Зображення сторінки
PDF
ePub

pra

:

Suet. in Claud. c. 17. ait, triumphum Claudii fecutos eos, qui trium, phalia ornamenta erant adepti, fed ceteros in prætexta, Craffum Frugi in vefte palmata, quod cum honorem iteraverat, videtur prætextam palmate quodammodo opponere, h.e. togam cum affuta purpura toga pita: ut obfervat Manut. loc. cit. ubi de Toga, p. m. 18. Palmatam togam memorant etiam Serv. ad En. 11. v. 334. & Apul. in Apolog. qui eodem modo intelligendi videntur item Martial. fuallatus. Qui vero palmatam veftem dixere, tum de tunica, tum de toga intelligi poffunt. Potius tamen de tunica. Nam fæpius, & magis proprie de ea dicitur, & cum toga picta, vel purpurea cone jungitur, ut a Liv. locis cit. quibus adde lib. 31. c. 11. Trebell. Poll, in Gallien. c. 8. & Flor. 1. 1. c. 5. ubi effigiem ejus ex Augufti nummo Grevius exhibet . ¶ Palmata abfolute. Pacat, in Paneg. ad Theodof. c. 9. Datos ferentibus fafces, & miffas cum curulibus fuis palmatas. Gratian. in epift. ad Aufon. in hujus Gratiar, act. c. 22. Palmatam tibi mifi, in qua Conftantius parens nofter intextus eft Sidon. carm. 5. v. 4. meritifque laborum. Poft palmam palmata venit. Adde lib, 1. ep. 5. fub fin. & lib. 8. ep. 6. & 8. item Vopifc. in Probo c. 7. Porro ex Sidon. & Aufon. difcimus, & alia quoque, præter folia palmarum, procedente tempore, intexi hujufmodi vefti | confueviffe, & a confulibus etiam fine triumpho fuiffe geftatam. Fortaffe etiam ab his cum trabea confulari confunditur. Palma tus conful, palmata tunica indutus. Hieron. epift. 24. ad Marcellam . Tunicam Jovis appellat Juvenal. fat. 10. v. 38. tum quia tali habitu Jupiter Capitolinus indutus erat, tum quia triumphaturi eam ex Capitolio fumebant. Liv. I. 10. c. 7. & Lamprid, in Alexand. Sever. c. 40. ¶ Palmati lapides dicuntur, qui fracti palmæ intus figuram referunt: cujufmodi apud Mundam urbem Hifpaniæ reperiri, fcribit Plin. l. 36. c. 18. Palmatus paries, veftigio palmæ manus fanguine imbuta afperfus. Quintil. declam. 1. in lemmate, & cap. 11. 12. ¶ Palmati cervi apud Capitolin. in Gordian. c. 3. ad fin. cornua habentes lata & ramofa, inftar palmæ manus cum digitis. Plin. l. 11. c. 37. Sect. 45. Natura aliorum cornua finxit in palmas, digitofque emifit ex iis; unde platycerotas vocant. T De Palmatis equis V. in Hermogenianus. PALMENSIS, fe, adject. Palmenfis ager eft in Piceno, ubi nunc caftellum, la torre di Palma. Plin. l. 3. c. 13. ¶ Hinc vina Pal

menfia inter optima enumerantur a Plin. l. 14. c. 6. ita appellata a palma una forte enata, ut Id. ibid. notat. Legitur & Palmefia. PALMENTUM pro pavimento legi in tribus antiquis Infcriptionib. contendit Gravius in præfat. ad To. XI. Antiquit. Rom. pag. 4. PALMES, itis, m. tralcio, palmite, xxx, farmentum, flagellum, vitis ramus utilis ad fructum: fcilicet materia illa, quæ quotannis ,que ex vitis brachio emergit, & gemmas producit, & indurefcit ( nam dum adhuc viridis ac tenera eft pampinus proprie dicitur) quæ deinde in ramufculos abeunt, & palmæ cujufdam digitos faciunt. Paul. ex Fefto: Palmites vitium farmenta appellantur, quod in modum palmarum humanarum virgulas, quafi digitos, edunt. Hic notant Eruditi factum effe a palma vitis, unde per fyncop. palmitis, feu palmetis, inde palmes. Colum. 1. 5. c. 6. a med. Palmitum duo genera funt: alterum quod ex duro provenit: quod quia primo anno plerumque frondem fine fructu affert, pampinarium vocant. alterum quod ex anniculo palmite procreatur: quod quia protinus creat, fructuarium appellant. ( eadem fere Plin. habet /. 17. c. 22.) Id. 4. f. 21. Hæc brachia fat erit interim fingulis palmitibus in fructum fubmitti. & cap. 17. Si oculi finguli fub jugo binos pampinos emiferint, quamvis largos fructus oftendant, detrahendi funt eis finguli palmites, quo lætior quæ fupereft materia, confurgat (Hic palmes pro pampino fumitur. Adde cap. 7.) Plin. loc. cit. Palmes duas trefve gemmas fub jugo habere debet ex quibus materia nafcatur tunc per jugum mergi, alligarique, ut fuftineatur jugo, non pendeat. Id. l. 14. c. 1. Vites tonfura annua coercentur, & vis earum omnis evocatur in palmites. Virg. Ecl. 7. v. 48, jam lato turgent in palmite gemma. Ovid. 1. Faft. v. 152. Et nova de gravido palmite gemma tumet. Per fynecdoch. ipfa vitis, aut vinea. Stat. 1. 3. filv. 1. v. 147. Icario nemorofus palmite Gaurus. Martial. 1. 8. epigr. 40. Non horti, neque palmitis beati, Sed rari nemoris, Priape, cuftos. T Dicitur etiam de ramis minoribus aliarum arborum. Lucan. 1. 4. v. 316. Tunc herbas, frondefque terunt, & rore madentes Deftringunt ramos, & fi quos palmite crudo Arboris, aut tenera fuccos preffere medulla. Plin. l. 13. c. 4. de palnia. Pomum non inter folia, ut in ceteris, fed fuis inter ramos palmitibus racemofum,

PALMESIUS. V. Palmenfis.

[ocr errors]

PALMETUM, ti, n. palmeto, por, locus palmis confitus. Horat.
1. 2. ep. 2. v. 184. Ungi Præferat Herodis palmetis pinguibus. Ju-
ftin. 1. 36. c. 3. Silva ubertate & amoenitate infignis: fiquidem pal-
meto,
&opobalfamo diftinguitur. Plin. 1. 5. c. 14. Hiericus pal-
metis confita. Id. l. 6. c. 32. fub fin. Canaria infula palmetis ca-
ryotas ferentibus abundat. Adde Tacit. 1. 5. Hiftor, c. 6.
PALMEUS, a, um, di palma, qui eft ex palma arbore, poniznos
OONINHOS. Vitruv. 1. 10. c. 20. ad fin. Palmeæ tabulæ. Colum. 1. 5.
c. 15. a med. Palmeis tegetibus vineas adumbrare. Pallad. in Fe
bruar, tit. 27. Palmea fporta colare aliquid. Plin. l. 12. c. 17. a
med. Palmeum vinum.

PALMICEUS, & Palmicius, a, um, adject. palmeus, ut Palmicea
fporta ex palmarum foliis texta. Sulpic. Sever. Dial. 1. de virtutib.
Monach. c. 11. & 14.

PALMIFER, ra, rum, che produce palnie, com xozópos, ferens palmas.
Ovid. 2. Amor. el. 13. v. 8. Et Memphin, palmiferamque Pharon.
Propert. 1. 4. el. 5. v. 25. palmiferæ Theba. Sil, 1. 3. v. 600. pal-
mifera Idume.

PALMIGER, a, um, palmam gerens. Plin. l. 35, c. 4. ad fin. Ne-
meam fedentem fupra leonem, palmigeram ipfam, adftante cum ba-
culo fene, &c.
PALMIPEDÁLIS, le, d'un piede e un palmo, pedis & palmi menfu-
ram habens. Varr. 1. 2. R. R. c. 4. a med. In haris limen palmi-
pedale, ne porci ex hara, cum mater prodit, tranfilire poffint. Vi-
truv. l. 10. c. 20. Cardines craffitudine quoquo verfus palmipedales.
Colum. 1. 3. c. 19. palmipedalis malleolus. T Apud Vitruv. l. 10.
c. 21. in plerifque edit. & MSS. apud Polenum habetur palmopeda
lis: fed prius eft Latinius.

