Зображення сторінки
PDF
ePub

Purrus, Phruges, & fexcenta alia, in quibus Græca in Lati-
num vertitur.
MYSTRUM, i, n. μsapov, cyathi quarta pars. Rhemin. Fann.de pon-
derib. & menf. v. 77.

MYSUS, a, um, Muros, ad Myfiam pertinens, Myfius. Propert. l. 2. el. 1.
v. 65. Myfus, & Emonia juvenis qua cufpide vulnus Senferat. b.e.
Telephus, qui in Myfia regnavit, & Myfus dux dicitur ab Ovid.
2. ex Pont. epift. 2. v. 26. ¶ Myft, orum, Myfiæ populi. Horat. epod.
17. v. 9. In quem fuperbus ordinarat agmina Myforum. ¶ Apud
Romanos abjectiffimi omnium gentium habebantur. Hinc Florus 1.4.
c. 12. Myfos vocat Barbaros Barbarorum. Cic. Myfium, aut Phry-
gium hominem pro contemptiffimo quoque pofuit, . 1. ep. 1. ad
I.
Q. Fr. c. 6. in fi. Nifi forte me Paconii nefcio cujus, hominis ne
Græci quidem, at Myfii, aut Phrygis potius querelis moveri pu-
tas Id. pro Flacc. cap. 27. Quid porro in Græco fermone tam tri-
tum atque celebratum eft, quam, fi quis defpicatui ducitur
Myforum ultimus effe dicatur?

[ocr errors]
[ocr errors]

ut

[ocr errors]

MYTACISMUS. V. Metacifmus .
MYTHICUS, a, um, adject. vinds, fabulofus, fabulas continens :
a μúdos, fabula: ut Pantomimus mythicus, apud Plin. l. 7. c. 53.
ad fin. V. Pantomimus. T Mythicus qui fabulas fcribit
Macrob. I. 1. Saturn. c. 8. Saturnum mythici fictionibus diftrahunt
phyfici ad quandam fimilitudinem revocant.
MYTHISTORIA, æ, narratio fabulofa, & frivola, muotopia: a pú-
Jos, fabula, & iotopia, hiftoria, Capitolin. in Macrino, c. 1. Libros
mythiftoriis replevit.

[ocr errors]

MYTHISTORICUS, a, um, audiotopence, fabulofus, mixtus ex hiftoria, & fabulis, ut Mythiftorica volumina apud Vopifc. in Firmo,

C. I.

[ocr errors]

MYTĬLUS.
MYTULUS.)

[ocr errors]

V. Mitulus.

[ocr errors]
[ocr errors]

MYXA, æ, uz, Græcis eft mucus feu pituita e naribus effluens
T Apud Plin. genus eft pruni, exiguos ferens fructus, & guftu fua-
ves ex quibus in Ægypto & vina fiunt ita dictum ob mucofum
lentorem, lib. 13. c. 5. lib. 15. c. 13. & lib. 17. c. 10. in fi.
MYXO, vel Myxon, onis, uur (h. e. mucofus) pifcis eft ex ge-
nere mugilum, alio nomine bacchus, ita dictus, quia fuo fibi mu-
co pafcitur. Plin. l. 32. c. 7. & lib. 35. c. 12. ad fin.
MYXOS, vel Myxus, i, m. luminello, uos, prominens pars lucer-
næ, ex qua profertur ellychnium, quemadmodum ex naribus mu-
cus: a muže, mucus. Martial. l. 14. epigr. 41. cujus lemma eft Lu-
cerna polymyxos. Illuftrem cum tota meis convivia flammis, Totque
geram myxos, una lucerna vocor.

MỸ XUM, i, n. fructus myxæ arboris. Pallad. in Februar. tit. 25. ad
fin. Nunc feruntur myxa ex nucleis in aliquo vafe pofitis, donec
plantæ induant firmitatem.

N

DE LITTERA N.

Littera, una femivocalium, ab antiquis inter liquidas connumerata. Si primum in diétione locum teneat, aliquando fumit ante se g, ut Narus, gnarus, unde ignarus, Navus, gnavus, unde ignavus. In notis addita L fignificat non liquet › quo figno utebantur in tabellis judicialibus. V. Liquer. Eft etiam nepos, ut M. Tull. M. F. M. N. Quandoque mutatur in I, ut Meffana Meffala, ut eft apud Senec. de brevit. vita, c. 13. in m fequente p, ut ab in, & pono impono: in l & r fi ex ipfæ fequantur ut ab in & lacio, & rogo, illicio, irrogo. Quod tamen non eft neceffarium, cum & inpono, & inlicio, & inrogo recte fcribatur. N' cum apoftrophi nota eft ne interrogativum, ut min', tun', vin' non' pro mine, feu mibine, tune, vifne, nemone, &c. TN in Faftis fignificat nefaftum diem.

[merged small][ocr errors]

ne

, quæ

NABATHEUS, a, um, N«ßxãoç ad Nabathæam pertinens
eft regio Arabiæ defertæ, feu petreæ, in confinio Felicis: cujus op-
pidum eft Petra in convalle pofitum, & circumdatum montibus
inacceffis, amne interfluente, ut Plin. l. 6. c. 28. tradit. Juvenal.
fat. 11. v. 126. Et quos depofuit Nabathæo bellua faltu. T Poni-
tur & pro Arabico & Orientali. Ovid. Met. 1. v. 61. Eurus
pro
>
ad Auroram, Nabathæaque regna receffit. Senec. in Agam. v. 482.
Eurus Orientem movet, Nabathæa quatiens regna, & Eoos finus
Lucan. I. 4. v. 63. Nabathæi flatus Euri. Secundam fylla-
bam produxit Sidon. carmi. 5. v. 284. Texta Nabathæum pro Rheno
fulcat Hydafpem. ¶ Nabathai orum populi Plin. loc. cit.
Horum pars aliquando in Africam migravit, & Nabathai Troglo-
dytæ vocantur. Id. l. 12. c. 20. Scribitur & Nabatæus, Nx-
βαταίος .

[ocr errors][ocr errors][ocr errors]
[ocr errors]

NABATHES, æ, m. Naßán, Nabathæus Senec. in Herc. Oet. v. 160. Vicino Nabatha vulnera dirigit Parthus.

[ocr errors]

NABIS vel Nabun lingua Ethiopum eft camelopardalis, quod V.
Plin. l. 8. c. 18. ubi nabun habetur. Sic apud Solin. cap. 30. ( al.
43.) a med.
NABLIA, orum, n. véve, veßam, & vxßax, inftrumentum muficùm,
de quo Ovid. 3. de ar. am. v. 327. Difce etiam duplici genialia na-
blia palma Verrere: conveniunt dulcibus illa jocis. Al. leg. naulia,
& vertere. Quid porro hoc inftrumencun fit utrum pfalterii, aut
cymbali genus, qua figura, qua ratione pulfetur, ignoratur adhuc.
Politian. in Mifcellan. c. 14. putat effe pfalterium.

[ocr errors]
[ocr errors][merged small][ocr errors]

NACCA, vel Nacta, vel Natta
homo fordidam artem exer-
cens, ut fullo. Feftus: Naccæ appellantur vulgo fullones, ut ait
Curiatius, quod nauci non fint, ideft nullius pretii. Idem fentit &
Cincius. Quidam ajunt quod omnia fere opera ex lana nace di-
cantur a Græcis. Hæc Feft. Nann Græce eft pellis cum fuo villo.
Apul. I. 9. Metam. Maritus apud naccam proximum cœnitabat
¶ Translate de quovis fordidiffimo & viliffimo homine dicitur
Itaque huc pertinere quidam putant illud Perf. fat. 3. v. 31.
Non pudet ad morem discineti vivere Nattæ & illud Horatii l. 1.
fat. 6. v. 124. ungor olivo, Non quo fraudatis immundus Natta
lucernis. Melius tamen his locis tanquam nomen proprium accipi-
tur. Fuit enim Pinariorum cognomen.

[ocr errors][merged small][ocr errors][ocr errors][ocr errors][ocr errors][ocr errors]

