Зображення сторінки
PDF
ePub
[ocr errors]

Quid retia amne prætenta profuere Antonio, per cælum eunte nuntio? Ovid. Heroid. ep. 12. v. 43. Ere pedes folidi, prætentaque naribus æra. . . nares ære obductæ. Item contra intentus.

Ovid. 3. Mer. v. 83. inftantiaque ora (anguis) retardat Cufpide prætenta. & lib. 8. v. 341. prætentaque forti Tela tenent dextra, lato vibrantia ferro. Adde . 11. v. 570. ubi al. leg. protenta .

[ocr errors]

Item fimpliciter extentus, eftefo. Fab. Pict. apud Gell. I. 10. c. 15. Propagines e vitibus altius prætentos non fuccidet. T Item objacens, feu ante alium locum extenfus. Virg. Æn. 6. v. 60. Prætentaque Syrtibus arva. Liv. I. 10. c. 2. Tenue litus prætentum. Val. Flacc. 1. 5. v. 167. Armeniæ prætentus Iber. Tacit. 2. Ann. cap. 56. Gens noftris provinciis late prætenta. Plin. lib. 6. cap. 20. Montes perpetuo tractu oceani oræ prætenti. Claudian. de B. Get. verf. 416. legio prætenta Britannis. b. e. oppofita cuftodia caufa. PRETENUIS, e, molto fottile, o tenue STIPETTOS, valde tenuis pertenuis. Plin. l. 16. c. 10. Pinus folium habet capillamenti modo prætenue. cap. 31. Prætenuia fila. Id. 1. 19. c. 6. extr. Allium capite prætenui. Id. l. 33. c. 6. Simplices, aut prætenues bractea. & lib. 25. c. 8. circa med. Dictamnum ramis prætenue, pulegio fimile. Id. 1. 8. c. 50. Prætenuis pons. molto ftretto. PRÆTEPEO, n. 2. prius tepeo. Translate Ovid. 2. Amor. el. 4. v. 5. Mollis in obfequium, facilifque rogantibus effes, Si tuus in quavis prætepuiffet amor. b. e. fi ante incaluiffet. PRÆTER, innanzi, lungo, appresso, map, ante

es,

,

[ocr errors]

.

[ocr errors]

juxta cuni verbis motus, & accufativo: a pre, ut fubter a fub. Plaut. Stich. 3. 2. 7. Mustela murem mihi abftulit præter pedes. Lucret. l. 4. v. 140. Interdum magni montes, avolfaque faxa, Montibus anteire, & folem fuccedere præter Caf. lib. 1. B. Gall. c. 48. Præter caftra Cæfaris fuas copias tranfduxit, & millibus paffuum duobus ultra eum caftra fecit. Liv. 1. 40. c. 41. Ligures in naves impofitos præter oram Etrufci maris Neapolim tranfmifit. Id. lib. 38. c. 18. Præter ripam euntibus Romanis Galli occurrere. Plin. l. 6. c. 3. Præter radices. Amazonii montis lapfus amnis. Cic. 5. Verr. c. 25. Servi ejus præter oculos Lollii hæc omnia ferebant. fu gli occhi. & Tacit. 4. Hift. 30. Præter ora fuorum. Plin. l. 36. c. 2. extr. Tantas moles in privatas domos trahi præter fi&tilia deorum faftigia. Ovid. 5. Met. v. 158. tela volant hiberna grandine plura Præter utrumque latus præterque & lumen & aures. ¶ Item extra, citra, ultra, contra, fuori, oltre contra. Cic. 1. Phil. c. 4. Ut fi quid mihi humanitus accidiffet (multa autem impendere videbantur præter naturam, præterque fatum) teftem relinquerem, &c. Cæf. l. 1. B. Gall. c. 43. Ut præter fe denos ad colloquium adducerent, poftulavit.. Nep. in Annib. c. 12. Plures præter confuetudinem armatos apparekaneres. Cic. 1. de Divin. c. 44. Cum lacus Albanus præter modum creviffet. Id. Catil. 2. c. 7. extr. Cum ei nihil adhuc præter ipfius voluntatem cogitationemque acciderit. Au&. ad Herenn. lib. 4. c. 1. In fuperioribus libris nihil neque ante rem, neque præter rem locuti fumus. fuor di propofito. Nep. in Milt. c. 2. Etfi præter opinionem res ceciderat. Plaut. Bacch. 3. 3. 14. Præter æquum delinquere. Id. Rud. 2. 3. 69. Multa præter fpem fcio multis bona eveniffe. Sequente etiam, aut tum . Caf. I. 3. B. Civ. c. 32. Exactores præter imperatas pecunias, fuo etiam privato compendio inferviebant. cap. 57. Ut præter auctoritatem vires quoque ad coercendum haberet. Colum. . 4. c. 18. Quæ diftinétio, › præter illud commodum, quod plus folis vitibus præbet, tum etiam oculos domini facilius admittit. T Infervit excludendo, feu excipienmido, fuorchè, falvo, eccetto, entos, w. Cic. pro Cluent. c. zo. Omnibus fententiis præter unam, condemnatus eft. Cæf. 1. 4. B. Gall. c. 1. in fin. Ut locis frigidiffimis neque veftitus, præter pelles, habeant quidquam. & lib. 1. c. 5. Frumentum omne præter quod fecum portaturi erant, comburunt. b. e. præter illud, quod, &c. Sic Cic. Attic. I. 5. ep. 3. Nullas (litteras) adhuc acceperam, præter quæ mihi bine femel in Trebulano funt redditæ. b. e. præter illas, quæ, &c. Juftin. 1. 23. c. 2. Præter illum nemo regum ditior fuit, Nep. in Milt. c. 5. Nulla civitas Athenienfibus auxilio fuit, præter Platzenfium. T Pro præterquam, fine cafu, eccettochè, fuorchè, *^', . Salluft. in Catil. c. 37. Cetera multitudini diem ftatuit, ante quam liceret fine fraude ab armis difcedere, præter rerum capitalium condemnatis. Prifcian. lib. 18. pag. 1203. Putsch. & Cledon. in Arte, pag. 1933. putant hic præter ablativum regere: fed to condemnatis non a præter, fed a liceret pendet. Juftin. l. 13. c. 5. Epiftolas in Græciam fcripferat, quibus omnium civitatium exfules, præter cædis damnati, reftituebantur. Cic. Q. Fr. l. 1. ep. 1. cap. 5. E Græcis ipfis diligenter cavendæ funt quædam familiaritates, præter hominum perpaucorum. Suet. in Ner. c. 56. Religionum ufquequaque contemptor, præter unius deæ Syriæ. Id. in Claud. c. 4. ad fin. Reliquit cum, nullo, præter auguralis facerdotii, honore impertitum. Ovid. 6. Faft. v. 406. Nil præter falices caffaque canna fuit. Adde locum Calpurnii in Remurmuro.) Varr. R. R. l. 1. c. 41. ad fin. Potius furculos de ficeto, quam grana de fico expedit obsuere præter fi aliter nequeas. Adde Tertull. I. 4. adverf. Marcion. c. 24. T Præterque, prætereaque, & infuper, e oltre a ciò, di più. Plin. l. 11. c. 4. Infecta habent oculos, præterque e fenfibus tactum, atque guftatum. Id. lib. 4. cap. 6. Montes in Arcadia Pholoe, Cyllene, Lycæus, &c. præterque ignobiles o&to. Adde lib. 4. c. 13. & lib. 5. c. 1. fub fin. & lib. 29. c. 5. fub fin. ¶ Prater hæc, præterea, oltre a ciò. Terent. Adelph. 5. 3. 61. Præter hæc meridie ipfo faciam ut ftipulam colligat. Celf. . 2. c. 4. fub fin. Præter hæc periculum oftendit id quod excernitur, fi, &c. T Preterbac, & Præter hac, V. infra fuo loco. T Sæpe præter præter quam, eft fupra, ultra, præ, magis quam, più. Cic. Fr. 1. 1. ep. 1. c. penult. Si, ut ampliffimum nomen confequeremur

A

Tom. III.

[ocr errors]

&

[ocr errors]
[ocr errors]

unus præter ceteros adjuvifti, certe idem, ut idem retineamus, præter ceteros laborabis. Horat. epod. 3. v. 9. Ut Argonautas præter omnes candidum Medea mirata eft ducem. Cic. pro Sull. c. 3. Quod mihi confuli præcipuum fuit præter alios, id jam privato cum ceteris eft commune. Terent. Andr. 1. 1. 31. Horum ille nihil egregie præter cetera ftudebat Id. Heaut. 1. 1. 7. Quod mihi 'videre præter ætatem tuam facere, & præter quam res te adhortatur tua. più di quel, che porta l' età tua, &c. Plaut. Perf. 3. 1. 37. Mulier nulla erit, quin fit mala, Quæ præter fapiet, quam placet parentibus Id. Merc. prol. v. 94. Lucrum ingens facto, præter quam mihi meus pater dedit æftimatas merces. ¶ Præterquam, V. infra fuo loco. ¶ Præter propter, plus minus, circiter poco più poco meno ad un di preffo, in circa: adverb. ex duobus conflatum ut ultro citroque, plus minus, fus deque, &c. Gell. I. 19. c. 10. Cum architectus dixiffet, neceffaria videri feftertia trecenta, unus ex amicis Frontonis, & præter propter, inquit, alia quinquaginta. Preter propter vivere, inconftantem vitam agere; modo hoc modo illud velle; nunc huc nunc illuc ferri, nullam vitæ certam rationem fequi. Enn. apud Gell. ibid. Imus huc, hinc illuc cum illuc ventum eft, ire illinc lubet: incerte errat animus: præter propter vita vivitur. ( Ufi funt etiam Caro, & Varro, tefte Gell. ibid.) Sunt qui leg. vitam, quafi hoc dicat, vivitur præter id, quod propter vitam eft. Sed hoc minus placet.

equus .