[ocr errors]

,,

PALMIPES, edis, chi ha i piedi larghi, latos inftar palmæ manus ha-
bens pedes, Tyvoπas. Plin. l. 1o. c. 11. Volucres aut aduncos un-
gues habent , aut palmipedum in genere funt uti anferes. Adde
lib. 11. c. 47:
Item menfuram pedis & palmi habens pal-
mipedalis, di un piede e un palmo. Plin. l. 17. c. 20. Populus al-
ba feritur palmipede intervallo. T Apud Vitruv. legitur palmo-
pes 1. 5. c. 6. extr. Gradus fpectaculorum ne minus alti fint palmo-
pede. Ita pleræque edit. & MSS. apud Polenum fed palmipes re-
&tius eft.
PALMIPRIMUM VINUM e ficis factum, ita dicitur, quafi primum
fit poft illud, quod fit e palmis, Plin. l. 14. c. 16.
PALMO, as, avi, atum a. 1. ligo, ourdew. Fortaffe eft a palma,
h, e. flagello vitium Colum, l. 11. c. 2. fub fin. Ceterum palma-
re, hoc eft materias alligare, hoc tempore non expedit. TEL
item palma fignum & notam imprimere. Quintil. in declam. 1. c. 12,
Præterea cum manus ex parte, qua palmare veftigium poteft, &c.
PALMOPES. V. Palmipes.
PALMOSUS, a, um, quinades, palmis abundans. Virg. 1. 3. En. v,
705. Teque datis linquo ventis, palmofa Selinus.
PALMULA,, f. extrema pars remi a fimilitudiné palmæ humanæ
tefte Paulo ex Fefto, quod in modum palmæ hominis protenfa eft.
Virg. 5. n. v. 163. Et lævas ftringat, fine, palmula cautes. A-
pul. in Florid. n. 12, ( al. l. z.) Color pfittaco viridis & intimis
plumulis, & extimis palmulis. b. c. alis, quæ funt veluti remi ad
volandum: unde remigium alarum dixit Virg. Æn. 1. v. 305. ¶ Sunt
& palmule fructus palma, qui & dactyli, & caryotæ dicuntur. Verr.
1. 1. R. R. c. 67. Nucem juglandem, & palmulam, & ficum Sabi-
nam quanto citius promas, jucundiore utare. Adde Celf. I. 2, c, 20.

[ocr errors]
[ocr errors]

σπι

[ocr errors]

Sumitur etiam pro parva manu. Varr. apud Non. c. 4. n. 371. Valete, & me palmulis producite. Apul. 1. 8. Metam. Decora brachia fævientibus palmulis converberat. Adde lib. 2. 3. 11. &c. PALMULARIS, re, ad palmulam, h. e. parvam manum, pertinens. Martian. Capell. in carn. 1. 1. 8. fri&tuque palmulari madida deter git ora. PALMUS, i, m. palmo, spanna, menfuræ genus Duplex eft major & minor. Minorem Vitruv. docet 1. 3. c. 1. a med. habere digitos quatuor (intellige compreffos, &. cohærentes) & effe quartam partem pedis quia pes fexdecim digitos habet. Hinc Frontin. de aquæduct. artic. 24. digitum effe ait fextamdecimam partem pedis. Hic palmus Grace dicitur παλαιστή, δῶρον, δοχμή, & δακτυλοδόχμη. Major Græce σridean, continet digitos duodecim nempe illud fpatium, quod eft inter fummum pollicem, & minimum digitum expanfos. Dicitur etiam dodrans, quia ad pedem quarta pars deeft. Varr. 1. 3. R. R. c. 7. Columbaria effe oportet intus ternorum palmorum ex omnibus partibus. Plin. l. 12. c. 13. Amomum frutex myrtuofus, palmi altitudine. TEft a palma manus, quia five minor, five major, manu explicata fit. Quin palmus pro palma ufurpatur a Vitruv. cum ait 1. 2. c. 3. Doron Græci appellant palmum, quod munerum datio Græce Spor appellatur; id autem femper geritur per manus palmum. Sic Plin. l. 35. c. 14. Græci antiqui doron palmum vocabant: & ideo dora munera, quia manu daPALMYRENUS, & Palmirenus, a, um, ad Palmyram, feu Palmitam pertinens, quæ urbs eft Syria in Arabiæ defertæ confinio. Plin. l. 5. c. 25. Palmyra urbs nobilis fitu, divitiis foli, & aquis amœnis, vafto undique ambitu arenis includit agros : ac velut terris exem pta a rerum natura, privata forte inter duo imperia fumma Romanorum, Parthorumque, & prima in difcordia femper utrinque cura. cap. 24. in fin. Relinquit Syriæ Palmyrenas folitudines. Græci codices conftanter per fcribunt, tefte Harduino, Pliniani PALO, as, avi, atum, a. 1. palare, πασσαλάω palis fulcio munio pedo Colum. l. 11. c. 2. Reliquæ partes vinearum nunc palandæ & alligandæ funt. & ibid. fub fin. Ut vitis paletur, & capite tenus alligetur Pallad. in Novembr. tit. 15. Si humidus locus ad accipienda fundamenta palandus eft. fi dee palificcare. The Pro palari V. in voce fequenti.

rentur.

per i.

erro.

[ocr errors]
[ocr errors]
[ocr errors]
[ocr errors]

PALOR, aris, atus fum, dep. 1. andar qua e là, difpergerfi, sbandar-
β, περιφέρομαι, ρέμβομαι, πλανάομαι, huc illuc vagor, difperfus
Liv. 1. 27. c. 47. a med. Defertum a ducibus agmen per a-
gros palatur. Tacit. 3. Hiftor. cap. 8o. Palantur comites occiditur
proximus lictor. & lib. 4. c. 18. Auxilia totis campis palantur.
& lib. 3. c. 17. extr. Qui modo per agros fuga palabantur.
pe ufum habet in particip. Salluft. in Jug. c. 21. Vagi, palantes
quas nox coegerat, fedes habebant. difperfi. Lucret. l. 4. v. 576.
Palantes comites cum montes inter opacos Quærimus, & magna di-
fperfos voce ciemus. Liv. I. 1. c. 11. Palantes in agris oppreffit.
Flor. I. 1. c. 17. Inconditos & palantes aggreffus. Juftin. 1.15.c.3.
Infectari palantes hoftes. Tacit. 1. Ann. c. 30. Palantes extra ca-
fra. Virg. 12. En. v. 738. terga dabant palantia Teucri Plin. l.
9. c. 35. Palantes conchas retibus includere. Val. Flacc. I. 4. v. ·506.
atque oculis palantia monftra fequuntur. b. c. Harpyias diffugien

tes.

[ocr errors]
[ocr errors]

tes. Virg. 9. n. v. 21. palantefque polo ftellas. erranti. Plin. in
Paneg. c. 30. de Nilo. Pars magna terrarum mergi palanti amne
confueta. inondante.
Translate Lucret. 1. 2. v. 9. Defpicere
unde queas alios, paffimque videre Errare atque viam palantes
quærere vita. Ovid. Metam. 14. v. 150. Palantefque animos paffim,
ac rationis egentes Defpectare procul, trepidofque, obitumque ti-
mentes. T Aliud particip. palatus V. fuo loco. T Etiam
palo, as, hoc fenfu dixere. Sulpicia in fat. v. 43. Sic noftri palare
fenes dicuntur.

[ocr errors]

PALPABILIS, le, palpabile, uλœonròs, qui palpari, & tangi poteft.
Orof. . 1. c. 10. Tenebræ imaginibus dira, craffitudine palpabiles,
1.
diuturnitate ferales.

PALPĀMEN, inis, n. palpatio, tactus, donu. Prudent. in Ha-
martig. v. 302. Ipfe etiam, toto pollet qui corpore, tactus Palpa-
men tenerum blandis e fotibus ambit.

PALPAMENTUM, ti, n. palpamen, palpatio, Translate Ammiạn. I.
27. c. 12. ( al. 27.) Eunuchus Cylaces, aptufque ad muliebria
palpamenta, prope moenia ipfa propere venit.
PALPATIO, lonis, f. donors, actus palpandi. Translate Plaut.
Men. 4. 2. 42. Vin' hunc rogem? Pe. aufer hinc palpationes.
PALPATOR, oris, m. qui palpat. Translate Plaut. Men. 2. I. 35.
Sycophantæ, & palpatores plurimi in urbe hac habitant, b. e. blan-
di adulatores. Id. Rud. 1. 2. 38. Malus, perjurus, palpator.
PALPATUS, a, um, palpato, accarezzato, molliter tactus, blanditus.
Prudent. perifteph. 4. de S. Hippol. v. 89. duo cogunt animalia freni
Ignara infueto fubdere colla jugo, Non stabulis, blandive manu
palpata magiftri.

PALPEBRÆ, arum, f, palpebre, Boape, tunica, feu tegumenta ocu-
lorum , quæ & gene dicuntur. Cic. 2. de nat. Deor. c. 57. Palpe-
bræ, quæ funt tegumenta oculorum, molliffimæ tactu, ne læderent
aciem, aptiffime facta, & ad claudendas pupulas, ne quid incide-
ret, & ad aperiendas: idque providit, ut identidem fieri poffet cum
maxima celeritate. Munitæque funt palpebræ tanquam vallo pilo-
rum, &c. Id. in Pifon. c. 19. Regulum, refectis palpebris, vigilan-
do necaverunt. Pallad. in Mart. tit. 14. Si afinus difcolores pilos in
palpebris aut auribus geret. Adde Lucret. l. 4. v. 950. Tuberon.
apud Gell. l. 6. c. 4. Plin. l. 23. c. 1. a med. & lib. 32. c. 7. &
Lactant. de Opif. Dei, c. 10. T In fing. num. Non. c. 3. n. 164.
teftatur, palpebrum genere neutro fuo tempore dictum effe. Hoc ta-
men fine exemplis. Celf. 1. 5. c. 26. fett. 23. Si difciffa auris ima
eft, vel palpebra, vel labrum, TLactant. loc. cit. ducit a pal-
pitande, quia leviter & crebro moventur. Alii a palpando, quia le-
viter, & blande tangunt oculos alii a Græca voce allata. V. Voff.
T Per fynecdochen funt ipfi pili in extremis palpebris nafcentes
No Plin. l. 11. c. 37. fect. 56. Palpebræ in genis homini utrinque. Id.
1. 25. c. ult. Capnos evulfas palpebras renafci prohibet. T Charif.
I. 1. pag. 81. Putfch, tradit, Varron. dixiffe palpetræ: quofdam vero
ita diftinguere, ut palpetre genas, palpebre ipfos pilos fignificent.
Sed hæ nugæ videntur.