NE, certamente, veramente, affè, sì, per certa, vai, v, vero, certe,
profecto, fane, hercle, adverbium graviter & ferio affirmantis. A
Cicerone fere jungitur pronomini, ut Catil. 2. cap. 3. extr. Næ illi.
vehementer errant, fi illam meam priftinam lenitatem perpetuam
fperant futuram. Id. de clar. Orat. c. 71. Næ ego, fi ita eft, velim
tibi eum placere quam maxime. Id. 3. Tufcul. c. 4. Næ ifta glo-
riofa fapientia non magno æftimanda eft, fiquidem non multum dif-
fert ab infania. Id. 2. Phil. cap. 2. Na tu fi id feciffes melius
famæ tuæ confuluiffes. Plaut. Trin. 3. 2. 7. Lesb. Qui mihi male
facis, male confulis. Lyf. egone? Lesb. tu næ. Adde eund. alibi
& Terent. fæpe, & Salluft. T Ab aliis id non fervatur. Liv.
1. 34. c. 4. a med. Na, fimul pudere, quod non oportet, cœperit;
quod oportet non pudebit. Adde lib. 30. c. 14. a med. & lib.
26. c. 31. fub fin. ) Plaut. Afin. 2. 2. 106. Na hodie malo cum
aufpicio nomen commutaveris. Id. Rud. 4. 3. 38. Næ impudenter
impudens! Senec, l. 1. de benef. c. 14. in fin. Næ perperam moni-
tiones noftras exaudit. Terent. Andr. prol. v. 17. Faciunt næ intel-
ligendo, ut nihil intelligant. Ubi Donat. Ne quidam corripiunt, &
cum interrogatione pronuntiant: quidam producunt. quorum alii
ne pro nec accipiunt ideft non. Alii ne pro valde, nimis, mul-
tum plurimum ut (Adelph. 4. 2. I. ) Ne ego homo fum infe-
lix. Et hoc melius. TJungitur & aliis particulis affirmanti-
bus. Terent. Hecyr. 5. 3. 1. Edepol næ meam herus effe operam de-
putat parvi pretj. Cic. Attic. I. & ep. 4. Medius Fidius næ tu e-
mifti locum præclarum. Plaut. Amph. 2. 2. 213. Næ ifta edepol
examuffim eft optima. Afin. 2. 4. 6. Na tu hercle cum magno ma-
lo mihi obviam occeffifti. Men. 4. 2. 40. Na illam mecaftor fene-
rato abftulifti. ¶ Ex allatis verbis Donati difces, etiain ne fi-
ne diphthongo fcribi poffe, ex Græco v particula item affirmante:
quod ex libris optimis, & veterrimis Cicer. & Terentii confirmant
Critici non uni, ut videre eft apud Burman, ad Quintil. declam. 7.
c. 9. V. etiam Bentlej, ad Terent. Andr. prol. v. 17.
NÆENIA. V. Nenia.

[ocr errors][ocr errors][merged small][ocr errors][ocr errors]

NEVIANUS, a, um adject. ad Nævium poetam pertinens, ut Nævianus Hector, apud Cicer. Fani. 5. ep. 12. a med. h. e. qui a Nævio inducitur. Næviana fcripta apud eund. de clar. Orat. c. 15. Næviani modi, Id. 2. de Legib. c. 15. T Næviana pira laudat Coa med. & lib. 12. c. 10. item Gelf. l. 2. c. 24. lum. l. 5. c. 10. > dicta opinor a quodam Navio, qui ea primus intulerit. NEVIUS, prænomine Cnæus, natione Campanus, Poeta Latinus, Ennio aliquanto antiquior, ftipendia fecit bello Punico primo, ipfumque bellum carmine defcripfit: aliquot præterea fabulas apud populum dedit quorum omnium pauca tantum fragmenta exftant) circa A. U. DXIX. Cum ob affiduam maledicentiam & probra in principes civitatis, in vincula Romæ a Triumviris conjectus effet, co loci duas fabulas, Hariolum, & Leontem fcripfit: quibus ipfis fabulis cum delicta fua, & petulantias dictorum diluiffet, a tribunis pleb. exemptus eft. Hujus dicacitatis exemplum habes apud Gell. 1. 6. c. 8. Mortuus dicitur bello Punico altero, M. Cornelio Cethego, P. Sempronio Tuditano Coff. h. e. circa A. U. DXLVIII. quamquam Varro vitam ejus producit longius. Dicitur ipfe fibi vivens feciffe epigramma, incidendum fepulcro, plenum Campana fuperbiæ, his verfibus Mortales Immortales flere fi foret fas, Flerent dive Camenæ Nævium poetam. Itaque poftquam eft Orcino traditus thefauro, Obliti funt Romæ loquier Latina lingua. Hæc ex Cicer. in Bruto c. 15. Gell. l. 1. c. 24. lib. 3. c. 3. & lib. 17. c. ult. Tertiam ei palmam in comica facultate tribuit Vulcatius Sedigitus apud Gell. I. 15. c. 24. fcilicet poft Cæcil. Statium, & Plautum. Ejus tragœdiam Hefiona memorat Id. l. 10. c. 25.

[ocr errors]

NÆVIUS, a, um, ad Nævium vel Poetam, vel alium quemvis pertinens. Nevia filva denominata a quodam Nævio cujus domus ibi fuerat, memoratur a Fefto, a qua Nævia porta di&ta eft. V. Nevia. In ea filva morari folebant perditi homines, tefte Catone apud Fest. Unde opprobrii loco objici folebat alicui, eum a domo Nævia effe. ¶ Naviam oleam commemorat Colum. l. 12. c. 48. & lib. 5. c. 8. ¶ Navius præterea dicitur qui nævos in cute habet. Arnob. 1. 3. pag. 108. Ergo effe dicendum eft quofdam (deos) capitones, filunculos, frontones, labeones: in his alios mentones, nævios, atque naficas, &c.

NÆVULUS, li, m. diminut. a nevus . Gell. l. 12. c. 1. An tu quoque putas, naturam feminis nammarum ubera, quafi quofdam næ◄

vulos

vulos venuftiores non liberum alendorum

fed ornandi pectoris caufa dediffe? Apul. de Mundo, Minores aliæ infulæ, ut nævuli quidam, per apertas Ponti funt fparfæ regiones. NEVUS, i, in. neo, tacca, nai's ovμsdunya, corporis infigne, verruca, genitiva macula: olim gnævus, & gnæus. Feftus: Gnæus corporis infigne, & prænomen, a generando dicta effe, & ea ipfa ex Græco yiyverdue, apparet Cic. 1. de nat. Deor. c. 28. Nævus in articulo pueri delectat Alcæum. At eft corporis macula nævus. Illi tamen hoc lumen videbatur. Plin. l. 22. c. 25. ante med. Farina decocta in aceto tollit nævos. Id. 1. 28. c. 4. Nævos in facie tondere, religiofum habent multi. Horat. 1. 1. fat. 6. v. 67. Egregio infperfos reprendas corpore nævos.

NATAS. V. Nais.

[ocr errors]

NAICUS, a, um, ad Naiades pertinens. Propert. l. 2. el. 23. v. 95. Suppofita excipiens Naica dona manu. Al. rectius leg. Suppofita excipiens, Nai, caduca manu.

NAIS, idis, & Naias, iadis, in plur. Naides, & Najades, dum, f. Nis, & Nxias, Nympha fontis, vel fluminis: a voi, habito, vel a v, fluo, mano. Ovid. 14. Met. v. 326. Ille fuos Dryadas Latiis in montibus ortas Verterat in vultus: illum fontana petebant Numina, Naiades. Virg. Ecl. 6. v. 21. Egle Naiadum pulcherrima. Ovid. 5. Faft. v. 115. Nais Amalthea, Cretea nobilis Ida. Tibull. I. 3. el. 6. v. 57. Naida Bacchus amat. Stat. 1. Achill. v. 294. humeris quantum Diana relinquit Naides. Al. leg. Najades trifyllab. Sic apud eund. 1. 2. filv. 6. v. 101. Forfan Avernales alludunt undique mixta Naides. Senec. in Hippol. v. 780. te nemore abdito Cinget turba liceus, Naides improba, Formofos folita claudere fontibus. Naiades recte fcribitur, cum eft quadrifyllab. Naides rectius, ac tutius, cum triffyllab. ut adnotarunt Pier. Gronov. Heinf. & alii. T Adjective Virg. 10. Ecl. v. 10. Puellæ Naides. Ovid. 2. Faft. v. 606. Naida Juturnam vir tuus, inquit, amat. Nai in vocativo V. in voce præced. Aliquando cum Hamadryadibus confunduntur, & Nereidibus. Ovid. 4. Faft. v. 231. Naida vulneribus fuccidit in arbore factis. Illa perit. fatum Naidos arbor erat Id. 1. Met. v. 690. Inter Hamadryadas celeberrima Nonacrinas Naias una fuit. & lib. 14. v. 556. Illas virgineis exercent lufibus undas Naides æquorex.

[ocr errors]
[ocr errors]
[ocr errors]
[ocr errors]

,

,

[ocr errors]
[ocr errors]

munitum. lib. 6. c. 34. extr. Germani , quam nacti erant prædam in occulto relinquunt. Horat. in ar. Poet. v. 299. Nancifcetur enim pretium nomenque poetæ . T De rebus inanimis Plaut. Rud. 4. 3. 46. Meum quod rete atque hami nati funt, meum potiffimum eft. Cic. de Senett. c. 15. Vitis, ut fe erigat, ut fe erigat, claviculis fuis, quafi manibus, quidquid eft nacta, complectitur. Ovid. 1. Faft. v. 475. Dixerat hæc nato motus inftare, fibique, Multaque præterea tempore nacta fidem. b. e. quæ tempus & eventus vera fuiffe monftravit. Aliquando dicitur de eo qui in malum incidit. Terent. Phorm. 3. 3. 10. Si ex nuptiis tuis nihil nancifcor mali fe non incontro qualche difgrazia. Nep. in Agefil. c. ult. Ut naturam fautricem, habuerat in tribuendis animi virtutibus, fic maleficam nactus eft in corpore. Id. in Attic. c. 21. Nactus eft morbum. cadde in malattia. & Sueton. in Tito c. 10. Febrim nactus. TUt natus es, habe eft formula malum cuiquam contigiffe gauti fta bene, tuo danno. Plaut. Rud. 3. 6. 33. & Trin. 1. T Nanctus pro naftus agnofcunt plures Eruditi ex opt. MSS. apud Liv. 1. 23. c. 2. l. 24. c. 36. 1. 25. c. 30. & 1. 28. c. 31. Plaut. Pan. 5. 5. 8. Valer. Max. 1. & cap. 4. n. 6. & UIpian. Dig. lib. 48. tit. 22. leg. 7. a med. &c. NANCITOR. V. Nancio.