[ocr errors]

:

[ocr errors][ocr errors]

PRÆTERĂGO, is, a. 3. ago ultra aliquem locum. Horat. lib. 1. ep. 15. v. 10. Mutandus locus eft & diverforia nota Præteragendus PRETERBITO, is, a. 3. paffar oltre, mapépxope, tranfeo, prætereo. Plaut. Pan. 5. 3. 43. Quid fi eamus illis obviam? Pan. at, ne inter vias præterbitamus, metuo. Id. Epid. 3. 4. 1. Cave præterbitas ullas ædes, quin roges, fenex ubi habitat. PRÆTERCURRENS, entis, ante atque ultra currens. Veget. 1. 3. de re milit. c. 24. a med. Equis prætercurrentibus. PRÆTERCURSUS a, um, trafcorfo, currendo præteritus. Ammian. 1. 22. c. 9. ( al. c. 22.) Prętercurfa Chalcedone, inde Nicomediam venit. PRÆTERDŪCO, is, xi, &um a. 3. ultra, vel ante aliquem duco. Plaut. Mil. 1. 1. 67. Ut te hodie, quafi pompam illac præterducerem.

[ocr errors]
[merged small][ocr errors]

PRÆTEREA, adverb. oltre a ciò, in oltre, oltre, di più, αλλά pręter ea, pręter hęc, ad hæc, infuper, adhuc. Cic. 1. de Orat. c. 35. Quid tacetis? nihil ne vobis in mentem venit, quod pręterea Craffo requiratis? Caf. 1. 3. B. Gall. c. 20. Auxiliis, equitatuque comparato, multifque pręterea viris fortibus Tolofa & Narbone evocatis. & lib. 4. c. 22. Quidquid pręterea navium habebat, legatis prefe&ifque diftribuit. Cic. pro Balb.. 12. Sed nos non poffumus & hujus effe civitatis, & cujufvis pręterea. Id. Fam. 14. ep. 4. Eft in officio adhuc Orpheus: pręterea magnopere nemo ceterorum fervorum. oltre a lui, fuori di lui. & Fam. 4. ep. 3. sub fin. A me fic diligitur, ut tibi uni concedam, pręterea nemini. In diftributionibus Salluft. in Catil. c. 14. Quicumque bona patria laceraverat; quique alienum es grande conflaverat; pręterea omnes undique parricide; ad hoc quos manus atque lingua perjurio & fanguine civili alebat; poftremo omnes, quos confcius animus exagitabat, hi Catilinæ familiares erant. Cic. Fam. 10. ep. 3. Nam & in re militari virtutem, & in adminiftranda provincia juftitiam, & in omni genere prudentiam mihi tuam expofuit: & pręterea mihi non ignotam fuavitatem tuam adjunxit: pręterea fummam erga fe liberalitatem. Terent. Eun. 1. 2. 65. Multę funt caufæ, quamobrem cupio abducere: primum quod foror eft dicta: pręterea ut fuis reftituam. Id. Adelph. 3. 2. 47. Primum indotata eft: tum pręterea quæ fecunda ei dos erat, periit. T Aliquando ad tempus refertur, & deinde, poftea, aut pofthac fignificat. Virg. n. 1. v. 52. & quifquam numen Junonis adoret Præterea, aut fupplex aris imponat honorem? Id. 4. Georg. v. 500. neque illum Prenfantem nequicquam umbras, & multa volentem Dicere, præterea vidit.

[ocr errors]

PRÆTERĔO, is, ivi, & ii, itum, a. anom. andare, o passare avanti, o lungo, o oltre, paffare oltrepaffare, appxona, præter, feu ante aut ultra eo, præterbito, prætergredior, tranfeo. Plaut. Capt. 4. 2. 27. Alunt furfuri fues, quarum odore præterire nemo piftrinum poteft. Id. Afin. 3. 4. 15. Jam hunc non aufim præterire, quin confiftam & colloquar. Id. Ciftell. 4. 2. 15. Si nemo hac præteriit, poftquam intro abii. Cic. 5. de Fin. c. 2. fub fin. Epicuri horti, quos modo præteribamus. Horat. I. 4. od. 7. v. 3. & decrefcentia ripas flumina prætereunt. h. e. fluunt fecundum ripas, non ultra aut fupra. Quidam mallent divifim fcribere præter cunt: fed non eft neceffe. Terent. Adelph. 4. 2. 35. Præterito hac recta platea furfum. Id. Andr. 1. 5. 18. Præteriens modo, mihi apud forum uxor tibi ducenda eft, Pamphile, inquit. Plaut. Merc. 5. 4. 46. Non utibilis hic locus factis tuis, dum memoramus, ut arbitri fint, qui prætereant per vias. Cic. in Divin. Verr. c. 15. extr. Quafi præteriens fatisfaciam univerfis come di paffaggio. Sic de clar. Orat. c. 54. Uno afpectu, & præteriens de oratore judicat. Item tranfire, labi. Ovid. 3. de ar. am. v. 63. Nec, quæ præteriit, iterum revocabitur unda, Nec quæ præteriit hora, redire poteft. Plaut. Merc. 2. 1. 3. Note hac, quæ præteriit, proxima. Varr. 1. 2. 'R. R.c. 4. ad fin. Præteritis decem diebus, finunt exire paftum. passati dieci dì. Non me præterit, haud clam me eft, non fugit, memoria non excidit, hæret adhuc, fcio, non ignoro, non m' è sfug gito di mente, fo beniffimo. Cic. pro Cæcin. c. 35. Non me præterit, tametfi de hoc jure multa prætereo, tamen me longius prolapfum effe. & cap. 33. fub fin. Certe quæri hoc folere, me non præterit (ut ex me ea, quæ tibi in mentem non veniunt, audias) quem

[blocks in formation]
[ocr errors]
[ocr errors]

admodum, &c. Id. Fam. 1. ep. 8. Sed te non præterit, quam fit difficile, &c. Pompej. ad Domit. 3. extr. poft epift. 12. 1. 8. ad Attic. Quantum iis committendum fit, non te præterit. Plin. in præfat. Hift. nat, ante med. Nec dubitamus multa effe, quæ & nos præterierint. che ci fono sfuggite, ¶ Preterire aliquem, negligere, nullam rationem habere præfertim in honorum petitione, in teftamentis, & hujufmodi, lafciar fuori, efcludere, Cic. pro Planc. c. 3. Populus & poteft, & folet nonnunquam dignos præterire: nec fi a populo præteritus eft, quem non oportuit, a judicibus condemnandus eft, qui præteritus non eft. Id. 5. Tufcul. c. 19. Cum fapiens & bonus vir fuffragiis præteritur. Id. Phil. 2. c, 16. Vide, quam te amarit is, qui, albus, ater ne fueris ignorans, fratris filium præteriit. Ovid. 5. Met. v. 312. Me quoque Romani pręteriere patres. Caf. l. 1. B. Civ. c. 6. Scipioni obvenit Syria, Domitio Gallia, Philippus & Marcellus prętereuntur. Martial. I. 7. epigr. 85. Ad natalitias dapes vocabar, Effem cum tibi, Sexte, non amicus. Quid factum eft, rogo, quid repente factum, Quod fum præteritus vetus fodalis? ¶ Præterire aliquid, dicendo omittere, prętermittere, tacere, tralasciare, ommettere. Cic. 5. Verr. c. 44. a med. Audiftis hec, que nunc ego omnia prętereo ac relinquo. cap. 77. Ut illud miffum faciam, permultos aratores, c. ut hoc pręteream, quod, &c. Id. de Provinc, conful. c. 3. Omitto jurifdictionem contra leges, cedes relinquo, libidines prætereo, Cef. ad Cicer, poft epist. 6. 1. 9. ad Attic. Pręterire non potui, quin fcriberem ad te. Cic. Attic. l. 6. ep. 3. ante med. & Verr. 4. c. 35. Et quod pene pręterii, Bruti tui caufa feci omnia. Id. pro Marcell. . 1. Tantam manfuetudinem tacitus nullo modo pręterire poffum. Id. de clar. Orat. c. 22. fub fin. Ut nulla fere pars orationis filentio pręteriretur. (Adde Phil. 3. c. 4. ) Ovid. 6. Fast. v. 319. Preteream. feram ne tuum, rubicunde Priape Dedecus? Cic. pro Flacc. c. 3: Prętereo illa, que prætereunda non funt. Apul. I. 3. Metam. Quod fcifcitari pene præterivi. Plaut. Merc. 2. 3. 68. Verum, quod præterii dicere, neque illa matrem, &c. Plin. l. 16. c. 10. ad fin. Ne quid pretereatur. & lib. 17. c. 19. Ne quid fciens quidem pręteream. Id. 1. 2. c. 98. Ut nihil, quod equidem noverim, pręteream

[ocr errors]

re

omittere alia quavis ratione. Plin. 1. 18. c. 28. Prata quoties fecta funt, debent ficiliri, hoc eft que foenifeces præterierunt, fecari. Martial. . 13. epigr. 3. Prętereas, fi quid non facit ad ftomachum. b. e. tranfeas in legendo. Sueton, in Aug. c. 88. Litteras non modo, fed fyllabas aut permutat, aut pręterit. Interdum eft evadere, effugere, fuggire, paffare, Terent. Hecyr. 3. 4. 4. O fortu nate, nefcis, quid mali pręterieris, qui nunc es ingreffus mare.