:

PALPEBRALIS, le, ad palpebras pertinens, ut Palpebrales feta, Pru-
dent. in Hamartig. v. 880.

PALPEBRĀRIS, re, palpebralis. Cœl. Aurel. Tard. 1. 4. c. 2. fub fin.
Collyria palpebraria.

PALPEBRATIO, onis, f. palpebrarum motus. Cal. Aurel Acut. l. 1.
c. 3. Sine ulla palpebratione. Adde Tard. 1. c. 5.
PALPEBRO, as, n. 1. palpebras frequenter moveo. Cal. Aurel. Acut.
1. 2. c. 10. Palpebrant ægrotantes.

PALPITATIO, onis, f. palpitazione, manacs, frequens & continuus
inotus cordis item partium fingularum corporis animalis. Plin. l.
32. c. 5. Imponat fupra cordis palpitationem mulieri dormienti

[ocr errors]
[ocr errors]

palpare, accarezzare toccando, od, leviter & blande tango,
contrecto a ex, foveo. Ovid. 2. Met. v. 866. modo pectora
præbet Virginea palpanda manu. Al. leg. plaudenda
Al. leg. plaudenda. Manil. 1. 5.
v. 702, Et palpare lupos, pantheris ludere captis. Ulpian. Dig. lib.
9. tit. 1. leg. 1. Si, cam equum permulfit quis, vel palpatus eft
calce eum percufferit. Senec. 1. 3. de Iro, c. 8. fub fin. Nihil afpe-
rum tetrumque palpanti eft. a chi tocca leggermente. T Tranf-
late eft blandiri, adulari, accarezzare, adulare lufingare. Horat. I.
2. fat. 1. v. 18. nifi dextro tempore, Flacci Verba per attentam
non ibunt Cafaris aurem: Cui male fi palpere, recalcitrat. Juve- ›
nal. fat. 1. v. 35. quem Maffa timet, quem munere palpat Carus
Plaut. Merc. 1. 2. 57. Hoc fis vide, ut palpatur nullus eft, cum
occepit, blandior. Id. Amph, 1. 3. 9. Obfervatote, ut blande mu-
lieri palpabitur. Lucil. apud Non. c. 7. n. 30. Hic me ubi videt
fubblanditur, palpatur, caput fcapit. Cic. Attic. I. 9. ep. 9. Palpa-
boque, ecquonam modo poffim voluntate ejus, nullam reipublica
partem attingere. b, e. blandiendo tentabo.

[ocr errors]

PALPUM, vel Palpus, i, m. vel n. blanda contrectatio, adulatio, adulazione, carezze. Plaut. Amph. 1. 3. 28. Timidam palpo percutit. Id. Pfeud. 4. 1. 35. Mihi obtrudere non potes palpum. b. e. blanditiis me decipere.

PALUDA. Ennius apud Varron. 1. 6. de L. L. c. 3. Corpore Tartarino prognata paluda virago. b. e. Alecto. & paluda pro paludata eft. Ita Varro, & Scalig. Al. leg. palude.

[ocr errors]
[ocr errors]
[ocr errors]

PALUDAMENTUM, ti, n. fopravvesta, paludamento clamide
ο χλα
us. Si Fefto eft fides, fignificat omne militare ornamentum. Hinc
in libris auguralibus paludati funt armati, ornati ut ait Veranius
apud Feft. Sic Lucil. apud Non. c. 18. n. 3. Pone paludatus ftabat
rorariu' velox, Eft tamen qui leg. paludatum h. e. imperatorem
Varr. l. 6. de L. L. c. 3. Paludamenta funt infignia & ornamenta
militaria. Ideo ad bellum cum exit imperator ac lictores mutant
veftem, & figna incinuerunt, paludatus dicitur proficifci: quæ pro-
pterea quod confpiciuntur, qui ea habent, ac fiunt palam, paluda-
menta dicta. Hæc Varro, cujus etymologiam Voff. minime probat,
& ex Hebræo petendam putat. T Speciatim fumitur pro vefte
militari quæ fuper tunicam, & armaturam induitur, aperta, &
ad dexterum humerum conftri&ta: eadem fere cum fago, & chlamy-
de. V. Chlamys. Liv. l. 1. c. 26. Cognito fuper humeros fratris palu-
damento fponfi, quod ipfa confecerat. Adde Salluft. in fragm. apud
Non. c. 14. n. II. TSæpius vero dicitur de vefte militari im-
peratorum & ductorum exercitus. Apul. in Apolog. Hoc Diogeni pe-
ra & baculus, quod regibus diadema, imperatoribus paludamentum,
pontificibus galerum, lituus auguribus. Liv. . 9. c. 5. fub fin. Tum
a confulibus abire lictores juffi, paludamentaque detracta. Id. 1. 25.
c. 16. ad fin. de

[ocr errors]

chium into to propræt. Paludamento circum lævum bra

[ocr errors]

ne fcuta quidem fecum extulerant) in hoftes impetum fecit Plin. in Paneg. c. 56. Confulatus geftus juxta barbaras gentes, ut illi folebant, quibus erat moris paludamento mutare prætextam. b. e. a magiftratu urbano ad regendos exercitus tranfire. Plin. alter l. 22. c. 2. Coccum imperatoriis dicatum paludamentis. Valer. Max. l. 1. c. 6. n. 11. M. Craffus ducturus erat adverfus Parthos exercitum ei pullum traditum eft paludamentum cum in proelium exeuntibus album, aut purpureum dari foleret Aurel. Vit. in Epit. c. 3. extr. Indutus aureo paludamento. Salluft. in fragm. apud Ifidor. I. 19. Orig. c. 24. Togam paludamento mutavit. h. e. pacem cum bello. metonymia. TAgrippinam Neronis matrem aureo paludamento indutam fpectaffe naumachiam Claudii principis, narrat Plin. l. 33. c. 3. fub fin. ubi Dio lib. 60. habet xλuudi dixxpuoia, & Tacit. Ann. 12. c. 56. chlamyde auPALŪDĀTUS, a, um, xaœuudwròs, paludamento, fago, aut chlamyde indutus. Nam paludamentum nomen eft genericum veftium militarium fuperiorum. V. vocem præced. Hinc Liv. l. 41. c. 10. & lib. 45. c. 39. paludotos lictores memorat, qui tamen fagati in exercitu apparere folebant: quamquam utrobique alii aliter leg. Sidon. vero paludatos pro militibus pofuit, 1. 5. ep. 7. Hi funt, qui invident tunicatis otia, ftipendia paludatis. Speciatim dici

rata.

[ocr errors]
[ocr errors]

aut

cap. 10. Palpitatio oculorum. Id. l. 11. c. 4. Infectis divulfis præcipua vivacitas, & partium fingularum palpitatio. PALPITATUS, us, m. palpitatio. In fexto cafu fingulari Plin. 1. 9. c. 30. Impofito lapillo extra corpus, ne palpitatu ejiciatur. PALPITO, as, avi, atum, n. 1. palpitare, noua, leviter ac frequenter moveor, & præcipue de corde dicitur. Cic. 2. de nat. Deor. c. 9. Cum cor animantis alicujus evulfum ita mobiliter palpitaret, ut imitaretur igneam celeritatem. Plin. l. 11. c. 37. Sect. 49. Cerebrum uni homini in infantia palpitat. Id. 1. 9. c. 57. Pifces qui ad pabula petenda palpitant exiguis branchiis. Id. l. 10. c. 53. In ovo gutta fanguinis falit, palpitatque. Ovid. 6. Met. v. 559. de lingua recifa. Utque falire folet mutilata cauda colubræ, Palpitat. Plin. l. 11. c. 37. Sect. 65. de ranis. Palpitante lingua ululatus elicitur. Scribon. Larg. compof. 194. Toxicum potum cogit exululare & palpitare lingua fimiliter decollatorum capitibus. Apul. 1. 1. Metam. Ut grabatulus etiam fuccuffus & inquietus fuper dorfum meum palpitando faltaret. ¶ De moribundis ex vulnere Star, 8. Theb. v. 439. jam palpitat arvis Phædimus. & lib. 9. v. 756. hic fævi mifer inter funera belli Palpitat, & mortem fociofque hoftefque precatur. Adde Ovid. Met. 5. v. 40. Sic de victima Calpurn. 2. Eclog. v. 62. Sæpe vaporato mihi cafpite palpitat agnus. T Tranf-PALUDESTER, vel Paludeftris, e, palufter. Caffiodor, cp. 32. 1.2. Palate Petron, in Satyr. c. 10. Animum palpitantem percuffit. Star. 12. Theb. v. 70. his arduus ignis palpitat. b. e. tot rebus cremandis impofitis laborat, & leniter movetur,

[ocr errors][merged small][merged small][merged small]

tur de imperatoribus, qui in expeditionem exeuntes togam, prætextam mutabant paludamento, quæ eorum propria veftis militaris erat. V. vocem præced. Cic. Fam. 15. ep. 17. Panfa nofter paludatus a. d. tert. cal. Jan. profectus eft. Caf. I. 1. B. Civ. c. 6. Neque exfpectant, ut paludati, votis nuncupatis, exeant confules. ( V. Liv. 7. 42. c. 49. & lib. 31. c. 14. & Cio. Verr. 7. cap. 13. ) Sueton. in Claud. c. 21. a med. Edidit in Martio campo expugnationem direptionemque oppidi, præfeditque paludatus. Juvenal. Jat. 6. v. 399. Cumque paludatis ducibus, præfente marito, Ipfa loqui re&ta facie. Claudian. de VI. conful. Honor. v. 596. Jure paludatæ jam curia militat aula. b. e. Imperatoris. ¶ Extra rem militarem. Feft. in Salias. Salias virgines Cincius ait effe conductitias, quæ ad Salios adhibebantur cum apicibus paludatæ.

ludeftri illuvie.

