Зображення сторінки
PDF
ePub
[blocks in formation]

SALSŪGO, inis, f. 3. salsuggine, dhis, anμvpis, ähμn, humor qui in areis salinarum sub salis crusta liquidus remanet, neque in salem concrescit: a salsus. Plin. 31. 7. 42. Præter hæc etiam num appellatur in salinis salsugo, ab aliis salsilago, tota liquida, marina aqua salsior, vi distans. Id. 36. 23. 55. Uliginosa loca, et ubi salsugo vitiat, testaceo sublini utilius. salsedine, et Vitruv. 1. 4. de arena marina. Parietes, cum in his tectoria facta fuerint, remittentes salsuginem, ea dissolvunt. Plin. 19. 5. 26. n. 4. Salsugine (aqua) amaritudo (raphanorum) eximitur. et 35. 15. 52. Alumen, quod intelligitur salsugo terræ.

SALTATUS

SALTĀTIM. V. SALTUATIM §. 1.

25

sed

SALTATIO, onis, f. 3. danza, ballo, όρχησις, χόρευσις, σκίρτη os, actus saltandi, et gesticulandi quippiam canendo, aut recitando, ut expressius id, ac planius significetur. V. SALTO §. 1. Cic. Brut. 62. extr. Sex. Titius, homo loquax sane, et satis acutus, tam solutus et mollis in gestu, ut saltatio quædam nasceretur, cui saltationi Titius nomen esset. 2. Alia fuit saltatio militaris, quam Lacedæmonios, tanquam ad bella utilem, habuisse inter exercitationes accepimus, inquit Quintil. 1. 11. sub fin. V. PYRRHICHA §. 1. Plin. 8. 42. 64. de equis. Docilitas tanta est, ut universus Sybaritani exercitus equitatus ad symphonia cantum saltatione quadam moveri solitus inveniatur. Pergit Quintil. ibid. Neque id veteribus Romanis dedecori fuit: argumentum est, sacerdotum nomine ac religione durans ad hoc tempus saltatio: et illa in tertio Ciceronis de Oratore libro verba Crassi (c. 59.), quibus præcepit, ut orator ulatur laterum inclinatione forti ac virili, non a scena, et histrionibus, sed ab armis, aut etiam a palæstra: cujus etiam disciplinæ usus in nostram usque ætatem sine reprehensione descendit. Hæc Quintil.

SALSŪRA, æ, f. 1. salume, to audes, salsamentum. Colum. 8. 17. a med. Nulla æque, quam prædicta salsuræ pabula, commode dantur. Id. 12. 21. Salsura suillæ carnis. insalamento. et Varr. 2. R. R. 4. a med. Corpus suis, quod in salsura fuit. 2. Translate. Plaut. 1. 2. 33. Pa. Salve, mi pater. Ant. et vos amba. Illico agite, abscedite. Di. Osculum ..... Ant. Sat est osculi mihi vostri. Pi. qui, pater? Ant. quia ita meæ animæ salsura evenit. h. e. hali-¶3. Alia fuit voluptuosa, olim quidem honesta et ab honestis aptu vestro, o filia, bono et sano jam evenit osculis vestris salsura quædam et condimentum senili animæ meæ.

*SALSŬLUS, a, um, adject. salsi. Est cognomen R. Inscript. apud Murat. 1456. 6. Cornelia Salsula. Ammian. vilium hominum cognomina deridens hæc habet 28. 4. a med. Lucanicus cum Pordaca, et Salsula, similesque innumeri. 2. Salsule, scil. aquæ, est fons Galliæ Narbonensis non procul a Ruscinone, nunc Rossiglione, qui hodieque la fontaine des Salses appellatur. Mela 2. 5. Salsulæ, fons, non dulcibus aquis defluens, sed salsioribus etiam, quam ma

rinæ sunt.

SALSUS, a, um, particip. a salio: salato, salso, anexo's, salis gustum habens, sale aspersus, salitus. Lucret. 4. 222. Humor salsi saporis. Plin. 26. 8. 50. Herba salso gustu. Id. 36. 17. 28. Assius lapis gustu salsus. Colum. 12. 57. Caseus recens, aut salsus. Virg. 2. G. 238. terra salsa. Enn. apud Macrob. 6. Saturn. 4. Salsum mare. Plin. 31. 7. 41. Salsissimus sal, qui siccissimus. Id. 7. 6. 5. Salsioribus cibis uti. Virg. 5. Æn. 158. longa sulcant vada salsa carina. et 182. Salsi fluctus. Id. 2. ibid. 132. mihi sacra parari, Et salsæ fruges, et circum tempora vittæ. h. e. far cum safe, quod mola salsa dicitur. Sic salsa farra apud Ovid. 3. Fast. 284. V. MOLA §. 7. 2. Salsa dicuntur etiam lacrimæ, sudor et sanguis. re enim vera tales sunt. Et de sudore quidem Aristot. sect. 2. nроßλn. quæst. 3. causam quærit. Accius apud Non. 10. 2. Salsis cruorem guttis lacrimarum lavit. (Adde Lucret. 1. 918.) Virg. 2. En. 173. salsusque per artus Sudor iit. Enn. apud Macrob. 6. Saturn. 2. Neque miseræ lavere lacrimæ salsum sanguinem. 3. Rubigo, qua ferrum absumitur, salsa est, tum quia gustu salso est, tum quia aquæ salsæ more rodit. Virg. 2. G. 220. Nec scabie et salsa lædit rubigine ferrum. 4. Translate. Plaut. Cas. 2. 3. 6. Neque salsum, neque suave esse potest quicquam, ubi amor non admiscetur. saporito e gustoso. Hinc percommode refertur ad sermonem urbanum, lepidum, facetum, argutum, et dictis tanquam salibus aspersum conditumque, unde risus movetur, aut mordetur aliquis et pungitur: frizzante, faceto, grazioso, acuto, mordace, cxoRTIXOS, YEλoйOS. Quintil. 6. 3. Salsum in consuetudine pro ridiculo tantum accipimus. natura non utique hoc esi: quamquam et ridicula oporteat esse salsa. nam et Cicero omne quod salsum sit, ait esse Atticorum. Salsum igitur erit, quod non erit insulsum, velut quoddam simplex orationis condimentum, quod sentitur latente judicio, et velut palatum excitat: quod et a tædio defendit orationem. Cic. 2. Orat. 56. Homo facetus atque salsus. et ibid. 63. Addito ambiguo, altero genere ridiculi fuit salsissimus. Id. Orat. 26. a med. Quidquid est salsum, aut salubre in oratione, id proprium Atticorum est: e quibus tamen non omnes faceti. Id. 2. Orat. 54. Inveni ridicula et salsa multa Græcorum. nam et Siculi in eo genere, et Rhodii, et Byzantii, et præter ceteros Attici excellunt. Id. 9. Fam. 15. Salsiores, quam illi Atticorum, Romani veteres atque urbani sales. Martial. 3. 12. Res salsa est, bene olere, et esurire. 5. Salsus et am de homine usurpatur, et facetum itidem significat. Catull. 14. 16. Non non hoc tibi, salse, sic abibit. h. e. ingeniose ad fraudem mihi faciendam. 6. Commode ludit in ambiguo Plaut. Rud. 2. 6. 33. de eo qui naufragium fecit. Bonam est quod habeas gratiam merito mihi, qui te ex insulso salsum feci mea opera. h. e. in causa fui, ut fracta navi maderes salsis fluctibus. Id. ibid. 2. 1. 12. de piscatore. Neque quicquam captum est piscium: salsi lautique pure domum redimus clanculum: dormimus inconati. ¶ 7. Comp. Salsior et Sup. Salsissimus §. 1. et 4.

et mox.