Item fuperare, vincere, fuperare, paffare: duftum ab iis, qui curfu certant. Vite. 4. Æn. v. 157. Gaudet equo jamque hos curfu, jam præterit illos. Varr. 1. 1. R. R. c. 1. ad fin. Hos nobilitate Mago Cartaginienfis præteriit. Ovid. 4. ex Pont. ep. 7. v. 51. virtus alios tua præterit omnes. Adde Vellej. lib. 1. cap. 17. ad fin. PRÆTEREQUITANS, antis, equitando præteriens, ante & juxta aliquem equitans. Liv. l. 3. c. 61. Plerofque a caftris avertunt terequitantefque abfterrent. PRÆTEREUNTER, adverb. prętereundo, di paffagio, curfim. Auguftin. tractat. 118, in Joann. Non eft prętereunter loquendum. PRÆTERFEROR. V. Præterlatus.

[ocr errors]

præ

[ocr errors]

PRÆTERFLUO, is, n. 3. fcorrer avanti, o oltre, πappiew pręter feu ante & prope fluo, fluendo prætereo. Varr. 1. 3. R. R. c. 16. a nied. Aquam effe oportet propinquam, quæ præterfluat, aut in aliquem locum influat. Cum accufat, vi præpofitionis adnexæ. Salluft. in fragm. apud Prifcian. 1.6. pag, 680. Putsch. Flumen quod Valentiam parvo intervallo præterfluit. Liv. I. 41. c. 11. Amnem præterfluentem moenia novo alveo avertit. T Translate Cic. 5. Tufcul. c. 33. a med. Corpus gaudere tamdiu, dum præfentem fentiret voluptatem animum & præfentem percipere pariter cum corpore, & profpicere venientem, nec præteritam præterfluere finere. fcorrer via, paffare. Sic Cato apud Plin. fub fin. præfat, hist. nat. Eorum ego orationes fino præterfluere, PRÆTERGEO. V. Pertergeo.

PRÆTERGREDIOR, ederis, effus fum, dep. 3. passar avanti, o oltre, trapaffare, apaзaivw, pręter gradior, prætereo, præterlabor. Salluft. apud Non, c. 18. n. 28. Qui prętergrediebantur, equites cataphrati, ferrea omni fpecie. Cic. Fam. 3. ep. 7. circa med. Mihi nuntiavit, te jam caftra prętergreffum effe. Hirt. de B. Afric. c. 69. Cum non longe a caftris Scipionis abeffet, quæ eum neceffe erat pretergredi. Tacit. 14. Ann. c. 23. Illum fines fuos prætergredientein incurfavere Mardi. T Translate eft fuperare, antecellere, Juperare, paffare. Salluft, fub init. orat. 1. ad Cæf. In te maxume, qui tantum alios prætergreffus es, uti prius defeffi fint homines laudando facta tua, quam, &c.

PRETERHAC, adverb. oltre a ciò, di più, da qui avanti, præter hæc, præterea, ut antehac, pofthac. Plaut. Rud, 4. 4. 73. Si præterhac unum verbum faxis hodie, ego tibi comminuam caput. Id. Men. 1. 2. 3. Pręterhac fi mihi tale poft hunc diem faxis, faxo, foris vidua vifas patrem. 5. 1. 25. Non patiar præterhac. Id. Moftell. 1. 1. 72. Præterhac mihi non facies moram, T Scribitur & divifim præter hac.

PRÆTERIENS. V. in Prætereo. T In obliquis eft euntis. Sed in vet. Lapide apud Donium claff. 5. n. 165. T. Lollius T. L...... pofitus propter viam, ut dicant præterientes, Lolli ave. PRETERINQUIRO, is, a. 3. infuper inquiro. Ammian, I. 15. c. 5. (al. c. 10.) Statuit in negotium præterinquiri. PRETERITIO, onis, f. il lafciar fuori, xpares, actus prætereundi, omiffio, neglectio, Imp. Juftin. lib, 6. Cod. tit. 29. leg. 4. Ma

[ocr errors]

neat teftatoris voluntas immutilata, ne poenam patiatur præteritio. nis qui fuos filios non præteriit. Figura Rhetorum, qua dicimus nos præterire & nolle dicere id, quod tunc maxime dicimus: quæ ab Auct, ad Herenn. vocatur occupatio. Aquila Romanus de figur. fentent. pag. 14. Pitboei. PRETERITUS, a, um, paffato, andato, preterito, zaporxómeros, qui præteriit, tranfactus, elapfus. Cic. de Senect. c. 19. a med. Nec præteritum tempus unquam revertitur, nec quid fequatur, fciri poteft. & max. Præterita verni temporis fuavitate, æftatem veniffe. cap. 2. Præterita ætas. Virg. 8. En. v. 560. O mihi præteritos referat fi Juppiter annos! Quintil. l. 10. c. 7. Præteritus labor periit. Id. l. 12. c. 4. extr. Præterita fæcula, Justin. l. 42. c. 1. Præterita vita. Propert. l. 2. el. 11. v. 9. nox. & lib. 3. cl. 9. v. 7. juventa. Ovid. Heroid. ep. 20. v. 187. Præteritæ veniam dabit ignorantia culpæ. Plin. l. 8. c. 18. de camelis. Sitim &, quatriduo tolerant, implenturque cum bibendi occafio eft, & in præteritum & in futurum. per lo paffaro. Sic Sueton. in Domit. cap. 9. ad fin. Negotiantes contra Clodiam legem venia in præteritum donavit. Auct. B. Hifpan. c. ult. Ingratos in populum R. hoc bello & in præterito tempore, cognoffe. Propert. l. 2. el. 10. v. 51. Tu tamen amiffo nonnunquam flebis amico: Fas eft præteritos femper amare viros. trapaffati, defonti. ¶ Præteritum tempus, Tepxxeiusios Xpo

γος

tur,

[ocr errors]
[ocr errors]

apud Grainmaticos verbum eft rem jam actam fignificans. Quintil. l. 1. c. 4. ( al. 8. ) fub fin. Quædam verba etiam mutanut fero in præterito. Adde Varron. lib. 7. de L. L. c. 32. &c. Præterita, orum, le cofe paffate. Cic. 1. de Divin. c. 30. Sevocatus animus a contagione corporis meminit præteritorum, præfentia cernit, futura prævidet. Id. de Fato, c. 7. ad fin. Nec in falfum e vero præterita poffunt converti. Cef. l. 1. B. Gall. c. 20. in fin. Monet ut in reliquum tempus omnes fufpiciones vitet: præterita fe fratri condonare dicit. Juftin. 1. 21. c. 3. fub fin. Invidiam præteritorum contemptu præfentium demere. ¶ Item omiffus " ommeffo, tralafciato. Terent. Adelph. prol. v. 13. Furtum ne factum exiftimetis, an locum reprehenfum, qui præteritus negligentia eft. Ovid. Met. 12. v. 538. dolorem Præteriti Alcide tacito non pertulit ore. Id. Faft. 4. v. 573. immenfum eft erratas dicere terras: Præteritus Cereri nullus in orbe locus. Cic. Acad. 4. c. 14. o med. Quæ ab his dicuntur, fic perfequamur, ut nihil in præteritis relinquamus. Al. leg. in præteritum. Præterita, πxpeλατάux, libros S. Scripturæ, in quibus omiffa in historia Regum perfcripta funt, vocat Hieronym. epift. 142. ad Damaf. De iis, qui in petitio

[ocr errors]
[ocr errors]
[ocr errors]

ne honorum aut teftamento neglecti funt, Cic. pro Planc. c. 21. Quos omnes fcimus ædilitate præteritos, confules effe factos. Valer. Max. lib. 7. cap. 8. n. 4. Cum teftamento fratris præteritus effet. T Præteriti Senatores dicti funt. > quos in legendo Senatus Cenfores præteribant nec appellabant: quo facto cenfebantur Senatu ejecti. Feftus. PRÆTERLABOR, eris, pfus fum, dep. 3. fcorrere avanti, o oltre, præter, feu ante labi, præterfluere, præterire, app'iso. Virg. En. 6. v. 874. vel quæ, Tiberine, videbis Funera, cum tumulum præterlabere recentem Quintil. l. 9. c. 3. ad fin. Silvarum amœnitas & præterlabentia flumina. Virg. 3. Æn. v. 477. Ecce tibi Aufonia tellus hanc arripe velis. Et tamen hanc pelago præterlabare, neceffe eft. b. c. præternaviges. Translate Cic. 2. de Orat. c. 25. extr. In mentem judicis intrare non poteft. ante enim præterlabitur, quam percepta eft. passa, sfugge. PRÆETERLAMBO, is, a. 3. lambendo prætereo. Ammian. I. 17. c. 2. (al. c. 4.) Oppidum, quod Mofa fluvius præterlambit, b. e. præPRETERLĀTUS, a, um, portato avanti, o oltre, mœpœpspójeevos, latus præter aliquem locum , prætervectus. Lucret. I. 4. v. 569. At quæ pars vocum non aures incidit ipfas, Præterlata perit, fruftra diffufa per auras. Liv. lib. 21. c. 55. jub fin. Simul latebras eorum præterlata acies eft.

:

terfluit.