PALUDICOLA, læ, com. gen. qui ad paludem incolit, ut Paludicola
Sicambri, Sidon. 1. 4. ep, 1. ad fin. Paludicola Ravenna, İd. in carm.
1. 7. epift. 17.

PALUDIFER, a, um, paludem faciens. Autor carm. de Philom. v.
42. Inque paludiferis butio bubit aquis.
PALUDIVAGUS, a, um, qui per paludes vagatur. Avien. in defcript.
Orbis, v. 312. Moefta paludivagos Germania flevit alumnos.
PALUDOSUS, a, um, paludofo, awdns, paludem habens. Ovid. 15.
Metam. v. 268. Eque paludofa ficcis humus aret arenis. Stat. 1. 3.
filu. 2, v. 108. Unde paludofi fecunda licentia Nili.

PA

[ocr errors]

num

PALUMBA, 2. V. in fin. vocis fequent.
PALUMBES, is, m. & f. colombo felvatico, outra, paren, ins, pxr-
filveftris columbus in arboribus, fepibufque nidificans. Cic. in
quadam eleg. apud Servium ad Ecl. 1. v. 58. Jam mare Tyrrhenum |
longe penitufque palumbes Relliquit. Virg. 1. Ecl. v, 58. raucæ tua
cura palumbes. Plin. l. 10. c. 35. Vivere palumbes ad XXX. an-
aliquos ad XL. habemus auctores. T Translate Plaat.
Bacch. 1. 1. 17. Duæ unum expetitis palumbem. h. e. amatorem
¶ Palumbem alicui ad aream adducere, proverb. quod fignificat offer-
re alicui occafionem rei gerendæ Nam palumbes capiuntur area
frumento ftrata. Plaut. Perf. 3. 3. 63. Nos tibi palumbem ad aream
ufque adduximus. T Dicitur etiam palumbus, i. Lucil. apud
Non. c. 3. n. 168. macrofque palumbos. Martial. I. 13. epigr. 67.
palumbi torquati. Plin. l. 30. c. 9. Palumborum penna. Cato R. R.
c. 90. Palumbum recentem ut prenfus erit, ei fabam coctam da-
to. Colum. l. 8, c. 8. Palumbos, columbofque cellares pinguif-
fimos facere. T Item palumba, a. Celf. l. 6. c. 6. fect. ult.
Sanguine vel columbæ, vel palumbæ, vel hirundinis oculos inunge-
. re. & mox . Sanguis hirundinis optimus, deinde palumba, minus
efficax columbæ.

,

PALUMBINUS, a, um, di colombo felvatico, qui eft e palumbe. Plin. 1. 30. c. 12. ad fin. Palumbina caro. & cap. 8. Palumbinum fimum. Lamprid. in Alex. Sever. c. 13. ovum.

PALUMBOLUS, li, m. parvus palumbus, & adhibetur in blanditiis Apul. I. 10. Metam. Teneo te meum palumbulum, meum pafferem.

Adde lib. 8.

[ocr errors]
[ocr errors]
[ocr errors]

PALUMBUS. V. Palumbes. PALUS, li, m. palo, axono fudes, lignum acutum, quod folet in terram defigi ad fulcienda ædificiorum fundamenta aut caftra munienda, aut claudendos hortos, aut fuftinendas vites, aut fimiles ufus. Tibull. 1. 1. el. 8. v. 33. Hic docuit teneram palis adjungere vitem. Cic. Verr. 7. c. 5. Nomine fceleris damnati ad fupplicium traditi, ad palum alligati, repente multis fpectantibus foluti funt. Ovid. 1. Faft. v. 665. Rufticus emeritum palo fufpendat aratrum Vitruv. fub fin. 1. 5. Si mollis locus erit, palis uftulatis alneis, aut oleagineis, aut robufteis configatur. Colum. l. 11. c. 2. Palos & ridicas dolare. & ibid. Palos decem, ridicas quinque conficere. Plin. 1. 18. c. 26. præparare. C. Gracchus apud Gell. 1, 10. c. 3. deftituere. piantare. & Plaut. Mil. 4. 4. 4. figere in parietem. T Fuit inter exercitia militaria, quæ palaria dicebantur, cum defixo in terram palo, eum fudibus eminus, & cominus gladiis ligneis feriebant, latera, vel pedes, aut caput hoftis petere condifcentes. Hinc Juvenal. fat. 6. v. 246. aut quis non vidit vulnera pali? Quem cavat affiduis fudibus, fcutoque laceffit, Atque omnes implet numeros. Adde Veget. 1. 1. de re milit. c. 11. & lib. 2. c. 23. T Translate Senec. ep. 18. Exerceamur ad palum & ne imparatos fortuna deprehendat, fiat nobis paupertas familiaris. T In illo Plauti Men. 2. 3. 53. Quafi fupellex pellionis, palus palo proximus eft: fermo eft de navi, in qua tam crebri funt pali affixi, quam in officina pellionis, in qua ad extendendas & poliendas pelles pali multi infixi funt. T Palum neut. gen. Varr. apud Non. c. 3. n. 171. Non vides, in vineis, quod tria pala habeant, tripales dici? PALUS, udis, f. palude, aium, aqua ftagnans, quæ æftate plerunque ficcatur, in quo differt a lacu, qui perpetuam habet aquam. Horat. 1. 3. od. 27. v. 9. Stantes paludes. Cef. 1. 2. B. Gall. c. 16. Quo propter paludes exercitui aditus non effet. T Priorem habet correptam, pofteriorem fere femper producit. Virg. 4. Georg. v. 479. Cocyti, tardaque palus inuabilis unda. Adde Ovid. Metam. 1. 2. 46. Invenitur tamen etiam cum ultima correpta. Horat. in ar. poet. v. 65. Sterilifque diu palus, aptaque remis. Bentlej. quamvis fateaita legi etiam a Servio, Prifciano, & aliis, & ita in omnibus codicib. reperiri, contendit tamen legendum fterilifve palus prius aptaque remis. In genitivo plur. paludum habet, & paludium. Caf. 1. 4. B. Gall. c. ult. Propter ficcitates paludum. Juftin. 1, 44. c. 2. ad fin. Aeris fpiritus nulla paludium gravi nebula inficitur. Adde Liv. I. 21. c. 54. ubi al. leg. paludum, al. paludium. T Metonymice eft arundo, aut quid fimile in paludibus nafcens. Martial. 1. 14. epigr. 160. Tomentum concifa palus Circenfe vocatur. Hæc pro Lingonico ftramina pauper emit. Id. l. 11. epigr. 33. de bibula farta palude teges.

,

υ.

PALUSCA FICUS inter genera ficorum recenfetur a Cloatio apud Macrob. 1. 2. Saturn. c. 16. an Falifca? an Libyfca? an marifca? PALUSTER, ftris, ftre, paluftre, paludofo, λeos, ad paludem pertinens paludofus. Liv. 1. 36. c. 22. ad fin. Ager Heracleenfis palufter omnis, & frequens arboribus. Vitruv. l. 3. c. 3. Locus congeftitius, aut palufter. Colum. I. 1. c. 5. Deterrima aqua paluftris. Virg. 3. Georg. v. 175. falicum frondes, ulvamque paluftrem. Ovid. Met, 8. v. 625. Nunc celebres mergis, fulicifque paluftribus undæ. Plin. 1. 14. c. 16. ad fin. Saporem falicum redolent Patavinorum in paluftribus vindemia. T Translate Perf. fat. 5. v. 6o. Tum craffos tranfiffe dies, lucemque paluftrem, Ingemuere. h. e. vitam in cœne vitiorum a&tam. TDicitur paluftris etiam in recto mafculino Colum. 1. 8. 6. 14. Paluftris quoque, fed herbidus ager deftinetur. PAMISUS, i, m. Пáμrros, & Пuecos, fluvius Meffeniæ in Peloponnefo. Plin. l. 2. c. 3. item Mela 1. 2. c. 3. cui eft Pamiffus. PAMPHYLIA, æ, f. Settalia, al. Zina, Пaugunia, regio Afiæ min. ad Auftr. & verfus oram litoralem maris Mediterranei, feu Pamphylii ab ea diti. Plin. l. 5. c. 27. Stat. l. 1. filv. 4. v. 77. Hunc quoque, perque novem timuit Pamphylia meffes. PAMPHYLIUS, a, um, ad Pamphyliam pertinens. Plin. l. 5. c. 31. Pamphylium mare. Id. 1. 25. c. 11. Pamphylium hyffopum. Lucan. 1.1

[ocr errors]

8. v. 249. Pamphylia puppi Occurrit tellus. Cic. 1. de Divin.c.15. A Cilicibus, Pamphyliis, Lyciis tenentur. PAMPINACEUS V. Campanicus.