NAM, perciocchè, imperciocchè, yep, enim, etenim, conjunctio caufalis. In oratione primum tantum locum fortitur. Cic. Catil. 3. c. 10. Quamobrem, Quirites, celebratote illos dies cum conjugibus aç liberis veftris. Nam multi fæpe honores diis immortalibus jufti habiti funt fed profecto juftiores nunquam. T Accipitur etiam pro vero, autem, vel fimili difcretiva particula, & habet vim tranfeundi ab una re ad aliam, fimulque fubjiciendi, quod quis requirere poffet. Cic. ad Attic. 1. 9. ep. 2. Nam quod negas te dubitare, quin in magna offenfa fim apud Pompejumi, non video, &c. Id. in Top. c. 11. Nam alia quoque funt contrariorum genera: velut ea, quæ cum aliquo conferuntur, &c. V. integrum loc. T In compofitione poftponitur, ut quifnam, undenam, quandonam, &c. nterdum etiam uno aut pluribus verbis interjectis ut apud Plaut. Perf. 2. 5. 13. Quando iftæc innata eft nam tibi? Id. Bacch. 5. 1. 26. Quid tibi ex filio nam ægre eft? T Aliquando præponitur. Terent. Phorm. 5. 1. 5. Nam quæ hæc anus eft exanimata a fratre quæ egreffa eft meo? b. e. quænam Virg. 4. Georg. v. 445. Nam quis te, juvenum confidentiffime, noftras Juffit adire domos? ¶ Adhibetur in interrogationibus, & commotum loquentis animum fere fignificat Plaut. Epid. 1. 2. 29. Perdidifti omnem operam ? Ep. Nam qui perdidi? b. e. quare? Virg. En. 12. v. 637. Nam quid ago? aut quæ jam fpondet Fortuna falutem? b. e. quidnam ? Terent. Eun. 5. 2. 57. Quam tu rem a&tura, obfecro, es? Th. nam quid ita? b. e. cur ita interrogas? T Extra interrogationem interdum poft aliam vocem collocatur, ut enim non tamen in profa oratione, quod fciam. Horat. 1. 2. fat. 3. v. 20. olim nam quærere amabam, quo, &c. & verf. 41. Primun nam inquiram &c. & verf. 302. ego nam videor mihi fanus. Adde lib. 2. ep. 1. v. 186. NANCIO, is, a. 4. idem ac nancifcor, apud Vet. Gracchus apud Prifcian. 1. 10. pag. 888. Putfch. Si nanciam populi defiderium comprobabo reipubl. commoda. T Dixerunt etiam nancior Hinc in Fœdere Latino apud Feft. Pecuniam quis nancitor; habeto: & fi quid pignoris nancitor, fibi habeto. nancitor eft pro nancitur. Feftus interpretatur, nactus erit, prædatus erit. NANCISCOR, eris, nactus nantus fum, dep. 3. trovare a cafo, imbattersi in qualche cofa, Tuyxavw, forte invenio, cafu incido in τυγχάνω, aliquid a nancio. Fere ufurpatur in præterito. Cic. in Orat. c. 9. fub fin. Nactus fum etiam qui Xenophontis fimilem effe fe cuperet. Salluft. in fragm. apud Non. c. 18. n. 7. Unam epiftolam forte cum fervo nati prædatores, fcorpione in caftra mifere. Terent. Hecyr. 5. 3. 27. Unde annulum iftum nactus? TSæpe dicitur de eo, qui fortuito quidem aliquid invenit, ac præter opinionem, fed optatum tamen, quique adipifcitur, quod volebat, in rem gratam incidit, trovare per buona forte, imbattersi in cofa di fuo genio, acquiStare confeguire. Donat. ad Terent. Hecyr. 4. 4. 59. Nancifci proprie dicitur, qui paratus ad tenendum antequam poffit reperire quod teneat, ftatim, quod occurrerit, prehendit. Cic. 3. Fam. ep. 7. Pluribus verbis ad te fcribain, cum plus otii nactus ero. Id. 3. de nat. Deor. c. 36. Si aliud quippiam nati fumus fortuiti boni. & lib. 2. c. 64. Immanes beluas naucifcimur venando. Id. Fam. 13. ep. 7. Majorem fpem impetrandi nactus fum, pofteaquam, &c. Nep. in Cat. c. 2. Sorte provinciam nactus Hifpaniam citeriorem. Hirt. de B. Afric. c. 34. Naves ventum fecundum nacta ? quarto die in portum pervenerunt. Cef. 1. 5. B. Gall. c. 9. Repulfi ab equitatu fe in filvas abdiderunt, locum nacti egregie & natura &

[ocr errors]
[ocr errors]

,

[ocr errors]

,

iris.

opere

[ocr errors][merged small][ocr errors][ocr errors]

NANCTUS. V. in fine verbi Nancifcor. NANQUE, & Namque, perciocchè, yep, idem quod nam, enim, fiquidem. Caf. 1. 1. B. Gall. c. 38. Id ne accideret, magnopere præcavendum fibi Cæfar exiftimabat. namque omnium rerum, quæ ad bellum ufui erant, fumma erat in eo oppido facultas. Nep. in Milt. c. 5. Namque arbores multis locis erant ratæ, &c. Cic. 1. de Orat. c. 22. Namque quod tu non poteris, quis noftrum tam impudens eft, qui fe fcire, aut poffe poftulet? Horat. l. 1. fat. 5. v. 49. Namque pila lippis inimicum & ludere crudis fat. 6. v. 41. Namque eft ille, pater quod erat meus. ¶ Interdum uni verbo poftponitur ut enim Varr. apud Gell. 1. 3. c. 10. Is nanque numerus &c. Plin. l. 36. c. 15. a med. Vera namque confitentibus &c. & lib. 25. c. 2. Pinxere namque effigies herbarum &c. Flor. t. I. c. 5. Duodecim namque populos, &c. NANA. V. in Nanus.

[ocr errors][ocr errors][ocr errors][ocr errors]

NANS, nantis. V. in No. NANUS, i, m. nano, varos, & várvos, vox Græcæ originis, qua fignificatur homo brevi atque humili corpore paulum fupra terram exftans ut Gell. 1. 19. c. 13. definit: qui & pumilio Latine dicitur. Propert. 1. 4. el. 8. v. 41. Nanus & ipfe fuos breviter concretus in artus Jactabat truncas ad cava buxa manus. Juvenal. fat. 8. v 32. nanum cujufdam Atlanta vocamus, Ethiopem cygnum, parvam extortamque puellam Europen. Etiam Laber. in Minis hanc vocem ufurpavit: qua in re a Gellio l. 16. c. 7. reprehenditur, ut voce ufus obfoleta & fordidiore. Sed enim idem poftea loc. fup. cit. admittit, & probat: cujus judicium Propertii, & juvenalis, & aliorum auctoritas confirmat. T Nana de femella. Lamprid. in Alex. Sever. c. 34. Nanos & nanas, & moriones populo donavit THujufmodi homulos in deliciis habere mos fuit, ut colligitur ex Suet. in Tiber. cap. 61. ¶ Transfertur etiam ad animalia brevioris corporature. Helv. Cinna apud Gell. cit. 1. 19. At nunc me geniana per falita Binis rheda capit citata nanis. h. e. mulis, aut cquis. Item tefte Fefto, ad genus vafis aquarii humilis & concavi, quod vulgo vocant fitulum barbatum. Varr. 1. 4.1 de L. L. c. 25. Vas aquarium vocant futum, quo in triclinio allatam aquam infundebant: quo poftea acceffit nanus cum Græco nomine & cum Latino nomine Græca figura barbatus. Gloffe: Novos τὸ σκεῦος " barbatus. Ita hæc legit Scalig. in Varrone & Gloffis. Quod vero Feftus videtur appellationem hujus vafis transferre ad homulum non homuli ad vas, neque ipfi, neque aliis probatur: putantque verba Fefti effe a Paulo aut confufa, aut mutiiata. NAPEE, arum, f. Nero, Nymphæ faltuum, & nemorum, Dryades: : a νάπαλος faltuofus quod a vámos, & vann, faltus, filva Virg. 4. Georg. v. 535. faciles venerare Napaas. Adde Stat. 4. Theb. Diftinguit a Dryadibus Colum. nam hæ proprie in quercubus natæ: Napææ in filvis agentes, l. 10. v. 264. Manalidumque choros Dryadum, nymphafque Napaas. Sic Nemefian. Ecl. 2. v. 20. Quæ colitis filvas, Dryades, quæque antra, Napææ, Et quæ marmoreo pede, Naides, uda fecatis.

[merged small][ocr errors][ocr errors][ocr errors][merged small][ocr errors]

1. 2. c. 105. & Ammian. 1. 23. c. 6. ( al. 19.) NAPINA, æ, f. locus ubi feruntur napi. Colum. 1. 11. c. 2. a med. Napinæ, itemque rapina ficcaneis locis per hos dies fiunt. NAPURAS NECTITO, cum dixit Pontifex, funiculi ex ftramentis fiunt. Feftus. qui in Netere aliquanto plenius de hac re fic habet: Netere ligare fignificat, & eft apud plurimos auctores frequens Quin etiam in commentario facrorum ufurpatur hoc modo: Pontifex minor exftramentis napuras ne&tito, ideft funiculos facito, quibus fues adne&tantur.

