Зображення сторінки
PDF
ePub
[blocks in formation]

quor.

STERNÜMENTUM, i, n. 2. starnuto, nτappòs, sternutatio: a sternuo, ut sternutamentum a sternuto. Plin. 2. 7. 5. Parva dictu, in auguriis sternumenta, et offensiones pedum. Id. 28. 2. 5. Sternumento revocari ferculum, mensamve. Id. 25. 5. 21. Farina eorum sternumentum facit. Id. 32, 3. 13, Sternumenta olfactu movent castorea. Id. 28. 6. 15. Sternumenta pinna gravedinem emendant. et mox. Emendare sternumenta et singultum. Gell. 12. 5. ad fin. Sternumentis quati. Alii leg. sternutamentis et hic, et apud Plin. 2. Metonymice est res, quæ sternumentum movet, starnutatorio. Cels. 6. 7. n. 9. Sternumenta quoque admota id commode elidunt. Hic Cels. loquitur de pulice aliove animali in aurem ingresso, et per sternumentum ejiciendo. Plin. 25. 11. 86. Fit et ex callitriche sternumentum. et ibid. 13. 109. Radix ranunculi sicca concisa sternumentum est. Alii leg. sternutamentum.

STERNŬO, is, ui, n. 3. starnutire, starnutare, îτaiw, aτáрvʊpat, flatum e pectore impetu emitto, septo transverso impellente, cum concussione capitis. Plin. 2. 40. 40. Adorare aliquem, cum sternuerit. Id. 28, 6. 15 Senes laboriosius sternuere. Id. 19. 3. 15. Sternuente capra. 2. Translate. Ovid. 19. Heroid. 151. Sternuit et lumen (posito nam scribimus illo), Sternuit, et nobis prospera signa dedit. scintillando fe strepito. 3. Sternuere omen, sternuendo omen dare. Propert. 2. 2. 33. Num tibi nascenti primis, mea vita, diebus Aureus argutum sternuit omen Amor? (Macrob. de differ. et societ. Græci et Lat. serm. cap. de frequentat. legit: Candidus augustum, etc. Est etiam qui stertuit reponit.) Catull. 45. 17. Hoc ut dixit, Amor sinistra, ut ante, Dextram sternuit approbationem. 4. Particip. Sternuens §. 1.

STERNŪTAMENTUM, i, n. 2. starnuto, Traquos, sternutatio: a sternuto. Cic. 2. Divin. 3g. ad fin. Pedis offensio nobis, et abru ptio corrigiæ, et sternutamenta erunt observanda. Plin. 28. 2. 5. Cur sternutamentis salutamus? quod etiam Tiberium Cæsarem, tristissimum (ut constat) hominem, in vehiculo exegisse tradunt. Id. 21. 22. 93. (et Cels. 8. 9.) Amaracum aridum sternutamenta maret. Id. 23. 1. 27. Acetum olfactu sternutamenta cohibet. Cels. 8. 4. ad fin. Sternutamentum excitare. et 3. 20. evocare. Scribon. Compos. 10. concitare. et ibid. proritare. 2. De re, quæ sternutamentum facit, V. STERNUMENTUM §. 2.

STERNŪTĀTIO, onis, f. 3. sternuto, tapuds, actus sternutandi. Apul. g. Met. Ut est ingenium metalli, crebras ei sternutationes commovebat. Scribon. Compos. 10. extr. Sternutationem invitare.

STERNUTO, as, avi, atum, n. 1. starnutire, starnutare, Tapyouat, frequentativum a sternuo. Petron. Satyr. 98. Giton collectione spiritus plenus, ter continuo ita sternutavit, ut grabatum concuteret. Ad quem motum Eumolpus conversus, salvere Gitona jubet (Adde ibid. 102.). Colum. 7. 5. ad fin. Nepeta surculi lana involuti naribus inseruntur, donec sternutet ovis. Alii leg. sternuat: quæ varia lectio est etiam apud Plin. 28. 8. 24.

STĚRŎPË, es, f. 1. Zteporn, filia Atlantis, una Pleiadum, quam nonnulli Asteropen vocant. A Marte amata fuit, ex quo Parthaonem peperit, qui fuit rex Calydoniæ. Ovid. 4. Fast. 172. Nam Steropen Marti concubuisse ferunt. ¶ 2. Relata est inter astra. Ovid. 1. Trist. 11. 14. Sæpe minax Steropes sidere pontus erat. 3. Ita etiam appellata una ex duabus equabus Solis apud Hygin. fab. 183. STEROPES, æ, vel is, m. 1. et 3. filius Neptuni et Amphitrites, frater Brontæ et Pyracmonis, unus ex Vulcani ministris: a report, fulgor, per aphæresin, pro doveporn. Virg. 8. Æn. 425. Brontesque, Steropesque, et nudus membra Pyracmon. Ovid. 4. Fast. 288. ubi tingere ferrum Brontesque, et Steropes, Acmonidesque solent. Adde Stat. 1. Silv. 1. 4. et Claudian. III. cons. Honor. 195. et 1. Rapt. Pros. 239. V. BRONTES §. 2.

STERQUILINIUM, et Sterquilinum, ii, n. 2. letamajo, cloaca, xonov, receptaculum fimi et stercoris. Cato R. R. 2. Stercus foras efferri, sterquilinium fieri. Varr. 1. R. R. 15. Secundum villam duo habere oportet sterquilinia, aut unum bifariam divisum. alteram enim partem ferri oportet e villa novam, alteram veterem tolli in agrum. Phædr. 3. 12. In sterquilino pullus gallinaceus Dum quærit escam. Adde ibid. 38. extr. et Colum. 1. 6. ad fin. 2. Est convicium in hominem vilem, ut lutum, cœnum. Plaut. Cas. a. 1. v. 26. Ex sterquilinio effosse, tua illæc præda sit? Id. Pers. 3. 3. 2. Eho! lutum lenonium, commictum conum, sterquilinium publicum, impure, inhoneste. Adde Ter. Phorm. 3. 2. 41. 3. Legitur et sterculinium et sterculinum (est enim a stercus) tum in Gloss. Philox.,

STIBADIUM

tum apud Marcell. Empir. 34. ante med. et Ulp. Dig. 19. 1. 17. 4. Ceterum sterquilinum seu sterculinum ubique legendum censet Victorius apud Caton. et Varron. loc. cit., et Bentlejus ad Terentii loc. cit., qui ex auctoritate Codieum sterquilinium aut sterculinium errorem esse librariorum putat; eundemque sequitur Hensinger. Emend. 338, et Schneiderus ad Caton. loc. cit. aliique permulti.

p.

STERTEJUS, a, um, adject. qui stertit, ignavus, desidiæ plenus. Petron. fragm. Tragur. 75. Burm. Tu autem sterteja, etiamnum ploras? Alii leg. stertera eadem sententia. Sic appellatur femina, quæ singultiens sonum stertentis edere videtur. Sunt tamen qui reponendum censent sterceja; quam vocem vide suo loco §. 2. STERTINIUS, a, um, adject. ad Stertinium pertinens. Horat. 1. Ep. 12. 20. Empedocles, an Stertinium deliret acumen. h. e. L. Stertinii, civis R., philosophi Stoici, cujus meminit Id. 2. Sat. 3. 32. et 296.