[ocr errors]

PRÆTERLUENS, entis præterfluens. Apul. I. 6. Metam. Nemus quod fluvio præterluenti, rupique longe attenditur. PRÆTERMEO, as, n. I. passar avanti, o oltre, mapeTopsvoμics, præter, feu ante meo, prætereo. Lucret. l. 1. v. 318. Sæpe falutantum tactu præterque meantum. Tuncis. Ammian. 1. 31. c. 8. (al. 23.) Ab ipfis tractibus, quos prætermeat Ifter. Claudian. de conful. Mall. Theod. v. 234. rapidus tacitas prætermeat ingens Danubius ripas.. PRÆTERMISSIO, onis, f. ommiffione, tralafciamento tralafciamento, παράλειψης, actus prætermittendi, omiffio, neglectio. Cic. in Top. c. 7. Formz funt, in quas genus fine ullius prætermiffione dividitur. Id. z. Offic. cap. 17. Mamerco prætermiffio ædilitatis confulatus repulfam attulit PRÆTERMISSUS, a, um, ommeffo, tralafciato, apaλudeis, omiffus, præteritus, relictus, neglectus. Cic. 2. de Orat. c. 26. Cum idcirco aliquid ambigitur, quod aut verbum, aut verba fint prætermiffa. c. 29. Si quid ab Antonio aut prętermiffum, aut relictum fit, (pretermiffum oblivione, aut negligentia: reli&tum data opera. Sic 1.3. Offic. c. 2. a med. Qui negant, cum locum a Panaætio prætermiffum, fed confulto reli&tum. ) Id. Attic. lib. 11. ep. 7. circa med. Officii prætermiffi reprehenfio. Cef. I. 3. B. Civ. c. 25. Nonnullæ ejus rei prætermiffe occafiones Cæfari videbantur. Gell. lib. 6. c. 14. Prætermiffa animadverfio contemptum parit. 1 PRÆTERMITTO, is, ifi, iffum, a. 3. ommettere, tralasciare, lasciar paffare, xxλT, omitto, prætereo, relinquo, negligo. Qua ratione a relinquo differat V. in voce præced. Cic. 9. Attic. ep. 14. fub fin. Quid eft quod fcribamus? Ego tamen nullum diem prætermitto. Id. 1. Offic. cap. 9. Prætermittenda defenfionis, deferendique officii

[ocr errors]

officii plures folent effe caufæ. Hirt. de B. Afric. c. 1. Nullam præ termittere occafionem profectionis. Cic. Fam. 1. ep. 8. nullum officium hominis amantiffimi erga aliquem. & lib. 12. ep. 24. nullum locum laudandi alicujus. Juftin. l. 8. c. 3. ad fin. nullum jus, vel fas inviolatum. Cic. Fanı. l. 11. ep. 21. neminem ? quicum loqui poffis, cui non eadem ifta dicas. Id. 3. de nat. Deor. cap. 15. voluptates. Id. Attic. l. 9. ep. 1. a med. fcelus.. ad Brut. ep. 15. a med. pœnam fceleris. h. e. ignofcere. Tfcribendo, aut dicendo omittere, tacere, lafciar fuori. Nep. in Epamin. c. 1. Nil videmur debere prætermittere, quod pertineat ad eam declarandam. Cef. 1. 7. B. Gall, c. 25. Quod dignum memoria vifum, prætermittendum non exiftimavimus, Cic. 3. Q. Fr. ep. 3. De aqua, & via nihil prætermifi quadam epiftola, quin enucleate ad te perfcriberem. Id. 6. Attic. ep. 3. ad fin. Id te fcire volui. Ne illud quidem prætermittam. Hortenfius, &c. Id. Phil. 13. cap. 6. Ne illud quidem filentio prætermittendum puto. Al. leg. prætereundum, T Cum infinito Caf. 1. 2. B. Civ. c. 39. Reliqua, ftudio itineris conficiendi, quærere prætermittit. Nep. in Cim. c. 4. Quod facere nullum diem prætermittebat. T Pro veniam dare, indulgere, connivere, finere permittere. Terent. Adelph. 1. 1. 26. Do, prætermitto: non neceffe habeo omnia pro meo jure agere. Ubi Donat. do fumptum, prætermitto delicta. Lucret. lib. 4. v. 1184. Prætermittet te humanis concedere rebus. ¶ Pro ultra mittere, præter aliquem locum mittere, tranfmittere, tranfvehere. Stat. 1. 3. filv. 2. v. 84. an facili re prætermiferit unda Lucani rabida ora maris. PRÆTERMONSTRANS, antis. Gell. I. 20. c. 10. Ufus confilio fum magiftri, quod docere ipfe me debuerat, a quo difcerem prætermonftrantis b. e. monftrantis alium qui quod ipfe debebat, doPRÆTERNAVIGATIO onis f. apádos, navigatio juxta, vel ante aliquem locum. Plin. l. 4. c. 12. Ab hac gina libera conditionis XVII. millib. P. cujus XX. M. P. præternavigatio eft. il giro, il circuito.

ceret.

[ocr errors]
[ocr errors]
[ocr errors]
[merged small][ocr errors][merged small]
[ocr errors]
[ocr errors]

PRÆTERQUAM, fuorchè, falvo che, oltre che, hv, nifi, præter, excepto adverb. aut conjunctio excipiendi poft fe habens cafus verbi præcedentis. Cic. Catil. 3.c. 11. Quibus pro tantis rebus nullum a vobis præmium virtutis poftulo, præterquam hujus diei memoriam fempiternam. Nep. in Attic. cap. 21. Cum tres menfes fine ullis doloribus, præterquam quos ex curatione capiebat, confumpfiffet. Terent. Eun. 1. 1. 32. Neque, præterquam quas ipfe amor moleftias habet, addas. Cic. 2. de Divin. c. 22. extr. Moneta a qua, præterquam de fue plena quid unquam moniti fumus? Terent. Andr. 4. 4. 14. Verbum fi mihi unum præterquam quod te rogo, faxis, cave. Vellej. 1. 2. c. 40. a med. Longeque majorem omni an te fe illata pecunia in ærarium , præterquam a Paulo, ex manubiis intulit. Liv. 1. & cap. 4. extr. Nec quod nos ex connubio veftro petamus, quicquam eft, præterquam ut hominum, ut civium numero fimus. Ovid. 4. Trift. el. 6. v. 17. Cuneta poteft igitur tacito pede lapfa vetuftas, Præterquam curas attenuare meas. Plin. 1. 20. c. 10. Afparagi urinam cient utiliffime , præterquam veficam exulcerant. Je non che, nifi quod. Sequente etiam , quoque, tum vero, particulis, oltre, oltre che . Liv. l. 25. c. 23. Syracufarum oppugnatio ad finem venit, præterquam vi ac virtute ducis inteftina etiam proditione adjuta. Celf. I. 1. c. 9. Aqua frigida infufa præterquam capiti, etiam ftomacho prodeft. Sueton. in Aug. c. 71. Lufit palam oblectamenti caufa, etiam fenex, ac, præterquam Decembri menfe aliis feftis ac profeftis diebus. & Gell. quoque initio 1. 15. Declamaverat Antonius Julianus, præterquam femper. alias, tum vero nimium quantum delectabiliter. oltre che. T Sequente fe eft eccetto fe. Plin. l. 8. c.25. fub fin. Hippopotamus tergoris impenetrabilis, præterquam fi humore madeat. & quod eft oltre che, eccetto che, fe non che. Liv. 1. 35. c. 25. fub fin. Philopomen, præterquam quod ita Quintio placeret, & ipfe exiftimabat. claffem exfpectandam. Cic. Q. Fr. l. 2. ep. 14. Ego me in Cumano, præterquam quod fine te ceterum fatis commode oble&tabam. Terent. Heaut. 2. 4. 15. Omnes mihi labores fuere leves , præterquam tui carendum quod erat. Liv. l. 29. c. 27. fub fin. Cœlius unus præterquam quod non merfas fluctibus naves ceteros omnes cæleftes maritimofque terrores exponit. Cic. 3. de Legib. c. 19. ad fin. Præter enim quam quod comitia illa effent armis gefta fervilibus, præterea neque tributa capitis comitia rata effe poffent, neque ulla privilegii.

[ocr errors]
[ocr errors]
[ocr errors]
[ocr errors]
[ocr errors]
[ocr errors]

PRÆTERRADO, is a. 3. radere passando Tapa, prætereundo rado. Lucret. 1. 4. v. 530. Præterradit enim vox fauces fæpe. PRÆTERSUM, es, fui, n. anom. abfum extra fum, negligo. Tertull. in Apolog. c. 38. Ipfis rebus, de quibus tranfiguntur, (Spectacula) præter fumus.

PRÆTERVECTIO, onis, f. paffaggio, præternavigatio. Cic. 7. Verr. c. 66. extr. Præterve&tione omnium, qui ultro citroque navigarent. · παρακομιδή.

PRÆTERVECTUS. V. vocem fequent.

PRÆTERVĚHOR, eris, ectus fum, paff. 3. passar avanti, o oltre

πxprиou! Coμo, præter, feu ante, & juxta aliquem locum tranfeo, equo, curru, & præfertim navi vectus. Cic. 5. de Fin. c. 18. Neque enim firenes vocum fuavitate videntur revocare cos folita, qui prætervehebantur. Hirt. de B. Afric. c. 2. Clupeam claffe prætervehitur, inde Neapolim. Caf. 1. 3. B. Civ. c. 26. Naves folvunt, atque altera die Apolloniam prætervehuntur. & cap. 30. Nam prætervectas Apolloniam naves viderant. Virg. 3. n. v. 688. vivo prætervehor oftia faxo Pantagia. Stat. Theb. 5. v. 472. litora rectis Prætervectus aquis. Tacit. 3. Hift. c. 71. Cito agmine forum & imminentia foro templa præterveti, erigunt aciem per adverfum collem. Hic de peditib. fermo eft. Interjecto verbo Ovid. Met.