[ocr errors]
[ocr errors]

NAPUS, i, m. navone, Bars, genus raporum oblongius, & exilius. Colum. 1. 2. c. 10. ad fin. Rapa campis, & locis humidis lætantur: napus devexam amat & ficcam, tenuique propiorem terram. Itaque glareofis, fabulofifque arvis melior exit: locique proprietas utriufque femen commutat namque in alio folo rapa biennio fata convertuntur in napum: in alio napus raporum accipit fpeciem. Adde Pallad. in Jul. tit. 2. Amiterninos commendant Plin. l. 18. c. 13. ad fin. & lib. 19. c. 5. & Martial. l. 13. epigr. 20. Eorum condiendorum rationem docet Colum. 1. 12. c. 54. NAR,

[ocr errors]

>

[ocr errors]

NAR, aris, m. la Neta, Naproc, fluv. Italiæ, qui oritur ex Apenni no monte in ipfo conf. Piceni & Umbria, per quam deinde fluens recipit Corvum, uti & Velinum fluv. hinc Interamnam rigans Narniam paulo infra juxta Hortam Tiberi mifcetur. Tacit. Ann. 3. c. 9. Nare mox Tiberi devectus. Virg. 7. Æn. v. 517. audiit amnis Sulphurea Nar albus aqua Cic. 4. ad Attic. ep. 15. Lacus Velinus in Narem defluit. Al. leg. in Nar, ut fit neutr. gen. ¶ Nar, Nartis, ea loca accolens. Infcript. apud Gruter. pag. 407. n. 1. Curator R. P. Nicomedenfium, Interamnatium Nartium, item Gravifcanorum .

[ocr errors]

rif. 1. 1. pag. 82. Putsch. Saucia maris. Ovid. 12. Metam. v. 253. disjectis offibus ofis, Acta retro naris, medioque infixa palato eft && lib. 3. v. 674. panda loquenti naris erat. Grat. in Cyneg. v. 172. fides & folertia naris. b. e. fagacitas in cane venatorio. Ovid. 1. de ar. am. v. 520. Inque cava nullus ftet tibi nare pilus. Perf. fat. 1. v. 3. balba de nare loqui parlar nel nafo. Tertull. I. 1. adverf. Marcion. c. 13. Narem contrahere. b. e. corrugate irridendi caufa Translate refertur ad judicium, cenfuram, fagacitatem intelligendi, irridendi acrimoniam qua ratione & nafurum hominem dicimus, & nafo fufpendere, &c. Horat. l. 1. ep. 19. v. 45. ad hæc ego naribus uti formido. Id. 1. 1. fat. 4. v. 8. Emunéta naris. V. Emunitus. & epod. 12. v. 3. obefa.V. Obefas. Perf. fat, 1. v. 41. rides & nimis uncis Naribus indulges.. Huc pertinent illa

NARBO, onis m. Narbona, Col. & Urbs Galliæ Narbonenfis, ampla, & munita olim Emporium celeberrimum in ora maris Mediterranei, apud Atacis fluv. oftia. Cognominata eft Narbo Marcius a Marcio Cof. fub quo colonia deducta eft: vel Martius, quod eo Cæfar ex Martia legione colonos deduxerit. Cic. pro Fontej. c. 1. Vellej. l. 1. c. 15. & lib. 2. c. 8. Plin. l. 3. c. 4. Pompon. Mela 1.2. c. 5. ¶ In quibufdam libris apud Sueton. in Tiber. c. 4. legitur Narbona, e. T Narbonem pulcherrimam dixit Martial. 1. 8. epigr. 72. fed urbem fubintellige.

[ocr errors][ocr errors]

NARBONENSIS fe ad Narbonem pertinens. Cic. pro Font. c. 2. Narbonenfes coloni. T Narbonenfis Gallia, una ex quatuor Galliæ partibus, a Narbone Martio dicta, a Pyrenæis montibus ad Alpes extenditur, & interno mari alluitur. Plin. l. 4. c. 17. Pompon. Mela 1. 2. c. 5.

[ocr errors]
[ocr errors]
[ocr errors]

2

[ocr errors]
[ocr errors]
[ocr errors]
[ocr errors][ocr errors]

Lucilii apud Non. c. 5. n. 24. Calpurnj fævam legem Pifoni' repren di, Eduxique animam in primoribu' naribus....e. vehementer & irate infectatus fum Afranii ibid. Apage ofis clientum animum: in naribus primoribus vix pertuli edepol. A fimilitudine dicuntur nares extreme canalium partes, per quas humor egeritur . Vitruv. I. 7. c. 4. Inter duos parietes canalis ducatur, habens nares ad locum patentem Id. l. 7. c. 10. Fit fornacula habens in laconicum nares. fpiragli foramina fumum emittentia. Vopifc. in Probo, c. 21. Ingentem parans foffam, qua, dejectis in falum naribus, loca ficcaret. Ita legit Salmaf alii aliter. Pallad. in Aug. c. 9. Puteos fodiemus & ab his foramina hinc inde patefacta, velut nares, intus agemus, qua nocens fpiritus evaporet. NARINOSUS, a, um adject. qui latis naribus eft. Lactant. 1. 5. c. 12. in fi. Cum diis fuis.narinofis relinquantur. Ita quidam Codices MSS. Alii leg. varicofis, alii cariofis, & curiofis. b

NARBONICUS, a, um ad Narbonem vel Narbonenfem Galliam
pertinens, ut Narbonica vitis, Plin. l. 14. c. 3. extr.
NARCE, es, f. vapun, torpor. Vox Græca. Plin. l. 21. c. 19. A nar-
ce narciffus dictus, non a fabulofo puero.
NARCISSINUS, a um xpucos, qui ex narciffo fit ut Oleum NARIS. V. Nares.
narciffinum, Unguentum narciffinum. Plin. l. 21. c. 19. Ex hoc flo-
re fit narciffinum oleum ad emolliendas duritias. Id. l. 13. c. I.
Narciffinum unguentum ex flore narciffo defiit componi.
NARCISSITES, æ, m. vxoxicity, gemma narciffi venis, & odore
diftincta. Plin. l. 37. c. 11.
radice carnofa

[ocr errors]
[ocr errors][ocr errors][ocr errors][ocr errors][merged small][ocr errors]

NARCISSUS, i, m. narcifo, vais νάρκισσος lilii genus, atque odora flore purpureo, folia in radice habens ad fimilitudinem foliorum arundinis, fed aliquanto craffiora: a vápn quia gravis ejus odor torporem affert Plin. l. 21. c. 5. 19. In fabulis eft puer, Cephifi amnis & Lyriopes Nymphæ filius tanta formæ præftantia, ut cum aliquando ad fontem bibiturus acceffiffet, confpectæ fuæ imaginis amore captus fit, cumque nulla potiundi amoris fpes effet, nimio defiderio contabefcens, in florem fui nominis commutatus fuerit. Ovid. 3. Metam. v. 407. & sequenrib.

NARDIFER, a, um, nardum ferens. Grat. in Cyneg. v. 314. Nardiferumque metunt Gangem . NARDĭNUS, a, um, adject. qui eft ex nardo, ut Nardinum unguentum, alio nomine foliatum cujus conficiendi rationem docet Plin.

1. 13. c. 1. fub fin. T Nardina pira dicuntur , quæ nardi odorem habent. Id. l. 15. c. 15. ¶ Nardinum vinum apud Plaut. Mil. 3. 2. 11. eft vel nardo, vel unguento nardino conditum. NARDOSTACHYON, ii, n. vpde σxus, nardi fpica, Apic. l. 7. c. 6. NARDUS, i, f. Nardum, i, n. nardo, Spigo, vpdos, frutex eft gravi & craffa radice, fed brevi ac nigra, fragilique, quamvis pingui, fitum redolente, ut cyperi, afpero fapore, folio parvo denfoque, cacuminibus in ariftas fe fe fpargentibus: unde gemina dote nardi fpicas, & folia concelebrant. Plin. l. 12. c. 12. T Eft præterea herba huic non diffimilis,quam ob id pfeudonardum vocant, folio craffiore, carnofo, angufto, colore languido in candidum vergente, frequentibus fpicis in ariftas fparfis, flofculis purpureis, gaudens petrofis locis & apricis tanta fuavitatis fragrantia ut omnes flores odoris fuavitate provocet, qua dote in veftibus inferitur. Id. ibid. T Nardus Gallica, five Celtica, herba eft, a pfeudonardi fpeciebus diverfa, folia habens longiufcula, & flavefcentia, floremque luteum. Id. ibid. Baccharis vocatur nardum rufticum, de quo, &c. Id. ibid. Horat. I. 2. od. 11. v. 16. Affyriaque nardo potamus un&ti. Uhi nardus pro unguento nardino ponitur. Sic Tiball. l. 3. el. 6. v. 63. Syrio madefa&tus tempora nardo ¶ Neutro genere præter Plin. allatum, ufurpat etiam Celf. 1. 3. c. 21. ante med. Iris, nardum crocum caffia, myrrha. Adde lib. 5. c. 3. & Colum. l. 12. c. 20.

