Зображення сторінки
PDF
ePub

pudor eft.

Alio fenfu os probum dixit Plin. l. 11. e. 37. nems pe vultum folidum, firmum, offeum. Ejus verba funt fect. 60. Hard. Et os probum duriufve animal generantibus: pro iis cornea & acuta volucribus rostrą. ¶ Nam fæpiffime probus dicitur de rebus quibufcumque. Plaut. Men. 1. 2. 23. Hoc facinus pulcrum eft, hoc probum eft, hoc lepidum, hoc factum eft fabre. Id. Pan. 4. 2. 93. Proba materies data eft, fi probum adhibes fabrum. Id, Mil. 3. 1. 165. Probus hic conger frigidus. Id. Caf. 5. 4. 2. Proba eft occafio. Id. Pan. 1. 2. 129. Proba merx. Id. Rud, 3. 5. 20. Affer huc duas clavas, fed probas. Colum, de arborib, c. 3. a med. Probus ager, & fub fin, fapor. & lib. 8. c. 2. circa med. color. Cic. 4. Acad. c. 31. med. Probum navigium. Id. in Orat. c. 51. Proba res. cofe buone, e fude, quæ in oratione ponuntur; quibus opponit ibid. leves fententias. Plaut. Perf. 4. 3. 57. & Liv. 1. 32. c. 2. Probum argentum. di buona lega, probatum, purum. Sic Plaut. Perf. 3. 3, 33. Probi nummi. Senec, ep. 19. ad fin. Nec voles quod debeo, nifi in afpero & probo accipere. ¶ Proba oratio, fermo probitatis & honeftatis plenus, difcorfo da uomo da bene. Cic. in Orat. c. 22. a med. Poeta peccat, cum probam orationem affingit improbo, ftultove fapientis.

PROCACIA, æ, f. procacitas, audacia in petendo. Aufon, epift. 22. Quod nihil pofcente me abnuis, magis auget procaciam, quam retundit. PROCACITAS, atis, f. petulanza, audacia, sfrontataggine, addux, b9kde petulantia, Cic. 1. 4. de Rep. apud Non, c. 1. n. 89. & 92, deducit a procando, ideft pofcendo, his verbis: Itaque a petendo petulantia, a procando, ideft pofcendo procacitas nominata eft. V. Proco. Ta cit. 3. Hift, f. 11. Ut olim virtutis, modeftiæque, tunc procacitatis & petulantia certamen erat, ne minus violenter Aponium, quam Flavianum ad fupplicium depofcerent. Nep. de Timol, c, ult. Huic quidam homo petulans & ingratus vadimonium cum vellet imponere & complures concurriffent, qui procacitatem hominis mani bus coercere conarentur &c. Martial. I. 2. epigr. 41, Et convivia nequiora vita, Et quidquid lepida procacitate Laxat perfpicuo labella rifu. Colum. 1. 8. c. 2. extr. Procacitas galli gallinacei impedienda ampullaceo corio.

[ocr errors]
[ocr errors]

PROCACITER, adverb, petulantemente, nodems, proterve, petulanter. Curt. 1. 8. c. 1. a med. Finem procaciter orto fermoni imponere. Id. ibid. Procaciffime patris tui memoriæ illudunt. Liv. 1. 28. c. 24. Procacius ftipendium flagitare, quam ex modeftia militari. Tacit. Ann, 5. c. 4. Exercentibus plerifque per occultum, atque co procacius, libidinem ingeniorum.

PROCALARE, provocare; ex Græco Ner. Feftus. PROCAPIS, progenies, quæ ab uno capite procedit. Paul. ex Fefto, PROCAS,& Proca, æ, m. Пpongs, filius Aventini, decimuftertius rex Albanorum. Habuit duos filios, Numitorem, & Amulium Romuli avum. Annos viginti tres regnavit. Ovid. 14. Met. v. 622. Jamque Palatine fummam Proca gentis habebat. Virg. 6. Æn. v. 767. Proximus ille Procas, Trojanz gloria Gentis. Ubi Șervius dicit, duodecimum regem fuiffe.

2

PROCATIO, onis, f. actus procandi, & ad ftuprum illiciendi. Apul. in Apolog. Cum in hoc ftatu res effet inter procationem matris, & metum filii. Al. leg. precationem. PROCAX, acis, petulante, sfacciata, sfrontato, protervo, licenzioso, ANDENS, DOORWTH, yes, primo & proprie eft impudens in petendo a proco, as: & dicitur v. gr. de meretrice, quæ ufque ingerit, da mihi, affer mihi, ut ait Terent. Heaut. 2. 1. 11. Deinde impudens in re quacumque, audax, mordax, dicax, obfcena aperte effutiens. Cic. pro Cal. c. 20. Si ita fe fe geret, ut non folum meretrix, fed etiam procax videatur. Plaut. Perf. 3.3. 6. Leno procax, rapax, trahax. Id. Trucul. 1.2. 52. Procaciores eftis vos (mererices) fed illi (publicani ) perjuriofi. Senec, in Agam. v. 209. Procacem manum armare, b. e, cædis immodice appetentem. Plin. 1, 22. c. 6. in fin. Excogitavit (natura) aliquas (berbas ) afpectu hifpidas, tactu truces, ne procaces manus rapiant, rapaci, che vo gliono toccar da per tutto. Catull. carm. 60, nuptiali, v. 126. Ne diu taceat procax Fefcennina locutio. Salluft. in Catil. e. 26. Sermo procax Horat. l. 2. fat. 6, v. 66, vernæque procaces. Martial, I. 5. epigr. 2. Nequitia procaciores. Phedr. Î. 1. fab. 2. v. 2. Procax libertas. Tacit. Ann. 1. c. 72. Viros feminafque illuftres procacibus fcriptis diffamaverat, Cic. Fam. 7. ep. 13. ad fin. Scio, te non effe procacem in laceffendo. Tacit. 2. Hift, c. 87. Procaciffima etiam inter feveros, lixarum ingenia. & cap. 23. a med. Ut quifque animo ignavus, procax ore. & lib. 4. c. 20. Procax ante periculum manus. Id. 14. Ann. c. 15. Procax ingenio. Ở lib. 1. c. 16. lingua Id. 3. Hift. c. 62. moribus. Colum. I. 7. c. 3. Aries, fentiat fe velut quodam naturali telo capitis armatum, frequenter in pugnam procurrit, & fit in feminas quoque procacior. più infolente. Cum genitivo, Tacit. Ann. 13. c. 46. extr. Procax otii, & poteftatis temperantior, b. e. in otio petulans, in magiftratu moderatior. Translate Plin. l. 14. c. 1. de vitib. Maritas populos complexe, atque per ramos earum procacibus brachiis fcandentes. che s' appigliano dovunque poffono. & Virg. 1. En, v. 539. nimbofus Orion In vada cæca tulit, penitufque procacibus Auftris Perque undas, fuperante falo, perque invia faxa Difpulit, b.e. impetuofis, præcipitibus. In Gloffis, procax powers etiam vertitur. PROCEDO, is, effi, effum, n. 3. andare innanzi, farse avanti, avanzarfi, camminare, πрoßaiw, πpour, ante cedo, progredior. Caf. 1. 3. B. Civ. c. 34. Tentandas fibi provincias, longiufque procedendum exiftimabat. Cic. 16. Fam. ep. 9. A portu Corcyræorum ad Caffiopen ftadia CXX proceffimus. Hirt. de B. Gall. I. 8. c. 27. med. Equitatus procedit ante agmen. Caf. l. 1. B. Civ. c. 80.

[ocr errors]

cum

[ocr errors]
[ocr errors]
[ocr errors]
[ocr errors]