13. v. 711. Et jam Dulichios portus, Ithacamque, Samenque Præter erant vecti. Pretervebens abfolute, prætervectus, vel dum prætervehitur. Liv. 1. 22. c. 49. Cum prætervehens equo, fedentem in faxo cruore oppletum confulem vidiffet. Suet. in Aug. c. 93. Quod Judæam prætervehens, apud Hierofolymam non fupplicaffet.

b. e.

cap. 98. Puteolanum finum prætervehenti vectores de navi Alexandrina eximias laudes congefferant. Id. in Cef. cap. 37. Gallici triumphi die velabrum prætervehens pæne curru excuffus eft. Adde caput 78. & in Ner. c. 34. TTranslate Cic. pro Cal. c. 21. Emerfiffe e vadis, & fcopulos prætervecta videtur oratio mea. difficiliora percurriffe, & explicaviffe. Id. 7. Phil. c. 3. Periculofiffimum locum filentio fum prętervectus. bo paffato forto filenzio. & pro Balbo, c. 1. fub fin. Oratio, quæ non prętervecta fit aures veftras, fed in animis omnium penitus infederit. Plin. in Paneg. cap. 56. Quid eft enim in principatu tuo, quod cujufquam prædicatio vel tranfilire, vel prætervehi debeat? toccar folo di paffaggio? PRÆTERVERTO, is, a. 3. ante verto. Plin. l. 2. c. 71. Eunti cum fole iter erat: eundem remeans obvium contrario prętervertebat occurfu. Eft qui leg. pręvertebat.

&c.

[ocr errors]
[ocr errors]

PRÆTERVOLO, as, avi, atum, n. 1. volare innanzi o oltre, passare volando, xpand rou, preter, feu ante aliquem volare, volando aut currendo pręterire. Accufativum regere poteft vi præpofitionis adjunctæ. Cic. in Arat. v. 412. Quem rutila fulgens pluma prętervolat Ales. Suet. in Claud. c.7. Ut Forum ingredienti prætervolans aquila dexteriore humero confideret. Sil. l. 10. v. 114. hafta Quæ medias raptim velox prætervolat auras. Claudian. de B. Get. v. 321. Parva puppe lacum prætervolat. Cic. 3.. de Orat. c. 59. fub fin. Sententiæ fepe acute non acutorum hominum fenfus prætervolant. Id. in Orat. c. 58. Dum verba & fententias animis attentis admirantes excipiunt, fugit eos & prætervolat numerus. Id. 4. Acad. c. 13. a med. Hæc duo propofita non prætervolant, fed ita dilatant ut, PRÆTESTATUS, a, um, particip. prius, feu ante teftatus. Tertull. 1. 3. carm. cont. Marcion. c. 6. Pręteftata viam vitæ. PRÆTEXO, is, xui, xtum, a. 3. inteffere, aupair, ante texo, contexo. Ovid. 3. ex Pont. ep. 8. v. 7. Purpura fæpe tuos fulgens pretexit amictus. Val. Flacc. I. 3. v. 436. glaucafque comis prętexere frondes. Plin. c. 1. l. 16. Ulva, & paluftri junco funes nectunt ad prætexenda pifcibus retia.. T Translate Id. in præfat. hift. nat. a med. In his voluminibus auctorum nomina prætexui. b. e. præpofui, prius recenfui, attexui. & lib. 18. c. 25. Auctores prodidere ea, quos prætexuimus volumini huic. Plin. alter in Paneg. c. 52. Tibi maximus honor excubare pro templis, poftibufque prætexi b. e. advolvi, hærere, applicitum effe. Cic. 2. de Orat. cap. 78. Omnia quæ fiunt, quæque aguntur acerrime, lenioribus principiis natura prætexuit. h.e. principio conftituit, inftituit. Id. 2. de Divin. c. 54. a med. Ex primis litteris illius fententiæ carmen omne prætexitur. b. e. conftituitur, componitur. Tibull. I. 3. el. 1. v. 11. Summaque prætexat tenuis faftigia chartæ, Indicet ut nomen littera fa&ta meum. b. e. quafi quædam textura exornet. Significat etiam tegere, operire, coprire: quafi fupra, aut ante aliquem rem quidpiam texere. Plin. l. 6. c. 25. ad fin. Semper fuit Parthia in radi cibus montium, qui omnes eas gentes prætexunt. Virg. Ecl. 7. v. 12. Hic viridis tenera prætexit arundine ripas Mincius. Id. 6. Æn. v. 5. litora curvæ prętexunt puppes. Claudian. de conful. Prob. G Olybr. v. 249. & totum violis prætexite fontem. & lib. z. de rapt. Prof. v. 320. prætexere ramis limina. Aufon. in Mofell. v. 45. Tu neque limigenis ripam prætexeris ulvis. Colum. I. 10. v. 297. Sicubi odoratas prætexit amaracus umbras. b. e. prætexens locum aliquem, umbram inducit. Tacit. de Germ. cap. 34. Utræque nationes Rheno prætexuntur. abitano lungo il Reno: quafi Rheno teguntur. Translate eft velare, tegere colorem, feu excufationem afferre, ricoprire, colorire. Virg. n. 4. v. 172. Conjugium vocat: hoc prætexit nomine culpam. verf. 500. Non tamen Anna novis prætexere funera facris Germanam credit. Claudian. l. 1. in Rufin. v. 99. blando fraudem prætexere rifu. T Item obtendere, prætendere, adducere caufam minus veram, feu prætextum faciendi quippiam, fingere un motivo, addur un pretesto, o fcufa, «posxerdon, poisaodai. Cic. in Pifon. c. 24. Neque enim quifquam poteft exercitum cupere, aperteque petere, ut non prætexat cupiditatem triumphi. Juftin. l. 16. c. 1. Quamquam in parricidio nulla fatis jufta caufa ad fceleris patrocinia prætexi poteft. Vellej. I. 2. c. 62. Ubicumque ipfi effent, prætexentes effe rempublicam. Tacit. 1. Hift. c. 72. Tigellinus apud Galbam T. Vinii potentia defenfus, prætexentis, fervatam ab eo filiam. & lib. 4. c. 73. Libertas & fpeciofa nomina prætexuntur .

[ocr errors]

PRETEXTA, æ, f. Toga prætexta, vefte con lifta di porpora, pretesta, meρimoppupos, toga Romanorum purpureum limbum in ora intextum vel affutum habens. Ea utebantur primo pueri & puellæ nobiliores honeftiorefque (ut eft apud Afcon. in Verr. 3. c. 44. nam viliores fimplici toga induebantur) illi ufque ad annum XVII. vel

XV.

[ocr errors]
[ocr errors]

1

[ocr errors]
[ocr errors]
[ocr errors]

,

XV. quo, illa pofita, virilem togam puram fumebant: hæ ufque, ad nuptias: Secundo magiftratus omnes urbani, item coloniarum & municipiorum & Romæ vicorum & collegiorum magiftri, ut ex Liv, apparet 1, 34. c. 7. & Fefto, dum ludos publicos agerent: Tertio omnes facerdotes, & omnes facra facientes aut votum aliquod folventes, atque etiam Senatores feftis deorum diebus. De diAatoribus in urbe eft locus Seneca de clem. I. 1. c. 12. de confulibus Cic. poft redit. in Sen, c, 5. fub fin. de prætoribus Sueton. in Cef. c. 16. & Velleji extr, c. 65. 1. 2. quos reum aliquem civem R. morti damnaturos prætextam depofuiffe fatis indicat Valer. Max. 1. 9. c. 12. n. 7. fed aut perverfam induiffe, ut eft apud Senec. 1. 1. de Ira, c, 16.) de auguribus Cie. 2. Attic. ep. 9. ( quamquam alii verius non prætextam, fed trabeam corum veftem fuiffe dicunt Cicero autem dißxpo, vocat,) de Decemviris facra facientibus Liv. 1. 27. c. 37, de ædilibus Cic. ad Q. Fr. 1. 2. ep. 12. & Verr. 7. F. 14. de Senatoribus Id. Phil. 2. c. 43. de triumviris epulonibus Liv. 1, 33. c. 42. De tribunis pleb. alii affirmant, alii negant V. Ferrar. & Ruben. de re veft. item Grev. in Cic. Verburgii pro Cluent, c 40. De Cenforibus etiam controverfia eft. Negare videtur Polyb. I. 6. c. 51. Quæftores quoque urbanos ea abftinuiffe, fatis aperte fignificat Cic. Verr. 7. c. 14. Provinciales adhibuiffe fortaffe ex eod. pro Planc. c. 41. colligas. Sane major horum in provincia quam illorum in urbe, auctoritas, & jurifdictio fuit. ¶ Prætexta pulla nulli alii licebat uti, quam ei, qui funus faciebat. Fefus. T Magiftratus in luctu publico prætextam abjeciffe, colligi videtur ex Cicer. poft redit. in Sen. c. 5. fub fin. Orige ejus eft ab Etrufcis, a quibus etiam alia honoris infignia Romani acceperunt, tefte Floro 1. 1. c. 5. & Liu. l. 1. c. 8. primumque ea ufum Tullum Hoftilium tertium Romæ regem, Plin. tradit l. 9. c. 39. & Macrob. I. 1. Saturn. c. 6. Pueris autem concedi coepta eft poft Tarquinium Prifcum, quintum regem. Nam cum is filium fuum annorum quatuordecim, quod Sabino bello hoftem fua manu percufferat, prætexta, quæ magiftratuum, & bulla aurea, quæ triumphantium geftamen erat, donaffet; inde ductus eft mos, ut prætexta & bulla in ufum puerorum nobilium ufurparentur, ad omen & vota conciliandæ virtutis ei fimilis, cui primis in annis munera hæc conceffa fuerant, ut ait Macrob. loc. cit. alias infuper aliorum fententias fubtexens ad hoc inftitutum pertinentes. Adde Plin. l. 33. c. I. Hinc pretexta interdum ad ætatem puerilem refertur. Cic. Catil. 2. c. 2. fub fin. Tongillum mihi eduxit, quem amare in prætexta, calumnia cœperat. Plin. loc. cit. Cum in prætexta annis occidiffet hoftem. Prætexta etiam dictum eft genus fabulæ, fimile tragædia, in quo publica negotia agebantur, & reges Romani, magiftratufve inducebantur, qui toga prætexta ufi funt eorumque res publice geftæ defcribebantur. Hæc & pretextata dicitur: cui quafi contraria fuit Togata, in qua res privata agebantur, & ignobiliores plebejique homines inducebantur. que & tabernaria dicitur. Horat. in ar. Poet. v. 286. noftri veftigia Græca Aufi deferere & celebrare domeftica facta Vel qui Prętextas, vel qui docuere Togatas. Pollio ad Cicer. I. 10. Fam. ep. 32. Illa vero jam ne Cæfaris quidem exemplo, quod ludis prętextam de fuo itinere ad L. Lentulum proconf, follicitandum pofuit. ibid. in fin. Etiam prætextam fi voles legere, Gallum Cornelium familiarem meum pofcito. V. Togatus. Hujufmodi Prætexte infcribebantur v. gr. Brutus Decius Marcellus, ut ait Diomed. l. 3. pag. 487. Putsch, PRÆTEXTĀTE. V. Pertractate.