[ocr errors][ocr errors][ocr errors][ocr errors]

NARES, ium, ibus, f. narici, nari, nafo, fives, nafi foramina, per quæ & odor, & fpiritus ducitur : a voce Græca allata, per metathefin. Lactant. de Opif. Dei, c. 11. vult, ita dici ,quia per eas fpiritus nare non definit: Feftus, quia per eas nari fumus odorum. Cic. 2. de nat. Deor. c. 56: Itemque nares, co quod omnis odor ad fupera fertur recte furfum funt.& cap. 57. ad fin. Nares, quæ femper propter neceffarias utilitates patent, contractiores habent introitus, ne quid in eas, quod noceat, poffit pervadere humoremque femper habent, ad pulverem multaque alia depellenda non inutilem. Quintil. l. 11. c. 3. circa med. Corrugare nares, & inflare, & movere, & digito inquietare, & impulfu fubito fpiritum excute& diducere fæpius & plana manu refupinare, indecorum eft. Cic. 3. Tufcul. c. 18. fub fin. Fafciculum ad nares admovere. Horat. 1. 1. ep. 5. v. 22. ne turpe toral, ne fordida mappa Corruget naId. l. 4. od. 1. v. 21. Illic plurima naribus Duces tura lib. 2. od. 15. v. 6. omnis copia narium. b. e. florum odoratorum. metonymia Virg. 1. Georg. v. 375. aut bucula cælum Sufpiciens, patulis captavit naribus auras. Colum. l. 6. c. 1. Boves naribus refimis, patulifque. Virg. 12. En. v. 114. alto fe gurgite tollunt Solis equi, lucemque elatis naribus efflant. Ovid. 7. Metam. v. 806. naribus acres Ire canes. ¶ In fingulari num. Macer apud ChaTom. III.

[merged small][merged small][ocr errors][ocr errors][ocr errors]
[ocr errors][ocr errors][merged small][ocr errors]

NARNIENSIS, fe, ad Narniam pertinens, quæ eft urbs Umbria, colonia Romanorum, ad Narem fluvium (qui & ipfe Narnia dicitur. Liv. l. 10. c. 10.) a quo nomen habet. Plin. l. 31. c. 4. Narnienfis ager. ¶ Narnienfes, ium, ejus cives. Id. l. 3. c. 14. ¶ De Narnienfi Tribu V. Arnienfis. NARRABILIS, le, raccontabile, qui narrari poteft. Ouid. 2. ex Pont. ep. 2. v. 61. Lingua file: non eft ultra narrabile quidquam. NARRATIO, onis, f. racconto, narrazione, ¿pnynors, dinynors, actus narrandi, rei gefta expofitio: item res ipfa, narrata. Cic. in Orat. c. 36. Narrationes credibiles nec hiftorico, fed prope quotidiano fermone explicatæ dilucide. Id. 2. de Orat. c. 19. Rem narrare, ita ut verifimilis narratio fit, ut aperta, ut brevis. Id. in Orat. c. 62. Si exponenda eft narratio, quæ plus dignitatis defiderat, quam doloris. Phedr. 1. & fab. 4. Plus effe in uno fæpe, quam in turba boni, Narratione pofteris tradam brevi. Sueton. in clar. Rhetor, c. I. a med. Narrationes tum breviter & preffe, tum latius & uberius explicare. De narratione oratoria V. Auft. ad Herenn. l. 1. c. 8. Cic. 1. de Invent. c. 19. l. 2. de Orat. c. 19. & 80. & in Partit. c. 9. Quintil. I. 4. c. 2. Martian. Capell. I. 5. pog.180, & Priscian. de præexercitam. rbet. pag. 1331. Putsch.

[merged small][ocr errors][ocr errors]

NARRATIVE, adverb. narrando. Donat. in argum. Andr. Ut a noviffimis rebus incipiens, initium Fabulæ narrative reddat spectatoribus. æ f. breve racconto, διηγημά του, brevis narratio. Quintil. 1. 1. c. 10. ( al. 15.) Narratiunculas a poetis celebratas tractare. Adde Plin. l. 6. ep. 33. a med. NARRATOR, oris, m. raccontatore, narratore, pynn's, qui narrat. Cic. 2. de Orat. c. 54. Natura fingit homines, & creat imitatores & narratores facetos. & cap. 12. extr. Non exornatores rerum fed tantummodo narratores.

[ocr errors][ocr errors]

NARRĀTUS, us m. racconto narratio. Ovid. 5. Metam. v. 498. Mota loco cur fim, tantique per æquoris undas Advehar Ortygiam, veniet narratibus hora Tempeftiva meis. NARRĀTUS, a, um, raccontato detto, Sinyndes, expofitus, narrato, > explicatus, dictus. Horat. l. 2. fat. 5. v. 1. Hoc quoque, Tirefia præter narrata, petenti Refponde. Plin. l. 6. c. 23. ante med. Circumvectus in mediterranea Perfidis narrata proxime a Juba. Id. 1. 8. c. 15. Belua nunquam vifa in hoc orbe, multis tamen narrata. b. e. a multis.& 11. c. 52. Frivola hæc, ut reor, & vulgo tamen narrata. & cap. 37. sect. 79. Hard. In ventre hirundinum pullis lapilli, qui chelidonii vocantur, magicis. narrati artibus, reperiuntur. Id. 1. 5. c. 1. Nec præter oleaftros aliud exftat ex nar

[merged small][ocr errors][ocr errors][merged small]

NARRO, as, avi, atum, a. 1. dire, raccontare διηγεομαι, dico, expono, recito, rem geftam fermone explico. Videtur effe a gnaruris Ab eo enim factum fuit gnaruro, , gnarus. quod in Vet. Gloff. legitur: & inde narro V. alia huc pertinentia apud Voff. in Etymol. in voce Gnari. Cic. Fam. 9. ep. 6. extr. Ego tibi ea narro quæ tu melius fcis, quam ipfe, qui narro. & lib. 3. ep. 1. Si refpubl. tibi narrare poffet, quomodo fe fe haberet. & ibid. Jucunda mihi ejus oratio fuit, cum de animo tuo de fermonibus, quos de me haberes quotidie, mihi narraret. & lib. 6. ep. 1. ad fin. Mihi Philargyrus tuus fideliffimo animo narravit, te interdum follicitum effe vehementius. Terent. Hecgr. 1. 2. 70. Narratque ut virgo integra etiam tum fiet. Id. Adelph. 2. 6. 3. Ut res gefta eft, narrabo ordine. & 4. 1. 20. Narrare virtutes alicujus. Plin. l. 6. c. 22. Percontanti narravit Romanos & Cæfarem. diede contezza de' Romani, &c. Id. init. l. 20. Narrabimus homini cibos fuos. h. e. oftendemus, explicabimus. Plaut. Perf. 4. 3. 29. Quid iftæc tabellæ narrant? Martial. 1. 3. epigr. 87. Rumor narrat. Cic. Fam. 2. ep. 10. T a med.

1

[ocr errors]

a med. Quo loco Clitarchus tibi narravit, Darium ab Alexandro efNarfe fuperatum. b. e. Clitarchus in hiftoria fua à te lecta. rari, in fermone omnium effe, fabulam fieri. Quintil. declam. 14. fub fin. Rideor ubique, narror oftendor . Martial. . 12. epigr. 52. Dulcis in Elyfio narraris fabula campo. T Male, bene narrare, triftem, bonum nuntium afferre, dar trifta, buona nuova. Cic. Attic. l. 16. ep. 14. Male narras de Nepotis filio. & lib. 13. ep. 33. Othonem quod fperas poffe vinci, fane bene narras. T Pro dicere, loqui, dire, parlare parlare. Horat. I. 2. Jat. 7. v. 4. libertate Decembri Quando ita majores voluerunt) utere, narra. Terent. Andr. 2. 2. 30. Non opinor, Dave. Da. opinor, narras? non recte accipis certa res eft. Plaut. Poen. 5. 2. 67. Narra, quid eft? quid ait? Terent. Andr. 3. 1. 19. Ego quid narres nefcio. Id. Phorm. 2. 3. 54. Filium narras mihi cujus de ftultitia &c. Adde Phadr. 1. 3. fab. 17. v. 8. Narro tibi, vere loquor, verum tibi dico, ti dico il vero, ti parlo finceramente. Cic. Attic. 1. 2. ep. 11. Narro tibi: plane relegatus mihi videor, poftea quam in Formiano fum. Adde lib. 15. ep. 16. 21. ) & ep. 7. Narra mihi: reges Armeniæ patricios falutare non folent? dimmi il vero. Petron. in Satyr. c. 129. Narrabo tibi adolefcens paralyfin cave. ti parlerd da fenno. ¶ Narratur, fertur, dicitur, fi racconta, fi dice. Horat. l. 1. ep. 2. v. 6. propter Paridis narratur amorem Græcia Barbaria lento collifa duello. Martial. I. 3. epigr. 9. Verficulos in me narratur fcribere Cinna. Ovid. Heroid. ep. 6. v. 19. Barbara narratur veniffe venefica tecum. ¶ Narrant dicunt ferunt. Plin. 1. 2. c. 47. a med. Narrant, & in Ponto Cacian in fe trahere nubes. Adde caput 106. & lib. 32. c. 7. ante med. T Pro difputare, differere, difcorrere. Propert. l. 2. el. 1. v. 43. Navita de ventis, de tauris narrat arator.