STERTO, is, ui, n. 3. russare, ¿érxw, dormiendo rhoncos edo. Sæpe autem dicitur de arcte dormientibus: item de pigris et inertibus. Plaut. Asin. 5., 2. 22. Labore delassatus noctem totam stertit. Id. Mil. 3. 2. 6. Lu. sorbet dormiens. Pa. quid, sorbet? Lu. illud, stertit, volui dicere. sed quia consimile est, quod stertat, quasi sorbeat. Capell. 8. p. 270. Silenus jam dudum laxatus in somnos, forte repente blandum stertens rana sonitum desorbentis increpuit. Cic. 4. Alt. 3. ad fin. Marcellus candidatus ita stertebat, ut ego vicinus audirem. Id. 4. Acad. 29. Placet Chrysippo, cum gradatim interrogetur, etc. quiescere, id est quod ab iis dicitur, noxaev. Per me vel stertas licet, inquit Carneades, non modo quiescas. Horat. i. Sat. 3. 17. noctes vigilabat ad ipsum Mane: diem totum stertebat. Juvenal. 1. 57. ad calicem vigilanti stertere naso. h. e. simulare dormientem, cum maxime vigilet. Pers. 3. 3. Stertimus, indomitum quod despumare Falernum Sufficiat. et 5. 152. Mane piger stertis: surge, inquit avaritia. Ter. Eun. 5. 8. 49. Fatuus est, insulsus, tardus: stertit noctesque et dies. Lucret. 3. 1062. Vigilans stertis. proverb. in hominem tardum, hebetem; item inertem, desidiosum, otio vitæ tempus male terentem. Simile est illud Plauti Amph. 2. 2. 65. et Capt. 4. 2. 68. Vigilans somniat. et Pseud. 1. 3. 151. Ad eam rem usus est hominem astutum, doctum, scitum, et callidum, qui imperata effecta reddat, non qui vigilans dormiat. 2. Particip. Stertens §. 1. sub init. 3. Præteritum stertui agnoscitur a Priscian. 10. p. 903. Putsch., et confirmatur præterito destertui.

STĒSICHŎRIUS, a, um, adject. ad Stesichorum pertinens. Stesichorium metrum constat pentametro acatalecto, ut est hoc: Marsya cede domi tua carmina Phoebo. Servius in Centimetr. p. 1820. Putsch. 2. Stesichorium est et illud, quod constat heptametro catalecto, ut: acides juvenis trahit Hectora: plangite Pergama Troes. Id. ibid. p. 1281.3. Item illud inter anapastica, quod constat trimetro acatalecto, ut: Latet in thalamo tibi virgo decens Veneris specie. Id. ibid. p. 1822.

STĒSICHORUS, i, m. 2. Zrncixopos, poeta Lyricus Græcus, ex Himera Siciliæ urbe, in cujus infantis ore lusciniam ferunt aliquando consedisse canentem. Quintil. 10. 1. ante med. Stesichorum quam sit ingenio validus, materiæ quoque ostendunt, maxima bella et clarissimos canentem duces, et epici carminis onera lyra sustinentem Reddit enim personis, in agendo simul loquendoque, debitam dignitatem: ac, si tenuisset modum, videtur æmulari proximus Homerum potuisse: sed redundat atque effunditur. quod ut est reprehendendum, ita copiæ vitium est. Horat. 4. Od. 9. 8. Stesichorique graves Camoenæ. Stat. 5. Silv. 3. 154. Stesichorusque

ferox.

STHĚNĚBŒIUS et Sthenobœius. V. STENEBŒIUS §. 2. *STHĚNĚLEIS, idis, f. 3. patronym. Ovid. 12. Met. 581. In volucrem corpus nati Stheneleida versum Mente dolet patria. h. e. Cycnum, filium Stheneli, in avem sui nominis mutatum. Plerique leg. Phaethontida, alii Cycneida; at Heinsius legend. putat Ledeida.

STHĚNĚLĒÏUS, a, um, adject. DeveRecos, ad Sthenelum pertinens: qui fuit filius Capanei, pater Eurysthei, et ad Trojam cum Græeis multa cum laude militavit: unde Horat. 1. Od. 15. 23. Urgent impavidi te Salaminius Teucer, te Sthenelus sciens Pugnæ. Adde 4. Od. 9. 20. et Stat. 1. Achill. 469. Fuit amicus Diomedis, procus Helena, atque unus ex iis, qui in equum Trojanum se condiderunt, ut Hygin. fab. 81. 108. et 257. tradit. Ovid. 9. Heroid. 25. de Hercule. Quem non mille feræ, quem non Stheneleius hostis, Non potuit Juno vincere, vincit Amor. h. e. Eurystheus, qui Stheneleius dicitur ab eod. 9.Met. 273. Sic 2. ibid. 368. proles Stheneleia Cycnus.

STĪBĂDIUM, ii, n. 2. ctíßádiov, lectus semicirculi formam ha

[ocr errors]

STIBADIUM

bens, mensis rotundis accommodatus, quo usi Romæ sunt pro tribus lectis, postquam mensæ citreæ, quæ rotundæ erant, in honore magno apud omnes esse cœperunt: est orißadtoy diminutivum a CTBas, quod est stratum cubandi causa, a orsiẞo, calco, quia conculcatur et comprimitur pondere accumbentium. Nempe ctißas proprie significat torum ex herbis, aut frondibus factum, quali olim veteres usi sunt; postea ex alia materia fieri consuevit: ab ejus forma semirotunda dictum est etiam sigma. Serv. ad Virg. 1. En. 702. Antiqui stibadia non habebant, sed stratis tribus lectis epulabantur; unde et triclinium sterni dicitur. Plin. 5. ep. 6. a med. Stibadium candido marmore, vite protegitur: vitem quatuor columellæ Carystiæ subeunt; e stibadio aqua, velut expressa cubantium pondere, siphunculis effluit. Sidon. 2. ep. 2. circa med. In conatiuncula stibadium, et nitens abacus. Id. 1. ep. 11. a med. Tantum remoratus, quantum stibadii circulum celerantia ministeria percurrunt. Martial. 14. 87. in cujus lemmate est Stibadium: Accipe lunata scriptum testudine sigma: Octo capit; veniat, quisquis amicus erit. 2. Ordo accumbendi in stibadio alius fuit, ac in triclinio (de quo postremo V. in ACCUMBO S. 2.); circa Augusti tempora stibadio pro triclinio uti coeperunt Romani, in eoque locus omnium honoratissimus habitus est primus in cornu dextero; secundus ab illo fuit primus in cornu sinistro ; proximus huic, tertius, quartus, quintus, ac reliqui deinceps ordine subsequebantur; ita ut in pleno stibadio ultimus primo proximus esset, ab eodem primo remotissimus ex adverso in altero cornu secundus. Hic convivarum ordo colligitur tum ex Sulpic. Sev. Vit. S. Martin. 20., qui Magni Maximi Aug. convivium nevτaxλvov describit, cum is ann. a Chr. n. CCCLXXXIV. Treveris esset; tum cx Sidon. 1. ep. 11., in qua Majoriani Aug. convivium evvedixλvov narratur, quod Arelate ann. CCCCLXI. habitum fuit; tum ex convivio Christi cum Apostolis, cujus in Euang. Divi Joann. c. 13, mentio est. Sulpic. Sev. loc. cit. Convivæ aderant summi atque illustres viri, præfectus idemque consul Evodius, frater regis, et patruus, medius inter hos Martini presbyter accubuerat, ipse autem (Martinus) sellula juxta regem posita consederat. Sidon. loc. cit. Postridie jussit Augustus, ut epulo suo circensibus ludis interessemus. Primus jacebat cornu sinistro consul ordinarius Severinus; juxta eum Magnus, olim ex præfecto, nuper ex consule; recumbente post se Camillo filio fratris; Pæonius hinc propter; atque hinc Athenius; hunc sequebatur Gratianensis; ultimus ego jacebam, qua purpurati (Augusti) latus lævum margine in dextro porrigebatur. De convivio autem Christi cum Apostolis consule Sirmondum in not. ad Sidon. loc. cit. 3. Numerus convivarum in triclinio fuit plerumque ternarius, ad summum novenarius. Gell. 13. 11. M. Varro dicit, convivarum numerum incipere oportere a Gratiarum numero, et progredi ad Musarum; id est proficisci a tribus, consisteré in novem: ut, cum paucissimi convivæ sunt, non pauciores sint, quam tres; cum plurimi, non plus quám novem. Item novenarius fuit in convivio Nasidieni apud Horat. 2. Sat. 8.: idem apud Plaut. Stich. 3. 2. 51. Ceterum aliquando plures quam novem fuisse, patet ex Macrob. 2. Saturn. 9, qui anno U. C. circiter quingentesimo pontifices decem in duobus tricliniis, et sex feminas in tertio cubuisse narrat in coena pontificali, more fortasse Græcorum; ait enim Cic. Pis. 27. ad fin. Græci stipati quini in lectulis, sæpe plures. Extra ordinem etiam habendus numerus duodevicesimus convivarum in platano ann. circiter a Chr. n. LXX., cum C. Licinius Mucianus esset legatus Asia, ut habetur apud Plin. 12. 1. 5., quemadmodum etiam illa cœna Caligula, quam hic in rure Veliterno in platano itidem agitavit cum quatuordecim comitibus, quamque ideo is nidum appellavit, ut Id. ibid. narrat. Si quis porro, completo jam convivarum numero, advenisset, in subsellio prope lectum sedebat, ut patet ex Plaut. loc. cit. Sedentes etiam epulabantur qui erant in luctu, ex Plutarch. in Caton. min. c. 56.; item feminæ plerumque ex Val. Max. 2.1. n. 2; item pueri prætextati ex Tacil. 13. Ann. 16. et Suet. Aug. 64. et Claud. 31. 4. In stibadio vero varius fuit: ita enim Martial. 14. 217., cujus lemma Obsonator: Dic quotus, et quanti cupias coenare, nec unum Addideris verbum: coena parata tibi est. Quinque porro fuerunt apud Sulpic. Sev. loc. cit., sex apud Martial. g. 60., septem apud eund. 10. 48., octo apud eund. 14. 87., novem sæpissime, ut apud Sidon. loc. cit. in §. 2. et Lamprid. Elagab. 29., duodecim apud Suet. Aug. 70., quæ cœna ideo dodexdeos vulgo est vocata, quia convivæ Deorum Dearumque, qui Consentes dicuntur, habitu discubuerant; unde corrigendus est error Capitolini, qui in Ver. 5. affirmat, Verum omnium primum duodecim convivas invitasse, cum tamen notissimum sit dictum de numero convivarum, Septem convivium, novem vero convicium. (V. hanc vocem §. 7.) Etiam tertiusdecimus conviva sæpe additus fuit, qui rex convivii dicebatur, et erat Apollinis loco, ut satis luculenter apparet ex Macrob. 1. Saturn. 7. Euangelus, Dysarius, et Ho