[ocr errors]
[ocr errors]
[ocr errors]
[ocr errors]
[ocr errors]

aut aliud quippiam ornandi caufa alicubi intextum. Senee. ep. 71. ante med. Sed illud pulcherrimum reipublicę prętextum, optimates, &c. Val. Max. l. 7. c. 3. n. 8. Abjecto honoris prætexto. Al. leg. abje&ta pretexta. Id. l. 2. c. 10. Majeftas jucundo introitu animis hominum illabitur, admirationis pretexto velata. Al. leg. prętextu. Id. l.4. c. 4. n. 1. Plurimorum ac maximorum operum prętexto titu lum imaginum fuarum amplificavit. Al. leg. prętextu. Manil. . 3. v. 129. nobilitas, qua conftat honoris Conditio, & famę modus & genus, & fpeciofo Gratia prętefto. Al. le. prætextu. T Item prætextus, pretefto, colore. Sueton. in Caf. c. 30. Et pretextum quidem illi civilium armorum hoc fuit: caufas autem alias fuiffe opinantur. Multi huc trahunt etiam locum Seneca modo allatum. Adde Tacit. 2. Hift. c. 190. & lib. 3. c. 80. Ubi tamen funt, qui pro prætexto reponi malunt prætextu . PRETEXTUS, us, m. pretefto, colore, titolo, fcufa, πρόφασις, πρόσχη illa apparens caufa & velamen, quo moveri fe aliquis fimulat ad aliquid agendum, cum tamen alia caufa moveatur ita ditus, quia prętexitur quodammodo & pretenditur ad velandam veritatem Petron. in Satyr. c. 97. ad fin. Funde fanguinem, quem fub prætextu queftionis petifti. Juftin. 1. 29. c. 3. ad fin. Hoc prætextu finito cum Ætolis bello nihil aliud quam Panorum & Romanorum bella refpiciens, &c. Sueton. in Aug. c. 12. Caufam optimatium deferuit: ad prętextum mutatę voluntatis dicta factaque quorundam calumniatus. Adde Tacit. 1. Hift. c. 77. T In bo. nam partem Tacit. 1. Hiftor. c. 19. Cenfuerant mittendos ad Germanicum exercitum legatos. Agitatum fecreto, num & Pifo proficifceretur, majore prętextu. b. e. majori fpecie dignitatis, & auctori tatis vel majore ornamento legationis: quo fenfu V. alia ex Valer. Max. in voce pręced.

[ocr errors]
[ocr errors]
[ocr errors]
[ocr errors]
[ocr errors]
[ocr errors]
[ocr errors]

PRÆTEXTUS, a, um, tessuto, intessuto, πxpup's, ante, vel in anteriori parte intextus, ut prætexta toga de qua V. fupra. Sic Sil. 1. 10. v. 647. primeva fuorum Corpora pretexto fpoliant velamine. Accius apud Gell. 1. 2. c. 6. ad fin. Ejus ferpentis fquamæ fqualido auro & purpura prætextæ. T Item prętexta, vel alio quovis ornato veftitu indutus. Propertius l. 4. el. 1. v. 11. Curia, prætexto quæ nunc nitet alta Senatu Pellitos. habuit, ruftica corda, patres. Aufon. in Profefforib. 18. v. 7. prætexta pubes. b. e. pueri prætextati. ¶ De prætexta comœdia V. Prætexta. T Item opertus, coperto. Ovid. 1. de ar. am. v. 255. Quid referam Bajas, pretextaque litora velis? Item ornatus. Id. in fin. I. 4. Fajt. State Palatinę laurus, prętextaque quercu Stet domus is. lib. §. v. 567. Augufto prætextum nomine templum. PRÆETIMEO mui a. 2. temere anticipatamente, aute timeo Plaut. Amph. prol. v. 29. Humana matre natus humano patre Mirari non eft ęquum, fi fibi prętimet. Tibull. l. 3. el. 4. v. 14. Et fruftra immeritum prætimuiffe velit. Senec. epift, 98. circa med. Nil eft miferius , quam pretimere. Que ifta dementia eft, malum fuum antecedere? Adde Tertull de refurr. carn. c. 35. circa med. 97. PRETIMIDUS, a, um, prętimens. Auct. carm, de Jons & Niwive, v. 65. famulum fe fe ille fatetur Prætimidum. PRÆTINCTUS, a um, ante tinctus, imbutus. Ovid. Met. 7. v. 123. Semina mollit humus valido prętincta veneno Cal. Aurel. Tard. I. 1. c. 4. Se&t. 119. Aqua, in qua fuerit candens ferrum prętin&tum. >

ut

[ocr errors]

PRÆTEXTĀTUS, a, um, prętexta indutus. Cic. in Pifon. c. 4. Clodium, qui nunquam antea prętextatus fuiffet, ludos facere, & pretextatum volitare paffus es. b. e. tanquam ludorum magiftrum Manut. adfcribit. Sueton. in Ner. c. ult. Prætextatæ imagines. Donat. in fragm. de Com. & Trag. Prętextata comedia. V. Prætexta in fin. T Sępe dicitur de pueris puellifque, & de ætate puerili. Cic. 3. Verr. c. 58. Pupillus prętextatus. Id. Phil. 2. c. 18. Tenes ne memoria , pretextatum te decoxiffe? Liv. 1. 22. c. 57. ad fin. Dele&tu edicto, juniores ab annis feptemdecim, & quofdam prętextatos fcribunt. Adde Sil. l. 10. v. 647. & Val. Max. 1. 7. c. 6. n. I. ) Sueton. de clar. Rhetor. c. 1. Latine Cicero declamavit, fenior quoque, & quidem confulibus Hirtio & Panfa quos difcipulos, & grandes pretextatos vocabat. Gell. in fi. cap. 23. 1.1. Prętextata etas. Martial. l. 10. epigr. 20. Tu mihi fimplicibus Mani, dilectus ab annis, Et prętextata cultus amicitia. T Pretextatus fermo, & pretextata verba, obfcena & turpia, quia nubentibus cum prętextas ponebant, obfcena (id eft Fefcennina) a multitudine puerorum clamabantur ut ait Feft. apud quem alii, contrario fenfu , pratextatum fermonem pudicum, & omni obfcenitate carentem, & qui prętextatos pueros deceat, effe putaverunt: quod falfum eft. Sueton. in Vefpaf. c. 22. Erat dicacitatis plurimę, & fic fcurrilis ac fordidę, ut ne prętextatis quidem verbis abftineret Gell. 1. 9. c. 10. Non pretextatis, fed puris honeftifque verbis dicere aliquid. Macrob. 1. 2. Saturn. c. 1. circa med. Impudica & prętextata verba jaciens. T Prætextati mores, impudici, obfceni furpes. Juvenal. in fi. fat. 2. Sic prętextatos referunt Artaxata moPratextatus cognominatus eft quidam puer in gente Papiria, ob loquendi tacendique prudentiam, cum a matre de rebus in Senatu actis interrogaretur. Lepidam hiftoriam narrant Gell. l. 1. 8. 23. & ex eo Macrob. 1. 1. Saturn. c. 6. PRÆTEXTUM, ti, n. proprie eft id, quod in anteriore parte alicujus rei texitur > & affigitur. Plin. l. 16. c. 9. E cortice vafa corbefque faciunt atque prætexta tuguriorum. h. e. extremos tecti margines in tuguriis. In MSS. tefte Harduin. eft protecta: unde ipfe mallet projects. Sed & protecta eandem fententiam habere poteft ¶ Translate eft ornamentum, ornatus, quafi purpura, aut aurum,