[ocr errors]
[ocr errors]

NARTHECIA, æ, f. xnx/u, fpecies ferulæ humilioris, quæ ad juftam altitudinem narthecis non affurgit, folia habens maxima ut a fruticis quæque terræ proxima. Dicta videtur per diminutionem humilitate. Quare etiam a quibufdam ferula minor, & ab aliis ferulago appellatur. Plin. l. 13..c. 22. de ferula. Duo ejus funt genera; nartheca Græci vocant affurgentem in altitudinem nartheciam vero femper humilem.

NARTHECIUM, ii, n. vxpxov, repofitorium medicamentorum, vafculum, in quo reponebant medicamenta a voip, ferulá. Primo enim narthecia appellata funt vafa medicamentaria, que ex narthece conficiebantur, quia narthecis lignum ad medicamenta affervanda accommodatiffimum eft, quippe cum ejus caulis medulla exempta fit vacuus, poftea vero quævis vafa in hunc ufum comparata, quamvis ex ferula confecta non effent, hoc nomine dici cœperunt. Cic. 2. Fin. c. 7. extr. Jam doloris medicamenta illa Epicurea tanquam de marthecio promant. Martial. . 14. epigr. 78. cujus lemma Narthecium. Artis ebur medica narthecia cernis habere Munera , quæ cuperet Pactius effe fua. NARTHEX, écis, f. rap, arbufcula, al. ferula, lignum foris corticis loco habens, intus ligni loco fungofam medullam. Plin. l. 13.

c. 22.

nere

[ocr errors]
[ocr errors]

NARYCIUS, a, um, ad Naryciam, feu Narycium pertinens, quæ cft urbs Græciæ, in Baotia, ad Locros populos pertinens, qui cum in Italiam tranfmigraffent, & Locros in Magna Græcia condidiffent Narycii di&ti funt. Circa hos laudatiffima pix fiebat. Virg. 3. En. v. 399. Hic & Narycii pofuerunt moenia Locri. Id. 2. Georg. v. 438. Naryciæque picis lucos. Narycia, e, ipfa urbs Locri . Ovid. Metam. 15. v. 705. Romechiumque legit, Caulonaque, Naryciamque. Al. leg. Naryciumque. T Narycius beros apud eund. 1. 14. v. 468. eft Ajax Oilei filius, quo duce Locri in Italiam veNarycius etiam ab eod. 1. 8. v. 312. dicitur Lelex Locrenfium rex. V. Leleges. NASAMONES, um, m. Neraus, pop. Libya in Africa ad Syrtim magnam. Item alii in Marmarica, Garamantibus finitimi, quorum regio Nafamonitis. Plin. lib. 5. c. 5. & lib. 7. c. 2. & lib. 13. ¶ De Nafamonibus Libyæ populis Lucan. 1. 9. v. 443. toto commercia mundo Naufragiis Nafamones habent: quia fcil. miferos fpoliant, quatcumque in Syrtibus naufragium patiuntur In fing. numero Id. ibid. v. 439. Quas (herbas) Nafamon gens dura, legit, qui proxima Ponto Nudus rura tenet, quem mundi barbara damnis Syrtis alit. Sil. 1. 6. v. 44. Exanimum Nafamona Tyren fuper ipfe jacebat. NASAMONIACUS adje&t. Nafamonius. Sil. l. 16. v. 630. tum tende remotos In Garamantas iter, Nafamoniacofque triumphos Molire. Adde Ovid. Met. 5. v. 129. ¶ Item univerfim Africanus. Stat. 1. 4. filv. 6. v. 75. Mox Nafamoniaco decus admirabile regi Poffeffum. h. e. Annibali.

C. 17.

a, um, ,

[ocr errors]
[ocr errors]

NASAMONIAS, adis, f. Nafamonia. Sil. 1. 2. v. 117. Oppofito procul infidiis Nafamonias Harpe Corpore, præripuit lethum. Al. aliter leg. NASAMONITES, æ, m. Tas, gemma fanguinea, nigricantivomitas, bus venis. Plin. l. 37. c. 10. NASAMONIUS, a, um, adject. ad Nafamones pertinens, Afer, Libycus. Stat. 1.2. filv. ult. v. 93. Sic natum Nafamonii Tonantis Angufto Babylon premit fepulcro. b. e. Alexandrum, qui fe filium Jovis Ammonis credi volebat. Nafanionium dicit, quia Jovis Ammonis templum in Africa fuit. Sidon. carm. 9. v. 257. Et vinctum Nafamonium Jugurtham.

NASCENDUS, a um,

[ocr errors]

particip. a nafcor, nafciturus. Gell. l. 3. c. 10. Ad homines quoque nafcendos vim numeri hujus pertinere ait. agli uomini, che hanno da nafcere.

NASCENS, entis, nafcente, qui nafcitur. Virg. Ed. 4. v. 8. Nafcenti puero fave, Lucina. & Ecl. 3. v. 92. humi nafcentia fraga. Id. 3.

Georg. v. 389. ne maculis infufcet vellera pullis Nafcentum. b.. fetus. de nafcenti. & lib. 1. v. 441. Sol ubi nafcentem maculis va riaverit ortum. b. e. cum oriens faciem habuerit maculofam. Hort. 1. 3. od. 23. v. 2. Nafcens Luna. l forger della Luna. T Trans late dicitur de rebus quibufcumque recens ortis. Cic. 1. Catil. c. penult. Conjuratio nafcens. Id. in Bruto c. 7. Non nafcentibus Athenis, fed jam adultis. Colum. l. 11. c. 3. ante med. Nafcens annus. b. e. vernum tempus. Horat. 1. 2. fat. 4. v. 3o. nafcentes implent conchylia lunæ. b. e. novæ, & crefcentes. Flor. l. 2. c. 6. ad fin. In ipfas nafcentis Italiæ fauces. h. e. Alpes, ubi Italia in cipit, NASCENTIA, æ, f. yéverte, nativitas, nafcimento. Vitruv. 1. 9. c. 7. a med. Non e nafcentia, fed ex conceptione Genethliologia n tiones explicatas reliquit. NASCIBILIS, le, adject. qui nafci poteft. Tertull. 1. 3. adverf. Mar. cion. c. 19. ad fin. Mortalem negat, quem nafcibilem profitetur. Adde cap. 11.

&

NASCOR, fceris, natus fum, dep. 3. nafcere, venir alla luce, fpunte, ovoμal, yigroman, orior, in vitam venio, in lucem edor. Volunt effe a yeva, unde yendon. Eft etiam cui placet a nancifcor duce. re per fyncopen, quafi vitam adipifcor. Cic. in Orat. c. 3. Ideas Plato gigni negat, & ait femper effe: cetera nafci, occidere, fluere. Terent. Andr. 3. 2. 6. Scitus puer eft natus Pamphilo. Cic. 1. Tufcul. c. 5. Quoniam mortui miferi funt, in miferiam nafcimur fempiternam. Id. pro Rofc. Amer. c. 16. Si tibi fortuna non dedit, ut patre certo nafcerere. Virg. 3. n. v. 98. Et nati natorum, qui nafcentur ab illis. 1. 1. v. 290. Nafcetur pulcra Trojanus origine Cæfar. Terent. Heaut. 5. 4. 7. Ita mihi atque huic fis fuperftes, ut ex me atque hoc natus es. Ovid. Metam. 11. v. 312. Alipedis de ftirpe dei verfuta propago Nafcitur Autolycus. Plin. I. 10. c. 53. a med. Aves omnes in pedes nafcuntur, contra quam reliqua animalia. Virg. 2. Georg. v. 110. Fluminibus falices, craffif que paludibus alni Nafcuntur. Horat. I. 2. od. 20. v. II. nafcunturque leves Per digitos, humerofque plumæ. T Translate dicitur de mineralibus, lapillis, fluminibus, de ftellis orientibus, de ventis furgentibus, &c. Caf. 1.5. B. Gall. c. 12. Nafcitur ibi plumbum album in mediterraneis regionibus. Plin. 1. 36. c. 8. Onyx nafcitur circa Thebas Egyptias. Id. 1. 6. c. 18. Ganges in Scythicis montibus nafcitur. . 36. c. 26. Ex palude nafcitur amuis. Horat. l. 3. od. 23. Cælo fupinas fi tuleris manus nafcente luna. Virg. 8. Ecl. v. 17. Nafcere, præque diem veniens age Lucifer, almum. 1. Georg. v. 434. Totus & ille dies, & qui nafcentur ab illo. verran dopo. & lib. 3. v. 278. unde nigerrimus Aufter nafcitur. Cef. 1. 2. B. Gall. c. 18. Ab eo flumine collis nafcebatur. cominciava, forgeva. Petron. in fragm. Tragur. c. 38. Burm. Parum illi bona lana nafcebatur: arietes a Tarento emit. Mel Atticum ut domi nafceretur, apes ab Athenis juffit afferri. T Translate eft etiam initium ducere, proficifci, provenire. Cic. 16. Fam. ep. 22. Scribes ad me, ut mihi nafcatur epiftolæ argumentum. Virg. 3. n. v. 44. major rerum mihi nafcitur ordo. Hirt. 1. 8. B. Gall. c. 48. Poftulatio ab jufto timore nafcitur. Cic. a. Offic. c. 5. Nulla tam deteftabilis peftis eft, quæ non homini ab homine nafcatur. Carull. carmi. 63. de nupt. Pel. & Thet. v. 188. Querela veræ nafcuntur pectore ab imo. T Pro exfurgere, exfiftere, erumpere, Sil. 1.3. v. 530. de fcandentib. Alpes. ardua fupra Se fe aperit feffis, & nafcitur altera moles. Nafcentia templa Martial. I. 6. epigr. 4. funt recens exftructa, nova. TParticip. nafciturus. Pallad. in Jun. c. 7. ad fin. Ubi fignum nafcituri regis (apum) inveneris. Nafcens, & Natus V. fuis locis. Natu fupinum. Plin. l. 6. c. 33. Cupreffus natu morofa. difficile da nafcere. Natu major, &c. V. Natu. Nafcere in infinito pro nafci, a nafco, is, quidam confirmant verbis Catonis R. R. c. 151. extr. men nafcere cœpit. Sed ea lectio certa non eft. NASICA, æ, m. & f. qui nafo eft acuto, fubtili, & contracto. Arnob. . 6. pag. 196. Poteft fieri, ut barbatus in cælo fit, qui effe a vobis effingitur levis: difplofas ut geftitet nares, quem vos effe facitis, figuratifque naficam. Adde lib. 3. pag. 108. T Ita cognominatus fuit P. ille Cornelius Scipio, qui adolefcens nondum Quæftorius, in tota civitate vir bonorum optimus judicatus eft, juf fufque obviam ire figno Matris Idææ excipiendo, & Romam deducendo. V. Liv. l. 24. c. 14. Quanta fuerit fiducia fui, quantaque apud omnes cives auctoritate, fatis argumento eft quod narrat Valer. Max. 1. 3. c. 7. n. 3. V.