[blocks in formation]

rus superveniunt convivio, in quo, excepto rege convivii, tot erant convivæ, quot Musa sunt. Tum omnes orare, blandeque ad commune invitare consortium Euangelum, et cum eo pariter ingressos. Quid ergo perfecto numero, inquit Euangelus, quæritis adjiciendos? Et Vettius (convivii rex), Hoc, inquit, nobis præsentia vestra præstabit, ut et Musas impleamus, et Gratias. Hæc ex Macrobio. Hinc factum est, ut, cum tresdecim etiam fuissent convivæ in postrema Christi cœna, de qua mentio est in Euang. Joann. loc. cit., cumque unus ex illis Judas Iscariotes Christi proditor fuerit, usus apud nostrates obtinuerit, ut tertiusdecimus convivarum numerus ominosus habeatur.

STÍBI. V. in voce sequenti §. 2.

STĪBĬUM, ii, n. 2. quod et Stibi, et Stimmi dicitur, antimonio, stibio, metalli genus. Grace dicitur στίβι, στίμμι, στέμμις: a στιβέω, seu oteißo, adstringo, quod eam vim habet. Usus ejus est mulieribus in fucanda facie. Peculiariter vero ad venustandos oculos olim stibio utebantur. Plin. 33. 6. 33. In iisdem argenti metallis invenitur, ut proprie dicamus, spuma lapis candida nitentisque, non tamen translucentis: stimmi appellant, alii stibium, alii alabastrum, alii larbason. Duo ejus genera, mas, et femina, etc. Vis ejus adstringere et refrigerare: principalis autem circa oculos. uamque ideo etiam plerique platyophthalmon id appellavere, quoniam in calliblepharis mulierum dilatet oculos. Et fluxiones inhibet oculorum, exulcerationesque, etc. Hæc Plin. Apud Cels. 6. 6. sæpe in compositionibus collyriorum stibium memoratur, ut n. 6. 8. 12, 13, etc. 2. Dicitur etiam stibi, is. Plin. 29. 6. 37. Additis duabus sextis denarii e stibi, etc. Scribon. Compos. 27. Recipit collyrium hæc: Croci P. IV., cadmiæ P. IV., stibis P. IV., etc. Addle ibid. 34.

STICĂ, æ, f. 1. tunica involvens singulos allii nucleos. Cato R. R. 70. et Colum. 11. 3. ante med et 10. 112. Ita legunt et interpretantur Salmas., Græv. et Voss., quos contra spicam, veterem lectionem, acriter et merito tuetur Pontedera ad loc. citat. Caton. V. SPICA §. 3. STICHA, et Stica, æ, f. 1. oriyn, Græcis est uvæ genus, quam Latini apianam dicunt: a orig, otixos, ordo: nempe ab acinorum ordine. Plin. 14. 9. 11.

STICHUS, i,m. 2. nomen servi, apud Plautum, quo comœdiam suam inscripsit: a otile, pungo, quia servi, præsertim fugitivi, punctis quibusdam in facie, aliave parte notabantur.

STÍCULA, æ, f. 1. genus vitis apud Colum. 3. 2. ad fin. fortasse eadem ac sticha: ejusque est diminutivum: nomen habens ex eo, quod aciva lineis, venulis, striisque distincta et ordinata producit.

STIGMA, ǎtis, n. 3. puntura, bollo, marco, cτiypa, punctum, nota, signum, quod servorum, præcipue fugitivorum, aliorumque, quos infamia notare placeret, frontibus inurebatur: a otio, pungo. Interdum hæc erant simplices notæ, interdum litteræ, et verba. Petron. Satyr. 103. Sequar ego, frontes notans inscriptione solerti, ut videamini stigmate esse puniti. (alii leg. puncii.) et mox. Implevit Eumolpus frontes utriusque ingentibus litteris, et notum fugitivorum epigramma per totam faciem liberali manu duxit. et ibid. 105. sub fin. Stigmata captivorum frontibus impressa. Vitruv. 2.8. a med. Stigmata alicui imponere. Senec. 4. Benef. 37. sub fin. Stigmata alicui inscribere. Quintil. 7. 4. ante med. scribere. Suet. Cal. 27. Deformare quempiam stigmatum notis. Martial. 10. 56. Tristia servorum stigmata delet Eros. Plin. 30. 4. 10. Stigmata delentur columbino fimo. 2. Translate de quavis nota infamiæ, v. gr. de famosis versibus. Martial. 6. 64. At si quid nostræ tibi bilis inusserit ardor, Vivet, et hærebit, totoque legetur in orbe: Stigmata nec vafra delebit Cinnamus arte. et 12. 62. Frons hæc stigmate non meo notanda. Suet. Cæs. 73. A quo sibi versiculis de Mamurra perpetua stigmata imposita non dissimulaverat. 3. De notis in facie ab imperito tonsore novacula factis. Martial. 11. 84. Hæc quæcumque meo numerasti stigmata mento, Antioch: ferrum est, et scelerata manus. 4. Fuerunt stigmata etiam notæ inustæ in manu aut brachio tironibus militiam ingressis, per quas inter milites scribebantur, postquam experimento compertum fuerat, eos militaribus muneribus pares futuros. Quod et in aliis servis publicis factitatum est. Hinc Veget. 1. Milit. 8. Sed non statim punctis signorum inscribendus est tiro dilectus, verum ante exercitio prætentandus, etc. Id. 2. ibid. 5. Puncturis (lege victuris) in cute punctis milites scripti, et matriculis inserti. Impp. Arcad. et Honor. Cod. 11. 9. 3. Stigmata, hoc est notæ publicæ fabricensium brachiis ad imitationem tironum infligantur, ut hoc saltem modo possint latitantes agnosci. Idem statuit Imp Zeno ibid. 42. 10 de aquæductuum custodibus, quorum manibus suum nomen imprimi decernit, ut manifesti sint omnibus, nec ad alios usus abducantur. 5. Stigma, a, f. 1. V. SCHEMA §. 1, Petron. fragm. Tragur.