SALTABUNDUS, a, um, adject. saltitans. Gell. 20. 3. Saltabundi canebant, quæ nunc stanics canunt,

Tom, IV.

petita, ut Macrob. 2. Saturn. 10. docet: mox paulatim corrupta, mollis, soluta, quæ etiam in conviviis adhibebatur, deliciarum et libidinis causa, post multum cibum et pocula. Scipio African. apud Macrob. loc. cit. Vidi puerum bullatum cum crotalis saltare: quam saltationem impudicus servulus honeste saltare non posset. Cic. Mur. 6. Nemo fere saltat sobrius, nisi forte insanit: neque in solitudine, neque in convivio moderato. tempestivi convivii, amoeni loci, multarum deliciarum comes est extrema saltatio. Plaut. Stich. 5. 2. 11. Pro Dii immortales, quot ego voluptates fero! quot risiones, quot jocos, quot savia, saltationes, blanditias, prothymias!

4. Pantomimorum saltatio adeo paulatim artificiosa evasit, ut ea sola, sine voce, fabulas in scena repræsentarent. Macrob. 2. Saturn. 7. sub fin. et Suet. Tit. 7. a med. V. SALTO §. 3.

SALTATIU CULĂ, æ, f. 1. diminut. parva saltatio. Vopise. Aurelian. 6. Adeo ut pueri saltatiunculas in Aurelianum tales componerent, quibus diebus festis militariter saltitarent. h. e. componerent cantilenas quasdam, quas saltando canerent.

SALTATOR, oris, m. 3. ballatore, danzatore, ballerino, ¿pxnons, qui saltat voluptatis et deliciarum causa: mollis artifex, et probrosus. Cic. Mur. 6. Saltatorem appellat L. Murænam Cato. maledictum est, si vere objicitur, vehementis accusatoris: sin falso, maledici conviciatoris. Adde Dejot. 10. et 1. Offic. 42. et Macrob. 2. Saturn. 10. 2. Pantomimi sic dicti, variis gesticulationibus fabulas, sine verbis, exprimentes. Quintil. 6. 3. a med. Finitione usus est Augustus, de pantomimis duobus, qui alternis gestibus contendebant, cum eorum alterum saltatorem dixit, alterum interpellatorem. Id. 1. 12. a med. Non comodum in pronuntiando, nec saltatorem in gestu facio. Id. 11. 3. circa med. Abesse plurimum a saltatore debet orator, ut sit gestus ad sensus magis, quam ad verba accommodatus: quod etiam histrionibus paulo gravioribus facere moris fuit. V. SALTO §. 3.

SALTĀTŌRIE, adverb. saltando. Apul. 10. Met. Mercurius saltatorie procurrens.

SALTĀTŪRIUS, a, um, adject. da ballo, dexnotixos, ad saltandum pertinens. Cic. Pis. 10. Cum collega tui domus cantu et cymbalis personaret, cumque ipse nudus in convivio saltaret: in quo ne tum quidem, cum illum suum saltatorium versaret orbem, fortunæ rotam pertimescebat. Sic Arnob. 2. p. 73. Ut incompositos corporum dissolveretur in motus, saltitaret et cantaret, orbes saltatorios verteret. Orbem saltatorium versare, est in orbem se saltando convertere, inquit Manut. et alii. Sunt etiam qui putant, in quodam saltationis genere fuisse rotundam aliquam machinam, quam saltantes impellerent versarentque. Neque absurde aliquis cymbalum intelligat, de quo Cic. ibid. 9. Scip. African. apud Macrob. 2. Saturn. 10. Cum ductus sum in ludum saltatorium. alla scuola di ballo.

SALTĀTRĪGŬLĂ, æ, f. 1. ballerina, parva saltatrix. Gell. 1. 5. extr. Dionysiamque cum rotissimæ saltatriculæ nomine appellaret. SALTATRIX, icis, f. 3. ballerina, dynorpia, quæ saltat. Cic. Pis. 8. Tu ex tenebricosa popina consul extractus, cum illa saltatrice tonsa, senatum reipublicæ occasum atque interitum lugere vetuisti. Plin. 10. 23. 33. Otus imitatrix avis, ac parasita, et quodam genere saltatrix.

SALTĀTUS, a, um, particip. a salto, recitatus cum saltu, saltationi immixtus. Ovid. 2. Trist. 519. Et mea sunt populo saltata poemata sæpe. V. SALTO §. 3.

SALTĀTUS, us, m. 4. idem ac saltatio. Liv. 1. 20. Per Urbem ire canentes carmina cum tripudiis solemnique saltatu jussit. Ovid. 14. Met. 637. Satyri saltatibus apta juventus. Adde Senec. Troad. 783.

4

9.

[blocks in formation]

SALTEM, adverb. almeno, per lo meno, to čoxaToя, anda ye dîìà, xäv, youy, at certe, tamen, minimum, at saltem. Ter. Phorm. 2. 1. 1. Itane uxorem duxit Antipho injussu meo? Nec meum imperium: age, mitto imperium: non simultatem meam revereri saltem? Plaut. Amph. 1. 1. 282. Quis ego sum saltem, si non sum Sosia? Id. Rud. 1. 3. 28. Nec loci gnara sum, nec diu hic fui. Saltem aliquem velim, qui mihi viam monstret. Cic. 9. Att. 6. a med. Obsecro te, eripe mihi hunc dolorem, aut minue saltem. Id. Rosc. Am. 19. Vere nihil potes dicere: finge aliquid saltem commode. Id. Fam. 8. a med. Utinam quietis temporibus, atque aliquo si non bono, at saltem certo statu civitatis, hæc studia exercere possemus. Plaut. Merc. 3.4.52. At saltem hominis faciem exquireres. Id Rud. 2. 6. 68. Saltem si mihi mulierculæ essent salva: spes aliquæ forent. Quintil. 6. 4. a med. Illud vix saltem præcipiendum videtur, ne turbidus et clamosus tantum sit altercator. h. e. certe. ¶ 2. Pro solum, tantummodo, affertur illud Quintil. 10. 2. circa med. Nec vero saltem iis, quibus ad evitanda vitia judicii satis fuit, sufficiat imaginem virtutis effingere, et solam, ut sic dixerim, cutem. Addunt alii loca Plauti Capt. 3. 1. 25., Curc. 4. 2. 21. et Pœn. 3. 1. 41. etc. item Terentii, Velleji, Liv., Virgil., Ovid. etc. Sed viri docti Cellar. in Cur. poster. et Vorst. de Latin. mer. susp. c. 18. ad priorem notionem, minimum, reducunt omnia, et quidem recte, contra Borrich. in l'indic. Latin. et Pareum in Lex. Plaut. etc. Quin et locus modo allatus ex Quintil. eodem reduci debet, ita ut sit sensus: Si non omnibus, at iis certe, qui satis judicii habuerunt ad evitanda vitia, non debet sufficere, etc. 3. Saltim sæpissime legi in MSS. testantur eruditi: sed saltem magis videtur usu receptum. Quod Priscian. 15. p. 1015. Putsch. inter adverbia in im recenset, his verbis: a statu statim, a raptu raptim, a saltu saltim et saltuatim, a cursu cursim, etc. videtur saltim accipere pro saltitando. 4. Obscura est vocis notatio, ut est apud Gell. 12. 14. Neque enim probare se posse dicit, quod quidam putarunt, saltem dictum esse per defectionem, pro si aliter non potest, quia tot verba in paucissimas litteras cludere, improbæ cujusdam est subtilitatis. Neque quod aliis visum est, saltem dictum videri, u littera media extrita, pro salutem, quia cum alia quædam petita, et non im petrata sunt, tunc soleamus, quasi extremum aliquid petituri, quod negari minime debeat, dicere, hoc saltem fieri aut dari oportere, tanquam salutem postremo petentes, quam impetrari certe sit æquissimum. Sed hoc, inquit, nimis esse videtur commenticium. Donat. tamen ad Ter. Andr. 2. 1. 13. et Adelph. 2. 2. 41. et Serv. ad 4. En. 327. posteriorem hanc notationem probavere, saltem scilicet natum esse a captivis, qui nihil aliud, præter salutem, a viotore petunt: quasi dicant: sublatis omnibus, saluter concede.