[ocr errors]

Ubi ger

NASIDIANUS, a, um, ad Nafidium pertinens, quod eft nomen propr. R. hominis. Cef. l. 2. B. Civ. c. 7. Nafidiana naves. b. c. quæ ducem L. Nafidium habebant.

1

NASITERNA, æ, f. fecchia, brocca, urna, annaffiatojo, opis, t genus vafis aquarii anfati & patentis, quale eft, quo equi perfundi folent. Plautus in Bacchid. Ecquis evocat cum nafiterna, & cum aqua iftum impuriffimum? Et in Nervolaria. Ecquis effert nafiternam cum aqua fine fuffragio? Et Cato in Q. Sulpiciunt. Quotiens vidi trulleos, nafiternas, pertufos aquales, matellas fine anfis. Hæc Feftus, qui naffiterna fcribit duplici SS. Alii unico, quia a ternis nafis, feu anfis, vel potius tubulis exftantibus, per quos liquor effunditur, dictam putant. Caro R. R. c. 11. in inftrumento vinez enumerat amphoram, naffiternam, pelvim, matellionem, trulleum, &c. Adde Varron. apud Non. c. 15. n. 25. Quod autem affert Feft. ex Nervolaria Plauti, habetur Stich. 2. 2. 28. hoc modo: Ecquis huc effert nafiternam cum aqua?. Ge. fine fuffragio populi tamen ædilitatem hic quidem gerit. T In alláto Caron. loco eft qui legit amp oram naffiternam, fine nota diftinétionis, ut saffitetnam fit adjectivum quod fane abfurdum non videtur.

[merged small][ocr errors]

NASITERNATUS, a, um, nafterna inftructus. Calpurn. apud Fulgent. in expofit. ferm. antiq. Ubi tu nafiternatus aquain petas. NASO, onis, m. cognomen P. Ovidii, a nafi magnitudine, ut Fronto a fronte, Capito a capite, &c.

[ocr errors]

NASSA, æ, f. nassa, núptos, vel nup, pifcatorii vafis genus, quo cum intravit pifcis, exire non poteft. Ita Feftus. Sil. 1. 5. v. 47. vitreas folers pifcator ad undas, Ore levem patulo texens de vimine naffam, Cautius interiora ligat, mediamque per alvum, Senfim faftigans, compreffa cacumina netit: Ac fraude aratati remeare foraminis arcet Introitu facilem, quem traxit ab æquore pifcem Plin. l. 9. c. 37. Capiuntur purpuræ parvulis, rarifque textu veluti naffis in alto jais. & cap. 30. Polypus mire expetens odorem falfamentorum : qua de caufa & naffis illinuntur. Id. 1. 21. c. 18. Junci ufus ad naffas marinas. Id. l. 32. c. a. Scarus inclufus naffis non fronte erumpit, nec infeftis viminibus caput inferit, fed averfus,

&c. ¶ Translate Plaut. Mil. 2. 6. 98. Nunquam hercle ex ifta naffa ego hodie efcam petam. ( Unde proverb. e naffa efcam petere. b. e. utilitatem inde quærere, ubi majus periculum eft. ) Cic. Attic. l. 15. ep. 2. Ex hac naffa (al. naxa) exire conftitui non ad fugam, fed ad fpem mortis melioris. NASSITERNA. V. Nafterna.

>

Lucil. apud Non. c. 3. n. 146. Queis oculi non funt, neque nafum. Id. ibid. Nafum rectius nunc homini eft. Plaut. 4. 6. 40. Nam odore nafum fentiat, fi intus fiet. & Amph. 1. 1. 288. Oculi, nafum dens, labra. Adde Curcul. 1. 2. 18. & Men. 1. 2. 57.0mm NASŪTE, adverb. Senec. 1. 5. de benef. c. 6. ad fin. Maluit illi nafute negare, quam contumaciter ac fuperbe. b. e. aftute. Eft qui leg. vafre, invito Lipfio. V. vocem fequent. NASUTUS, a, um, nafuto, super, mipires, magnum habens nafum Horat. 1. 1. fat. 2. v. 93. Depygis, nafuta, brevi latere, ac pede longo eft. Translate eft fagax, acutus in deprehendendis aliorum vitiis, irrifor, dicax. Martial. 1. 12. epigr. 37. in fcurram ineptum. Nafutus nimium cupis videri: Nafutum volo, nolo polypofum. & lib.13. epigr. 2. in detra&torem. Nafutus fis ufque licet, fis denique nafus. Id. 1. 2. epigr. 54. Nil nafutius hac, maligniufque eft. Senec. fuafor. ult. a med. Ceftius homo nafutiffimus, diffimulavit exaudiviffe, &c. T In illo Phedri l. 4. fab.6. Tu qui nafute fcripta deftringis mea: nafute poteft effe adverbium, acremente dacemente, acerbomente

NATA, & V. Natus.

mor

NATABILIS, le, idem quod natatilis. Coripp. l. 4. v. 43. Cedrus olens, folidum, nunquamque natabile robur.

NASTURTIUM, ii, n. nafturzio, napao, herba hortenfis, ita di-NATABULUM. V. Medicabulum. Eta, quod nafum torqueat, ut ait Varr. apud Non. c. 1. n. 41. eft enim acerrimi odoris, & cauftica vi præditum: Venerem inhibet torporem excitat, animum exacuit. Habet etiam vim contra ferpentes, maxime fi uftum fit. Plin. l. 19. c. 8. a med. Nasturtium nomen accepit a narium tormento: & inde vigoris fignificatio proverbio id vocabulum ufurpavit, veluti torporem excitantis. ( Adde lib. 20. c. 13. ) Aut. Moreti, v. 84. Quæque trahunt acri vultus nafturtia morfu. Cólum. I. 10. v. 230. parvo difcrimine fulci Spargantur cæcis nafturtia dira colubris. Cic. 5. Tufcul. c. 34. Perfas negat Xenophon ad panem adhibere quidquam, præter nafturtium T Proverb. quod innuit Plin. loc. cit. Græce eft nádœuo, die, nafturtium comede, dictum in focordem, ignavum, hebetem. T Scri bitur & nafturcium.

torto.