PAMPINARIUS, a, um, pampanajo, pampinario, apsos, ad pampinum pertinens. Colum. l. 5. c. 6. a med. Palmitum duo genera funt: alterum, quod, quia primo anno plerumque frondem fine fructu affert, pampinarium vocant. alterum, quod ex anniculo palmite procreatur: quod quia protinus creat, fructuarium appellant. Adde Plin. l. 17. c. 22.) Sic l. 3. c. 10. Pampinarium farmentum 1. 4. c. 24. Pampinariæ materiæ. Abfolute Plin. l. 17. c. 21. Serere e pampinariis fterile eft, nec nifi fecundo oportet. PAMPINATIO, onis, f. fpampanazione, Baxorohoyix, actus pampinadi, detractio pampinorum, & nepotum, quæ manu & fine ferro fit, cum vitis frondere cœpit. Colum. 1. 4. c. 6. Ut frequenti pampinatione fupervacua detrahantur. & cap. 7. Omnis pampinationis ea elt tempeftivitas dum adeo teneri palmites funt, ut levi tactu digiti décutiantur. cap. 28. Tempus pampinationis, antequam florem vitis oftendat maxime eft eligendum, fed & poftea licet eandem repetere. Adde Plin. l. 17. c. 22. ad fin. PAMPINATOR, oris, m. fpampanatore, Bλxoroλoyos, qui pampinat. Colum. l. 4. c. 10. Vites nepotibus, quos pampinator in fuperiore parte omiferat, liberare. cap. 27. a med. Pampinator induftrius. Adde lib. 5. c. 5. a med.

[ocr errors]

PAMPINĀTUS, a, um, fpampanato, pampinis fpoliatus. Colum. de arborib. c. 11. Ante dies decem, quam vinea florere incipit, pampinatam habeto.. T Item xλnroads, pampini fimilitudinem habens. Plin. l. 16. c. 42. Abies ramentorum crinibus pampinato femper orbe fe volvens ad incitatos runcinarum raptus. b. e. inftar tortilis pampini, vel capreoli vitium. Gallien. in quadam epift. apud Trebell. Pollion. in Claud. c. 17. Lanceam argenteam pampinatam librarum triginta. b. e. pampinis cælatis ornatam. PAMPINEUS, a, um, di pampano, dvdpeos, qui eft e pampino, pampinarius: & univerfim ad vites & vinum pertinens. Tacit. 11. Ann. cap. 4. Pampinea corona. Virg. Ecl. 7. v. 58. Liber pampineas invidit collibus umbras. Id. 2. Georg. v. 5. tibi pampineo gravidus autumno Floret ager Ovid. 3. ex Pont. ep. 1. v. 13. Nec tibi pampineas autumnus porrigit uvas. & ep. 8. v. 13. Non hic pampineis amicitur vitibus ulmus. Martial. I. 10. epigr. 93. Pictaque pampineis videris arva jugis. Propert. l. 3. el. 15. v. 25. Curvaque Tyrrhenos delphinum corpora nautas In vada pampinea defiluiffe rate. b. e. pampinis ornata. ( V. Ovid. Met. 3. fab. 9.) Virg. 6. En. v. 805. pampineis victor juga flectit habenis Liber. & lib. 7. v. 396. Pampineafque gerunt incinta pellibus haftas. b. e. pampineis frondibus velatas, ut Ovid. Met. 3. v. 667. loquitur. Val. Flacc. 1. 5. v. 79. de Baccho. Udaque pampinea nectentem cornua vitta. Propert. 1. 2. el. 24. v. 29. Icare Cecropiis merito jugulate colonis, Pampineus nofti quam fit amarus odor. b. e. odor vini. Calpurn. Ecl. 2. v. 59. Pampinee ulmi. b. e. quæ pampinos vitefque fuftinent. PAMPINO, as, avi, atum, a. 1. fpampanare, Bhartohoyew, drepice, pampinos decerpo, decutio, h. e. ut ait Varr. 1. 1. R. R. c. 31. ex farmento coles, qui nati funt, de iis, qui plurimum valent, primum ac fecundum nonnunquam etiam tertium relinquere, reliquos decerpere, ne relictis colibus farmentum nequeat miniftrare fuccum. V. Pampinatio. Cato R. R. c. 33. Ubi vinea florere cœperit, pampinato. Colum. 1.5. c. 5. a med. Pampinandi modus is erit, ut opacis locis, humidifque, & frigidis æftate vitis nudetur, foliaque palmitibus detrahantur, &c. Plin. l. 18. c. 27. Vineas pampinare: & huic lex fua, cum pampini quatuor digitos longitudine expleverint. Pampinat una opera jugerum. T Item univerfim frondes & ramulos tenellos detraho Colum. 1. 4. c. 31. Salix non minus, quam vinea, pampinatur. Id. 1. 5. c. 21. fub fin. Ut dum teneros ramulos habent, veluti pampinentur Id. l. II. C. 2. a med. Seminaria quæ fuo tempore pampinata non funt, arbufculæque ficorum in feminariis putari debent: quæ tamen melius, dum tenera funt per germinatio nem pampinantur.

re

[ocr errors]
[ocr errors]
[ocr errors]
[ocr errors]
[ocr errors]

,

[ocr errors]

PAMPINOSUS, a, um, pampinofo, pampinis & frondibus abundans. Colum. 1. 5. c. 5. a med. Si parum pampinofa vitis eft, adve&is frondibus, & interdum ftramentis fructus muniatur Plin. l. 23. c. 1. ante med. Vitis albæ folia pampinofa ad magnitudinem hederæ. PAMPINUS, i, m. & f. pampano, pampino, divov, xx, farmentum, feu coles vitis tenellus, qui cum induruit, materia & palmes vocatur. Colum. 1. 4. c. 22. Ubi unius aut alterius folii pampinus prorepfit e duro vehementem fundit materiam. Id. I. 3. c. 18. Ex gemmis pampini pullulant vel fteriles vel certe minus feraces, quos ruftici vocant racemarios. Plin. l. 18. c. 27. Vineas pampinacum pampini quatuor digitos longitudine expleverint. Id. 1. 17. c. 22. Pampinos detergere ibid. a med. detrahere. T Szpe dicitur de vitium frondibus, & follis. Cic. de Senect. c. 15. Uva veftita pampinis. Virg. 1. Georg. v. 448. Heu, male tum mites defendet pampinus uvas: Tam multa in tectis crepitans falit horrida grando. Colum. 1. 3. c. 2. ante med. Vitis propter pampini denfitatem fæpe parum recte deflorefcit. Horat. in fi. od. 8. 1. 4. Ornatus viridi tempora pampino Liber. Claudian. in II. conful. Stilich. fub fin. malum circumflua veftit pampinus. & fub init. Epithal. Pallad, Celer. crifpatur opaca pampinus. Etiam Donat. in edit. 2. pag. 1747. Putfch. numerat inter ea quæ mafculini, & feminini generis funt. & Serv. ad Virg. Ecl.7. v. 58. ait, Varronem fæpius in feminino uti. Eft etiam pampinus folium pampini convolutum vel capreolus feu clavicula, aut huic fimile. Plin. l. 16. c. 35. Smilax fpinofis frutectofa ramis, folio hederaceo, a pediculo emit

[ocr errors][merged small]
[ocr errors][graphic]

0

cirro torto.

tente pampinos. Id. l. 27. c. 11. Ifopyron aliqui phafiolon vocant, quoniam folium, quod eft anifo fimile, in pampinos torquetur. Id. 1.9. c. 51. a med. Polypi pariunt ova tortili vibrata pampino. b. e. PAN, anos m. Pane, Iv, filius Mercurii & Penelopes, ut eft apud Cicer. 3. de nat. Deor. c. 22. & Hygin. fab. 224. Alii faciunt filium Demogorgonis, alii Apollinis, alii Liberi, alii Etheris & Junonis. Fuiffe traditur pecoris ftudiofiffimus: unde Arcades ut deum pecoris coluerunt. Cic. loc. cit. Ex Mercurio & Penelopa Pana natum ferunt. Virg. En. 6. v. 344. Panos de more Lycæi. Star. 1.2. filv. 2. v. 106. Dorida montani cupierunt prendere Panes. Hygin. fab. 296. narrat, cum omnes dii metu Typhonis in Egyptum refugiffent, Panos admonitu fe in feras beftias convertiffe, & fic Typhonem decepiffe Pana vero ob meritum inter aftra retuliffe fignumque illud effe, quod Capricornum dicimus, quod eo tempore ipfe fe in capram transformaverat. Germanic. in Arat. v. 551. inventorem cochlidis facit, quia in bello gigantum cam diis cochleas & murices marinos invenerit, iifque gigantes fit jaculatus. Adde Hygin. poet. Aftron. 1.

2. c. 28.

[ocr errors]
[ocr errors]

radix pifata cum aceto, & pane, impofita panaricium mirifice fa

nat.

PANARIOLUM, i, n. panieruzzo, vafculum vimineum, in quo panis fervatur: diminut. a panarium. Martial. l. 5. epigr. 50. Cum panarioiis tribus redifti. Intelligit ea, de quib. Sueton. in Calig. c. 18. Panaria cum obfonio viritim divifit.