[ocr errors]

SALTICUS, a, um, adject. qui saltare solet. Tertull. advers. Gnost. 8. de Joanne Baptista. Contumeliosa cæde truncatur, in puellæ salticæ lucar,

SALTIM, adverb. saltem. Auson. epist. 7. 23. Numerare saltim more vulgi ut noveris. V. SALTEM §. 3.

SALTITO, as, a. 1. frequentat. a salto; saltellare, ballare, oxalow, sæpe salto. Macrob. 2, Saturn. 10, sub fin. Appius Claudius, vir triumphalis, qui Salius usque ad senectutem fuit, pro gloria obti nuit, quod inter collegas optime saltitabat. Arnob. 2. p. 73. Saltitare et cantare. Quintil. 4.9. prope fin. Quotidie magis lascivimus, syntenorum modis saltitantes.

[ocr errors]

SALTO, as, avi, atum, a. 1. ballare, danzare, zopeów, oρxéopat, frequentat. a salio: et dicitur de iis, qui lasciviæ causa, artificiosis saltibus et gesticulationibus ad sonum tibiæ moventur, brachia, pedes, et corpus varie jactando, crotalis etiam et cymbalis interdum adhibitis, ut ex Cic. Pis, 9. et 10. colligitur. Scip. Afric. apud Macrob. 2. Saturn. 10. Vidi puerum bullatum cum crotalis saltare: quam saltationem impudicus servulus honeste saltare non posset. Cic. 3. Qrat. 22. Negarem, posse histrionem satisfacere in gestu, nisi palæstram, nisi saltare didicisset. Suet. Cæs. 39. Pyrrhicham saltaverunt Asiæ principum liberi. Cic. Dejot. 9. Dejotarum vino se obruisse, in convivioque nudum saltavisse. Id. Mur. 6. Nemo fere saltat sobrius, nisi forte insanit; neque in solitudine, neque in convivio moderato atque honesto. Plin. 6. 2. 2. Elephanti quos dam inconditos motus edidere, saltantium modo. 2. Præcipuum saltandi artificium erat in jactatione brachiorum, et gesticulatione manuum, ut ostendunt illa Ovidii 1. Art. am. 595. Si vox est, canta: si mollia brachia, salta. Id. 3. ibid. 349. Quis dubitet quin scire velim saltare puellam, Ut moveat posito brachia jussa mero? et 2. ibid. 305. Brachia saltantis, vocem mirare canentis. Id. Remed. am. 333. Exige quod cantet, si qua est sine voce puella: Fac saltet, nescit si qua movere manus. V. BRACHIUM S. 3. et MANUS §. 2. 3. Hinc in scenam maxime saltatio inducta, in qua primum pantomimi agentem histrionem saltatoria gesticulatione sequebantur,

SALTUARIUS

per

gestu significantes, quod ille voce et verbis exprimebat: unde et saltatores dicti. Cui arti tanta aliquando fiducia accessit, ut Roscius, celebris histrio, non dubitaret cum Cicerone contendere, utrum ille sæpius eandem sententiam variis gestibus efficeret, eloan hic quentiæ copiam sermone diverso pronuntiaret: quæ sunt verba Macrobii 2. Saturn. 10. a med. Quo pertinet illud, quod de se narrat Plin. 9. ep. 34. statuisse, eum male versus legeret, libertum suum recitantem inducere. Ipse, inquit, quid, illo legente, interim faciam? sedeam defixus, et mutus, et similis otioso; an ut quidam, quæ pronuntiabit, murmure, oculis, manu prosequar? Sed puto, me non minus male saltare, quam legere. Hactenus Plin. Postea crescente artificio, soli pantomimi, sine ulla voce aut verbis, adeo expresse gestus moderari cœperunt, ut totam fabulam agerent, et intelligendam percipiendamque spectatoribus exhiberent, ut in PANTOMIMUS §. 1. dictum est. V. Macrob. 2. Saturn. 7. Hino saltare fabulam, solo gestu agere. Vellej. 2. 83. Cum cæruleatus et nudus, caputque redimitus arundine, et caudam trahens, genibus innixus Glaucum saltasset in convivio. Ovid. 1. Art. am. 501. Et plaudas aliquam mimo saltante puellam: Et faveas illi, quisquis agatur amans. Suet. Cal. 57. Pantomimus Mnester tragoediam saltavit, quam olim Neoptolemus tragoedus. Id. Ner. 54 Voverat, se saltaturum Virgilii Turnum. Macrob. 2. Saturn. 7. Saltabat Hylas Edipodem; et Pylades hac voce securitatem saltantis castigavit: ou BETES. Et passive Arnob. 4. p. 151. Saltatur Venus, saltatur et magna Mater. Ovid. Remed. am. 755. Illic (in theatris) assidue ficti saltantur amantes. Id. 5. Trist. 7. 25, Carmina quod pleno saltari nostra theatro, Versibus et plaudi scribis, amice, meis. 4. Salva res est, dum saltat senex, proverbium, quod quare parasiti Apollinis in scena dictitent, causam Verrius apud Fest. reddidit, quod C. Sulpicio, C. Fulvio Coss. M. Calpurnio Pisone prætore Urbis faciente ludos, subito ad arma exierint, nuntiato adventu hostium, victoresque in theatrum redierint, solliciti, ne intermissi religionem afferrent, instaurandique essent: inventum esse ibi C. Pomponium libertinum mimum magno natu, qui ad tibicinem saltaret. Itaque celebra gaudio non interruptæ religionis editam vocem nunc quoque ri. Reprehendit Verrium ipse Festus, ejusque hac in re inconstantiam accusat, quod alibi referat Sinnii Capitonis verba, quibus eos ludos Apollinares Claudio et Fulvio Coss. factos dicit ex libris Sibyllinis, et vaticinio Marcii vatis, (V. Liv. 25. 12. et 27. 23.) nec nominatur ullus Pomponius: ridiouleque de appellatione parasitorum hic causam reddat, cum alibi præteriisset, dicens ita appellari, quod C. Volumnius, qui ad tibicinem saltarit, secundarum partium fuerit: qui fere omnibus mimis parasitus inducitur, Hæc Festus. Paulo aliter Serv. ad 3. Æn. 279. Sciendum moris fuisse, ut piaculo commisso ludi celebrarentur, nam cum Romani iracundia Matris Deum laborarent, et eam nec sacrificiis, nec ludis placare possent; quidam senex statutis ludis Circensibus saltavit: quæ sola causa fuit placationis. Unde et natum proverbium est: Omnia secunda: saltat senex. 5. Saltare apud veteres religiosa res fuit, hinc etiam Salii originem habuerunt. Serv. ad Virg. 5. Ecl. 73. Ut in religionibus saltaretur, hæc ratio est, quod nullam majores nostri partem corporis esse voluerunt, quæ non sentiret religionem.

6. Saltare lasciviæ et deliciarum causa, alienum erat a Romanis moribus, ut ait Nep. præf. et Epam. 1. Olim tamen moderato artificio, et honesta de causa id facere (ut in sacris Saliorum) probatum fuit: et pueri ingenui, et senatorum filii in ludum saltatorium commeabant; et matronæ non inhonestum ducebant saltandi artem addiscere. quid enim ait Sallustius? (Catil. 26.) Psallere, saltare elegantius, quam necesse est proba. Adeo et ipse Semproniam reprehendit, non quod saltare, sed quod optime scierit. Hæc Ma crob. 2. Saturn. 10. Hinc Scipio triumphale illud et militare cor pus aliquando movit ad numeros, ut ait Senec. Tranquill. 13. a med. 7. Translate. Cic. Orat. 67. sub fin. Numerosam comprehensionem perverse fugiens Hegesias, dum ille quoque imitari Ly siam vult, alterum pæne Demosthenem, saltat, incidens particulas. h. e. procedit oratione, non numeris periodicis, quasi cursu quo dam, sed brevibus incisis, et velut saliendo. 8. Particip. Sal tans §. 1. 2. et 3. Saltaturus §. 3.