Lente ac paulatim proceditur. Liv. I. 25. c. 21. Qua temeritate proceffum in aciem eft. Plaut. Caf. 3. 3. 2. Procedere ad forum, andar in piazza, & Plin. I, 9. c. 30. extr. Locusta in pavore oblique in latera procedunt, 14. 1. 8. c. 32. a med. Cervi quamdiu cornibus carent, noctibus procedunt ad pafcua. Plaut, Capt. 5, 2. 1. Age tu, illuc procede, bone vir, De agmine, aut pompa incedente, Terent, Andr. 1. 1. 101, Funus interim procedit; fequimur. Sil. l. 7. v. 91. tacito procedens agmine. Id. 1. 6. v. 443. Hæc eft, unde ingens, humeris fulgentibus oftro, Vidifti Latios conful procedere fafces. Claudian. de III. Conful. Honor. v. 8. procede fecundis Alitibus, Phoebique novos ordire meatus, Sil. cit, l. 6. & Claudian. loquuntur de ingenti amicorum comitatu, quo conful primo initi confulatus die ex ædibus in Capitolium vota nuncupaturus deducebatur, Procedere etiam dicimus, quæ extenduntur, & procurrunt. Plin. l. 17. c. 21. circa med. Ita ut in pedes binos foffa procedat. Id. I. 5. c. 29. Lydia fuper Ioniam procedit. Id. 1. 4. c. 2. Promontorium, quod contra Peloponnefum procedit. Celf. 1. 8. C. 1. a med. Cubitus rotundus in extremo, parte altera paululum proçedit, Translate Propert. I. 2. el. 8. v. 13. Nunc volo fubduto gravior procedere vultu. h, e, gravius gerere me, & res magis ferias tractare. Petron. in Satyr. c. 2. Quis poftea ad fummam Thucydidis, quis Hyperidis ad famam proceffit? b. e. progrediendo pervenit. Cic. Phil. 5. c. 18. An hoc vidit puer; fi ætate procefferit non videbit? Id. de Harufp. refp. c. 23. Longius proceffit in ipfum Cn. Pompejum invehi cœpit. Id, in Bruto, c. 48. extr. Is proceffiffet honoribus longius, nifi femper infirma valetudine fuiffet. & cap. 36. L. Cotta non multum dicendi laude procefferat. Id. 3. de Fin. c. 2. Cum in philofophia tantum procefferis. avendo fatto tanto profitto, & Plin, 1.8. ep. 6. Ambitio & procedendi libido. di avanzarf, majores honores adipifçendi. Virg. Æn. 5. v. 461. iræ lọngius procedunt. Cic. Fam. 11. ep. 25. ext. Non imitor Axa wil opỏi tuum altera jam pagella procedit. Salluft. in Jug. c. 24. Ubi plerumque noctis proceffit, caftra invadunt. era paffata. Sic Virg. En. 3. v. 356. Jamque dies alterque dies proceffit. Cic. 3. Tufcul, c. 22. Dies procedens mitigat ægritudinem. il tempo coll' andar innanzi. & Plin. in fin. ep. 31. 1. 6. & ep. 20. 1. 3. & Plin. alter I. 11. c. 16. ad fin, Saxa quæ procedente tempore enatam infulam imitentur. col progresso, coll' andar del tempo. & Salluft. in Jug, c. 5. Eo vecordiæ proceffit, ut, &c. passò, s'avanzd tant' oltre, che, &c. Vellej. 1. 2. c. 8o. Proceffit in id furoris, ut, &c. Cic. 2. de nat. Deor. c. 58. extr. Perfpicuum eft, quo compofitiones unguentorum quo ciborum conditiones quo corporum lenocinia procefferint qual finezza fian giunte, & Plin. l. 8. c. 22, Mirum eft , quo procedat Græca credulitas. Colum. l. 5. c. 3. fub fin. Ne in infinitum procedat difputatio noftra, Cic. 1. de Fin. c. 9. Conftituam, quid & quale, . ut ratione & via procedat oratio. affinchè la difputa cammini con metodo. & Liv. l. 25. c. 5. med. Ut qui minores fe prem & decem annis facramento dixiffent, iis perinde ftipendia pro cederent, ac fi, &c. h. e. ut anni, quos militabant, ad honeftam miffionem prodeffent. Adde lib. 5. c. 7. fub fin. Hinc illa procedere dicuntur, quæ in utilitatem alicujus cedunt, profunt, juvant. Cato R. R. c. 148. Quot dies per dominum mora fuerit, quo minus vi, num deguftet, totidem dies emptori procedent. Salluft. in Jug. c. 87. Benefacta mea reipub, procedunt. Ovid. Heroid. ep. 9. v. 109. Illi procedit rerum menfura tuarum. Cede bonis: heres laudis ami ca tuæ. va per lei. & Valer. Flacc. 1.8. v. 458. Procedit non gentis honos, non gloria magni Solis avi, non barbarica decor ille juven tæ. nulla vale. ¶ Item quæ valent, locum habent. Paul. Dig. lib. 5. tit. 3. leg. 32. Per fervum acquifitæ res heredi reftituenda funt quod procedit in hereditate liberti, &c. Ulpian. lib. 24. tit. 1. leg. 11. Quod ita procedit, fi ea, cui donabatur, eum interpo fuit, Varr, 1. 2. R. R. c. 2. Pretio facto in fingulas oves, ut agni chordi duo pro una ove annumerentur: & fi cui vetuftate dentes abfunt, item binæ fingulis ut procedant. h. e. cedant pro fingulis vagliano due per una Vel adludit ad morem numerandi gregis : quia ut ait P. Victorius, includitur is in fepto, & dum procedit feu egreditur, numeratur. ¶ Procedere, proficifci, venire. Jufti nian. lib. 7. Cod. tit. 37. leg. 3. Res, quæ a facratiffimis Imperatoribus, non a fifcalibus rebus, fed ex privata eorum fubftantia procedunt. Interdum eft evenire, accidere, accadere. Plaut. Moftell. 4. 3. 7. Nunquid proceffit ad forum hodie novi? TS2pius bene, aut male cadere, cedere, fuccedere, riuscire, andar bene o male. Cic. 1. de Orat. c. 27. Nonnunquam fummis oratoribus non fatis ex fententia eventum dicendi procedere. Id. Phil. 13. c. 19. Pergit in mea maledi&ta, quafi vero ei pulcherrime priora proceffe rint. Id. pra Rab. Poft. c. 1. Cui bene quid procefferit multum cum providiffe dicimus. Cal. ad Cicer. 8. Fam. ep. 12. Quibus cum parum procederet, ut ulla lege mihi ponerent accufatorem &c. Cic. Fam. 12. ep. 9. Omnia profpere procedent. Valer. Antias apud Gell. l. 1. c. 7. Harufpices dixerunt, omnia ex fententia proceffurum. Abfolute, bene evenire, fuccedere, andar bene. Cic. cap. ult. Verr. 5. Annona pretium, nifi in calamitate fructuum, non habet: fi autem ubertas in percipiendis fructibus fuit, confequitur vilitas in vendendis: ut aut male vendendum intelligas, fi proceffit; aut male perceptos fructus fire&te licet vendere. Liv. I. 24. c. 26. Si Andranodoro confilia proceffiffent. Plaut. Perf. 1. 3. 34. Mane quod tu occœperis, id totum procedit diem. Tacit. Ann. 15. 6. 60. Ut ferra graffaretur, quando venenum non procefferat. Terent. Adelph. 5.9.22. Syre, proceffifti hodie pulcre. bai avanzato molto. V. Provenio. T Frequenter fignificat egredi, prodire, ufcire, venir fuori. Plaut. Pfeud. 2. 2. 12. Foribus foras procedere. Virg. 11. En. v. 169. procedere caftris. Claudian, de nupt. Honor. G Mar,

[ocr errors]
[ocr errors]
[ocr errors]
[ocr errors]
[ocr errors][ocr errors][merged small]

non

Mar. v. 170. undis. Cef. 1. 5. B. Gall, c. 43. Procedit extra mu nitiones. Cic. 7. Verr, c. 36. Procedit in medium vini fomni plenus. Id, in Bruto, c. 9. med. Procedere e tabernaculo in folem. Plin. I, 11. c. 18. fub fin. Plebs apum mæret ignavo dolore, cibos convehens, non procedens. Id. I. 7. c. 8. In pedes procedere nafcentem contra naturam eft. Ulpian. Dig. lib, 48. tit. 22. leg. ult. Poteft præfes quendam damnare, ne de domo fua procedat. 0vid. 14. Met, v. 46. media procedit ab aula. Cic. 1. de Divin. c. 52, a med. Cæfar quo die primum cum vefte purpurea proceffit. Id. pro Sext, c. 31. ad fin. Obviam alicui procedere. T Pro apparere, exoriri, exfiftere, nafcere, comparire. Virg. ecl. 9. v. 47. Ecce Dionai proceffit Cæfaris aftrum. & ecl. 6. in fin. invito proceffit vefper Olympo. Cic. 1. de Divin. c. 39. Poftea quam philofophia proceffit, nemo aliter philofophus fenfit. De plantis germinantibus, & provenientibus. Colum. 1. 4. c. 22. Plerumque germen de cicatrice procedit: quod five longius profiluerit, in flagellum fubmittitur, &c. Varr. l. 1. R. R. c. 23. ad fin. Antequam radices longius procedere poffint. Pallad. in Jun. tit. 5. Gemma, quæ bene apparebit, fine dubio proceffura,

|

cumbentes, imminent ferculis, & ipfum corpus extendentes patinis quafi incumbunt, & cupide inhiant.

PROCELLOSUS, a, um, ventofo, tempeftofo, procelloso, søds Suenas, procellis agitatus. Liv. I. 40. c. 2. Ver procellofum eo anno fuit. Colum. I. 9. c. 4. Apricus & minime procellofus cali ftatus. Senec, in Med. v. 411. & Valer. Flacc. 1. 3. v. 621. Procellofum mare. ¶ Item procellam inducens. Liv. I. 28. c. 6. & Ovid. Heroid. ep. 2. v. 12, & lib. 2. amor, el. 6. v. 44. Procellofus ventus.