[blocks in formation]

45. Burm. Quamdiu vixerit, habebit stigmam, nec illam nisi Orcus delebit. Adde ibid. 69.

STIGMATÍAS, æ, m. 1. otypatias, servus notis compunctus. Cic. 2. Offic. 7. O miserum, qui fideliorem et barbarum, et stigmatiam putaret, quam conjugem! Ita leg. passim, et Non. 1. 194. Est tamen qui perperam malit stigmaticum.

STIGMATICUS. V. vocem præced. et STIGMOSUS.

STIGMO, as, avi, a. 1. stimmatizzare, notis, seu stigmatis noto, otipatico. Prudent. 10. mapi otep. 1079. do Gallis Cybeles. Quamcumque partem corporis fervens nota Stigmarit, hanc sic consecratam prædicant.

STIGMŌSUS, a, um, adject. atıyμatwòns, qui stigmate compunctus est. Petron. Satyr. 109. Dicta vetuit in calvos, stigmososque jaculari. Alii minus recte leg. stigmaticosque. Arulenus Rustic. apud Plin. 1. ep. 5. Vitelliana cicatrice stigmosus.

STILBON, ontis, m. 3. otißwy, coruscans, Græce ita appellatur stella Mercurii: a orißo, corusco. Græce habet Cic. 2. Nat. D. 20., Latine Auson. Edyll. 18. 11. et Capell. 8. p. 287., qui ejus lumen vibrabile, et vibrabundum appellat."

STILICHONIUS, a, um, adject. ad Flavium Stilichonem pertinens. Claudian. Nupt. Honor. et Mar. 177. Agnoscat famulum virgo Stilichonia pontum. h. e. Maria filia Stilichonis, quæ Honorio Imp. R. nupsit. Fuit enim Stilicho, natione Vandalus, vir fortissimus, et dux inclytus, qui a Theodosio M. (cujus filiam adoptivam Serenam duxit uxorem) tutor datus Arcadio, et Honorio filiis, multa feliciter bella gessit, insignesque victorias reportavit: quas ob res impense a Claudiano poeta laudatur. Inde socer Honorii factus, cupiditate imperii, quod Eucherio filio parere conatus est, tanta in rem Romanam merita corrupit: ac demum tanquam rebellis et proditor ab Honorio ipso interfici jussus est Ravennæ ann. a Chr. n. CCCCVIII. Oros. 7. 37. et 38. 2. Rectus casus est etiam Stilichon, ut videre est in Inscript. apud Grut. 110. 9., ubi et aspiratio omittitur: item 1054. 5. et 1056. 4. 3. Stelicho bis legitur in gemma onyche apud Orell. Coll. Inser. Lat. n. 4999.

STILLA, æ, f. 1. gocciola, goccia, stilla, oraλaypos, gutta: diminut. a stiria, ut Festus in Stiricidium, et Serv. ad 3. G. 366. docent. Front. de differ. verb. p. 2199. Putsch. statuit discrimen inter guttam et stillam, quod illa mauet, hæc cadit. Sed et gutta dicitur quæ cadit. Cic. 3. Fin. 14. Ut interit magnitudine maris Agæi stilla muriæ. Plin. 29.4. 22. Ex eo adipe, cum opus sit, ternis stillis additis in oleum, perunguntur. Vitruv. 2. 9. Incidatur arboris crassitudo ad mediam medullam, et relinquatur, uti per eam exsiccescat stillando succus. Tum autem, cum sicca et sine stillis erit arbor, dejiciatur. 2. De quacumque modica quantitate. Martial. 12. 70. Atque olei stillam daret enterocelicus unctor. Augustin. ep. 140. Pauculæ temporum stillæ.

STILLATICIUS, a, um, adject. stillatim cadens, crayovias, TaxTóg. Plin. 16. 11. 22. Eadem resina si cum aqua levius decoquatur, coleturque, rufo colore lentescit, ac stillaticia vocatur. STILLATIM, adverb. a stilla a stilla, repiotaλány, per stillas. Varr. 4. L. L. 5. Stillicidium, eo quod stillatim cadat; flumen, quod fluit continue,

*STILLATIO, onis, f. 3. Hieronym. 1. in Mich. 2. 6. Aquila interpretatus est, ne stilletis stillantes, eloquium, ab eo quod fluat, et ad aures perveniat audientium in similitudinem pluvia descendentis, stillationem vocans.

STILLĀTĪVUS, a, um, adject. stillaticius, ut Stillativum mel, Plin. Valer. 1. 18.

STILLATUS, a, um, particip. a stillo: caduto a goccia a goccia, dotadayμévos, stillando effusus. Ovid. 2. Met. 364. stillataque sole rigescunt De ramis electra novis. et 10. ibid. 501. stillataque cortice Myrrha Nomen herile tenet.

STILLICIDIUM, ii, n. 2. acqua che cade a stille, otakayμos, humor stillatim cadens: et ipse casus humoris stillatim defluentis: a stilla, et cado. Varr. 4. L. L. 5. Stillicidium, eo quod stillatim cadat; flumen, quod fluit continue. Lucret. 1. 313. Stillicidi casus lapidem cavat. Senec. 4. Quæst. nat. 3. Quare rotunda sit grando, etiam sine magistro scire poteris, cum adnotaveris, stillicidium omne conglomerari. Plin. 17. 12. 18. Stillicidia pinus, quercus, ilieis, ponderosissima: nullum cupressi. et mox. Stillicidii brevis definitio est. omnium, quæ projectu frondis ita defenduntur, ut per ipsas non defluant imbres, stifla seva est. Id. 30. 8. 21. Herinacei caro stillicidia in vesica emendat. crpayyoupiav. et ibid. Stillicidium urinæ. Id. 28. 8. 32. Urina lyncum stillicidia vesicæ inhiberi. Tertull. Spectat. 27. extr. Stillicidia mellis. 2. Etiam de sanie aut sanguine manante dicitur. Senec. ep. 101. ad fin. Invenitur qui malit inter supplicia tabescere et perire membratim, et toties per stilliaidia amittere animam, quam semel exhalare. scil, cruce suspen

STILUS

sum mori. Id. 3. Ira 18. M. Marius, quem Catilina ante bustum Q. Catuli carpebat, per stillicidia sanguinem dabat. h. e. gultatim: nam ei Catilina, jussu Sullæ, perfregerat crura, eruerat oculos, amputaverat manus, et paulatim ac per singulos artus laceraverat. 3. Sæpe dicitur de aqua ex projecturis tectorum cadente, grondaja. Cic. 1. Orat. 28. Jura parietum, luminum, stillicidiorum. Vitruv. 2. 1. Fastigia facientes, proclinatis tectis stillicidia deduce bant. Paul. Dig. 8. 6. 8. Si stillicidii immittendi jus habeam in aream tuam. Id. ibid. 2. 19. Si ex tegula casitaverit stillicidium. et mox. Servitutem stillicidii alicui imponere. et in fin. Si in ædificio cadit stillicidium, supra ædificare ei conceditur, dum tamen stillicidium recte recipiatur. Ulp. ibid. 16. Imponere vicinis necessitatena stillicidiorum excipiendorum.