SALTUĀRIS, e, adject. qui saltat. Saltuares insulæ, sunt insulæ parvæ, de quibus Plin. 2. 95. 96. Sunt et in Nymphæo parva, Saltuares dictæ, quoniam in symphonia cantu ad ictus modulantium pedum moventur. Alii leg. saltares, alii saliares.

SALTUARIUS, ii, m. 2. guardaboschi, nostrates vulgo saliaro, ahooxóμos, proprie est custos saltus, seu silvæ pascuæ: sed dicitur et de custode cujuscumque fundi, agri, ruris. Pompon. Dig. 7. 8. 16, Dominus proprietatis, etiam invito usufructuario, fundum, vel ædes per saltuarium, vel insularium custodire poterit. Id. ibid. 33. 7. 15. Mulier villæ custos in fundo, qui cum instrumento legatus est, continebi

SALTUATIM

tur, sicuti valtuarius. par enim ratio est. nam desiderant tam villæ, quam agri custodiam. Petron. fragm. Tragur. 53. Burm. Testamenta saltuariorum. African. Dig. 32. 1. 58. sub fin. Saltuarius tuendi et custodiendi fundi magis, quam colendi gratia paratus est. Inscript. apud Orell. Coll. Inser. Lat. n. 1599. S. Aug. S. (h. e. Silvano Augusto sacrum) C. Ingenuvius Helius saltuarius Virtutis. h. e. custos saltus, qui ad Virtutis ædem pertinet.

SALTŬĀTIM, adverb. a salti, înònμatixis, per saltus. Gell. 9. 4. a med. Homines, qui monomeri appellantur, singulis cruribus saltuatim currentes vivacissimæ pernicitatis. Alii leg. saltatim.

2. Saltuatim scribere, est non scribere rem suo ordine, sed ut sese offert, hoc est digredi. Sisenn. fragm. apud Gell. 12. 15, et Non. 2. 758. Ne vellicatim, aut saltuatim scribendo lectorum animos impediremus.

SALTUENSIS, e, adject. ad saltum, seu nemus pascuum pertimens. Fundi saltuenses, in Cod. 11. 61. in lemmate, et ibid. leg. 13. et til. 62. item in lemmate, sunt pastioni deputata nemora. Saltuenses coloni, ibid. 63. 1. sunt saltibus et prædiis colendis addicti. *SALTUINUS, a, um, adject. idem ac saltuensis. Est cognomen R. Inscript. apud Grut. 558. 11. Pompejus Saltuinus.

SALTUOSUS, a, um, adject. pieno di boschi, boscato, mokúxvnpos, plenus saltibus seu silvis. Sallust. Jug. 58. Ille sese in loca saltuosa, et natura munita receperat. Nep. Datam. 4. Saltuosa regio, castellisque munita. Liv. 27. 12. Aperta erat regio, sine ullis ad insidias latebris: itaque in loca saltuosa cedere inde cœpit. Plin. 6. 7. 7. Solitudines saltuosis convallibus aspera. Tacit. 6. Ann. 34. Iberi saltuosos locos incolentes, duritia, patientiæque magis in

suevere.

SALTUS, us, m. 4. salto, anμa, nènμa, actus saliendi. Senec. ep. 15. ante med. Saltus, vel ille, qui corpus in altum levat: vel ille, qui in longum mittit: vel ille, ut ita dicam, Saliaris, aut, ut contumeliosius dicam, fullonius. Cic. Senect. 6. a med. Nec enim excursione, nec saltu uteretur, sed consilio, ratione, sententia. Sallust. fragm. apud Veget. 1. Milit. 9. extr. Cum alacribus saltu, cum velocibus cursu, cum validis vecte certabat. Virg. 3. G. 141. saltu superare viam, et acri Carpere prata fuga. Claudian. III. cons. Honor. 47. Saltu vincere valles et concava. Plin. g. 8. g. Saltu evadere. Virg. 2. n. 565. corpora saltu Ad terram misere. Id.g. ibid. 815. præceps saltu sese omnibus armis In fluvium dedit. et ibid. 553. saltu supra venabula fertur. et 12. ibid. 287. corpora saltu Subjiciunt in equos. et ibid. 326. saltu Emicat in currum. et 8. ibid. 257. seque ipse per ignem Præcipiti injecit saltu. et 12. ibid. 681. et Ovid. 1. Fast. 507. Saltum dare. spiccare. et lb. 287. Dare saltus de summo monte. precipitare, et 2. Met. 314. facere. Id. 3. ibid. 599. Sa!tus leves. Stat. 6. Theb. 569. volucres. Id. 1. Achill. 178. rapidus. Lucret. 5. 560. pernix. Phædr. 3. 2. velox. Plin. 7. 2. 2. a med. Homines miræ pernicitatis ad saltum. 2. De saltatione ludicra, ballo. Ovid. 14. Met. 520. Nymphæ Ad numerum motis pedibus duxere choreas. Improbat has pastor, saltuque imitatus agresti, etc. Juvenal. 8. 225. de Nerone. Gaudentis foedo peregrina ad pulpita saltu. h. e. histrionio. 3. Est etiam saltus locus silvosus et pascuus, nemus, bosco da pascolo, selva, aλoos, voμn. Est vel a priore Græca voce allata; vel (quod minus placet) ab eo, quod in eo pecora saliant, ut significare videtur Varro his verbis 4. L. L. 4. a med. Quos agros non colebant propter silvas, aut id genus, ubi peeus possit pasci, et possidebant; ab usu suo saltus nominarunt. hæc etiam Græci ta àhoea, xai voμás, nostri nemora. Festus: Saltum Gallus Ælius lib. 2. significationum, quæ ad jus pertinent, ita definit: Saltus est, ubi silvæ et pastiones sunt: quarum causa casa quɔque. Si qua particula in eo saltu pastorum, aut custodum causa aratur, ea res non perimit nomen saltui: non magis quam fundi, qui est in agro culto, et ejus causa habet edificium, si qua particula in eo habet silvam. Scævola Dig. 19. 1. 52. Conductor saltus, in quo fundas est. Modestin. ibid. 3. 5. 26. Major frater in saltu communi habente habitationes paternas, ampla ædificia ædificaverat. Cæs. 7. B. G. 19. Omnia vada ac saltus ejus paludis certis custodiis obtinebant. Ulp. Dig. 19. 2. 19. Si saltum pascuum locasti, in quo herba mala nascebatur. Virg. 3. G. 143. Saltibus in vacuis pascant, et plena secundum Flumina. 4. Sumitur et pro possessione, fundo, prædio, præsertim in quo pascua multa sint, possessione, fondo, podere. Cic. Quint. 6. extr. Quintius contra jus de saltu agroque communi, vi detruditur. Id. dixerat ibid. 3. pecuaria res ampla et rustica, sane bene culta et fructuosa. Juvenal. 7. 188. unde igitur tot Quintilianus habet saltus? Adde Catull. 114. 6. et 115. 4. 5. Et pro certo possessionis modo. Varr. 1. R. R. 10. extr. Hæ quatuor centuriæ conjunctæ, ut sint in utramque partem binæ, appellantur in agris divisis viritim publice saltus. 6. Estivi saltus, in quibus æstate, hiberni, in quibus hieme pascuntur pecora .