[ocr errors]

PROCER. V. Proceres,

PROCELEUSMATICUS pes, poxedoμxis, pes ex quatuor fyllabis brevibus conftans, ut Abiete, Retulerat, &c. Aliqui dictum volunt a πрo, ante, & now, jubeo, quafi primitus juffum, eo quod in facris Minerva carmen quoddam hoc pedum genere conftans primo loco cani jubebatur. Hinc Proceleufmaticum metrum, Diomed. l. 3. pag, 513. Putfch. Proceleufmaticum metrum eft, quale fecit Serenus: Animula miferula properiter obiit. Adde Aufon. in Parentalib, n. 27. PROCELLA, æ, f. procella, burrasca, fortuna o tempefta di mare Jusme, sx, vis venti cum pluvia, ut definit Ifidor. 1. 13. Orig. c. 11. in fin, & Serv. ad 1. Æn. v. 89. ( quamquam & fine pluvia ventus impetuofus ita appellatur. V. Senec. 1. 5. Quest. nat. cap. 12.) præfertim in mari & fluminibus: a procello; vel a povemα, quod idem fonat. Cic. 3. de nat. Deor. c. 20. Imbres, nimbi, procellæ, turbines. Virg. loc. cit. Una Eurufque, Notufque ruunt, creberque procellis Africus. verf. 106. ftridens Aquilone procella Velum adverfa ferit. Horat. l. 3. od. 29. v. 57. fi mugiat Africis malus procellis. Id. l. 2, od. 9. v. 2. mare Cafpium Vexant inæquales procellæ. Plaut. Trin, 4. 1. 17. Imber, fluctufque, atque procella frangere malum, ruere antennas, fcindere vela. Lucret. I. 6. v. 123. Cum fubito validi venti collecta procella Nubibus intorfit fe fe, conclufaque ibidem Turbine verfanti, magis ac magis undique nubem Cogit. verf. 445. Hic (ventus) ubi fe in terras demifit, diffoluitque, Turbinis immanem vim provomit, atque procellæ. Ovid. 4. Trift, el. 6. v. 35. Procellæ præcipites. & lib. 1. el. 1.v. 85. cymba femel vafta percuffa procella. & lib. 5. el. 5, v. 17. navis quaffata procella. Martial, l. 9, epig. 41. Difperfa rate triftibus procellis. Lucan. 1. 5. v. 612. æquora rapta procellis. Carull. carm. 25. v. 4. in Thall. de fure. Thalle, turbida rapacior procella. Id. carm, 63. de nupt. Pel. v. 59. Irrita ventofæ linquens promiffa procella. Flor. l. 4. c. 2. poft med. Quinam ille horror cum codem tempore fluctus procellæ, viri, naves, armamenta confligerent? Petron, in Satyr. c. 114. Illum quidem vociferantem in mare ventus excuffit, repetitumque infefto gurgite procella circumegit atque haufit. De vento terreftri. Ovid. de nuce, v. 163. Atque utinam fubitæ raperent mea poma procellæ. Senec. in Olav. v. 897. Quatiunt altas fæpe procella domos. Curt. I. 3. c. ult. Procella fubito nivem effuderat. ¶ Translate dicitur de impetu pugnantium (præfertim equitum, qui celerius feruntur in aciem adverfam) &! impreffione hoftem procellentium. Liv. I. 3o. c. 18. Equeftrem procellam excitemus oportet, fi turbare, ac ftatu movere volumus. Id. 1. 29. c. 2. Procella equeftri hoftem circumfundere. Id. l. 37. c. 41. ed fin. Hac velut procella ita confternavit equos, ut, &c. Tacit. 3. Hift. c. 53. Legiones equeftri procella, mox peditum vi fundere Translate de adverfa pugna. Flor. I. 2. c. 6. Ticino Trebia fuccedit. Hic fecunda belli Punici procella defævit. Lucan. 1. 8. v. 203. Sparfus ab Emathia fugit quicumque procella. De quavis turba, impetu, & aggreffione, vi ingruente, difcrimine, moleftia, ærumna. Nep. in Attic. c. 10. in fin. Ex tot tamque gravibus procellis civilibus ad incolumitatem pervenit. Cic. pro Mil. c. 2. Equidem ceteras tempeftates & procellas in illis dumtaxat fluctibus concionum femper putavi Miloni effe fubeundas. Id. pro Cluent. c. 56. Vita tranquilla & quieta, remota a procellis invidiarum. Liv. 1. 2. c. 1. Plebs agitari cœpta tribuniciis procellis. Id. l. 28. c. 25. Seditionum procella. Cic. pro Dom. c. 53. a med. Tu procella patriæ, turbo ac tempeftas pacis atque otii. Id. 2. Verr. c. 3. Ut quoniam criminum vim fubterfugere nullo modo poterat, procellam temporis devitaret. Senec. in Agam. v. 594. Procella impotens Fortunæ. Virg. 7. En. v. 594. Frangimur, heu! fatis, inquit, ferimurque procella.

In bonam partem Quintil. I. 11. c. 3. longe poft med. Hoc præcipit Homerus Ulyxis exemplo, quem ftetiffe oculis in terram defixis, immoto fceptro, priufquam illam eloquentiæ procellam effunderet, dicit. Homeri verfus, ad quem Quintil. refpicit, eft Iliad. 3. υ. 222. Καὶ ἔπει νιφαδέσσιν εοικότα χειμερίησιν. PROCELLO, is, a. 3. idem quod percello, permoveo, propello, everto: a nimw, moveo. Propert. l. 3. el. 6. v. 3. Dum furibunda mero menfam procellis & in me Projicis infana cymbia plena manu. Al. leg. propellis, improbante Broukufio, qui & illud Servii affert ad 1. n. v. 89. Dieta procella, quod omnia procellat, hoc eft moveat. Ubi al. leg. percellat, & Gloff. vet. Procello, respon Tw. b. e. impello, everto. T Procellere in anteriorem partem novere. Paul. ex Fefto. Procellunt, procumbunt. Plaut. Mil. 3.1. 167. Sed procellunt, fed procumbunt dimidiati, dum appetunt. Ita MSS. & vet. edit. Alii percellunt. Loquitur Plaut, de iis, qui menfæ ac

[ocr errors]

PROCERE, in lungo, μexpar, longe, in longum. Comparativum habes apud Cicer. 3. de Orat. c. 59. Brachium procerius projectum quafi quoddam telum orationis.

tur.

[ocr errors]
[ocr errors]
[ocr errors]
[ocr errors]

>

ut

PROCERES, um, m. Servio ad 1. Æn. v. 744. ex Varrone funt capita trabium, vel mutuli extra parietem prominentes. Hinc ita diAti viri primarii in quovis ordine, principes in civibus, i grandi, i capi, i principali, i primarii, i magnati, ExpXOS, APWTOTTORITαL, πρWiρXOUTES. Cic. 13. Fam. ep. 15. Audiebam enim noftros proceres clamitantes. Liv. l. 1. c. 45. Proceres Latinorum. Plaut. Bacch. 4. 9. 130. Fit vafta Troja: fcindunt proceres Pergamum. b. e. principes Græciæ, fortiffimi militum, qui in equo fuerant inclufi. Tacit. Ann. 14. c. 53. Ego equeftri & provinciali loco ortus, proceribus civitatis annumeror. Virg. En. 3. v. 58. Delectos populi ad proceres, primumque parentem Monftra deum refero. Sil. l. 11. v. 141. Paulumque idem inter prælia, & idem Flaminium, proceres rerum demiferit umbris. Lucan. l. 7. v. 69. Proceres caftrorum. Id. 1. 8. v. 261. In procerum cœtu tandem mæta ora refolvit. Plin. l. 17. c. 1. Cæcina Largus e proceribus. uno de' primarii. T Negant Grammatici Charif. Diomed. Phocas, &c. in fingulari num. ufurpari. Juvenal. tamen far. 8. v. 26. Agnofco procerem. Capitolin. in Maximin. c. 2. In pueritia fuit paftor, nonnunquam procer, qui latronibus infidiaretur. b. e. dux & princeps ad infectandos latrones. Salmaf. vult aliter legi. T Translate Plin. l. 29. c. 1. ad fin. Proceres artis ejus. h. e. medicina: medicorum principes. Id. 1. 7. c. 30. fapientiæ. Id. l. 9. c. 17. ad fin. gulæ. Id. l. 35. c. 11. a med. Hactenus indicatis in genere utroque ( pingendi ) proceribus. Colum. l. 9. c. 9. a med. de apib. Sunt fæpe plures unius populi duces & quafi procerum feditione plebs in partes diducitur. ↑ De notatione V. Voff. PROCERITAS, atis, f. lunghezza, uxos, longitudo. Cic. 2. de nat. Deor. c. 47. extr. Aliorum ea eft humilitas, ut cibum terreftrem roftris facile contingant. Quæ autem altiora funt, ut anferes, cycni, ut cameli, adjuvantur proceritate collorum. Plin. l. 8. c. 15. Alces, ni proceritas aurium, & cervicis diftinguat, jumento fimilis. Id. l. 16. c. 6. Pediculi (glandis) proceritas brevitafque differentiam habet. & lib. 17. c. 13. Proceritas rubi. Cic. in Orat. c. 63. Fluit omnino numerus a primo tum incitatius brevitate pedum tum proceritate tardius. b. e. cum plures fyllaba producunT Item altitudo: & præcipue ftaturæ, altezza, grandezza. Cic. pre Cal. c. 15. a med. Candor hujus te, & proceritas, vultus oculique perpulerunt. Plin. l. 1. ep. 10. Proceritas corporis, & decora facies. Juftin. l. 13. c. 1. a med. Forma pulcritudo & proceritas corporis. Tacit. 12. Ann. c. 44. Rhadamiftus decora proce. ritate vi corporis infignis. lib. 4. c. 57. de Tiberio. Quippe illi prægracilis, & incurva proceritas. Gell. . 9. c. 11. Dux Gallorum vafta & ardua proceritate. Sueton. de Vitell. c. 17. Erat in eo enormis proceritas, venter obefus, &c. Apul. l. 5. Metam. Remigio plume raptum maritum proceritas fpatii fecerat alienum. fcil. altitudo in fublime fe proripientis. T De plantis Cic. de Senect. c. 17. Cum admiraretur & proceritates arborum, & directos in quincuncem ordines. Tacit. 5. Hift. c. 6. Palmetis eft proceritas & decor. Plin. l. 17. c. 4. Nec femper aquofa eft terra, cui proceritas herbarum. Id. l. 16. c. 14. Tilia proceritate perquam modica. Id. l. 12. c. 25. Proceritas balfami intra bina cubita fubfiftit. PROCERITUDO, inis, f. proceritas. Solin. c. 1. a nied. ( al. c. 5. circa med.) Corruptam degeneri fucceffione fubolem noftri temporis, per nafcentium detrimenta decus veteris proceritudinis perdi diffe. PROCERULUS, a, um, lungbetto, aliquantum procerus, longiufculus. Apul. in Florid. n. 15. ( al. l. 2. ) Procerula læva diftantibus digitis nervos citharæ molitur. PROCERUS, a, um, lungo, uzupos, longus, porrectus, productus prolixus De notatione V. Voff. Varr. 1. 2. R. R. c. 1. circa med. Sues procero corpore, capitibus ut fint parvis. Cic. 1. de nat. Deor. c. 36. a med. Aves corneo proceroque roftro. Id. in Bruto, c. 91. Procerum, & tenue collum. Lucret. 1. 4. v. 824. proferre viai Proceros paffus. Colum. I. 6. c. 1. Boves cornibus proceris, ac nigrantibus, & robuftis. Horat. 1. 2. fat. 2. v. 36. Proceros odiffe lupos. pifces. Plin. l. 8. c. 34. Thoes: luporum id genus eft, procerius longitudine, brevitate crurum diffimile. cap. 45. ad fin. Procerior cauda. Id. l. 11. c. 43. dextera. Id. I. 9. c. 35. ante med. Procerioribus unionibus fua gratia eft: elenchos appellant, faftigata longitudine. Id. l. 19. c. 5. ante med. Procera cucurbitæ. Gell. l. 1. . 1. Modus, fpatiumque plante Herculis procerius. Cic. 3. de Orat. c. 48. Poft anapæftus, procerior quidam numerus, effloruit. Diomed. 1. 2. pag. 423. Putsch. ex Varrone. Syllaba proceræ funt, quæ vocalem longam habent in penultima, ut facultas. T Item altus, celfus, cum de ftatura fermo eft, alto di ftatura, grande. Ovid. de Galatea, Met. 13. v. 790. Floridior pratis, longa procerior alno. Plin. fub fin. ep. 9.1. 4. In procero corpore mæfta & fqualida fenectus. Tacit. 7. Ann. c. 64. Procera membra. lib. 15. 6. 72. & Hift. 4. c. 1. Habitu procerus. Id. 4. Hift. c. 14. Eft plerifque pro