[merged small][ocr errors]
[merged small][ocr errors][ocr errors][ocr errors][ocr errors][ocr errors][ocr errors]

PRÆTONDEO es, a. 2. ante tondeo. Apul. fub fin. 1. 5. Metam. Cum ejus comas deraferim, pinnas prætotonderim. PRÆTOR, oris, m. Pretore, Podeftà, Ax, qui rempublicam regit, vel qui exercitui preeft, & fpeciatim qui jurifdi&tionem exercet feu jus populo dicit: a præeundo. Pretoris enim appellatio longe aliter accepta eft poft annum U. C. CCCLXXXVIII. aliter ante. Quippe regibus exactis iidem erant Confules ac Pretores, qui etiam progreffu temporis Judices dicti funt. Cic. de Leg. 1. 3. c. 3. Regio imperio duo funto, iique pręeundo, judicando, confulendo, Prętores, Judices, Confules appellantor. Id. 1. de Divin. c. 54. Cum apud Delium male pugnatum effet, Lachete Prætore. Ubi Imperatorem Athenienfem more Romano Prętorem vocat. (Sic Thebanum Imperatorem Id. l. 1. de Invent. c. 33. prętorem dicit. ) Varr. apud Non. c. 1. n. 91. Quod iidem dicebantur Confules, & Prętares; quod pręirent populo, Prætores; quod confulerent Senatum Confules. Liv. 1. 3. c. 55. ad fin. Fuere, qui interpretarentur, eadem hac Horatia lege Confulibus quoque, & Prætoribus, quia iifdem aufpiciis, quibus Confules crearentur, cautum effe: Judicem enim Confulem appellari. Quæ refellitur interpretatio, quod his temporibus ( ideft anno CCCVII. ) nondum Confulem Judicem, fed Prætorem appellari mos fuerit Adde Feft. in Pretoria porta. ¶ Duravit hæc appellatio, ufque dum crefcente Pop. Rom. imperio, bellis pluribus implicarentur; eoque, cum plurimum Urbe abeffent, jus populo reddere nequirent; ideft ufque ad L. Æmilium Mamercum, & L. Sextium Coff. videlicet anno U. C. CCCLXXXVIII. Tum enim Patricii pro communicato plebi altero Confulatu quæfiere fibi hunc honorem, & impetrarunt. quod Liv. narrat init. l. 7. & in fin. l. 6. Poftquam igitur Prætorium nomen peculiarem habuit Magiftratum Confules nomen Prætorum amifere quod proprium iis factum eft qui jus populo dicerent. Cic. pro Mur. c. 20. Qua in forte fapiens Prætor, qualis hic fuit offenfionem vitat æquabilitate decernendi, benevolentiam adjungit lenitate audiendi. ↑ Primum unus tantum Prætor creatus eft ut Confulibus bello avocatis, jus in Urbe redderet ifque Prætor Urbanus dictus eft. Poft aliquot deinde aanos non fufficiente eo, quod multa turba etiam peregrinorum in Urbem veniret, creatus eft & alius qui Peregrinus appellatus eft, quod inter cives & peregrinos vel inter peregrinos & peregrinos jus diceret. Pompon. lib. 1. Dig. tit. 2. leg. 2. circa med. Ca

[ocr errors][ocr errors][ocr errors][ocr errors][ocr errors][ocr errors][merged small]
[ocr errors]
[ocr errors]
[ocr errors]

pta deinde Sardinia, mox Sicilia, item Hifpania, deinde Narbonenfi provincia, Prætores Provinciales totidem creati funt , quot Provin◄ cia in ditionem venerant, qui in Provincias cum imperio, & exercitu mitterentur, & partim rebus urbanis, partim provincialibus præeffent, ideft & jus dicerent, & Provincias regerent, bellum gefturi fi opus effet. V. Liv. 1. 32. c. 27. & lib. 43. c. 15. V. etiam lib. 40. c. 44. Deinde Cornel. Sulla quæftiones publicas inftituens de falfo, de parricidio, de ficariis, de injuriis, prætores quatuor adjecit. Pompon. loc. cit. T Varie deinde auctus eft Prætorum numerus. nam C. Julius Cæfar duos novos Prætores creavit Auguftus fexdecim conftituit; Claudius denique duos adjecit. Pompon. ibid. ¶Prætor primus erat ille, qui in Comitiis plura, quam n ceteri fuffragia ferebat, & primus omnium renunciabatur. Cic. pro Leg. Manil. c. 1. Nam cum Prætor primus centuriis cunctis renunciatus fum, &c. ¶ Prætorem maximum, inquit Feft. in Maximum, dici putant alii cum, qui maximi imperii fit: alii , qui ætatis maxime. Pro collegio quidem Augurum decretum eft, quod in falutis augurio Prætores majores, & minores appellentur non ád ætatem, fed ad vim imperii pertinere. Hæc Feftus. Dicitur autem maximus Prætor Urbanus. Liv. l. 7. c. 3. Lex vetufta eft, prifcis litteris verbifque fcripta, ut qui Prætor maximus fit, Idib. Septembr. clavum pangat. Sed hic Liv. vel Confulem vel Dictatorem fortaffe intelligit. Idem Prætor Urbanus dicitur etiam major. Feft. in Majorem. Hic tantum juri in Urbe dicundo præerat ceteri de quæftionibus capitalibus cognituri, fortiebantur, ftatim ac defignati erant, quis cui quæftioni publicæ præfuturus effet, puta quis de parricidiis, quis de pecuniis repetundis, &c. Cic. Verr. 2. c. 8. & ibi Afcon. Provinciales vero in fuam quifque provinciam, in quam creati erant, tempore jurifdi&tionis ineunda proficifcebantur. ¶ Aliquando prætor dicitur quicumque alicui rei præeft Tacit. 1. Ann. c. 75. lib. 4. Hift. c. 9. (& Infcript. apud Gruter. pag. 360. n. 3.) Refiftentibus ærarii prætoribus. Afcon. in Verr. 3. c. 14. Veteres omnem magiftratum, cui pareret exercitus, prætorem appellaverunt. Infcript. apud Gruter. pag. 318. n. 7. Cn. Sergio Cn. F. prætori facris Volcani. & pag. 413. n. 2. Præt. coll. Fabr. Cic. quoque 1. 2. Fani. ep. 17. a med. vocat prætorem M. Bibulum, qui poft confulatum Syriam adminiftrabat: quod adnotavit Manut. ad init. epift.

Fam.

[ocr errors]
[ocr errors]
[ocr errors]

PRÆTORIANUS, a, um, ad Prætorium, vel Prætoriam cohortem pertinens. Milites prætoriani, qui ad prætorium excubant, & Prætoris, hoc eft ducis fummi in exercitu, perfonam cuftodiunt, foldati della guardia del corpo. V. Pretorius. Tacit. 2. Hift. c. 44. Prætorianus miles, non virtute fe, fed proditione victum, fremebat. Plin. l.6. 6. 29. poft med. Miffi ab Nerone milites prætoriani cum tribuno ad explorandum, &c. Id. l. 9. c. 6. fub fin. Cæfar profectus cum prætorianis cohortibus. Aurel. Vi&t. in Epitom. c. 10. & 45. Prætoriana præfectura. Sueton. in Vefpaf. c. 6. Prætorianus exercitus. Prætoriana comitia Liv. l. 22. e. 35. dixiffe a nonnullis creditur : fed plerique alii leg. prætoria. Interdum eft idem quod prætorius Ulpian. Regular. tit. 12. a med. Qui prætorianus tutor dicitur, quia a Prætore urbis dari confuevit. Auguftin. 1. 6. Confession. c. 10. Pretiis prætorianis codices fibi conficiendos curare. h. e. pecunia collecta ex jurifdi&tione prætoria, & audiendis caufis. PRÆTORITIUS vel Prætoricius, a um, Prætorius. Martial. 1. 8. epigr. 33. De prætoritia folium mihi, Paule, corona Mittis. b. c. de coronis, quas in ludis folebant Prætores aureis & argenteis foliis fed tenuiffimis ) ornatas donare victoribus. Plin. l. 21. c. 2. Craffus dives primus argento auroque folia imitatus ludis fuis coronas dedit. Infcript. apud Gruter. pag. 398. n. 1. Q. Cornelio Senecioni Proculo Prætoricio Legato provinciæ Afiæ. PRÆTORIUM, ii, n. padiglione del Generale, pretorio, σrpaτnylon, tabernaculum Prætoris, ideft ejus, qui exercitui præeft: quia Prætor olim notabat omnem magiftratum, cui pareret exercitus ut docent Afcon. in Verr. 3. c. 14. & Feftus in Pretoria porta. Liv. 1. 10. c. 33. Conful duas cohortes tueri prætorium jubet. Id. 1. 7. c. 12. Prætorium Dictatoris. Id. l. 3. c. 25, a med. Quercus imminens prætorio imperatoris quorum. Adde Cef. 1.1. B. Civ. c. 76. & lib. 3. c. 82. & Salluft. in Jug. c. 8. T Item locus in provincia ubi Prætor habitat, & jus dicit, palazzo della ragione, foro, dinastion. Cic. Verr. 6. c. 28. a med. Imperat fuis, ut id in prætorium deferant. Verr. 7. c. 35. Curritur ad prætorium. Item cujufque Principis domus, palazzo reale. Juvenal. fat. 10. v. 161. fedet ad prætoria regis, Donec Bithyno libeat vigilare tyranno. T (Eleganter Virg. tranftulit ad fedem regis apum in alveari, 4. Georg. v. 75. Et circa regem atque ipfa ad prætoria denfe Mifcentur.) Item cœtus hominum ad prætorium imperatoris convenientium, configlio di guerra. Liv. l. 30. c. 5. & lib. 37. c. 5. Tribunis edicit, ut ubi, prætorio dimiffo, figna concinuiffent, extemplo educerent caftris legiones. Item ordo militum prætorianorum, feu prętoriarum cohortium & turmarum corpus, certo loco prope Urbem tendentium, perfonę Principis cuftodiende caufa: quibus qui præerat præfectus pretorio eft dictus. Plin. l. 25. c. 2. ad fin. Militare in prætorio. Id. l. 7. c. 20. Meruit in prętorio Augufti centurio. Sueton. in Ner. c. 9. Antium coloniam deduxit, adfcriptis veteranis e prætorio Tacit. 4. Hift. c. 46. ad fin. Spernunt oblatos agros, militiam & ftipendia orant. igitur in prætorium accepti. Poffunt hæc intelligi etiam de ipfo loco in Urbe ubi Prætoriani tendebant. V. Prætorius. T Denique prætorium dici cœptæ funt. -ædes elegantiores, ornatiorefque in agris exftructa, & villa quæque minime ruftica, vel villa pars nobilior & cultior ubi domini rufticari cum libet, morantur, palazzo in villa, cafa dominicale in campagna fortaffe quia fuper rufticorum tuguria & cafas emine