STILLO, as, avi, atum,a. 1. mandar fuori a stille, stillare, gocciolare, oral, stillatim humorem emitto, aut infundo. Plin. 12. 23. 49. Africa ammoniaci lacrimam stillat in arenis suis. Id. 20. 5. 20. Cæpam coctam, in auriculis sonitum aut gravitatem emendantes, cum adipe anserino stillavere. Horat. Art. P. 429. Rorem ex oculis stillare. h. e. lacrimulas fundere. 2. Translate. Juvenal. 3. 122. cum facilem stillavit in aurem Exiguum de naturæ patriæque veneno. instillò. 3. Sæpius neutrorum more adhibetur, sine casu, vel cum ablativo, gocciolare, grondare, stillare. Varr. 1. R. R. 41. Vas, unde stillet lente aqua. Lucret. 6. 943. in speluncis saxa superna Sudant humore, et guttis manantibu' stillant. Senec. Thyest. 1061. frusta artuum lentis ignibus stillare jussi. Cic. 2. Phil. 12. Qui stillantem præ se pugionem tulit. et Juvenal. 6. 109. acre malum semper stillantis ocelli. cisposo. et 5. 79. et multo stillaret panula nimbo. Tibull. 3. 4. 28. Stillabat Syrio myrtea rore coma. et 1.8.51. Illius e nitido stillent unguenta capillo. Propert. 2. 7. 88. ferro stillat cruor. Ovid. 1. Met. 112. Flavaque de viridi stillabant ilice mella. Id. 1. Amor. 8. 11. Sanguine (siqua fides) stillantia sidera vidi. Lucan. 7. 837. sanguineis stillavit roribus arbor. Senec. Octav. 515. Stillans sanies per putres vultus. Lucan. 6. 547. nigramque per artus Stillantis tabi saniem. Martial. 10. 56. Non secat et tollit stillantem Fannius uvam. lugola, unde multa pituita decurrit, ut Cels. 6. 14. scribit, cum medicamento illita est. Lucret. 4. 1053. dulcedinis in cor Stillavit gutta. 4. Catachresis est in illo Stat. 3. Theb. 536. Cernis inexperto rorantes sanguine ventos, Et plumis stillare diem. et Calpurn. Ecl. 6. 22. vel te certamine quisquam Dignetur, qui vix stillantes, aride, voces Rumpis, et expellis male singultantia verba? h. e. ægre, et per intervalla, et quasi stillatim exeuntes. Sic Senec. ep. 4o. Eque stillare illam (orationem) nolo, quam currere: ncc extendat aures, nec obruat. 5. Particip. Stillans §. 3. et 4.

*STILLOSUS, a, um, adject. qui rigidis est membris: videtur esse a stilus, qua rectum aliquod significatur, ideoque stilosus fortasse scribendum. Veget. 2. Veterin. 54. Orthocola jumenta, vel stillosa dicuntur, quæ, etc. V. in ORTHOCOLUS.

STILO, as, n. 1. stilum, seu virgam simplicem emitto. Colum. 4.33. Simulatque semina castanearum stilaverint, etiam bima transferri queunt. abbian messo lo stelo. Ita Gesnerus et Schneiderus recte ediderunt: alii perperam stillaverint. V. similia loca in STILUS §. 2.

*STILO, onis, m. 3. qui stilum scribentium tractat. Est cognomen R. Suet. Gramm. 3. L. Ælius cognomine duplici fuit: nam et Præconinus, quod pater ejus præconium fecerat, vocabatur; et Stilo, quod orationes nobilissimorum cuique scribere solebat. V. PRÆCO S. 11.

STÍLUS, i, m. 2. ethos. Græce columnam significat: a voce allata: cujus ratione sunt qui stylus scribunt: quamquam cum in Latinam linguam vox translata sit, consuetudo obtinuit, ut Latinis etiam litteris scriberetur. Itaque primo significat instrumentum ligneum, vel ferreum, vel alterius materiæ, quod in modum columnæ teres, erectum, acuminatumque sit. Colum. 11. 3. a med, Et ligneo stilo laxatis vel rubi, vel ferula medullis, stercus immittere. Pallad. 4. 10. circa med. Si vermibus occupentur, stilo æreo purgandi sunt. 2. Item teres virgultum,stelo. Colum. 11.3. a med. Stilus asparagi. Id. 5. 10. sub fin. Danda est opera, ut dum (amygda la) teneros ramulos habent, veluti pampinentur, et ad unum stilum primo anno semina redigantur. Id. ibid. circa med. Omnis autem nux unam radicem mittit, et simplici stilo prorepit: cum ad scrobis solum radix pervenerit, eic. V. STILO, as. 3. Sæpissime ponitur pro instrumento scriptorio ferreo, vel æneo, quo in ceratis tabulis veteres scribebant, quod ab una parte acuminatum erat ad litteras formaudas, ab altera obtusum et planum ad delendum, si opus esset, quod scriptum fuerat, et ceram rursus complanandam: alio nomine graphium dictum est. Plin. 34. 14. 39. Stilo (ferreo) scribere intutuni (al. vetitum), ut vetustissimi auctores prodiderunt. Hinc Isid.

STIMMI

6. Orig. 9. Græci et Tusci primum ferro in cera scripserunt, postea Romani jusserunt, ne graphium ferreum quis haberet. Postea institutum est, ut ceram ossibus scriberent, sicut indicat Atta in satyra dicens: Vertamus vomerem in ceram, mucroneque aremus Osseo. Sympos. Enigm. 1. de stilo. De summo planus, sed non ego planus in imo: Versor utrinque manu, diverso et munere fungor: Altera pars revocat, quidquid pars altera fecit. Plaut. Bacch. 4. 4. 63. Effer cito stilum, ceram, tabellas, et linum. et ibid. 76. Cape stilum propere, et tabellas: quod jubebo, scribito istic. et mox 97. Cedo tu ceram ac linum actutum, age obliga, obsigna cito. 14. Metonymice pro forma scriptionis, seu structura verborum, charactere, phrasi, genere dicendi. Ter. Andr. prol. 12. Dissimili oratione sunt (fabula) factæ, ac stilo. Cic. Brut. 45. Orationes Attico stilo scripta. Plin. 1. ep. 8. Stilus pressus et demissus. Quintil. 1. 1. ad fin. Tardior stilus cogitationem moratur, rudis et confusus intellectu caret. Id. 2. 4. Stilus negligens. Suet. Aug. 85. Tragodiam magno impetu exorsus, non succedente stilo, abolevit. 5. Item pro ipso scribendi exercitio. Cic. 1. Orat. 33. Stilus optimus et præstantissimus dicendi effector et magister. Id. 3. ibid. 49. Cum exercitatione, tum stilo, qui et alia, et hoc maxime ornat et limat, formanda nobis oratio est. 6. Stilum vertere est ejus partem planam scriptis impingere, ut ea deleantur, inducantur, mutentur. Horat. 1. Sat. 10. 72. Sæpe stilum vertas, iterum quæ digna legi sint, Scripturus. Cic. 4. Verr. 41. Vertit stilum in tabulis suis, quo faeto causam omnem evertit suam. Huc pertinet et illud ejusdem Cic. 2. Orat. 23. Ubertas orationis stilo depascenda est. h. e. resecanda sunt superflua. 7. Est etiam votum, sententia, suffragium, quod nempe stilo in tabellis scribebatur. Apul. 10. Met. Cum jam sententiæ pares, cunctorum stilis ad unum sermonem congruentibus, ex more perpetuo in urnam cream deberent conjici. 8. Denique stili dicta sunt ferrea cuspides, sudes acutæ, stimuli, acumina latenter humi infixa, in qua hostes incauti incidentes, et præcipue equitatus, sese misere inducbant. Stimuli a Cæs. 7. B. G. 73. dicuntur. V. CERVUS §. 9. et TRIBULUS §. 3. Hirt. B. Afr. 31. a med. Extra vallum stili cæci, mirabilem in modum consiti, vel sine defensoribus aditum adversariis prohibebant. Sil. 10. 413. Quaque patet campus planis ingressibus hosti, Cervorum ambustis imitantur cornua ramis, Et stilus occulitur, cæcum in vestigia telum. STIMMI, n. otipu. V. STIBIUM §. 1.