[ocr errors]
[ocr errors]

tes.

Procera pueritia. Sueton. in Vefpaf. c. 23, Homo procera ftature Id. in Aug. c. 73. Ufus eft calceamentis altiufculis, ut proçerior, quam erat, videretur. Id. in Calig. c. 47. Galliarum proceriffimum quemque. Sil. l. 15. v. 717. Proceræ ftabant, Celtarum figna, cohorDe plantis. Catull. carm. 63. v. 289. recto proceras ftipite lauros. Cic. 1. de Legib. c. 5. Proceriffimæ populi. Plin. l. 17. c. 4. Quid enim abiete procerius? Ovid. Heroid. ep. 16. v. 107. & Plin. l. 5. ep. 6. Procera filvæ. Tin altum extenfus, fublatus. Catull, sarm. 63. de nupt. Pel. v. 261. Plangebant aliæ proceris tympana palmis.

[ocr errors]

>

PROCESSIO, onis, f. idem quod proceffus. Cic. pro Leg. Manil. c. 9. Ex iis locis a militibus noftris reditus magis maturus, quam proceffio longior quærebatur. avanzamento, inoltramento. Alii leg. proceffus. Veget. 1. 2. de re milit. c. 22. Cornicines canunt, quod in omnibus exercitiis & proceffionibus cuftoditur. nelle marchie. Capitolin. in Pertin. c. 11. Cum Pertinax eo die proceffionem, quam ad Athenæum paraverat ut audiret poetam diftuliffet. l'uscita di cafa. PROCESSUS , us, m. progresso, inoltramiento, avanzamento, æроBOTS actus proçedendi, progreffio, progreffus. Senec. 1. 3. de benef. c. 29. Quidquid eft, quo timentur inclyti amnes, quo nominantur, in proceffu paraverunt. Apul. de Mundo. Hinc illi feptem motus, proceffus & retroceffus, furfum deorfum, &c. Rutil. I. 1. Itiner. v. 439. Proceffu pelagi jam fe Capraria tollit. V. loc. Cicer. in voce præced. Prudent. 7. Catbemer. v. 121. Ternis dierum ac noctium proceffibus. b. e. triduo & trino&tio. T Apud Medicos eft caput offis prominens, & procurrens in eum fæpe ufum, ut alterius offis cava extremitate excipiatur, quos. Celf. l. 8. c. 1. Maxillæ partes extremæ quafi bicornes funt. Alter proceffus infra latior &c. Translate eft profectus, incrementum. Cic. in Bruto, c. 65. ad fin. Gradus tuos, & quafi proceffus dicendi ftudeo cognofcere. cap. 78. a med. Itaque tantos proceffus efficiebat ut evolare non excurrere videretur. Attejus Philologus apud Sueton. de Grammat. c. 10. Se in Græcis litteris magnum proceffum habere, & in Latinis nonnullum. Ovid. 4. Trift. el. 5. v. 25. Sic tua proceffus habeat fortuna perennes. Juvenal. fat. 1. verf. 38. in cælum quos evehit optima fummi Nunc via proceffus. Quintil. declam. 3. c. 9. In diem fperare etiam proceffus poteft: pro hoc merito accipiet fortaffe vitem. qualche promozione. Senec. de tranquill. cap. 2. a med. Ex hac averfatione alienorum proceffuum, & fuorum defperatione obirafcens fortunæ animus, & de fæculo querens, &c. Id. de confol. ad Polyb. c. 28. Inimica femper alienis proceffibus invidia. Licin. Rufin. Dig. lib. 24. tit. 1. leg. 41. Imperator Antoninus conftituit, ut ad proceffus viri uxor ei donare poffit. T Item fucceffus, eventus, fucceffo. Senec. ep. 115. fub fin. Queruntur. & de confiliis, & de proceffibus fuis. PROCESSUS, a um > > particip. paffiv. a procedo > avanzato. Hirt. de B. Afric. cap. 75. Cæfar proceffus a fuis caftris millia paffuum quinque. Alii rectius progreffus. Scribon. Larg. compof. 100. In proceffa ætate.

[ocr errors]
[ocr errors]

PROCESTRÍA dicuntur , quo proceditur in muro. Elius proceftria ædificia dixit effe extra portam. Artorius proceftria, quæ funt ante caftra etiam qui non habent caftra, propugnacula, quibus pro cas ftris utuntur ædificant. Paul. ex Fefto. In quodam MS. legitur procaftria. Sic in Gloff. vet. Procaftria, nurα о пαрERBоrns. Et, Hæc procafria, fingulare non habet: οἱ περὶ τῶν παρεμβολῶν τόποι. Et, Procafrium, ὁ πρὸ τῆς παρεμβολῆς τόπος . In iifdem Gloff. παPep Bohai funt caftra. Plin. l. 2. ep. 17. ante med. Poft hanc ( cœnationem) cubiculum cum proceftrio. Al. leg. procetone. PROCHOS AGRIOS, #poxos ypios, herba faxifraga, Apul. de herb.

cap. 97.

PROCHYTA,, Prochyte, es, f. Procida, Пpoxuτn, infula maris Tyrrheni, in ora Campania, in finu Puteolano, Enariæ proxima angufto freto difcreta, cui olim junéta fuiffe putatur. Dicta eft quafi profufa, a poxów, profundo, quod emerferit provolutis in mare montibus. Narrant enim, Enariæ montem terræ motu concuffum infulam hanc fudiffe. Plin. l. 2. c. 88. & lib. 3. cap. 6. ubi refellit eos, qui putarunt Prochytam dictam effe a nutrice Æneæ ejufdem nominis. Virg. 9. Æn. v. 715. Tum fonitu Prochyta alta tremit Ovid. Met. 14. v. 89. Inarimen, Prochytenque legit. V. Servium ad hunc loc. Scribit Sex. Aurel. Vit. de orig. Gen. Rom. c. 10. Prochytam fuiffe Æneæ cognatione conjun&tam. PROCIDENS, entis, poi, qui procidit. Procidens membrum in corpore quomodo dicatur, V. in voce fequenti. Plin. l.24. c. 13. a med. Mora imponuntur oculis procidentibus. in fin. cap. 12. Paftilli ex acacia fiftunt vulvam, & fedem procidentes. Id. 1. 22. c. 25. circa med. Lens glutinat interanea procidentia. b. e. enterocelas. Id. c. 1. l. 32. Lubricos partus atque procidentes contineri ad maturitatem. T Abfolute Id. 1. 24. c. 11. a med. Radix rorifmarini fanat procidentia fedis. Adde lib. 23. c. I. PROCIDENTIA, æ, f. difcefa, méon Twσrs, actus procidendi, abfcefπρόστι τωσίς fus, genus morbi, cum pars quædam corporis prolabitur extra fuum locum naturalem. Itaque procidentia oculi apud Plin. l. 34. c. 18. dicitur, cum ingens inflammatio tanto impetu erumpit, ut oculos fua fede propellat. pón id, quoniam oculi procidunt, Græci appellant. Ita defcribitur a Celfo 1. 6. c. 6. fect. 8. ad fin. Procidentia ani, feu fedis eft, cum re&tum inteftinum extra fedem procidit. Sic procidentiæ vulvæ, uteri, &c. Plin. l. 23. c. 9. Myrtus utilis procidentiæ vulvarum. Id. 1. 26. c. 8. extr. Anagallidum cœrulea procidentiam fedis retro agit.