[ocr errors]

gra

PANARIUM, ii, n. credenza, panattiera, paniere, profiun, locus, & vas ubi panis fervatur, panis repofitorium. Varr. 1. 4. de L. L. c. 22. Hinc panarium, ubi id fervabant, ficut granarium ubi " num frumenti condebant, unde id dictum. Plin. l. 1. ep. 6. Proinde cum venabere, licebit auctore me, ut panarium, & lagunculam, fic etiam pugillares feras. Sueton. in Calig. c. 18. Et panaria cum obfonio viritim divifit. Stat. l. 1. filv. ult. v. 31. Hi panaria, candidafque mappas Subvectant, epulafque lautiores. Al. leg. pannaria a pannus, quia in congiariis, de quibus Star. loquitur, etiam veftes aliquando diftributas legimus.

T Habitus eft totius naturæ deus: a π, omne. qua- PANATHENAĬCUS

[ocr errors]

,

,

,

[ocr errors]

re nullos ei parentes effe quidam dixere, quia natura parens eft ipfa rerum omnium. Itaque eum pinxerunt cornua habentem in fimilitudinem radiorum folis & lunæ cornuum: faciem rubentem inftar iguis, barbam prolixam, pectus ftellatum partem corporis inferiorem hifpidam, caprinofque pedes: quæ cæli, terræ, rerumque his contentarum figuræ funt: explicanturque a Macrob. l. 1. Saturn. c. 22. Eum ita defcribit Sil. I. 13. v. 327. pendenti fimilis Pan femper & imo Vix ulla infcribens terræ veftigia cornu. Dextera lafcivit cæfa Tegeatide capra, Verbera læta movens fefta per compita cauda Cingit acuta comas & opacat tempora pinus, Ac parva erumpunt rubicunda cornua fronte: Stant aures imoque cadit barba hifpida mento. Paftorale deo baculum, pellifque finiftrum Velat grata latus teneræ de corpore dama. Nulla in præruptum tam prona & inhofpita sautes, In qua non, librans corpus, fimilifque volanti, Cornipedem tulerit præcifa per avia plantam. Interdum inflexus medio nafcentia tergo Refpicit arridens hirta ludibria caudæ. Lucret. I. 4. 9.588. cum Pan Pinea femiferi capitis velamina quaffans, Unco fæpe labro calamos percurrit hiantes. Ovid. 2. Faft. v. 277. Pan erat armenti cuftos, Pan numen equarum. Id. 14. Met. v. 516. femicaper Pan. verf. 638. & pinu præcinati cornua Panes. T Dicitur amaffe puellam Syringam nomine, quam cum fugientem perfequeretur, illa Nympharum precibus in calamum verfa eft: ex quo Pan fulam fuam compofuit, quæ Græce rupy dicitur Ovid. I. Met. v. 689. & fequentib. Etiam Lunam amaffe dictus eft & candidiffimi arietis munere fibi conciliaffe. Virg. 3. Georg. v. 391. & Servius. T Latinis nominibus Inuus, Incubo, Faunus, Fatuus, Fatuellus vocatur. Serv. ad Æn. 6. v. 776. T Etiam bellis præeffe dictus eft, quia paftoribus & militibus vanos terrores immittit acuta voce atque horribili, nocturnis occurfationibus & direptione gregum: unde Panicus terror. Polyanus l. 1. ftratagem. c. 2. narrat Pana fuiffe ducem in exercitu Bacchi: primum inveniffe aciem, & in cornua eam difponere: unde cornuto capite fingi. Aliquando cum inceffiffet Bacchum metus ex hoftium multitudine, Pana juffiffe milites inconditum magnumque clamorem noctu edere refonantibus circa montibus & majorem hoftibus ? , quam crediderant militum numerum fignificante conterritos eos in fugam fe conjeciffe: hinc & Echo amicam Panos fingi, & vanos nocturnofque terrores Пans dici. Val. Flacc. l. 3. v. 46. deus ancipitem lymphaverat urbem, Mygdoniæ Pan juffa ferens fæviffima Matris, Pan nemorum bellique potens, quem lucis ad horas Antra tenent: patet ad medias per devia noctes. Setigerum latus, & torvæ coma fibila frontis: Vox omnes fuper una tubas, qua conus, & enfes, Qua trepidis auriga rotis, nocturnaque muris Clauftra cadunt. talefque me-tus non Martia caffis, Eumenidumque come non triftis ab æthere Gorgon Sparferit, aut tantis aciem raptaverit umbris. Ludus & ille deo, pavidum præfepibus aufert Cum pecus, & profugi fternunt dumeta juvenci . PANĂCA genus teftæ feu vafis fiilis potorii, in lemmate epigr. 100. l. 14. Martial. Quidam affirmant Panatos effe populos Rhotiæ, unde hæc dicta fit. PANACEA 2 f. Panaces is, n. Panax, acis m. panacea, πανάκεια, πάνακες, & πάναξ, herba cujus multa genera Plin. 1. 25. c. 4. recenfet, ab inventoribus præcipue nominata, Afclepion, Heraclion, Chironion, &c. Eft a av omne & medela. Plin. ibid. Panaces ipfo nomine omnium morborum remedia promittit Virg. 12. En. v. 418. fpargitque falubres Ambrofiæ fuccos, & odoriferam panaceam Plin. l. 26. c. 8. ad fin. Ifchiadici fanantur panace poto. & cap. 11. a med. Carbunculos rumpit panaces lib. 25. c. 11. Capitis dolori medetur panacis omnium generum radix Colum. I. 11. c. 3. ante med. Panax levi & fuba&ta terra rariffime differitur. Hoc nomine quidam appellant etiam liguftrum filveftre, apud Plin. l. 19. cap. 8. poft med. item millefoliam panacen heraclion aliqui dicunt. Id. lib. 25. cap. 5. T Panacea diEta eft etiam cunila bubula efficax contra ferpentes. Plin. l. 20.

[merged small][ocr errors][ocr errors][merged small][ocr errors][ocr errors][ocr errors][ocr errors][ocr errors][ocr errors][ocr errors][ocr errors][ocr errors][ocr errors][merged small]

PANETOLĭCUS, a, um, adje&t. ut Panatolicum concilium. Liv. l. 31. c. 32. & lib. 35. c. 32. Nam PANETOLIUM, ii, n. univerfæ Etolia concilium. Liv. I. 31. c. 29. Concilium Etolorum ftatuta die, quod Panatolium vocant, futurum Item mons altiffimus Ætoliæ, ita dictus, quafi totam occupet, vel profpectet Etoliam. Plin. l. 4. c. 2. PANARICIUM, ii, n. panereccio, morbus circa ungues digitorum. Vox eft barbara, corrupta ex paronychium. Apul. de herb. c. 42. Scylla Apul. de herb. c. 42. Scyllæ

erat.

PANATHENAĬCON, n. aïov , genus unguenti, quod Athenæ perfeveranter obtinuere, inquit Plin. l. 13. c. I. m. liber Ifocratis, fic dictus, quoniam in Panathenæis (fic vocabant fefta Palladis quinto quoque anno celebrata ab Athenienfibus) erat recitandus. Continet autem Athenarum encomium, & rerum ab Athenienfibus geftaruin. Cic. in Orat. c. 12. & de Senect. c. 5. Hinc Aufon. in Profefforib. n. 1. v. 13. Sive panegyricos placeat contendere libros, In Panathenaicis tu numerandus eris. Servius ad lib. 3. Georg. v. 113. Varro in libro, qui Mirabilium infcribitur: Erichthonium primum junxiffe equos ludis qui Panathenaica appellantur. PANAX. V. in Panacea. ¶ Eft etiam ferula unguentaria quinque cubitorum, foliis primo quaternis, mox fenis in terra jacentibus ampla magnitudine rotundis, in cacumine vero oleagineis, femine in mufcariis dependente, ut ferula. Excipitur fuccus excifo caule meffibus, radice in autumno. Laudatur candor ejus coacti deterior pallidus, niger color improbatur. Plin. l. 12. c. 26.