STIMŮLĂ, æ, f. 1. Dea apud veteres nominata a stimulis, quibus ad nimium actum homo impellitur, ut interpretatur Augustin. 4. Civ. D. 11. et 16.2. Vet. Scholiast. ad Juvenal. 2. 3. scribit, Bacchanalia Romæ condemnata fuisse, cum probatum esset senatui, honestissimas feminas ad Stimulæ Deæ lucum foede adulterari. Quare quod ait Liv. 39. 12. Expromeret sibi, quæ in luco Simile (al. Semelæ) Bacchanalibus in sacro nocturno solerent fieri: Stimula alii reponunt. Dubia res erat etiam Ovidii tempore, 6. Fast. 503. Lucus erat: dubium, Semelæ, Stimula ne vocetur. Stimulam quidam dici putant, quod Venerem stimulet.

STIMULATIO, onis, f. 3. stimolazione, instigazione, xevticμòs, actus stimulandi. Plin. 35. 2. 2. Erat hæc stimulatio ingens. Tacit. 1. Hist. go. Nec metu aut amore, sed ex libidine servitii privata cuique stimulatio.

STIMULATOR, oris, m, 3. stimolatore, spronatore, instigatore, xévtop, qui stimulat. Cic. Dom. 5. Seditionis quidem stimulator et concitator tu fuisti. Alii leg. instimulator. Claudian. 2. in Rufin. 501. Arctoi stimulator perfide Martis. Adde Mamertin. Grat. act. ad Julian. 5.

STIMULATRIX, icis, f. 3. instigatrice, stimolatrice, quæ stimu lat, lena. Plaut. Most. 1. 3. 46. Vix comprimor, quin involem illi in oculos stimulatrici. Adde ibid. 62.

STÍMŬLĀTUS, a, um, particip. a stimulo: punto, stimulo, cuspide punctus, xevтpiodeic. Colum. 7. 3. Ea res ferum prohibet a rixa, cum stimulatum suo ictu ipse se sauciat. Val. Max. 3. 2. n. 9. Equos vehementer calcaribus stimulatos in adversos Samnites egit. 2. Translate est instigatus, impulsus, instigato, stimolato. Čic. Dom. 55. Si aram aliquam in litore deserto, somniis stimulatus, aut religione aliqua, consecraret. Catull. 63. 4. Atys stimulatus furenti rabie. Stat. 8. Theb. 93. oro, minas, stimulataque corda remulce. Ovid. 4. Met. 235. Stimulatus ira. Martial. Spectac. 19. taurus stimulatus flammis. Ovid. 1. Art. am. 591. Jurgia præci pue vino stimulata caveto. Claudian. II. cons. Stilich. 341. stimulata fames. Id. 2. in Eutrop. 269. Rhodano stimulatus Arar. h. e. impulsus ad cursum. Est enim Arar lenti fluminis, Rhodanus præeipitis. cum miscentur, hic illum secum trahit.

STIMULEUS, a, um, adject. ad stimulum spectans, ut Supplicium stimuleum, quod stimulis infligitur. Plaut. Mil. 2. 6. 31, Nisi mihi supplicium stimuleum de te datur,

[ocr errors]
[blocks in formation]
[ocr errors]

STIMULO, as, avi, atum, a. 1. pungere, spronare, xavte, stimulo fodio, pungo. Lucan. 7. 570. (et Sil. 16. 367.) Nobilis hunc Durius stimulabat in æquore currum. h. e. hos equos ad currum junctos. Id. 4, 441. Quadrijugos atro stimulat Bellona flagello. 2. Translate est cruciare, sollicitum habere, curam afferre. Plaut. Cist. 2. 1.4. Jactor, crucior, agitor, stimulor, versor in amoris rota miser. Id. Capt. 3. 4. 67. Deliramenta loquitur: larvæ stimulant virum. Cic. Rosc. Am. 2. sub fin. Hunc sibi ex animo scrupulum ut evellatis, postulat, qui se dies noctesque stimulat ac pungit. Id. Parad. 2. sub fin. Te conscientiæ stimulant maleficiorum tuorum, te metus exanimant judiciorum. Claudian. 2. in Rufin. 326. curis animum stimulantibus ægrum. 5. Item impellere, commovere concitare. Cic. 3. Fam. 12. in fin. Ut vetus nostra simultas antea stimulabat me, ut caverem, ne, etc. sic affinitas novam curam affert cavendi, ne, etc. Auct. dial. de Orat. 37. Non minus rubore, quam præmiis stimulabantur, ne, etc. Plin. 6. ep. 5, a med. Qui modo ad Celsum, modo ad Nepotem cursitabant, nunc quasi stimularent et accenderent, nunc quasi reconciliarent componerentque. Liv. 3. 68. Incitare et stimulare aliquem. Id. 1. 23. a med. Cupido imperii populos ad arma stimulat. Sallust. Catil. 18. Inopia et mali mores stimulant ad vexandam rempublicam. Liv. 1. 22. Tum ætas viresque, tum avita quoque gloria animum stimulabat. Lucan. 1.208. de leone. ubi se sævæ stimulavit verbere caudæ, Erexitque jubam. Claudian. 2. Rapt. Pros. 207. Stimulare in arma. Tacit. 2. Hist. 44. Extrema desperatione ad iram sæpius, quam in formidinem stimulabantur. Ovid. 1. Trist. 6. g. rapax, stimulante fame, cupidusque cruoris Incustoditum captat ovile lupus. Plin. 9. 8. 9. Stimulare fugam hostium. h. e. præbere hostibus fugiendi causam. 4. Cum infinito. Sil. 12. 503. sparsosque per arva juvencos Jaclare accensis stimulavi cornibus ignes. Lucan, 6. 423. stimulante metu fati prænoscere cursus. 5. Pro orexim facere, cupidinem excitare, svegliare, far venir voglia. Plin. 23. 7. 67. Persicorum succus sitim stimulat. Id. 20. 5. 15. Stimulari Venerem hoc cibo, certum est. Id. 2. 8.6. Veneris sidus animalium omnium conceptus stimulat. h. e. excitat animalia ad concipiendum. Absolute. Id. g. 35. 54. Conchas, ubi genitalis anni stimulaverit hora, pandentes sese quadam oscitatione, impleri roscido conceptu tradunt. 6. Particip. Stimulans §. 2. 3. et 4.

STIMULŌSUS, a, um, adject. stimulis plenus. Col. Aurel. 5. Tard. 9. et 3. Acut. 18. Stimulosum desiderium Venere voluptatis.

4.