PROCIDO, is, cidi, n. 3. cadere innanzi, poTITO, pronus cado procumbo. Horat. I. 4. od. 6. v. 10. impulfa cupreffus Euro Proci

dit late. Liv. 1. 31. c. 46. ad fin. Muri quoque pars, ariete incuffo fubruta, multis jam locis prociderat. Ovid. 9. Met. v. 649. cum tu laffata fequendo procidis. Horat apod. 17. v. 13. rex procidit, Heu! pervicacis ad pedes Achillei. Stat. 1. 9. Theb. verf. 47. in egregii vacuum jam corpus amici Procidit. Liv. I. 26. cap. 39. med. Præceps cum armis procidit ante proram. Plin. l. 16. cap. 5. Glandem in alienum fundum procidentem licet colligere. T Procidere aliquod membrum in corpore, eft morbo extra fuam fedem prolabi, ut in Procidentia dictum eft. Celf. 1. & cap. 6. fect. 8. ad fin. Oculi procidunt. Plin. l. 23. c. 6. Decocto cotoneorum foventur, fi procidant vulvæ & interanea

[ocr errors]

in

PROCÍDUUS, a, um, cadente innanzi, apózos, qui procidit, procumbens, deciduus. Plin. l. 16. cap. 32. Salix procidua atque detruncata. Stat. 3. Theb. v. 127. Scrutantur galeas frigentum ventaque monftrant Corpora, procideæ fuper externofque fuofque Sidon. carm. 23. verf. 415. Turpans prociduam cruore frontem . Membrum prociduum ex morbo quid fit, V. in Procidentia. Plin. l. 21. c. 20. fub fin. Melilotos lenit teftés, & fedem prociduam. Id. 1. 20. c. 20. Porcilaca infantium cerebro imponitur, umbilicoque prociduo.

gram.

[ocr errors]

PROCIERE. V. Procitant, & Procitum. PROCINCTUALIS, le, ad procinctum pertinens. Caffiod. 1. 6. form. 22. Procinctualis ornatus . b. e. militaris & paratus ad puPROCINCTUS, a, um, fuccinto, præcinctus, fuccinctus, expeditus. Feftus: Procinta claffis dicebatur, exercitus ad prælium inftructus & paratus : quem Diali Flamini videre non licet Antiqui enim procinctum militem dixerunt, ut nunc quoque, cum exercitus inStructus eft. Procinata autem ideo, quod togis incinti ad pugnam ire foliti fuerint. Unde teftamenta in procinctu fieri dicta ? quod faciunt ad pugnam ituri. Hæc Feftus, quæ fubjectis exemplis illuftrantur In vet. lege Nume apud eund. in Opima. Cujus aufpicio claffe procineta opima fpolia capiuntur, Jovi Feretrio bovem cædito. Fabius Pictor apud Gell. 1. 10. c. 15. Equo Dialem Flaminem vehi, religio eft: claffem procinctam, extra pomoerium, id eft exercitum armatum videre. Adde lib. 1. c. 11. Quod autem ait Feft. ideo procinctam dici, quod togis incinti ad pugnam ire foliti fuerint, habet etiam fub voce Endo: & fignificat cin&tum Gabinum de quo V. in Cinctus, us. ¶ Juftinian. Inftitution. lib. 2. tit. 10. teftamentum in procinetu, de quo in voce fequenti, procinium teftamentum.appellat.

[ocr errors]
[ocr errors]
[ocr errors]
[ocr errors]

PROCINCTUS, us, m. apparecchio, procinto, poßo παρασκευή, apparatus militaris, quo fe milites ad pugnam inftruunt: item ipfe pugnæ imminentis articulus. V. vocem præced. Hinc in procinctu in ipfo articulo prælii ineundi, in procinto: & translate cujuslibet rei faciendæ. Gloff. vet. Procinctum, črav eis Toλeμor σvynxλdowrro. Plin. l. 6. c. 19. Regi LX millia peditum in procintu bellorum excubant. Gell. l. 1. c. 11. Halyattes rex terræ Lydia concinentes fiftulatores & fidicines, atque feminas etiam tibicinas in exercitu atque in procinctu habuit, lafcivientium delicias conviviorum. ful punto del combattere. & Tacit. 3. Hift. c. 2. Plus focordiæ, quam fiduciæ acceffiffe victoribus. neque enim in procinctu & caftris habítos: per omnia Italiæ municipia defides infolitas voluptates haufiffe. b. e. in expeditione, in attuale efercizio militare. & Plin. L. 23..6, 1. a med. Tendere ad procinctum. Solin. c. 32. ( al. 45.) a. med. In procinatum ire. Ulpian. Dig. lib. 37. tit. 13. leg. 1. In procintu verfari. Ovid. 1. ex Ponto, cp. 8. verf. 9. Quoque magis noftros venia dignere libellos, Hæc in procinctu carmina facta leges. Quintil. in fin. cap. 9. l. 12. Oratorem armatum femper, ae velut in procinctu ftantem, non magis unquam in caufis oratio quam in rebus quotidianis fermo deficiet. Id. l. 10. c. 1. Nifi tanquam in procin&tu paratam quidem ad omnes cafus habuerit eloquentiam. Senec. 1. 1. de clem. c. 1. Severitatem abditam, clementiam in procinctu habeo. b. e. palam & in promptu, ut miles in acie arma fua. In procinctu factum teftamentum (inquit Feftus fub littera I.) dicitur, quod miles pugnaturus nuncupat præfentibus commilitonibus. Cic. i. de Orat. c. 53. Se tanquam in procinctu teftamentum faceret, fine libra atque tabulis populum R. tutorem inftituere dixiffet filiorum orbitati. Adde 'l. 2. de nat. Deor. c. 3. ad fin. & V. Teftamentum. ¶ In plur. numero. Impp. Valentinian. & Valens lib. 6. Cod. Theodof. tit. 24. leg. 2. Quos armis geftandis & procinétibus bellicis idoneos adhuc non effe conftiterit ¶ Prudent. in Hamartig. v.923. Procinétum videt Angelicum. b. e. exercitum Angelicum paratum. PROCITANT, provocitant. citare enim vocare eft: unde procet (al. leg. procit) & prociet. Paul. ex Fefto. Hinc Gloff. vet. Procitat προσκαλείται.

PROCITARE, fæpe prolicere, ideft producere. Feftus. PROCITUM teftamentum dicebatur, veluti procatum, provocatum, ideft irritum ac ruptum. Procitum, cum prima fyllaba corripitur fignificat petitum. Livius (in Odyf.) Matrem procitum plurimi venerunt. Paul. ex Fefto.

PROCLAMATIO, onis, f. efclamazione, grido, avaßónors, dayópfvors, actus proclamandi, exclamatio, vociferatio. Quintil. declanı. 8. c. 21. ad fin. Totus in lacrymas mæroremque refolutus, &c. in omni proclamatione gemituque frater. Id. declam. 18. c. penult. O quanto nunc dolore torqueris, quod inftantem non potes aliqua truci proclamatione difcutere! Adde cap. 4. & declam. 7. c. 5. T Proclamatio ad libertatem Cajo Dig. lib. 40. tit. 12. leg. 25. & Ulpiano ibid. leg. 14. 34. & Paulo leg. 23. eft ejus qui e fervitute in libertatem, confugiendo ad judicem, fe vindicat. V. Proclamo. PROCLAMATOR, oris, m. gridatore, Bóns, drazpútt, qui procla

mat,

mat, clamator, vociferator. Cic. 1. de Orat. c. 46. Non enim caufidicum nefcio quem, neque proclamatorem, aut rabulam hoc fermone noftro conquirimus.

[ocr errors]

PROCLAMO, as, avi, atum, a. 1. gridare, efclamare, fclamare, va Bouw, palam & valde clamo exclamo, vociferor, cum clamore loquor. Petron. in Sat. c. 81. Verberabam ægrum planétibus pectus, & inter tot altiffimos gemitus frequenter etiam proclamaban: ergo ine, &c. Liv. 1. 21. c. 26. Patre proclamante, fe filiam jure cæfam judicare. Virg. En. 5. v. 345. magna proclamat voce Diores. Quintil. l. 11. c. 3. ad fin. Nam etiam orbos viduafque videas in ipfis funeribus canoro quodam modo proclamantes. T De iis qui in judicio aliquid magna vi, & clamando perfequuntur, Cic. 7. Verr. c. 42. Adfunt, defendunt, proclamant: fidem tuam implorant. Ulpian. Dig. lib. 48. tit. 8. leg. 4. a med. Si ipfi, qui hanc injuriam paffi funt, proclamaverint. T Hinc apud JCtos proclamare ad, vel in libertatem, dvouver es ensudspiav, dicuntur qui ex fervitute fe in libertatem vindicant, judicis ope implorata. Paul. lib. 40. Dig. tit. 13. qui infcribitur, Quib. ad libertat. proclamare non licet, leg. 1. 3. 4. 5. & Scævola ibid. tit. 4. leg. 59. & alibi fæpe. Sic Papinian. ibid. tit. 14. leg. 4. Poft quinquennium a die manumiffionis in ingenuitatem proclamare. Etiam reclamo hac ratione interdum utimur.