NASUS, fi, m. & Nafum, si, n. nafo, jiv, uUxTp, prominens membrum in facie hominis, inter utrumque oculum, gemino foramine unde fpiritus, ore claufo, ducitur & emittitur, & odorum vis fentitur. Cic. 2. de nat. Deor. c. 57. Nafus ita locatus eft, ut quafi murus oculis interjectus effe videatur. Plin. l. 11. c. 37. Sect. $9. Hard. Altior homini tantum, quem novi mores fubdolæ irrifioni dicavere, nafus. Non alii animalium nares eminent. Avibus, ferpentibus, pifcibus foramina tantum ad olfactus, fine naribus. Et hinc cognomina Simorum, Silonum. Martial. I. 7. epigr. 36. exprimere rorantem frigore nafum. b. e. ftiria fuentem emungere. ibid. Turpis ab invifo pendebat ftiria nafo. & lib. 11. epigr. 99. congelati gutta nafi. Juvenal. fat. 10. v. 199. madidique infantia nafi b. e. mucus & pituita defluens nafo fenum, non fecus atque infantium. Contra Id. fat. 6. v. 147. ficco venit altera nafo. Senec. 1.3. de Ira, c. 22.4 med. Collifus nafus. fchiacciato. Terent. Heaut. fub fin. aduncus. aquilino. Plaut. Capt. 3. 4. 115. acutus. Martial. 1. 2. epigr. 11. indecens. Horat. in ar. Poer. v. 36. pravus Catull. carm. 68. ad Ruf. naforum peftem vocat tetrum odorem alarum, qui caper & hircus vocatur. Perf. fat. 3. v. 87. Ingeminat tremulos nafo crifpante cachinnos. Juvenal. fat. 1. v. 57. ad calicem vigilanti ftertere nafo. b. e. ftertere quidem, fed fomnum fimulando. Plaut. Mil. 3.2. 9. Nafo clamare magnum. b. e. vehementer ftertere. Id. Men. 1. 3. 12. Abripere alicui nafum mordicus. Id. Capt. 4. 2.37. nafo exhibere moleftiam. fcil. tetros odores admovendo. Horat. l. 2. fat. 2. v. 89. Rancidum aprum antiqui laudabant, non quia nafus Illis nullus erat, &c. odorato T Translate dicitur fedes iræ, & bilis, quia iratis cum contractione vultus rugat & nafus. Plaut. in fuppof. Amph. fcena, Dii voftram fid. verf. 42. Fames & mora bilem in nafum conciunt. fan venir la muffa al nafo. Perf. fat. 5. v. 91. Difce, fed ira cadat nafo, rugofaque fanna. Martial. I. 6. epigr. 64. fub fin. rabido nec perditus ore Fumantem nafum vivi tentaveris urfi. T Refertur etiam ad fagacitatem, acrimoniam in deprehendendis aliorum vitiis, & acri irrifione, falfaque dicacitate infectandis: ducta metaphora a fagacitate canum, abftrufa quæque olfactu inquirentium. Horat. 1. 1. fat. 6. 5. nafo fufpendis adunco Ignotos, ut me libertino patre natum. motteggi, pungi, uvnτnpilas. qua ratione & Perf. fat. 1. v. 118. locutus eft. Plin. in præfat. Hift. nat. ante med. Lucilius, qui primus condidit ftili nafum. h. e. fatyram. Martial. l. 1. epigr. 42. fub fin. Non cuicumque datum eft habere nafum. & epigr. 4. Et pueri nafum rhinocerotis habent. & lib. 5. epigr. 20. tacito rides Germanice, nafo. Senec. fuafor. 1. ante med. Et bene illis cefferat fi nafus Atticus ibi fubftitiffet. b. e. adulatoria irrifio , μυκτηρισμός . Idem adulandi fenfus eft etiam in illo Horat. 1. 2. fat. 8. v. 64. Balatro fufpendens omnia nafo, &c. ut fequentia indicant. Tertull. de Pudic. c. 2. Deus nafo non deridetur adulantium fcilicet bonitati ejus. TA fimilitudine dicitur de anfa vafis, vel de roftro, unde liquor e vafe effunditur. V. Nafiterna. Juvenal. fat. 5. v. 46. Tu Beneventani futoris nomen habentem Siccabis calicem naforum quatuor, ac jam Quaffatum, & rupto pofcentem fulphura vitro Beneventanus futor eft ille Vatinius, a quo Vatinii calices di&i funt qui hujufmodi nafis inftructi erant: de quibus Martial. . 14. epigr. 96. Vilia futoris calicem monumenta Vatinj Accipe: fed nafus longior ille fuit. b. e. habet quidem calix hic nafos fuos: fed longior fuit nafus Vatinio artifici, five quod fuit nafutiffimus five quod valde irrifor fuit, & maledicus. Dicitur enim a Tacit. 15. Annal. c. 34. facetiis fcurrilibus abundaffe. Neutro genere

Tom. III.

[ocr errors]

commemorat.

NATALIS, le, adje&. natale, natalizio, natio, yevos, ad nativitatem pertinens. Cic. 9. Attic. ep. 4. Natali die tuo fcripfifti epiftolam ad me plenam confilii. Id. pro Flacc. c. 40. extr. Quem ego diem vere natalem hujus urbis appellare poffun. Horat. 1. 2. ep. 2. v. 187. Scit Genius, natale comes qui temperat aftrum. Ovid. in Ibin, v. 219. Natalis lux. Id. 6. Faft. v. 797. Natale tempus. Horat. l. 2., cd. 17. v. 18. hora. Ovid. 2. ex Pont. ep. 9. v. 78. humus. la patria. Sic Id. ibid. l. 1. ep. 3. v. 35. Natale folum. 4. Faft. v. 685. Pelignos, natalia rura, petebam. Val. Flacc. 1. 3. v. 321. Natalis domus. Horat. l. 1. od. 21. v. 10. Delos natalis Apollinis. Manil. lib. 3. v. 613. Natalis morbus. h.e. nafcendo contractus. Tibull. I. 4. el. 6. v. 1. Natalis Juno. b.e. quæ præeft feminis nafcentibus, quæ & Lucina. Sic Id. eleg. præced, extr. Natalem vocat Genium, qui nativitatis virorum præfes eft. TNatalem diem reditus fui Cic. I. 3. ad Attic. ep. 20. vocat eum diem, quo die ab exfilio in patriam fuit revocatus. eft enim civilis mors exfilium: & exfilii finis nova quædam nativitas. T Item nativus, congenitus, infitus, ipfa nativitate contractus, nativo, naturale, innato. Colum. I. 3. c. 7. Vites natali & ingenita fterilitate laborantes. Val. Flacc. l. 6. v. 61. cui candidus olim Crinis ineft Natale decus. Natalis, abfolute, dies, quo die quis nafcitur, giorno natalizie, Tysvérix. Cic. Attic. 1. 7. ep. s. Ad urbem (veni) tertio Non. natali meo. Horat. l. 2. ep. 2. v. 210. Natales grate numeras. Juvenal. fat. 5. v. 36. Quale coronati Thrafea Helvidiufque bibebant, Brutorum & Cafsj natalibus. Virg. Ecl. 3. v.76. Phyllida mitte mihi, meus eft natalis, Iola. Ovid. Heroid. ep. 15. v. 61. Sex mihi natales ierant. Marcell. Dig. lib. 23. tit. 1. leg. 22. & Ulpian. lib. 4. tit. 4. leg. 3. Die natalis fui. THunc diem celebrabant facrificiis, viri quidem Genio, feminæ Junoni : item conviviis, & munera ab amicis accipiebant. Teftimonia paffim occurunt. De muneribus lepidum eft epigr. 64. Martial. lib. 8. V. etiam Ovid. lib. 3. Trift. eleg. 13. & 1. 5. eleg. 5. ubi ritus celebrandi Natalis Natalem alicui eripere, h. e. facultatem nafcendi. Lucan. l. 7. v. 390. gentes Mars ifte futuras Obruet, & populos ævi venientis in orbem, Erepto natale, feret. Natales funt ipfa nativitas, item conditio generis, origo familiæ, nobilitas, vel ignobilitas, condizione, fangue, parentado, natali, yéros. Tacit. 2. Hift. c. 86. Cornelius Fufcus, vigens ætate, claris natalibus. Juvenal. fat. 8. v. 231. Quis, Catilina, tuis natalibus, atque Cethegi Inveniet quicquam fublimius? Plin. l. 10. ep. 3. 7. Natalium fplendor. Tacit. 1. Hift. c. 49. claritas. & lib. 11. Ann. c. 21. dedecus. T Natalibus fuis reftitui dicebantur libertini homines, five fervi nati effent, five non, qui Principis beneficio ad ingenuitatis ftatum reftituebantur, perinde ac fi nunquam fervi fuiffent. Dicebatur autem natalibus fuis, ut ait Marcell. Dig. lib. 40. tit. 11. qui eft de natalibus reftituendis, leg. 2. hoc eft in illo originis ftatu, in quo omnes homines initio fuerunt: es tās tadıyyevarlas dinator. Plin. i. 10. ep. 77. Poftulantibus quibufdam, ut de agnofcendis liberis, reftituendifque natalibus ipfe cognofcerem. Ulpian. lib. 38. tit. 2. leg. 3. Libertus natalibus redditus. T Translate natalis dicitur de rebus inanimis. Plin. l. 37. c. 4. Adamanti pallor argenti, & in auro non nifi excellentiffimo natales. b. e. ro, feu aurariis metallis gignitur. Tertull. de Patient. c. 5. Natales impatientia in ipfo diabolo deprehendo. b. e. originem, initium. Id. l. 1. adverf. Marcion. c. 10. A Pentateucho natales agnitionis fupputabuntur. T Natalem arborum dicit Plin. l. 17. c. 10. ad fin. ipfum femen, ex quo arbor gignitur. T Natalium periti apud Senecam 1. 2. quæft. nat. c. 32. a med. funt genethliaci aftrologi giudiziarii . NATALITIUS, & Natalicius, a, um, natalizio, yereddezzos, ad natalem diem pertinens, natalis. Cic. 2. de Divin. c. 42. Qui hæc Chaldæorum natalitia prædi&ta defendunt. & cap. 43. Natalitia fidera. Martial. I. 7. epigr. 85. Natalitiæ dapes. Juvenal. fat. 11. v. 84. Et natalitium cognatis ponere lardum. h. e. natalitio convivio fervatum, quando delicatioribus cibis menfa inftruebatur: Vel antiquum & rancidum, quafi eo anno conditum fale, quo dominus natus eft. Sic Petron. in Satyr. c. 136. Dum coæquale natalium fuorum finciput in carnarium furca reponit. Perf. fat. 1. v. 16. Et natalitia tandem cum fardonyche albus. b. e. dono data natali die : vel natali die geftata. ¶ Natalitia, orum, celebritas, convivium T 2

[ocr errors]

in au

munera

« НазадПродовжити »