STIMULUS, i, m. et Stimulum, i, n. 2. stimolo, pungolo, scu ria, xévτpov, aculeus, fustis acuta cuspidis, quo rustici boves suppungunt: a otw, pungo. Tibull. 1. 1. 10. Aut stimulo tardos increpuisse boves. Plaut. Men. 5. 2. 112. Jam astiti in currum, jam lora teneo, jam stimulum in manu est. Colum. 2. 2. ad fin. Stimulo lacessere juvencum. 2. Si stimulos pugnis cædis, manibus plus dolet, proverb. apud Plaut. Truc. 4. 2. 55. quo significatur, suo damno quempiam adversari, quem vincere nunquam possit. Huic simile est illud apud Ter. Phorm. 1. 2. 28. Nam quæ inscitia est, adversum stimulum calces? V. CALCITRO §. 3. 3. Stimu lis puniebant servos nocentes. Hinc stimulorum seges, Plauto Aul, 1. 1. 6. Stimulorum loculi, Cas. 2. 8. 11. Stimulorum tritor, Pers. 5. 2. 17. convicia sunt in malum servum. Id. Most. 1. 1. 53. Ita te forabunt patibulatim per vias stimulis. Id. Asin. 2. 4. 12. Utinam nunc stimulus in manu mihi sit, qui latera conteram tua, quæ occalluere plagis. Id. Curc. 1. 2. 40. Stimulo fodere aliquem. Cic. 2. Phil. 34. a med. Quid hoc turpius? quid fœdius? quid suppliciis omnibus dignius? num exspectas, dum te stimulis fodiam? hæc te, si ullam partem habes sensus, lacerat, hæc cruentat oratio. Stimulus cuspidatus, rallo, apud Plin. 18. 19. 49. n. 2. est cuspis ferrea, qua purgatur vomer. 5. In bellicis munitionibus stimuli erant sudes acutæ humi latenter defixæ ad hostium incursionem sistendam. Cæs. 7. B. G. 73. Taleæ pedem longæ ferreis hamis infixis totæ in terram defodiebantur, mediocrioribus intermissis spatiis, omnibus locis disserebantur, quos stimulos nominabant. et ibid. 82. Postea quam propius successerunt, se ipsi stimulis inopinantes induebant. 6. Idem ac flagellum, quo aurigæ equos ad cursum incitant. Sil. 7. 701. cecidere et lora repente Et stimuli. Id. 16. 431. ni Proditus elapso foret inter verba flagello, etc. Pro stimulis dorso quatiuntur inania lora. 7. Per translationem ponitur pro cruciatu, et omni eo, a quo vexamur. Cic. 2. Tusc. 27. Non modo stimulos doloris, sed etiam fulmina fortunæ contemnamus, licebit. Senec, Phoeniss. 206. Novos stimulos dolori suffigere. Id. Agam. 133. Mixtus dolori subdidit stimulos timor. 8. Item pro incitamento, Cic. Arch. 11. in fin. Quæ noctes et dies animum gloriæ stimulis concitat. Id. Sext. 5. Quot stimulos admoverit homini fortassis studios victorie. Lucan. 1. 262. dubiæque in prælia menti Urgentes ad

1

[blocks in formation]

dunt stimulos. Quintil. 10. 7. circa med. Addit ad dicendum etiam pudor stimulos. Lucan. 2. 324. acres irarum movit stimulos. Liv. 30. 14. Non hostili modo odio, sed amoris etiam stimulis. Ovid. 5. Trist. 1. 76. Ingenio stimulos subdere Fama solet. Id. 1. Met. 244. Stimulos adjicere furenti. et ibid. 726. Cæcos stimulos condere alicui in pectore. Virg. 9. En. 718. stimulos acres sub pectore vertit. Horat. 2. Sat. 7. 94. acres Subjectat lasso stimulos, versatque negantem. Virg. 11. En. 452. arrectæ stimulis haud mollibus iræ. Id. 4. ibid. 405. Stimulis agere aliquem. Sil. 1. 113. acuere. Ovid. 2. Pont. 11. 19. quod fuerat stimulis factura sine ullis, Plenius, auctorem te quoque nacta, facit.

STINGUO, is, nxi, nctum, a. 3. estinguere, deleo, tollo, exstinguo. Lucret. 2. 827. Evanescere paulatim, stinguique colorem. Id. 1. 666. Stinguere ignes. et 4. 1091. ardorem. Cic. Prognost. apud Priscian. 10. p. 882. Stinguuntur radii (solis) cæca caligine tecti. Id. in Arat. apud eund. loc. cit. quem neque longa vetustas Interimet stinguens præclara insignia cæli.

STĪPA, æ, f. 1., si Servio credimus ad 1. n. 437., est stipula, quæ in navibus interponitur vasis, ne concutiantur, collidanturque. Id. ad 3. ibid. 465. stipatores dici ait, qui in navibus componunt (scil. vasa et sarcinas) a stipa. Fest. quoque in Stipatores docet, stipam esse, qua amphora, cum exstruuntur (h. e. simul componuntur, ut transferri possint) firmari solent. Rursus Servius ad 5. En. 682. veteres ait stipam pro stupa dixisse. ¶ 2. Quidam scribunt stypa, a Græco σtún, stupa.

STIPATIO, onis, f. 3. actus stipandi. Senec. 5. Quæst. nat. 3. extr. Tunc surgit aura, cum datum est laxamentum corporibus, et stipatio illorum ac turba resoluta est. densezza. et Plin. 10. 22. 27. de anserib. Fessi proferuntur ad primos. ita ceteri stipatione naturali propellunt eos. collo starsi addosso e unite l'una all' altra le spingono. De caterva hominum densa, comitatu, turba, folla, calca. Varr. 6. L. L. 3. Latrones dicti ab latere, etc. quos postea a stipatione stipatores appellarunt. Plin. 4. ep. 16. Adeundi mihi locus, nisi a tribunali, non fuit. tanta stipatione cetera tenebantur. folla, calca. et Auct. Paneg. ad Maxim. et Constant. 8. ad fin. Te primo ingressu tanta frequentia populus excepit, ut cum te ad Ca pitolium vel oculis ferre gestiret, stipatione sui vix ad portas Urbis admitteret. Cic. Sull. 23. ad fin. Autronii aspectus, concursatio, stipatio, greges hominum perditorum, metum nobis seditionesque afferebant. comitiva, corteggio. et Mamertin. Paneg. Maxim. 5. a med. Cum neque milites, non dico stipatione atque comitatu, sed saltem oculis sequi possent. collo starti uniti e vicini al fianco. 2. Translate. Quintil. 5. 14. a med. Orationem constare totam, aut certe confertam esse aggressionum et enthymematum stipatione, minime velim. folla di entimemi.

STIPATOR, oris, m. 3. qui stipat, et componit in navibus: ut in STIPA §. 1. dictum est. V. Servii loc. cit. ibid. 2. Item qui alterum comitatur, ejusque lateri adhæret, tutelæ, honoris, aut amicitiæ causa. Cic. 2. Agr. 13. Janitores ex equestri loco ducentos in annos singulos, stipatores corporis constituit. eosdem ministros et satellites potestatis. h. e. qui comitentur decemvirum in provineia: similes iis, qui cohors prætoria dicebantur. Vocat autem stipatores odioso vocabulo, quia sic dicebantur custodes corporis regum: de quibus mox. Sallust. Catil. 14. Catilina omnium flagitiosorum atque facinorosorum, circum se, tanquam stipatorum, catervas habebat. Cic. 5. Verr. 26. Apronius stipatores Venerios secum habebat: ducebat eos circum civitates, etc. Id. Dom. 5. a med. Quis est Sergius? armiger Catilinæ, stipator tui corporis, signifer seditionis. 3. Qui regis latus stipant custodia causa, protectores, corporis custodes, guardie, owμaτopuλaxes. Varr. 6. L. L. 3. Latrones dicti ab latere, qui circum latera erant regi: quos postea a stipatione stipatores appellarunt. Cic. 2. Offic. 7. a med. Alexander Pheræus præmittebat de stipatoribus suis, qui scrutarentur arenlas muliebres. Justin. 13. 4. a med. Stipatoribus regiis satellitibusque Cassander præficitur. Horat. 1. Sat. 3. 137. dum tu quadrante lavatum Rex ibis, neque te quisquam stipator, ineptum Præter Crispinum, sectabitur. Senec. 1. Clem. 12. extr. At illum acerbum et sanguinarium necesse est graventur stipatores sui. Adde Tacit. 4. Ann. 25. extr. et 11. ibid. 16.