PROCLINATIO, onis, f. piegatura, inchinamento, yun, inclinatio in anteriorem partem, curvatura. Vitruv. l. 5. c. ult. Tunc proclinatio ea impleatur arena. Id. l. 6. c. ult. Ne ftructuræ habeant, ulla in parte proclinationes.

PROCLINĀTUS, a, um, vergens, inclinatus, piegato. Vitruv. 1. 2. c. ult. Curvatura montis proclinata ad mare. Id. l. 5. c. ult. Proclinatum latus. Ovid. 2. Trift. v. 83. Cum cœpit quaffata domus fubfidere, partes In proclinatas omne recumbit onus T Tranf late Caf. 1. 7. B. Gall. c. 42. Adjuvat rem proclinatam Convictolitanis, plebemque ad furorem impellit. che avea pigliata mala piega. Sic Id. ad Cicer. poft ep. 8. 7. 10. ad Attic. Ne quo progredereris, proclinata jam re, qua integra etiam, progrediendum tibi non exiftimaffes. Al. leg. inclinata. PROCLINO, as avi, atum, a. 1. piegare, inclinare, dynλivw, xxтαaxiw, inclino. Ovid. 2. Amor. el. 11. v. 39. Tum mare in hæc magnus proclinet litora Nereus. Vitruv. fub fin. c. 8. 1. 2. Vetuftate marcidi fiunt, deinde fubfidentes proclinantur, & difrumpunt fpeciem tectoriorum. Colum. 1. 7. c. 10. Earum (fuum ) notanda funt capita, quam in partem proclinentur, ut ex adverfa parte de auricula fanguinem mittamus. Eft qui leg. proclinent. PROCLIVIS, ve, rarius Proclivus, a, um, chino, che ha del pendio, declive, pendente, èπipopos, ¿yudvs, natavers, in anteriorem partem inclinatus, declivis, pronus. Varr. 1. 2. R.. R. cap. z. Solum oportet effe eruderatum, & proclivum, ut everri facile poffit. Senec. in Apocoloc. verfus fin. Omnia procliva funt facile defcenditur. Liv. l. 5. c. 43. Quo fuccefferit magis in arduum hoftis, eo pelli poffe per proclive facilius rati. Hirt. de B. Alex. c. 76. extr. Cum in proclive detruderentur hoftes. Colum. 1. c. 5. Apes cum onere per proclivia non ægre devolant. T Translate Apul. in Florid. n. 18. a med. ( al. lib. 4. ) Jam proclivi fenectute. h. e.. vergente ad mortem. ¶ De eo, qui eft in proclivi, feu per T proclive defcendit, Claudian. de III. Conful. Honor. v. 178. primos cum detegis ortus, Afpicis Arcadium: cum te proclivior urges, Occiduum vifus remoratur Honorius ignem. TSæpe èft facilis, quia per clivum cum labore afcenditur, facile defcenditur, facile. Caf. l. 1. B. Civ. c. 48. extr. Quibus erat proclive tranfnare flumen. Lucret. 1. 6. v. 728. Et proclivus item fiat minus impetus undis. Hirt. de B. Afric. cap. 10. extr. In ejus fcientia & confilio omnia fibi proclivia, fore fperabant. Gell. I. 9. c. 1. Cum proclivior faciliorque jactus fit ex fupernis in infima, quam ex infimis in fuperna. Cic. in Top. c. 18. Proclivia anteponuntur laboriofis . Id. 2. Offic. c. 20. Di&tu quidem eft proclive. Plin. l. 37. c. 5. ante med. Sed & vitia demonftrari oportet, in tam proclivi erratu ¶ Effe in proclivi, facile effe. Terent. Andr. 4. 2. 17. Sed fi id non poterit, id faciam, in proclivi quod eft, per me ftetiffe ut credat. Salluft. orat. 2. ad Cef. c. 8. fub fin. Cujus fi dolum caveris, alia omnia in proclivi erunt. Plaut. Capt. 2. 2. 86. Tam hoc quidem tibi in proclivi, quam imber eft, quando pluit. Eft etiam propenfus, tum in malam, tum in bonam partem, propenfo, inclinato, portato, difpofto. Cic. 4. Tufcul. c. penult. ad fin. Ut aliquis poteft videri ad aliquem morbum procliviôr; fic animus alius ad alia vitia propenfior. Terent. Andr. 1. 1. 50. Ut ingenium eft omnium hominum ab labore proclive ad lubidinem. Sil. l. 13. v. 585. fceleri proclivis egeftas. Quintil. I. 4. c. ult. a med. Eritque judex circa jus noftrum fpe modeftia attentior, circa modeftiam juris probatione proclivior. Cic. de Amic. c. 18. extr. Amicitia debet effe ad omnem comitatem facilitatemque proclivior. Phædr. lib. 4. fab. 25. v. 20. Stultum admovere tibi preces exiftima, Proclivis ultro cum fit mifericordia. Claudian. de laudib.. Seren. v. 133. pietas in te proclivior ibat. ¶ Veteres in ablativo etiam proclive dixerunt, tefte Gell. 1. 10. cap. 24. a med. T Proclive adverbii ritu pro procliviter quidam leg. apud Lucret. 1. 2. v. 454. Et procurfus item proclive volubilis exftat. & Cic. 4. Tufcul. c. 18. Sunt in lubrico, incitataque femel proclive labuntur. (Sed utroque loco dubia eft lectio.)

PROCLIVITAS, atis, f. difcefa, pendio, pendenza, otipps Tax, inclinatio, declivitas. Hirt. de B. Afric. c. 37. Inde parvulam proclivitatem digreffus, propter mare legiones ducit. T Translate eft propenfio in rem aliquam, præfertim vitiofam. Nam in rebus bonis, & laudabilibus proprie facilitas dicitur. inclinazione, propenfio

ευεμπτώτως

ne. Cic. lib. 4. Tufcul. c. 12. Atque hæc aliorum ad alios morbos proclivitas late patet. & infra. Hæc igitur proclivitas ad fuum quodque genus a fimilitudine corporis agrotatio dicitur, dum ea intelligatur ad ægrotandum proclivitas. Sed hæc in bonis rebus quod alii ad alia bona funt aptiores, facilitas nominetur, in malis proclivitas, ut fignificet lapfionen. Hæc Cic, PROCLIVITER, facilmente, agevolmente, 'UUTTATOS, in proclivi, facile. Gell. 1. 1. c. 6. ad fin. Facile & procliviter perfuafit, ci vitatem falvam effe fine matrimoniorum frequentatione non poffe. Cic. 5. de Fin. c. 28. Proclivius currit oratio: venit ad extremum. Id. in Orat. c. 57. Brevitate & celeritate fyllabarum labi putat verba proclivius. PROCLIVIUM, ii, p. locus proclivis, proclivitas, declive. Frontin. lib. & cap. 2. Strategem. Elegit locum caftris editum, unde adjuvante proclivio impetum militum &c. Huc pertinere poteft & illud Claudiani I. 1. de laudib. Stilich. v. 23. Ipfaque Pierios laffant proclivia currus.

PROCLIVUS. V. in Proclivis.

[ocr errors]

PROCLŪDO, is, a. 3. idem quod claudo, concludo. Pallad. in Februar. tit. 26. Curabit autem ut fetus proprios cum unaquaque (matre) procludat. Al. leg. præcludat. PROCNE. V. Progne.

[ocr errors]