[ocr errors]

SALUBER

[ocr errors]

9

29 Justin. 8. 5., Paul. Dig. 41. 2. 3. circa med. et Papinian. ibid. 44. extr. 7. Aliquando a silva in usu loquendi, et a nemore guitur. Cæs. 6. B. G. 54. sub fin. Ille latebris ac silvis, aut saltibus se eripiebat. Virg. 2. G. 40. et 4. ibid. 53. Dryadum saltus, silvasque sequamur. Id. 4. En. 72. silvas saltusque peragrat. Catull. 34. 10. Diana domina Silvarumque virentium, Saltuumque reconditorum. Virg. 10. Ecl. 9. Quæ nemora, aut qui vos saltus habuere puellæ Naides? et 6. ibid. 56. nemorum jam claudite saltus. ¶8. Aliquando cum iis confunditur. Justin. 44. 4. circa med. Montes saltusque peragravit. Virg. a. G. 391. vallesque cavæ, saltusque profundi. et ibid. 471. saltus et lustra ferarum. Id. 1. G. 140. ma gnos canibus circumdare saltus. Id. 4. En. 121. saltusque indagi ne cingunt. Sic Pyrenæi saltus, Caes. 1. B. C. 37. h. e. silvæ mon tium Pyrenæorum. Plin. 5. 1. 1. Saltus pleni feris. et ibid. 4. 4. repleti ferarum multitudine. Id. 4. 7. 12. Thebis Bocotiis datur saltus Citharon. h. e. mons cum silva. Íd. 3. 1. 3. Saltus Tugiensis. Ovid. 1. Trist. 10. 21. Saltus ab hac terra brevis est Tempyra petenti. h. e. brevis silva, atque adeo brevis tractus. 9. Uno in saltu apros duos capere, proverb. apud Plaut. Cas. 2. 8. 40. de quo V. in FIDELIA §. 2. 10. Translate et joculariter saltum dixit Plaut. To aidoiov dyλuxov, Cas. 5. 2. 42. et Carc. 1. 1. 56. Simili ratione ar vum, et hortum, et agrum, et fundum vocant Lucret. 4. 1100., Virg. 3. G. 136., Martial. 7. 102. et Plaut. Asin. 5. 2. 24. et Mil. 2. 2. 39. 11. Saltus damni apud Plaut. Men. 5. 6. extr. est løcus, ubi plurimum damni inest, quasi silva malis feris plena. Sio montes mali apud eund. Epid. 1. 1. 78. et mali mæroris mons in Most. 2. 1. 5. 12. Olim secundæ declinat. fuit. Accius apud Non. 8. 18. in salti faucibus. Sic senati, exerciti, sumpti dixe

[blocks in formation]

SALVĀTOR, oris, m. 3. salvatore, owtrip, qui salvat, servator, conservator, sospitator. Vox est a probatis scriptoribus non usurpa ta, quia nec salvo, as in usu erat. Cic. enim 4. Verr. 63. Latinam non esse significat, dum ait: Itaque eum non solum patronum istius insulæ, sed etiam solera inscriptum vidi Syracusis. Hoc quantum est? ita magnum, ut Latino uno verbo exprimi non possit. Is est nimirum soter, qui salutem dedit. Sic Tacit. ad eandem Græcam vocem respiciens, 15. Ann. 71. Milichus præmiis ditatus, conserva toris sibi nomen Græco ejus rei vocabulo assumpsit. Capell. 5. p. 166. Auribus temperandum, et insolentia fugienda, quam vitans Cicero, soterem salvatorem noluit nominare, etc. Abstinuit etiam Plin. 22. 5. 5. et 34. 8. 19. n. 8., item Val. Max. 5. 4. in fin., qui servator usurparunt: et Apul. 7. et 9. Met. et Apolog., qui sospitator dicere maluit. Frustra itaque sunt qui ex quibusdam MSS. nullius ponderis Ovidio tribuunt 4. Pont. 15. 41., cum boni libri omnes habeant servatorem. V. SOTER. 2. Postea adhiberi cœpit a Christianis scriptoribus Tertull. 3. advers. Marcion. 18., Lactant. 4. 12., Juvenc. 3. 192., Prudent. 1. Tepi Tep. 115. Sedul. 2. 155. Paulin. Nol. carm. 32. 423., Augustin., Hieronym., Auson. Ephemer. in oratione, 81. etc. Habetur etiam in Inscript. apud Grut. 19. 5. Jovi custodi Quirino salvatori, pro salute Cesaris Nervæ Trajani Aug. etc. Præclare Augustin. serm. 299. sect. 6. Christus Iesus, id est Christus salvator. hoc est enim Latine Iesus. Nec quærant grammatici, quam sit Latinum, sed Christiani, quam verum. Salus enim Latinum nomen est. salvare, et salvator non fuerunt hæc Latina, antequam veniret Salvator. quando ad Latinos venit, et hæc Latina fecit. Id. 13. Trin. 10. sub fin. Qui Hebraice Iesus, Græce corne, nostra autem locutione salvator. Quod verbum Latina lingua antea non habebat, sed habere poterat : sicut potuit, quando voluit. 3. Merito igitur docti viri permulti (quos inter Baronius ad Martyrol. R. V. Cal. Decembr.) eos reprehendunt, qui cum de Iesu Christo. agitur, servatorem potius, quam salvatorem, vano metu, ne in Latinam linguam peccent, appellare maluerint.

*SALVATRIX, icis, f. 3. salvatrice, quæ salvat. Prosper Aquit. 3g. 3. Salvatrix autem cunctorum gratia Christi.

SĂLUBER, bris, bre, et Salubris, bre, adject. omn. gen. sano, salutcvole, salubre, σωτήριος, οὔλιος, υγιεινός, conferens ad bonam valetudinem, salutaris, sanitatem afferens. Cic. 1. Divin. 57. Conjecturam capere, salubris ne, an pestilens annus futurus sit. Ovid. Remed. am. 704. Utque facis, coeptis, Phœbe saluber, ades. Varr. 1. R. R. 2. Spectare, utrum saluber locus esset, an non. et ibid. 4. Utilissimus is ager, qui salubrior est. Ovid. 2. Amor. 16. a. irriguis ora salubris aquis. Plin. 5. ep. 6. a med. Trielinium saluberrimum. Colum. 1. 2. Salubre cælum. Lucan. 1. 661. sidus. Virg. 3. G. 530. Salubres somni. Colum. 12. 27. extr. Vinum suave firmum, corpori salubre. Cato R. R. 156. Ad omnes res salubre est. Plin. 37. 10. 61. Icterias existimatur salubris contra regios morbos. Id. 21. 14. 48. Decocto foveri os, saluberrimum est. Ovid. 6. Fast. 753. Pectora ter tetigit, ter verba salubria dixit. 2. Est etiam sanus, va

[blocks in formation]

lens, sano, vyreis. Liv. 3. 8. Defuncta morbis corpora salubriora esse incipere. Sullust. Jug. 20. Genus hominum salubri corpore, velox, patiens laborum. Adde Martial. 10. 47. et Tacit. 5. Hist. 6. 3. Translate est utilis, salutaris, utile, salutevole. Cic. Dom. 7. Dixi sententiam reipublicæ saluberrimam. Liv. 2. 3. Leges, res salubrior meliorque inopi, quam potenti. Horat. Art. P. 198. Salubris justitia. Plin. 3. 4. 5. Saluberrima Romano imperio Alpium juga. Plin. alter 2. ep. 11. Factum severitate exempli salubre. Petron. Satyr. 140. Salubribus præceptis juvenes instruere. Cic. 8. Att. 12. a med. Salubria consilia. Quintil. 3. 1. Liber salubrior studiis, quam dulcior. Gell. 5. 1. Quæ dicuntur, utilia ac salubria sunt. Id. 6. 10. Bona ac salubria exempla. Cic. Orat. 26. a med. Quidquid est salsum, aut salubre in oratione, id proprium Atticorum est. h. e. quod causæ prodest, et eloquentiæ ostentatione caret. Suet. Aug. 42. Ut salubrem magis, quam ambitiosum principem scires. h. e. moderantem beneficia sua, et utilitatem magis reipublicæ spectantem, quam famam liberalitatis, et gloriam. Grat. Cyneg. 120. tela modi calubris. h. e. magnitudinis mediocris, atque adeo habiliora et utiliora venantibus. 4. Salubre pretium est Italorum prezzo basso, confacevole. Colum. 7.3. a med. Cicercula sumptuosior est, quam ut suburbanis regionibus salubri pretio possit præberi. Martial. 10. 104. Jucundos mihi, nec laboriosos Secessus pretio paret salubri. V. SALUBRITER §. 3. 5. Comp. Salubrior §. 1. 2. et 3. Sup. Saluberrimus §. 1. et 3.