STĪPĀTUS, a, um, particip. a stipo: empito, presse impletus. Ovid. 3. Pont. 1. 143. Curia cum patribus fuerit stipata verendis. Gell. 16. 3. Loco, in quem cibus capitur, vel stipato, vel adducto, voluntas capiendi ejus desiderandique restinguitur. 2. Item arcte pressus, densus, contractus, stretto, ristretto, compresso, stivato, calcato. Lucret. 1. 330. Nec tamen undique corporea stipata tenentur Omnia natura. namque est in rebus inane. et ibid. 604. Quæ minimis stipata cohærent partibus arcte. Virg. 10. En. 328. Ni fratrum stipata cohors foret obvia. Lucan. 7. 492, densis acies

STIPENDIATUS

stipata catervis. Liv. 33. 18. Macedones, usque dum ordine, et velut stipata phalanx consistebat, moveri nequiverunt. Horat. 2. Ep. 1. 60. Hos (poetas) ediscit, et hos arcto stipata theatro Spectat Roma potens. Lucan. 4. 781. non arma movendi Jam locus est pressis; stipataque membra teruntur. Cic. Pis. 27. sub fin. Græci stipati, quini in lectulis, sæpe plures. Martial. 8. 75. stipataque tollitur alte Grandis in angusta sarcina sandapila. 3. Item circumdatus, circumfusus, septus multitudine comitum, aut custodum, cinto, accompagnato, corteggiato, guardato. Cic. Mur. 24. Catilina stipatus choro juventutis, vallatus indicibus atque sicariis. Id. 1. Att. 18. Cum ad forum stipati gregibus amicorum descendimus. Id. 6. Verr. 40. Cum illum spoliatum, stipatumque lictoribus videres'. Plin. Paneg. 23. Neque enim stipatus satellitum manu, sed circumfusus undique nunc senatus, nunc equestris ordinis flore, etc. Varr. apud Gell. 13. 13. Stipati servis publicis non modo prendi non possunt, sed etiam ultro summovent populum. Plin. 6. ep. 33. Stipatum tribunal. attorniato da folla, o calca. et Sidon. 3. ep. 2. Ab omni ordine, sexu, ætate stipatissimus ambiebare.

STIPENDIALIS, e, adject. ad stipendium pertinens. Sidon. 8. ep. 9. in carm. a med. Ipse hic Parthicus Arsaces precatur, Aulæ Susidis ut tenere culmen Possit fœdere sub stipendiali. h. e. quo se ad stipendium ac tributum pendendum obstrinxit.

STIPENDIARIUS, a, um, adject. tributario, únoraλns, qui sti pendio, h. e. tributo (quod fere imponitur, ut ex eo stipendium militi detur) pendendo obnoxius est. Cæs. 1. B. G. 3o. Ut reliquas civitates stipendiarias haberent. et ibid. 36. Æduos sibi stipendiarios esse factos. Flor. 3. 20. a med. Ille de stipendiario Thrace miles, de milite desertor, inde latro. 2. Stipendiarius differt a tributario. Cajus 2. Instit. (edente iterum Goeschenio) §. 21. Provincialia prædia alia stipendiaria, alia tributaria vocamus: stipendiaria sunt ea, quæ in his provinciis sunt, quæ propriæ Pop. Ro mani esse intelliguntur; tributaria sunt ea, quæ in his provinciis sunt, quæ propriæ Cæsaris esse creduntur. 3. Stipendiarium vectigal est tributum certum, quod, nulla habita ratione fertilita tis, aut sterilitatis anni, penditur. Cic. 5. Verr. 6. Inter Siciliam ceterasque provincias in agrorum vectigalium ratione hoc interest, quod ceteris aut impositum vectigal est certum, quod stipendiarium dicitur, quasi vietoriæ præmium ac poena belli; aut censoria locatio constituta est. Siciliæ civitates sic in amicitiam fidemque recepimus, ut, etc. 4. Stipendiarius absolute, qui stipendium solvit. Cic. Divin. Verr. 3. Socii, stipendiariique populi R. afflicti, miseri, jam non salutis spem, sed exitii solatium quærunt. Cæs. 7. B. G. 10. Ne, stipendiariis duorum expugnatis, cuncta Gallia deficeret. 5. Stipendiarii, et vectigales differunt, ut stipendium, et vectigal. Illud enim totum in pecunia solvitur: hoc in pecore, decumis frugum, portorio. Itaque alia civitates vectigales erant, aliæ stipendiariæ: atque ha deteriore conditione, quam illæ. Cic. Prov. cons. 5. Vectigales multos, ac stipendiarios liberavit. Id. 6. Verr. 60. Majores nostri facile patiebantur hæc (signa, tabulas pictas, vasa, et hujusmodi artificia) esse quamplurima apud socios, ut imperio nostro quam ornatissimi florentissimique essent: apud eos autem, quos vectigales, ant stipendiarios fecerant, tamen hæc relinquebant, ut haberent hæc oblectamenta et solatia servitutis. Plin. 5. 3. 4. et 4. 22. 55, multa oppida in Hispania Romanorum stipendiaria recenset. Liv. 24. 47. Quam ob noxam Romanorum vectigalem ac stipendiariam Italiam Africa facerent? 6. Hine aliquando civitates, quæ stipendiariæ fuissent, ob merita vectigales factæ; quæ vectigales fuissent, eadem de causa liberæ et immunes ab omni sumptu et munere essent. Liv. 37. 55. ad fin. Ceteræ civitates Asia, quæ Attali stipendiariæ fuissent, eædem Eumeni vectigal penderent: quæ vectigales Antiochi fuissent, eæ liberæ atque immunes essent. 7. Stipendiarius miles, qui stipendium accipit. Hirt. B. Afr. 43. Qui Achillam octo cohortibus stipendiariis Namidis Gætulisque obsidebat. Liv. 8. 8. Clypeis antea Romani usi sunt ; deinde postquam stipendiarii facti sunt, scuta pro clypeis fecere. h. e. postquam stipendia mererent; nam antea milites gratuitam operam rei publicae navabant. V. STIPENDIUM §. 1. Etiam apud Varron. 4. L. L. 36. ad fin. Milites stipendiarii ideo (dicti sunt), quod stipem accipiebant. h. e. pensam, non numeratam accipiebant. Sic contra Ennius apud eund. ibid. Poni stipendia pendunt. h. e. stipem pensam Romanis tribuunt. Apud Veget. 1. Milit. 18. stipendiarii milites sunt, qui aliquot stipendia fecerunt, et opponuntur tironibus. Alii tamen leg. stipendiosi, h. e. qui multa stipendia fecerunt, veterani.

STIPENDIATUS, a, um, particip. a stipendior: stipendiato, is cui stipendium alendi causa solvitur. Tertull. 3. advers. Marcion. 13. de infantib. Ponticis. Pannis armati, et butyro stipendiati, qui ante norint lanceare, quam lancinare.

« НазадПродовжити »