PROCO, as, a. 1. & Procor, aris, dep. 1. blande peto, pofco. Cic. 4. de Rep. apud Non. c. 1. n. 89. 92. Itaque a petendo petulantia, a procando, ideft pofcendo procacitas nominata eft. Feft. Procari, pofcere, unde procaces meretrices ab affidue pofcendo: & proci uxorem pofcentes in matrimonium : & verbum procas, ideft pofcis. Id. in Procum. Eft enim procare, pofcere, ut cum dicitur in judice collocando: fi alium procas, nive eum procas. (Adde eund. in Reciprocare. ) Varr. 1. 6. de L. L. c. 5. Pofcere. , procare dictum. Senec. in præf. 1.4. quæft. nat. Plancus ajebat, non effe oc, culte, nec ex diffimulato blandiendum: perit, inquit, procari, latet. Liv. in Egifto, apud Non. cit. n. 92. Quin quod parere vos majeftas mea procat, &c. PROCETON, onis, m. anticamera προκοιτών locus ante cubiculum: a po, ante, & nón, cubile. Plin. l. 2. ep. 17. Huic cubiculo aliud, & procoton communi pariete junguntur. Habet etiam Varro, fed Græce, in proan. 1. 2. R. R. Nec putant fe habere villam, fi non multis vocabulis retineant Græcis, cum vocent particulatim loca, προκοιτώνα, παλαίσραν, ἀποδυτήριον, &c. PROCONNESÍUS, a, um, Пoxovnos, ad Proconnefum pertinens, Προκοννήσιος, quæ eft infula Propontidis, nunc Marmors. Plin. fub fin. 1.5. Hinc Proconnefia ancilla, Id. I. 7. c. 11. & Proconnefium marmor, Id. 1. 36. c. 6. & lib. 37. c. 10. in fin. & Vitruv. 1. 2. c.8. PROCONSUL, is, m. Pro confule, viceconfolo, proconsole, avúramagiftratus, qui in provinciam mittitur, poteftate confulari & loco confulis eam adminiftraturus: de cujus officio eft titulus 16. lib. 1. Dig. Primum dictum eft pro confule, & ex frequentia ufus coalefcentibus vocibus, proconfule: deinde ex præpofitione & ablativo proconful, ut pronepos: unde proconfularis, proconfulatus. Utrumque autem recte Latine dicitur: fed pofterius & frequentius eft, &. cum regit aliquod verbum, aptius adhibetur. v. g. dici poteft mif fus eft in Afiam proconful, & proconfule: non item tam facile, Proconfule juffit, decrevit hec fieri. In antiquis lapidibus apud Manut. in Orthogr. Gruter. Reinef. Donium, Murator. habetur Pro. cof. & Procof. & aliquando Proconf. item Proconful, & in obliquis Proconfulis, Proconfuli. Cic. pro Leg. Manil. c. 21. & Phil. 11. cap. 8. Quid tam inufitatum, quam ut, cum duo confules effent, Romanus ad bellum maximum pro confule mitteretur? miffus eft. Quo quidem tempore cum effet non nemo in Senatu, qui diceret, non oportere mitti hominem privatum pro confule, L. Philippus dixiffe dicitur, non fe illum fua fententia pro confule, fed pro confulibus mittere. Id. 1. de Orat. c. 18. Cum pro confule in Ciliciam proficifcens Athenas veniffem. Aufon. Edyll. 2. v. 45. Hujus ego & natum & generum proconfule vidi. h. e. proconfulem vidi. Salluft. in fragm. apud Prifcian. lib. 10. pag. 902. Putfch. Domitium proconfulem ex inferiore Hifpania arceffivit. Tacit. 15. Ann. c. 22. Agendas proprætoribus, proveconfulibus grates. T Sub libera republica, cum crefcente ufquequaque imperii ditione, duo confules ad omnia non fufficerent mitti coepti funt in provincias viri principes, qui confulari poteftate, & pro ipfis confulibus eas regerent: hique fere erant confulares. Exemplum habes in M. Tullio, & C. Antonio, qui poft confulatum Ciliciam, & Macedoniam proconfules obtinuerunt, ille quidem decem annis poft confulatum, hic autem uno tantum. Nonnunquam tamen extra ordinem, etiam ante confulatum proconfules facti, ut M. Antonius orator cum prætor effet (V. infra in Proconfulatus, & Epit. Livii, 1. 68. & Cicer. 1. de Orat. c. 18.) & Cn. Pompejus adhuc privatus (V. Cic. pro Leg. Manil. c. 21.) uterque bellum contra piratas gefturi. Alia exempla collegit Manut. ad init. ep. Fam. Primus qui poft confulatum proconfule rem gefferit, creditur fuiffe T. Quintius, qui conful fuit A. U. C. CCLXXXIX. ut eft apud Liv. l. 3. c. 2. 4. extr. Sex li&tores & fafces habebant, & cetera confularia infignia (fi confulares effent: fi non, quinque dumtaxat ) fummumque jus in provincia, non fecus ac in Urbe confules. Ordinarii proconfules, h. e. confulares, in ipfo confulatu vel comparabant inter fe, vel fortiebantur provincias poft confulatum adminiftrandas, quas Senatus nominaffet: & fine ullis comitiis eum magiftratum confequebantur Idem dic de proprætoribus. Extraordinariis, rogatione ad populum lata, id munus mandabatur. Ordinariis imperium fere triennium durabat extra ordinem proconfulibus pro re vel brevius, vel longius. Quæ fuerint Proconfulis partes in provincia, fufe docet Cic. ep. 1.

[ocr errors]

eques

[ocr errors]

1. 1. ad Q. Fr. T Sub Imperatoribus proconfules dicti, qui pro vincias populi adminiftrabant. nam qui Principis (V. Sueton. in Aug. c. 47, legati, aut rectores, aut proconfules Principis appellati funt. V. Cafaubon. ad Sueton. loc. cit. Lipf. in excurfu M. ad lib. 1. Ann. Taciti, & Salmaf. ad Spartian. in Adrian, c. 3. Fuit proconful initium faftigii Cæfaribus. V. Tacit. Ann. 1. 6. 14. & lib. 12. c. 41. & lib. 13. c. 21. & Lipfium, PROCONSULARIŠ, re, vuπannes, ad proconfulem pertinens. Liv. lib. 5. cap. 2. Quidnam illi tribuni mil. conful. poteft.) confules dictatorefve facturi effent, qui proconfularem imaginem tam fævam ac trucem fecerint? Sic Proconfulare jus, Tacit. 13. Ann. cap. 21. Proconfularis vir, Id. in Agric. c. 42. Proconfulare imperium, Gell. 1.5. c. 14. & lib. 12. c. 7.

PROCONSULATUS, us, m. viceconfolato, proconfolato, aduTetáx, dignitas proconfulis. Plin. c. ult. I. 14. Ad proconfulatum ufque e prætura honoribus geftis. Adde Tacit. 16. Ann. c. 23. & 30. Plin. 1. 3. ep. 9. & Sueton. in Aug. c. 3. & alibi. TEtiam propræ

toris munus in adminiftratione provinciæ proconfulatus dicitur a Sueton. in Aug. c. 3. ubi loquitur de Q. Cicerone proconfulatum Afie adminiftrante, cum tamen ipfe nunquam conful fuerit. Sunt qui putant Suetonium memoria lapfum fuiffe: fed obfervavit Manut. etiam Q. Metellum Celerem in titulo epift. 1. & 2. 1. 5. Fam. proconfulem dici, qui tamen in Galliæ Cifalpina provincia folum proprætor erat: & pro Flace. c. 34. L. Lucullum Afiam provinciam confulari imperio obtinere, cum itidem prætorius effet, non confularis. Quod ita intelligi poteft, ut hi, quamvis folummodo prætorii effent, haberent tamen in provincia fua idem imperium quod confulares: ideoque proconfules honoris caufa appellarentur. Confirmat hæc illud Cic. 1. de Leg. c. zo. Gellium familiarem tuum cum proconfule ex prætura in Græciam veniffet. PROCOR, aris. V. Proco.

[ocr errors]

PROCRASTINATIO, onis, f. dilazione, temporeggiamento, avaßoλn", dilatio. Cic. 6. Phil. c. 3. Nam cum plerifque in rebus gerendis tarditas, & procraftinatio odiofa eft, &c.

·

PROCRASTINO, as, n. 1. prolongare di giorno in giorno, differire temporeggiare, araBoua, diem de die traho, differo. Cic. pro Rofc. Amer. c. 9. Rem differre quotidie, ac procraftinare illi cœperunt. Et paffive Id. Verr. 6. cap. 45. Res non procraftinatur. Gell. l. 17. . 10. Quæ procraftinata funt ab eo. PROCREATIO, onis, f. generazione, maudonoita, generatio. Cic. 1. Tufcul. c. 14. Quid procreatio liberorum? quid propagatio nominis? Id. 2. de Divin. c. 46. Diffimilitudo locorum diffimiles hominum procreationes habet.

PROCREATOR, oris, m. genitore, YET, genitor, parens. Cic. de Univ. cap. 8. Animum igitur cum ille procreator mundi deus ex fua mente & voluntate genuiffet. Id. 4. Fin. c. 7. A procreatoribus amari.

PROCREĀTRIX, icis, f. genitrice, wodorózos, genitrix, parens. Cic. 1. de Orat. c.3. Neque te fugit laudandarum artium omnium procreatricem quandam, & quafi parentem eam, quam Philofophiam Græci vocant &c.

[ocr errors]

PROCREĀTUS, a, um, generato, genitus. Cic. 3. Fin. cap. 19. Ut natura & procreari vellet, & diligi procreatos non curaret. Id. 3. de Legib. c. 8. Tribunatus, cujus primum ortum inter arma civium procreatum videmus. & lib. 2. c. 2. Hoc folum, in quo tu ortus & procreatus es.

PROCREO, as, avi, atum, a. 1. generare, procreare, yevvdw, proge nero, progigno, creo, pario. Cic. 2. de nat. Deor. cap. 51. ad fin. Quæ multiplices fetus procreant, ut fues, ut canes, his mammarum data eft multitudo. Nep. in Regib. cap. 2. extr. Cum ex tribus uxoribus liberos procreaffet. Cic. de Senect. c. 15. Terra ex minutiffimis feminibus tantos truncos ramofque procreat. Ovid. 3. Faft. 2. 194. Atque aliquam, de qua procreet, anguis habet. Lucret. 1. 2. v. 878. natura cibos in corpora viva Vertit, & hinc fenfus animantum procreat omnes. Translate Id. l. 4. verf. 833. fed quod natum eft, id procreat ufum. Macrob. lib. 2. Saturn. cap. 13. circa med. Vetus verbum eft: Leges bonæ ex malis moribus pro

creantur.

PROCRESCO, is, n. 3. crefcere, užve, crefco, augeor. Lucret. 1. 2. v. 566. Et res progigni, & genitas procrefcere poffe. Id. l. 1. v. 714. quattuor ex rebus poffe omnia rentur, Ex igni, terra, atque anima procrefcere, & imbri. Id. l. 6. v. 664. Unde queat vis immenfi procrefcere morbi. Id. lib. 2. verf. 546. procrefcere, ali

que.