[ocr errors][ocr errors][merged small][ocr errors][ocr errors][ocr errors]

PANCARPIUS, & Pancarpus, a, um, mescolato di più cose, пx& пaynxρños, ex multis variifque rebus compofitus : omnis, & expres, fructus. Pancarpiæ coronæ, inquit Feftus ex vario genere florum fa&tæ. Tertull. adverf. Valentin. c. 12. ad fin. Jefum cognominant Soterem, & Chriftum, & Sermonem & omnia jam, ut ex omnium defloratione conftructum, graculum fopi, Pandoram Hefiodi, &c. Quam propius fuit de Atticis hiftoriis pancarpiam vocari a tam otiofis auctoribus nominum. Refpicit Tertull. ad ramum olea onuftum uvis, ficubus, aliifque variis fructibus, quem pueri circumferebant Athenis fefto quodam die. Juftinian. novell. 105. c. 1. пdужzπо vocat fpectaculi genus, in quo varii generis beftia πάγκαρπον fimul inducebantur & contra eas homines depugnantes. Auguftin. adverf. Secundin. c. 23. Nomine pancarpi, qui in ludicris muneribus edi folet, propter omnium generum, quæ inerant, beftias, exagitatis Arcam Noe. V. Salmaf. ad Capitolin. in Gordian. c. 33. PANCHÆUS, a, um, ad Panchaiam pertinens Panchaius. Virg. 4. Georg. v. 379. Panchæis adolefcunt ignibus are. b. e. ture incenfo Lucret. 1. 2. v. 417. Araque Panchaos exhalat propter odores. Ovid. 10. Met. v. 478. Palmiferos Arabas, Panchæaque rura relinquunt. PANCHAŤA, æ, f. Пxyxxx, regio Arabia Felicis, tota arenofa: a Tav, omne, & yaw, hifco, quafi tota dehifcens. Poft Sabæos tus optimum producit. In ea apud urbem Solis phoenix reperitur, & nidum fuum reponit, ut Plin. c. 2. l. 10. ex aliorum fide narrat Virg. 2. Georg. v. 139. Totaque turiferis Panchaia pinguis arenis Adde Valer. Flatc. l. 6. v. 119. & Claudian. de III. conful. Honor. in fin. PANCHAYCUS, &

[ocr errors][ocr errors][merged small][ocr errors]
[ocr errors]

PANCHAIUS, a, um adject. Panchæus. Ovid. 10. Met. v. 309. Tura ferat, florefque alios Panchaia tellus. Alii leg. Panchaica dian. de nupt. Honor. & Mar. v. 94. Panchaia cinnama Virg. in Cul. v. 86. Panchaica tura. Heinf. invenit in MSS. Panchaia. ArPanchaicas fibi. nob. 1. 7. pag. 233. Numina non indigne fuftinent ardere refinulas.

[ocr errors]

PANCHRESTARIUS, & Panchriftarius, ii, m. pafticciere, confortinajo, piftor dulciarius nam veluti dyxpotos, h. e. omnino utilis vel omnibus accomodus eft dulciarius panis. Ita Turneb. interpretatur lib. 13. adverfar. c. 14. ad illud Arnob. 1. 2. pag. 70. Fullones, lanarios, phrygiones, coquos, panchriftarios.

PANCHRESTUM MEDICAMENTUM, Tαɣxphoto pμxxov, omnino utile, vel ad omnes morbos utile: a, omne, & XpurTos, utilis. Plin. l. 36. c. 20. Amatites Ethiopicus oculorum medicamentis utiliffimus, & iis quæ panchrefta appellant. Id. 1. 23. c. 7. a med. Fit e pomo panchreftos ftomatice. Translate Cic. Verr. 5. c.65. Cum omnes ejus comites ifte fibi fuo illo panchrefto medicamento amicos reddidiffet. b. e. pecunia, quæ ad omnia utilis eft. T Eft qui mallet panchriftus, ndyxpires, h. e. qui ad omnia illinitur: a Xp/w, ungo.

PANCHRUS gemma fere ex omnibus coloribus conftans, inquit Plin. 1. 37. c. 10. a T, omnis, & xpón, color. PANCRATIE, arum, m. pancratiafte. Gell, l. 13. c. 27. Effe oportet animo femper prompto atque intento ut funt athletarum qui pancratia vocantur. Al. malunt pancratiafte. PANCRATIASTES, παγκρατιαστής & victor pancertator > cratii. Gell, 1, 3. c. 15. Diagoras tres filios adolefcentes habuit

[merged small][merged small][ocr errors][merged small]

unum pugilem, alterum Pancratiafen, tertium luctatorem Plin. l. 34. c. 8. Myron fecit Satyrum, Minervam, Delphicos pentathlos pancratiaftas.

[ocr errors]
[ocr errors]

PANCRATICE, adverb. robufte, ut Pancratice valere.. ideft robuftum
effe, & firma corporis valetudine, ut folent ii, qui pancratio exer-
centur. Plaut. Bacch. 2. 3. 14. Bene ne ufque valuit? Chryf. Pan-
cratice, atque athletice. de Rodomonte,
PANCRATIUM, ii, n. xужρan, gymnicum certamen, quod con-
ftabat pugilatu, & luctatione :
omne, & κράτος, robur
quod omnium nervorum, viriumque contentione tranfigeretur. Nam
non pugnis modo, fed & calcibus, & cubitis utebantur, ut indicat
Quintil. I. 2. c. B. ubi ait: Sicut ille exercendi corpora peritus,
non, fi docendum pancratiaften fufceperit, pugno ferire vel calce
tantum, aut nexus modo, atque in his certos aliquos docebit; fed
omnia funt ejus certaminis. Suidas quoque pancratiaftas effe
dicit, οἱ τοῖς χερσὶ καὶ τοῖς ποσὶ πυκτομαχέσι. Propert. l. 3. el. 12.
v. 8. Et patitur duro vulnera pancratio. Senec. 1. 5. de benef. c. 3.
Lacedæmonii vetant fuos pancratio, aut cæftu decernere. Plin. l. 34.
c. 8, a med. Autolycos pancratio victor. & lib. 35. c. 11. a med.
Qui pancratio vicit Olympia. T Appellatur etiam hoc nomine
herba cichorium propter fingularem vim, & falubritatem, quafi o-
maia potens. Plin. l. 20. c. 8. a med. ¶ Item fcilla pufilla
propter eandem rationem. Id. l. 27. c. 12. circa med. T Pan-
cratium metrum apud Servium in Centimetr. pag. 1819. Putfch. eft
trochaicum & conftat monometro hypercatalecto, ut Auctor opti-

mus,

, quæ

[ocr errors]
[ocr errors]

PANCTIO, onis, f. piantagione, actus pangendi, plantatio. In lemmate tituli tertii lib. 11. Palladii. De notanda vitium fertilitate qua providebimus panctioni. Sed hæc Palladii verba non funt. PANDA, æ f. dea, quæ aliis Ceres eft, aliis dea pacis, aliis quæ pandit viam ad aliquem locum capiendum. Gloffe: Panda, dovus eds. Varr. apud Non. c. 1. n. 209. putat effe Cererem & ita diEtam a pane dando, quod in facellum ejus qui confugiffent, iis panis daretur. Arnob. l. 4. pag. 128. Quod Tito Tatio, Capitolinum ut capiat collem, viam paudere atque aperire permiffum eft, dea Panda eft appellata, vel Pantica. Varr. apud Gell. 1. 13. c. 22. Te Anna Perenna, Panda, te Lato, Pales, Nerienes, & Minerva, Fortuna, ac Ceres. Hic Panda a Cerere diftinguitur. Quare certius videtur, fuiffe dean pacis, inde dictam, quod pacis tempore urbium porta panduntur.

[ocr errors]
[ocr errors]
[ocr errors]

PANDANA, æ, f. una ex tribus, aut quatuor portis prifca Romæ ab
Romulo conditæ, ita dicta quod femper pateret, ut Paul. ex Fe-
fto docet. Varr. lib. 4. de L. L. cap. 7. Saturnia porta, quam Ju-
nius fcribit, quam nunc vocant Pandanam. Adde Solin. cap. 1.
( al. 2.)
PANDATIO, onis, f. actus pandandi, curvatio curvatura. Vitruv.
1. 7. c. I. Contignationes humore crefcentes aut ficcitate decre-
fcentes, feu pandationibus fidentes, movendo fe faciunt vitia pa-
vimentis.
PANDĀTUS
in pandum latumque curvatus. Plin. l. 11. c.
10. de apib. Quæ flores comportant, prioribus pedibus femina one-
rant totæque onuftæ remeant farcina pandatæ. Quintil. lib. 11.
c. 3. circa med. Sunt & illi breves geftus, cum manus leviter pan-
data, qualis voventium eft, parvis intervallis, & fubaffentientibus
humeris movetur

, a, um,

[ocr errors]

PANDECTE, arum, m. & Tardenтou, volumina , quæ omnia conti-
nent, feu in quibus de omnibus rebus differitur: a rx omne, & de-
κτός, quod a δέχομαι, comple&tor. Πανδέκτης primus Tullius Tiro
Ciceronis libertus libros quofdam fuos de variis ac promifcuis quæftio-
nibus infcripfit, tanquam omne rerum atque doctrinarum genus con-
tinentes, tefte Gell. I. 13. c. 9. Plin. in præfat. natur. biftor. ponit
hanc infcriptionem inter illecebrofas, & magna promittentes, pro-
pter quas, ut ipfe ait, vadimonium deferi poffit. T Eodem
modo infcripti funt a Juftiniano in epift. ad Senat. & omn. pop. li-
bri Digeftorum, qui ex triginta feptem Jurifconfultis funt coagmen-
tati, quia omnes leges atque jura & omnes Jurifconfultorum difpu-
tationes feu refponfa de jure continent, le Pandette. De genere non
conveniunt Grammatici: ufus Latinus obtinuit ut per femininum
efferatur: quia tamen apud Græcos mafculinum eft, alii contra com-
munem ufum inclamant. Ceterum non eft novum Græca mafculina
tranfire apud Latinos in feminina, ut docet Prifcian. 1. 7. pag. 759.
Putfcb. ex Varrone, ut & noxias, hæc cochlea, & xúpers, hec char-
to, &c.
T In fingul. num. eft pandecta, a, Latina, & pandectes,
e, Græca pofitione. Charif. 1. 2. pag. 186. Noviffime, Tiro in Pan-
decte non re&te ait dici.
PANDECTER, Tandex. THP, titulus eft libri quarti Apicii de arte co-
quin. & fignificat, omnia continens, eadem origine qua Pandecta.
PANDEMUS. V. in Epidemius.

