefa&tus oris deformitate abjecit, infregitque.

[ocr errors]

αίσχυντης

PUDENDUS, a, um, da vergognarf, vergognoso, airxpos, aiox WITH Ads, qui ejufmodi eft, ut illius nos pudere debeat, turpis, inhoneftus. Virg. 11. En. v. 55. at non Euandre " pudendis Vulneribus pulfum afpicies. Ovid. 2. ex Pont. ep. 2. v. 107. Nec mea, fi tantum peccata noviffima demas, Effe poteft domui vita pudenda tuæ. Id. Heroid. ep. 5. v. 98. Caufa pudenda tua eft: jufta vir arma movet. Quintil. l. 1. c. 2. ( al. 3. ) Pudenda di&tu fpectantur. Sueton. in Vefpaf. c. 16. Negotiationes vel privato pudendas exercere. Id. in Tiber. c. 65. Criminari aliquem pudenda miferandaque oratione. Id. in Vitell. cap. 2. Sive ille ftirpis antiquæ, five pudendis parentibus atque avis. Plin. l. 29. fub fin. de blatta. Hoc quoque animal inter pudenda eft. Sil. I. 11. v. 9o. proh cuneta pudendi ! h. e. plane & in cunétis probrofi. més. ελληνισμός. T De obfcena parte corporis, Aufon. Edyll. 6. v. 85. quod pube pudenda Hellefpontiaci ridetur forma Priapi. Id. in periocha 6. Odys. & Auguftin. 1. 14. de Civ. Dei ร c. 17. Foliorum oppofitu pudenda velatus. Seren. Sammon. c. 36. v. 681. Dicendum eft quæ fit membris medicina pudendis. Minuc. Fel. in Octav. c. 28. a med. Strepitus per pudenda corporis expreffi. ¶ Pudendum interjectio, ut nefas, miSera

« НазадПродовжити »