SALUBRITAS, atis, f. 3. salubrità, buon' aria, sanità, ovλóτng, qualitas rei bonam valetudinem afferentis, sanitas. Cic. 1. Divin. 57. Ex habitu, atque ex colore extorum tum salubritatis, tum pestilentiæ signa percipi. Id. 2. Leg. 1. a med. Loci amoenitas et salubritas. Colum. 6. 4. Hæc remedia salubritatem faciunt. Tacit. 12. Ann. 66. Salubritas aquarum. Plin. 8. ep. 1. extr. cæli. Plin. alter 37. 13.77. nemorum. Id. 5. 16. 15. Calidus fons medicæ salubritatis. 1d. 14. 6. 8. n. 3. Vina Surrentina convalescentibus maxime proba. La propter tenuitatem salubritatemque. 2. In plur. num. Vitruv. 5. 3. Ut in primo libro de salubritatibus in monium collocationibus est scriptum. Gell. 2. 1. extr. Parcendi moderandique rationibus dicitur salubritates corporis retinuisse. h. e. incolumitatem, la sanità. 3. Translate. Čic. Brut. 13. Ut semel e Piræeo eloquenzia evecta est, ita peregrinata tota Asia est, ut se externis oblineret amoribus, omnemque illam salubritatem Atticæ dictionis, quasi sanitatem, perderet. Id. dixerat ibid. 9. Succus ille et sanguis incorruptus usque ad hanc ætatem oratorum fuit. Id. Mur. 13. ad fin. A jurisconsultis salubritas quædam; ab iis qui dicunt, salus ipsa petitur. h.e. ea quæ conducere possunt ad causas defendendas; aboratoribus vero ipsa defensio.

SĂLŪBRITER, adverb. con salubrità, salutevolmente, vɣıɛıç, cum salubritate, conducenter ad bonam valetudinem. Colum. 1. 8. circa med. Ut et panis diligenter confiat, et reliqua salubriter apparentur. Id. 2. 9. a med. Hordeum hexasticum hominem salubrius pascit, quam malum triticum. Cic. Senect. 16. ad fin. Ubi enim potest illa ætas umbris aquisve refrigerari salubrius? Plin. 19. 1.6. Velis forum inumbravit, ut salubrius litigantes consisterent. Id. 22. 32. 14. Hæc bilem detrahit obolo ponderis, saluberrime cum mulso. Gell. 3. 10. circa med. Ante mensem septimum neque masculus, neque femina salubriter ac secundum naturam nasci potest. sicchè sia sano, e campi. 2. Translate est utiliter, commode, giovevolmente, utilmente. Liv. 3. 62. Et trahi bellum salubriter, et mature perfici potest. Vellej. 2. 89. a med. Leges emendatæ utiliter, latæ salubriter. Gell. 6. 2. circa med. Salubriter utiliterque fingere aliquid. Id. 2. 29. Res salubriter ac prospicienter animadversæ. ¶ 3. Et parva impensa, modico pretio, con poca spesa, a buon mercato. Plin. 6. ep. 3o. Villa est quidem vetustate vexata: tamen quæ sunt pretiosiora, aut integra manent, aut levissime læsa sunt. Attendimus ergo, ut quam saluberrime reficiantur. Id. 1. ep. 24. extr. Si prædiolum istud tam salubriter emerit, ut pocnitentiæ locum non relinquat. V. SALUBER §. 4. 4. Comp. Salubrius S. 1. Sup. Saluberrime §. 1. et 3.

SALVE, adverb. con salute, integre, recte, commode, ut interpretatur Donat. ad illud Ter. Eun. 5. 6. 8. Hem quid est? quid trepidas? satin' salve? dic mihi. Sallust. fragm. apud Donat. ibid. Inde ortus sermo, percontantibus utrinque, satin' salve? quam grati ducibus suis: quantis familiaribus copiis augerentur. Plaut. Trin. 5. 2. 53. Satin' salve? die mihi. His omnibus locis adverbium esse ait Donat. producta e hittera. ¶2. Charis. 3. p. 225. Putsch. et Diomed. 1. p. 340. a salveo ducunt. Habet, inquiunt, hoc verbum (salveo) et adverbium, cum dicimus, satin' salve, salve est domi. Sed propius est vero, ut sit a salvus, ut a rectus recte, et sexcenta alia. Liv. 1. 58. a med. Quærenti viro, satin' salve? minime, inquit. quid enim salvi est mulieri, amissa pudicitia? (Adde 6. 34.,

SALVILLUS

10. 18. et 40. 8.) Plaut. Stich. 1. 1. 9. Pi. Multa volo tecum loqui de re viri. Pa. salvene, amabo? Pi. spero quidem, et volo. Id. Men. 5. 2. 26. Salven' advenio? salven' arcessi jubes? quid tu tristis es? 3. Porro ellipsis est in his: et plena oratio esset, satisne salve agis, agitis, agitur, agens. Unde Apul. 1. Met. in fin. Quam salve agit Demeas noster? et Apolog. Interroga, puer ubi sit, et quam salve agat. Simile est illud, recte ne omnia? de quo V. in RECTE S. 17. Sunt tamen qui pro satin' salve scribi malunt satin' salva, subintelligendo res sunt. quod plene dixit Liv. 3. 26. a med. Rogitans, satin' salva essent omnia. Quam litem næ ego sim demens, si dirimere nitar, magnis utrinque criticis, pro sua quoque sententia, acerrime depugnantibus; pro salve enim Donato, G. Fabric., Acidal., Brisson., Taubm., Voss., Perizon., Cort. in Sal lust. etc., pro salva autem Sanctio, Sciop., Vineto, Gronov. et aliis. SALVEO, es, n. 2. salvus sum, verbum defectivum, cujus præter futur. salvebis, imperat. salve, salveto, salvete, et infinitiv. salvere, cetera Latina consuetudine exsulant. Nam quod Plaut. Truc. 2. 2. 4. dixit, non salveo, irridenter posuit pro persona rustici, inquit Val. Prob. in Cathol. p. 1486. Putsch. Utimur salve et salvete, cum advenientes salutamus, ti saluto, buon giorno, Dio ti salvi, yaipe, vylaws: quemadmodum vale dicimus abeuntibus. Plaut. Mil. 4. 8. 5. Philocomasium, salve. Phi. et tu salve. Id. Trin. 3. 2. 39. O salvete, affines mei. Catull. 31. 12. Salve, o venusta Sirmio, atque hero gaude. Plaut. Rud. 2. 4. 3. Salve adolescens. Sce. et tu multum salveto, adolescentula. et 1. 5. 5. Jubemus te salvere, mater. Palo. salvete, puellæ. Id. Most. 3. 1. 41. Salvere jubeo te, Misargyrides, bene. Id. Trin. 2. 4. 34. Jubet te salvere plurimum. Id. Mer. 5. g. 17. Tu herus es: tu servum quære. salveto tu: tu vale. Auson. epist. 16. in carm. init. Et dic hero, meo, atque tuo, Ave, atque salve plurimum. Hieronym. ep. 118. n. 1. Frater tuus Antonius in ipso jam profectionis articulo, cum mihi præsentiam sui tarde dedisset, et cito abstulisset, atque in puncto temporis, salve pariter, valeque dixisset. 2. Est etiam adorantis, et invocantis. Virg. 2. G. 173. Salve, magna parens frugum, Saturnia tellus. Id. 8. Æn. 301. Salve, vera Jovis proles, decus addite Divis: Et nos, et tua dexter adi pede sacra secundo. Liv. 1. 16. Deum Deo natum, regem parentemque urbis Romanæ salvere universi Romulum jubent. Plin. 7. 30. 31. extr. ad Cicer. Salve, primus omnium parens patriæ appellate, etc. 3. Sternuentes salvere jubemus. Petron. Satyr. 98. Giton ter continuo ita sternutavit, ut grabatum concuteret: ad quem motum Eumolpus conversus, salvere Gitona jubet. V. STERNÚTAMENTUM. 4. In ironia. Plaut. Rud. 2. 2. 5. Salvete, fures maritimi, famelica hominum natio: quod agitis? ut peritis? Id. Asin. 2. 2. 31. Gymnasium flagri, salveto. Id. Curc. 2. 1. 19. O scelerum caput, salveto. Catull. 43. 1. Salve nec minimo puella naso. ག5. Salutem dicere, nuntiare, mittere absenti, jubere salvum esse. Cic. 16. Fam. 9. extr. Medico de te scripsi diligentissime. vale, salve. Id. 4. Att. 14. extr. Dionysium velim salvere jubeas. et 6. ibid. 2. extr. Salvebis a meo Cicerone. 6. Etiam mortuos sic salutabaut, quasi dimittentes. Virg. 11. En. 97. salve æternum mihi, maxime Palla, Eternumque vale. (Adde Stat. 3. Silv. 5. 208.) Varr. fragm. apud Serv. ibid. Ideo mortuis, salve, et vale dici, non quod aut valere, aut salvi esse possint, sed quod ab his recedimus, eos nunquam visuri. ¶ 7. In matutina salutatione salve dicebant, vale in vespertina. Suet. Galb. 4. extr. Veterem civitatis exoletumque morem, ac tantum in domo sua hærentem, obstinatissime retinuit, ut liberti servique bis die frequentes adessent, ac mane salvere, vesperi valere, sibi singuli dicerent.