[ocr errors]
[ocr errors]
[ocr errors]
[ocr errors]
[ocr errors]
[ocr errors]
[ocr errors]

bat quemadmodum in caftris prætorium fuper reliqua tentoria Sueton. in Aug. c. 72. Ampla & operofa prętoria gravabatur. Et neptis quidem fuæ, profufe ab ea exstructa etiam diruit ad folum: fua vero, quamvis modica, non tam ftatuarum, tabularumque pictarum ornatu, quam xyftis & nemoribus excoluit. Id. in Calig. c. 37. In exftructionibus prætoriorum atque villarum, omni ratione pofthabita, nihil tam efficere concupifcebat, quam quod poffe effici negaretur. Id. in Tiber. c. 39. Poft paucos dies juxta Terracinam in prætorio, cui fpeluncæ nomen erat, incœnante eo, &c. ( Tacit. hunc eundem locum defignans villam vocat 1. 4. Ann. c. 59. ) Stat. l. 1. filv. 3. de villa Manlii Vopifci v. 25. alternas fervant prætoria ripas. Juvenal. fat. 1. v. 75. Criminibus debent hortos prætoria, menfas. Modeftin. Dig. lib. 31. leg. 35. circa med. Sejus cum domum haberet, & in prætorium uxoris fuæ fe contuliffet Ulpian. lib. 50. tit. 16. leg. 198. Prætoria voluptati tantum defervientia Adde lib. 47. tit. 10. leg. 13. extr. Nerat. lib. 8. tit. 3. leg. 2. & Pallad. de re rust. lib. 1. tit. 8. PRETORIUS, a, um, ad Prætorem pertinens. Cic. Attic. 1.16. ep. 7. Litteræ miffe ad confulares & prætorios. b. e. qui præturam gefferunt Id. 7. Verr. c. 56. Onera atque merces in prætoriam domum deferebantur. Id. 1. 1. de Divin. c. 32. Cum C. Coponius prætorio imperio claffi præeffet. Id. pro leg. Manil. c. ult. Prætoria poteftas. Liv. I. 10. c. 22. & lib. 22. c. 35. Prætoria comitia. b. e. creandis prætoribus. Cic. 1. Offic. c. 10. a med. Quæ quidem pleraque jure prætorio liberantur, nonnulla legibus. b. e, quod Prætor per edicta proponit definiturque a Papiniano Dig. lib. & tit. 1. leg. 7. Jus prætorium, quod Prætores introduxerunt adjuvandi vel fupplendi vel corrigendi juris civilis gratia, propter utilitatem publicam : quod & Honorarium dicitur. Hinc illa JCtorum: Prætoria actiones, apud Cajum lib. 36. tit. 1. leg. 63. circa med. ftipulationes, Ulpian. Paul. & al. lib. 46. tit. 5. qui de prætor. ftipulationib. infcribitur : Prætoria cautio, Metian. lib. 35. tit. 2. leg. 32. Prætorium pignus, Paul. lib. 4. tit. 5. leg. 12. T Prætorius exercitus, Flor. 1.3. c. 19. ad fin. qui a prætore regitur. ¶ Prætoria turba, Cie. 3Verr. c. 52. dicuntur qui ad Prætorem conveniunt juris petendi caufa. T Prætoria ornamenta aut infignia, Tacit. Ann. 12. c. 21. & Plin. l. 7. ep. 29. h. e. latus clavus prætexta, paludamentum fella curulis , quæ dabantur interdum ab Imperatoribus virtutis ergo aliquibus, prætoriam dignitatem nunquam adeptis ¶ Pretoria porta in caftris, quæ ex prætorio recta in hoftes ferebat (oppofita decumanæ, quæ erat aversa hosti ) hac exercitus ad pugnam educebatur. Dicta eft a Prætore, qua fignificat fummum belli imperatorem. Feftus, & Caf. 1. 3. B. Civ. c. 94. T Eadem ratione prætoria cobors appellata eft, quod ab Imperatore non difcedebat, la guardia del Generale. Scipio enim Africanus, ut ait Feft. primus fortiffimum quemque delegit, qui ab eo in bello non difcederent, & cetero munere militiæ vacarent & fefquiplex ftipendium acciperent. Cef. I. 1. B. Gall. c. 40. & 42. Hinc Cic. Catil. 2. c. 10. extr. O bellum magnopere pertimefcendum cum hanc fit habiturus Catilina fcortatorum cohortem prætoriam! T Ad hujus exemplum Auguftus tres cohortes elegit, quæ fine caftris, variis locis in Urbe tenderent, ad ejus & fui cuftodiam, ut eft apud Sueton. c. 49. qua deinde ad novem aucta: poftea additis etiam equitibus, juftus pæne factus exercitus: datufque iis certus locus (a Sejano fub Tiberio ) prope muros urbis ad portam Viminalem, caftra Pretoria, & Pretorians, & Prætorium dictus: ipfique milites Pretoriani, dux Prefectus pretorio appellatus. Sueton. in Tiber. cap. 37. Plin. l. 3. c. 5. fect. 9. a med. & Tacit. 4. Ann. c. 2. T Prætoria navis, la capitana, qua claffis imperator vehitur. Liv. l. 26. c. 39. a med. Ut prætoriam navem captam videre. Flor. l. 2. c. 7. Nata in prętoria puppe laurus. Id. 1. 4. c. 8. extr. Xerfes fugiebat exftinéto prætoriæ navis lumine, &c. Prætoria claffica. V. Clafficum. PRÆTORQUEO, es, orfi, ortum a. 2. ante torqueo, diftorqueo Plaut. Rud. 3. 2. 12. Prætorquete injuriæ prius collum, quam ad vos perveniat. PRÆTORRIDUS, a um, valde torridus. Calpurn. Ecl. 2. v. 80. Quos etiam prætorrida munerat æftas. PRÆTORTUS, a, um, valde tortus. Colum. I. 3. c. 18. Julius Atticus prætorto capite, & recurvato femen demerfit. PRETRACTATUS, us, m. tractatus prius pofitus. Tertull. de fugs in perfecut. c. 4. Poffumus determinare ex hoc ipfo prætractatu. PRÆETREPĬDANS, tis, valde trepidans, feftinans. Catull, carm. 46. v. 7. de adventu veris. Jam mens prætrepidans avet vagari. PRÆTREPIDUS, a, um, valde trepidus, feftinus, exfultans. fat. 2. v. 52. Si tibi crateras argenti, incufaque pingui Auro dona feram, fudes, & pectore lavo Excutias guttas: lætari prætrepidum cor. efultante, palpitante. T. Item valde tremens timidus Sueton. in Tiber. c. 63. Non modo invifus ac deteftabilis, fed prætrepidus quoque, atque etiam contumeliis obnoxius vixit enfiofo, inquieto. & in Ner. c. 41. Urgentibus aliis fuper alios nuntiis, Romam prætrepidus rediit. pien di paura. PRETRŮNCO., as a. 1. troncare tagliare, monów, idem fere quod trunco, amputo, præcido præfcindo Plaut. Capt. 4. 3. 2. Collos prætruncabo tergoribus. Id. Mil. 2. 3. 47. Nonne tibi iftam prætruncari linguam largiloquam jubes? PRÆTUMĬDUS valde tumidus. Claudian. l. 1. in Rufin. v. 225. Effera prætumido quatiebat corda furore. Id. in II. conful. Stilich. v. 81. Jam non prætumidi fupplex Orientis ademptam Legatis pofcit Libyam. Juvenc. 1. 1. in cap. 6. Matth. v. 584. prætumida jactatio mentis.

a, um, >

[ocr errors]
[ocr errors]
[ocr errors]
[ocr errors]

Perf.

[blocks in formation]
« НазадПродовжити »