[ocr errors]
[ocr errors]

thenienfes. T Pandione nata Ovid. 1. ex Pont. ep. 3. v. 39. eft lufcinia. V. Philomela.

[ocr errors]

PANDIONIUS , a, um, ad Pandionem pertinens. Ovid. 15. Met. v.
430. Quid Pandioniæ reftant, ni nomen, Athena? Propert. 1. 1. el.
20. v. 31. Jam Pandionie ceffat genus Orithyia. b. e. fororis Pan-
dionis. Claudian. de IV. Conful. Honor. v. 506. talem fenfere Solo-
nem Res Pandioniæ. b. e. Athenienf. refpubl. Id. de B. Gild. v. 406.
Pandioniæ phalanges. b. c. Athenienfes. Id. 1. 2. de rapt. Prof. v.
19. Et Pandionias que cufpide protegit arces. b. e. Athenas Ea-
dem fenfu Stat. 2. Theb. v. 720. Pandionius mons. Senec. in Octav.
v. 8. Pandionia volucres. b.e. lufcinia, & hirundo, in quas muta-
tæ funt Philomela, & Procne Pandionis filiæ. Sidon. carn. 23. v.
137. Pandionia cavea. b. e. theatrum Athenarum.
PANDO, as, a. 1. piegare, incurvare, pro, curvo, inflecto pan-
dum facio. Quintil. I. 11. c. 3. a med. Pectus ac venter ne proji-
ciantur, obfervandum. pandant enim pofteriora, & odiofa eft omnis
fupinitas. Plin. l. 19. c. 5. de cucumerib. Defecti quoque ad aquas
modice diftantes adrepunt: aut fi quid obftet, verfi pandantur, cur-
vanturque Pandari, & pandare dicuntur arbores, tigna, cum fe-
&tuntur, & oneri cedunt. Plin. l. 16. c. 42. Cetera omnia inferio-
ra pandantur: palma e contrario fornicatim. (Adde cap. 39. &
40.) Vitruv. 1. 2. c. 9. circa med. Ulmus & fraxinus celeriter pan-
dant. Id. lib. 6. cap. 11. Limina & trabes ftructuris cum fiat one-
rate, medio fpatio pandantes frangunt fua lyfi ftructuras. Colum. I.
4. c. 16. fub fin. Firmiora juga funt alliganda, ut rigorem habe-
ant, nec pandentur onere fructuum.

[ocr errors]

PANDO, dis, pandi, panfum, & paffum, a. 3. aprire, spalancare,
Spiegare, Tervour, aperio, patefacio. Varro (inquit Non. c. I. n.
209.) lib. de vita populi R. exiftimat ea caufa dici, quod qui ope
indigerent, & afylum Cereris confugiffent, panis daretur. Pandere
ergo quafi panem dare, quod nunquam fanum talibus clauderetur
Plaut. Bacch. 3. 1. 1. Pandite, atque aperite propere januam hanc.
Virg. 2. n. v. 234. Dividimus muros & mænia pandimus urbis.
Enn. apud Feft. in Genas. Pandite fulti', genas. aprite le palpebre.
Petron. in Sat. c. 102. Pandere crura in orbem. Horat. I. 2. fat. 2.
v. 26. de pavone. & pita pandat fpectacula cauda. Virg. de Cerbe-
ro, l. 6. n. v. 421. ille fame rabida tria guttura pandens. Liv.
1. 4. c. 15. Nulla merita cuiquam ad dominationem pandunt viam.
Id. l. 10. c. 41. Panduntur inter ordines viæ: provolat eques. &
cap. 5. a med. Pandere viam fuga. Lucret. l. 6. v. 258. Et cum
tempora fe veris florentia pandunt. . 5. v. 1247. Pandere agros
pingues, & pafcua reddere rura. b. e. aratro aperire, folvere, co-
lere. T Pro diffindere, perfringere, Spaccare. Liv. lib. 21.
cap. 37. Ita torridam incendio rupem ferro pandunt. TPro
expandere, allargare, Spiegare. Colum. c. ult. 1. 2. Feriis ritus ma-
jorum etiam illa permittit, far pinfere, faces incidere, mala, pi-
ficos pandere, &c. & lib. 12. c. 39. Pandere uvas in fole
Virg. 1. Georg. v. 398. pennas ad folem. Cic. 4. Tufcul. c. 5. ve-
la. Plin. l. 9. c. 8. a med. retia. Tacit. 2. Hift. c. 25. & lib. 4.
c. 33. aciem. b. e. explicare ordines. Liv. 1. 32. c. 4. Repente ve-
lut maris vafti, fic immenfa panditur planities, ut fubjectos cam-
pos terminare oculis haud facile queas. Plin. l. 6. c. 13. Ubi mare
cœpit in latitudinem pandi. Id. 1. 29. cap. 4. a med. Araneus telas
mufcis in parietibus latiffime pandit. & lib. 21. c. 4. Rofa paula-
tim dehifcit, ac fe fe pandit. T Translate Cic. 5. Tufcul. c.27.
Illa divina bona longe lateque fe pandunt, cælumque contingunt.
b. e. patent. Id. in Arat. v. 453. cum cauda omnis jam panditur
Hydra. b. e. tota exoritur, & fe confpiciendam præbet.
T Eft
etiam indicare, oftendere, indicare, morare. Virg. 2. Georg. v. 257.
piceæ tantum, taxique nocentes Interdum aut hederæ pandunt vefti-
gia nigra. Id. 3. n. v. 479. Aufoniæ pars illa procul, quam pan-
dit Apollo. Valer. Flacc. 1. 4. v. 99. Proxima Bebrycii panduntur
litora regni. b. e. oftendunt fe navigantibus.
Item enarrare,

[merged small][ocr errors][merged small][ocr errors]

explicare. Lucret. l. 5. v. 55. Atque omnem rerum naturam pandere dictis. Plin. in procm. I, 14. Hefiodus præcepta agricolis pandere orfus. Ovid. 4. Metam. v. 679. Pande requirenti nomen terræque, tuumque, Et cur vincla geras. Senec. in Herc. Fur. verf. 1301. Pande quid fieri jubes? Virg. 6. En. v. 267. Pandere res alta terra & caligine merfas. verf. 723. Sufcipit Anchifes, atque ordine fingula pandit. Val. Flacs. l. 1. verf. 740. Talia libato pandebat fanguine Cretheus. verf. 12. verfam proles tua pandet Idumen. Namque poteft. b. e. carmine perfequetur, illuftrabitque. Petron. in Sat. c. 89. Itaque conabor opus verfibus pandere. Star. l. 1. filv. 5. v. 29. veftra eft , quam carmine molli Pando, domus. Adde filv. 4. v. 92. & lib. 3. filv. 2. v. 40. & lib. 5. filv. 3. v. 156. 235. T Praterit. pandi agnofcitur a Prifcian. I. 10. pag. 891. Putsch. particip. panfus, & paffus V. fuis locis. PANDORA, 2, f. Пxvdwpx, prima mulier, a Vulcano Jovis juffu fabricata quo o, quam finguli dii donis fuis ornaverunt. Pallas enim fapientiæ donum ei contulit, Venus formæ, Apollo Mufices, Mercurius eloquentiæ. Dicta eft a xv, omne, & dupor, donum, quafi omnium donum vel quafi ab omnibus donata, vel donata omnium rerum genere. Ea data in conjugium Epimetheo Promethei fratri Pyrrham peperit, quæ mortalis dicitur prima effe creata. Hygin. fab. 142. T Pandora Heftodi, proverb. de re cui conftruendz multi operam contulerunt. Tertull. adverf. Valentinian. cap. 12. V. Hefiodi Opera & Dies. In illo Plin. l. 36. c. 5. In bafe quod cælatum eft, Pandoras gene fin appellavit: Pandoras genitivus eft Græce pofitionis. PANDŪRA. V. vocem fequent. PANDURIZO as panduram pulfo. (Eft autem pandura muficum quoddam inftrumentum a Pane inventum, ut ait Ifid. 1. 3. cap. 20.

PANDICULARIS dicebatur dies, idem & communicarius in
minibus diis communiter facrificabatur. Paul. ex Fefto.
PANDICULOR, aris, paffiv. 1. protenders, proftenderfi, allungarfi fcon-
torcendo la vita e le braccia, ftender le cuoja, cxopdivdoua. Paul. ex
Fefto. Pandiculari dicuntur qui toto corpore ofcitantes extendun-
tur eo quod pandi fiunt. Plaut. Men. 5. 2. 80. Ut pandiculans.
ofcitatur !

[ocr errors]

PANDION, onis, m. Пadir, filius Erichthonii regis Athenarum, qui patri fucceffit in regno. Hujus filiæ fuerunt Progne, & Philomela. V. Hygin. fab. 48. Ovid. 6. Met. v. 426. Quem fibi Pandion opibufque virifque potentem, &c. v. 676. Tartareas Pandiona mifit ad umbras. verf. 634. Cui fis nupta, vides, Pandione nata, marito. b. c. Progne. Martial. I. 1. epigr. 26. Quod nec Cecropia damnent Pandionis arces. Lucret. 1. 6. v. 1141. Pandionis populus. b. e. A

[ocr errors][ocr errors]

0

[graphic]
[graphic]
« НазадПродовжити »