SALVIÄ, æ, f. 1. salvia, eλehicpaxov, herba, de qua Plin. 22. 25. 71. Nostri, qui nunc sunt, herbarii elelisphacon Græce, Latine salviam vocant, mentæ similem, canam, odoratam. Id. 26. 6. 17. Altera (tussilago) a quibusdam salvia appellatur, similis verbasco. Conteritur ea, et colata calefit, atque ita ad tussim laterisque dolores bibitur.

* SALVIĀNUS, a, um, adject. ad Salvium Julianum JCtum pertinens, ut Salvianum interdictum, cujus meminit Julian. Dig. 43. 33. 1. et Ulp. ibid. 2. 2. Est etiam cognomen R. Inscript. apud Grut. 108. 6. C. Marcius C. F. Serg. Salvianus. SALVIĀTUM. V. SALIVATUM.

SALVIFICATOR, oris, m. 3. salvator. Tertull. Pudic. 2., ubi alii leg. salutificator.

SALVIFICO, as, a. 1. salvare, salutem do. Sedul. 5. 7. Pater ista memet ab hora Salvifica.

SALVIFICUS, a, um, adject. salutem afferens. Alcim. ad Soror: 180. salvificum appellat corpus Christi sepultum.

R.

*SALVILLUS, a, um, adject. diminut. salvi. Est cognomen Inscript. apud Grut. 740. 8. Q. Sallustius Salvillus. Alia apud Mu rat. 589. 2. Manlia D. L. Salvilla.

SALVINUS

*SALVĪNUS, a, um, adject. ad salvum pertinens. Est cognomen R. Inscript. apud Maff. Mus. Ver. 249. 6. Ulpius Salvinus. ¶ 2. Fabrett. ad Inscript. p. 28. n. 127. falso putavit, Salvinus esse etjam prænomen R. V. vocem seq. §. 2.

*SALVIUS, a, um, adject. qui salvus factus est. Est cognomen R. Inscript. apud Grut. 721. 5. C. Betutius L. F. Salvius. Alia apud eund. 592. 4. Flavia Aug. L. Salvia. 2. Est etiam prænomen R. Inscript. apud Murat. 23. 8. Salvius Junius Sily nus. Alia apud Schiass. Guida al Mus. Bologn. p. 48. Sal. Vettius Sal. F. Lem. pater, Præstantia Quarta mater, L. Vettius Sal. F. Primus, Sal. Vettius Sal. F. Secundus, T. Vettius Sal. F. Tertius filiei patri fecerunt id, quod is rogaverat. V. alia hujus prænominis exempla in Inscript. apud Fabrett. p. 28. n. 127., ubi tamen ille, fretus auctoritate mendos Patavinæ, nunc deperditæ Inscript. apud Grut. 559. 8. et 561. 12., falso putavit, Salvinum, non Salvium fuisse prænomen. Salvia appellata est etiam trieris quædam ex classe Misenensi. Inscript. apud Maria. Frat. Arv. p. 409. Statius Quadratus III Salvia. V. NAVISALVIA. 4. Salvius est etiam nomen gentilicium R., ut M. Salvius Otho Aug. qui Galbæ Aug. successit, et per paucos menses imperavit.

3.

SĂLUM, i, n. 2. mare, alto mare, äλs, ozhos, mare, vel potius altum mare. Cic. Cacin. 3o. extr. Siqui ex alto, cum ad patriam accessisset, tempestate subito rejectus, optaret, ut cum esset a patria dejectus, eo restitueretur; hoc, opinor, optaret, ut a quo loco depulsus esset, in eum se fortuna restitueret, non in salum, sed in ipsam urbem, quam petebat. Hirt. B. Afr. 46. Quos in stationibus cum longis navibus apud Thapsum custodia causa in salo esse jusserat. Nep. Themist. 8. sub fin. Diem noctemque procul ab insula in salo navem tenuit in ancoris, neque quemquam ex ea exire passus est. Adde Liv. 29. 14. a med. et 37. 10. 13. et 16., quibus omnibus locis pro alto mari sumitur, contra litus, aut portum. Poetæ tamen id non servant, et universim pro mari usurpant. Virg. 1. En. 541. Perque undas, superante salo, perque invia saxa Dispulit. et 2. ibid. 209. Fit sonitus spumante salo. Val. Flacc. 1. 68. volat immissis cava pinus habenis, Infinditque salum. et ibid. 703. telisque salum, facibusque coruscat. Ovid. 2. Amor. 11. 24. Currit in immensum panda carina salum. Propert. 1. 6. 2. Ægæum salum. et ibid. 15. 12. Calypso injusto multa locuta salo est. et 5. 11. 6. Salum rubrum. Senec. Herc. t. 731. Ionium. Id. Hippol. 332. altum. Catull. 63. 16. rapidum. Solin. 52. de serpentib. Idque ipsum palam est, non qualibet magnitudine evenire, ut per tantam sali latitudinem ad loca permeent destinata. 2. In illo Cæs. 3. B. C. 28. Tirones multitudine navium perterriti, et salo nauseaque confecti se dediderunt. salum est ipsum mare, et ejusdem jactatio incommoda: quod et Græci to can sæpe significant. 3. De colore maris. Capell. 1. p. 8. Urna perlucentis vitri salo renidebat. et mox Urna sali resplendentis. Utrobique legendum videtur hyalo, et hyali. V. HYALUS. 4. De unda fluminis. Stat. 10. Theb. 864. Amnis ut incumbens longævi robora pontis Assiduis oppugnat aquis, jam saxa fatiscunt, Emotæque trabes: tanto violentior ille (Sevit enim majore salo) quassatque, trahitque Molem ægram. 5. Masculino gen. Enn. apud Non. 3. 199. undantem salum. 6. In plur. num. carct exemplis.