PROCRIS, is, f. Пpompes, filia Erichthei regis Athenienfium, foror Orithyia, uxor Cephali, qui eam in filvas fecutam, eodem telo, quod ab ipfa dono acceperat, putans feram effe, interfecit. Ovid. Met. 7. a verf. 795. ubi vers. 825. Procrin adit, linguaque refert audita fufurra. Adde Serv. ad Æn. 6. v. 445. & Hygin. fab. 189. V. Cephalus.

PROCRUSTES, æ, m. Пpompass, latro infignis in Attica regione fuper Cephifum fluvium latrocinia exercens, qui cogebat hofpites in lectum aliquem afcendere, quo fi longiores fuiffent, pars fupereminens amputabatur, fi breviores, vi extendebantur : a qua re etiam nomen illi inditum putant. Пocupe enim eft pulfando affligo iЯu fterno. Hunc Thefeus occidiffe dicitur, tefte Paufan. in Attic. ubi & tradit, nomine Polypemona fuiffe, Procruften cognomine. Ovid. Met. 7. verf. 438. Vidit & immitem Cephifias ora Procruften. Id. Heroid. epift. 2. verf. 69. torvufque Procruftes. Adde Hygin. fab. 38.

PROCUBITOR, oris m. guardia, fentinella, oproòs, excubitor. Feftus: Procubitores dicuntur fere velites, qui noctu cuftodiæ caufa an

te caftra excubant, cum caftra hoftium in propinquo funt: ut M. Cato in eo, quem de re militari fcripfit.

PROCUBO, as, n. 1. cubando extendor. Virg. 3. Georg. v. 144. mufcus ubi, & viridiffima gramine ripa, Speluncæque tegant, & faxea procubet umbra. Ubi Phylargyr. Nove faxea umbra, quæ faxis fiat: & procubet, protendatur. Claudian. de conful. Prob. Olybr. vers. 119. Qualis letifera populatus cæde Gelonos Procubat horrendum Getico Gradivus in Hæmo. fi corica, e ripofa.

κατακό

PROCUDO, is, di, fum, a. 3. aguzzare battendo, nonт, xaтα×ÓTT, cudendo extenuo, tundendo produco, acuo, exacuo. Lucret. 1.5. v. 1263. Et prorfum quamvis in acuta & tenuia poffe Mucronum duci faftigia procudendo. Horat. 1. 4. od. ult. v. 19. Ira procudit enfes. Virg. 1. Georg. v. 261. durum procudit arator Vomeris obtufi dentem. T Translate Cic. 3. de Orat. c. 30. extr. Non folum acuenda nobis, neque procudenda lingua eft, fed onerandum complendumque pectus rerum plurimarum copia. Varr. apud Non. c. 2. n. 677. Legendo, & fcribendo vitam procudito. b. e. producito: vel quafi cudendo ornato, perpolito, perficito. T Eft etiam fimpliciter cudo, ferio, battere, v. gr. nummos, qui feriendo fignantur. Allegorice Horat. in ar. Poet. v. 58. licuit, femperque licebit Signatum præfente nota procudere nummum. Al. leg. producere nomen: fed priorem lectionem Bentlej. acriter appofiteque defendit. Metaphorice Plaut. Pfeud. 2. 2. 20. Hic mihi incus eft : procudam ego hodie hinc multos dolos. b. e. effingam, inveniam machinabor, excudam. Lucret. l. 3. v. 1095. Nec nova vivendo procuditur ulla voluptas. ¶ Hinc & pro gignere procreare propagare ufurpatur. Lucret. l. 2. v. 1112. Humor ad humorem > terreno corpore terra Crefcit, & ignem ignes procudunt, ætheraque æther. Id. l. 5. v. 848. Ut propagando poffint procudere fæcla.

ces eorum,

D

[ocr errors]

v. 854. propagando procudere prolem. T propellere. Lucret. 1. 4. v. 246. Nam cum mittitur (image) extemplo procudit, agitque aera. Al. leg. protrudit, alii aliter. PROCUL, lungi, da lungi, di lontano, lontano, difcofto, πćрfw, anαJev, longe, porro: quafi porro ab oculis, ut ait Serv. ad illud Virg. 3. En. v. 13. Terra procul vaftis colitur Mavortia campis. vel quali præ oculis, ut duplicem fignificationem habeat, & juxta, & longe, ut ait Id. ad illud n. 6. v. 10. horrendæque procul fecreta Sibyllæ. Confirmat hunc pofteriorem fenfum ad illud Ecl. 6. v. 16. Serta procul tantum capiti delapfa jacebant. Modo, inquit, prope, ideft juxta. nam ideo intulit: tantum capiti delapfa: ut oftenderet non longius provolutam comam, ut eft (n. 10. v. 835.) procul area ramis Dependet galea. Hæc Servius. Rectius tamen eft fi dicamus, procul & parvam, & magnam diftantiam fignificare; juxta, & prope nunquam. Cic. 2. Catil. fub fin. Non jam procul, fed hic præfentes fua templa dii defendunt. Plin. l. 27. cap. 3. a med. Aconitum procul & e longinquo odore mures necat. Virg. 3. En. v. 554. Tum procul e fluctu Trinacria cernitur Etna. Cef. lib. 2. B. Gall. c. 30. Ubi vineis actis turrim conftitui procul viderunt & lib. 5. c. 34. Jubet, ut procul tela conjiciant, neu propius aC cedant. Cic. 2. de Orat. c. 36. in fin. Subaufcultando excipere vo& procul, quid narrent, attendere. Ovid. 5. Met. v. 114. procul adftare. & lib. 4. v. 648. vade procul. Id. 2. de ar. am. v. 350. abi. Id. 6. Met. v. 362. abfcedere. Id. Heroid. ep. 17. v. 155. proficifci. Plaut. Curcul. 1. 2. 18. Cuja vox fonat procul? Id. Pan. 3. 3. 6. Ille quifnam eft, qui fequitur procul? Plin. lib. 20. c. 19. Folia, fi procul intuearis, fpeciem pafferum præbentia. Martial. . 14. epigr. 164. Efte procul pueri. Salluft. in Catil. cap. 20. Omnibus arbitris procul amotis. Virg. 6. n. v. 258. procul o, procul efte, profani. Ovid. 15. Met. verf. 587. procul, ah procul omina, dixit, Talia dj pellant. T Cum aliis particulis hinc inde, alicunde, longe, &c. Terent. Hec. 4. 3. 1. Quem cum iftoc fermonem habueris, procul hinc ftans accepi, uxor. Id. Eun. 4. 7. 16. Fundam tibi nunc nimis vellem dari ut tu illos procul hinc ex occulto cæderes. Plaut. Mil. 4. 4. 33. Iftic te procul ita volo affimulare, quafi, &c. Id. Rud. 4. 4. 104. Tu iftinc procul dicito quid, &c. Ovid. 3. Amor. el. 14. v. 18. ftet procul inde pudor Cic. 4. Verr. cap. 20. Non quæfivit procul alicunde, fed, &c. Plaut. Curcul. 2. 2. 10. In fomnis vifus fum viderier, procul federe longe a me Efculapium Salluft. in fragm. apud Charif. lib. 2. pag. 191. Nam procul, & diverfis ex regionibus. Ubi Afper: ergo procul e loco est. ¶ Cum ablat. & a, vel ab præpofitione. Cic. 3. de Orat. c. 36. Procul a terra abripi. Id. 2. Agrar. c. 32. Effe procul a confpecu. Cæf. I. 5. B. Gall. c. 17. Procul a caftris conftiterunt. Virg. Ecl. 10. v. 46. a patria. ¶ Et translate Cic. 5. Tufcul. c. 14. Procul ab omni metu. Id. 1. Acad. cap. 4. Cæleftia procul funt a noftra cognitione. Quintil. in precem. 1. 1. Res procul ab oftentatione pofitæ. Id. l. 7. c. 1. a med. Quis tam procul a litteris, quin fic incipiat? Id. i. 6. cap. 2. ante med. Procul ab ira, procul ab odio. Terent. Adelph. 3. 2. 50. Confcia mihi fum a me culpam hanc effe procul. Et omiffa præpofit. Enn. apud Cic. Fam. 7. ep. 6. Multi fuam rem bene geffere, & publicam patria procul. Ovid. 1. ex Pont. ep. 5. v. 73. Procul urbe. Liv. lib. 38. c. 16. extr. mari. Tacit. 4. Hiftor. c. 22. Haud procul caftris. Colum. 1. 7. c. 8. Haud procul igne. Plin. l. 31. c. 2. ad fin. Non procul Euripidis poetæ fepulcro. Et translate Horat. epod. 2.

[ocr errors]
[ocr errors]
[ocr errors]

v. 1. negotiis. Id. l. 1. fat. 6. v. 52. ambitione. & fat. 4. verf. 101. quod vitium procul affore chartis, Atque animo prius › promitto. Tacit. 2. Hift. c. 50. Conquirere fabulofa, procul gravitate cæpti operis crediderim. Id. 4. Ann. c. 62. Procul voluptatibus hebere aliquem. tener lontano. & lib. 14. c. 31. Ratus domum fuam procul injuria fore. Salluft. in Jug. c. 89. ad fin. Homines fuperbiffumi procul errant. di gran lunga, longe, valde. Curt. 1.6. c.7.

PE

P

PR

« НазадПродовжити »