SALVO, as, a. 1. salvare, servo. Gloss. Philox. Salvo, cww.et Zoo, salvo, sano. Cic. Pis. 31. sub fin. Posse me iterum rempubl. salvare, si cessissem. Plin. 17. 22. 35. n. 1. Sequenti anno palmites salventur, pro viribus matris, singuli, aut gemini. Locum Ciceronis ita leg. Faern. in MSS. suis: sed et ipse, et alii fere omnes Critici damnant, et servare reponunt ex melioribus libris. In Plinio vero Harduinus ita emendavit, cum salutentur invenisset, et submittantur ab aliis reponeretur. Lactant. Ira D. 5. ante med. Laudabile videtur prodesse potius, quam nocere; salvare, quam perdere. Hieronym. ep. 20. n. 4. Quod ille, qui repromittebatur de genere David, venerit salvaturus Israel.

SALUS, ūtis, f. 3. salvezza, salute, salvamento, vita, sanità, ownpia, incolumitas, sanitas, vita, status, dignitas, quies, bonum: cui opponitur exitium, pernicies, nex. Cic. Har. resp. 16. extr. Qui medicis suis non ad salutem, sed ad necem utiter. Id. 2. Orat. 9. Fraus hominum ad perniciem, et integritas ad salutem vocatur. Id. fragm. apud Ammian. 30. 8. Multum posse ad salutem alterius, honori multis: parum potuisse ad exitium, probro nemini unquam fuit. Id. 2. Fin. 35. Opem indigentibus, salutemque ferre. Id. Dom. 28. a med. Alicui lucem salutemque reddere ac restituere. Id. 10. Fam. 29. Meum studium erga salviem et incolumitatem tuam. Id. 1. Q. Fr. 1. 9. ad fin. Alicujus commodis consulere, et utilitati saJutique servire. Cato R. R. 141. Mars pater, te precor, quæsoque, ui duis bonam salutem valetudinemque mihi, domo, familiæque nostræ. Nep. Dion. 9. Navem triremem armatis ornat, ut haberet

SALUTARIS

29 quo fugeret, ad salutem. a salvamento. et Annib. 11. a med. Fuga salutem petere. salvarsi con la fuga. 2. Qua opponitur morbo et morti. Cic. ad Quirit. 6. An dubitarem, quia is me confectam consularibus vulneribus, consulari medicina ad salutem reduceret? Ter. Andr. 3. 2. 2. Quæ assolent signa esse ad salutem, omnia huic esse video. Id. Adelph. 4. 1. 3. Quod cum salute ejus fiat, ita se defatigarit velim, ut hoc triduo prorsum e lecto nequeat surgere. senza scapito della sua sanità. 3. In sexto casu. Plaut. Men. 1. 2. 25. Averti prædam ab hostibus, nostrum salute socium. h. e. salvis sociis nostris. Id. Rud. 4. 2. 1. Neptuno ago gratias, cum me ex suis pulcre ornatum expedivit templis reducem, salute horiæ. h. e. salva et incolumi horia. Sic Bacch. 4. 9. sub fin. Ut ovans præda onustus incederem, salute nostra, atque urbe capta. Id. Merc. 4. 5. 8. Jam mater rure rediit? responde mihi. Sy. sua quidern salute ac familiæ maxima. Cato R. R. 4. in fin. Si te libenter vicinitas videbit, facilius tua vendes, etc. si ædificabis, adjuvabunt: si quid (bona salute) usus venerit, benigne defendent. supnusuós. cui simile est, quod Dii omen avertant: et nos, che Dio ci guardi. 4. Saluti esse, salutare esse, salutem afferre. Plaut. Merc. 1. 2. 32. Saluti quod tibi esse censeo, id consuadeo. Nep. Themist. 2. Id quantæ saluti fuerit universæ Græciæ, bello cognitum est Persico. Adde Cic. 2. Orat. 49. et Cæs. 5. B. G. 43. extr. et 7. ibid. 50. extr. 5. Salus Dea est habita, Esculapii filia: templumque habuit in summo Quirinali, quod C. Junius Bubulcus censor locavit dedicavitque an no U. C. CCCCXLVII., cum consul bello Samnitium vovisset: pinxit autem, suum operi nomen inscribens, C. Fabius Pictor. Sub Claudio principe incendio consumptum est. Liv. 9. 43. extr., Val. Max. 8. 14. n. 6., Plin. 35. 4. 7. Hinc Cic. Font. 6. Salus ipsa virorum fortium innocentiam tueri non potest. Ter. Adelph. 4. 7. in fin. Ipsa si cupiat Salus, servare prorsus non potest hanc familiam. Plaut. Most. 2. 1. 4. Nec Salus nobis saluti jam esse, si cupiat, potest. Adde Capt. 3. 3. 14. Sic Cist. 4. 2. 76. At vos Salus servassit. 6. Augurium Salutis, oinopa Ewrnpias, fuit solemne quoddam augurii genus, quo Deorum voluntatem explorabant, concederentne illis, ut pro populo salutem peterent: quasi nefas esset eam petere a Diis sine eorum venia. Ad hoc eligebatur dies quotannis, quo die nulla unquam reip. domi forisve calamitas evenisset, ut docet Dio l. 37. c. 24. Intermissum aliquando fuit, sed revocatum ab Augusto primum, ut est apud Suet. 31., deinde a Claudio, ut est apud Tacit. 12. Ann. 23. Meminit et Cic. 1. Divin. 47. 7. Adhibetur salus in blanditiis. Plaut. Cas. 4. 3. 3. Quid agis, mea salus? Id. Pan. 1. 2. 153. Mea salus, meum savium, meum mel, meum cor. et ibid. 176. Hujus colostra, hujus salus amoena, hujus festivitas. Adde 1. 3. 12. 8. Salus interdum est remedium, perfugium. Virg. 2. En. 354. Una salus victis nullam sperare salutem. Plaut. Cas. 5. 3. 14. Nam salus nulla est scapulis, si domum redeo. ¶ 9. Sæpissime votum, seu precatio, qua aliquem sanum salvumque esse optamus, saluto: unde salutare, salutator, etc. Cic. 4. Att. 10. extr. Pompejus in Cumanum Parilibus venit. misit ad me statim, qui salutem nuntiaret. mi recasse un suo saluto. et 7. Fam. 14. Salutem enim verbis tuis mihi nuntiaret. et 16. Att. 3. extr. Atticam cupio suaviari: ita mihi dulcis salus visa est per te missa ab illa. Id. 6 ibid. 1. ad fin. Filiola tua gratum mihi fecit, quod tibi diligente mandavit, ut mihi salutem adscriberes. Plaut. Epid. 1. 2. 23. Ad venientem peregre herum suum salva impertit salute servus Epidi cus. Cic. 2. Att. 12. extr. Terentia impertit tibi multam salutem. Lucil. apud Non. 7. 34. Impertit salutem plurimam et plenissimam. Liv. 3. 26. a med. Salute data invicem, redditaque. Id. 7. 5. Mox introductus, salute accepta redditaque, ait, etc. 10. Hinc salutem dicere in principiis epistolarum. Et verbum aliquando omittitur, ut Cicero Attico S. Sic 5. Tusc. 32. Anacharsis Hannoni salutem. Id. 13. Att. 22. in fin. Illud accuso, non te, sed illam, ne salutem quidem (misisse) at tu et illi, et Piliæ plurimam. dic, vel nuntia. 1. Interdum salutem dicere est vale dicere, deserere, ab aliqua re recedere. Cic. 7. Fam. 33. Ego vero multam salutem et foro dicam et curiæ, vivamque tecum multum. darò l'addio. 12. Veteres, ut etiam num vulgares homines apud nostrates, solebant magnum poculum potanti, salutem adprecari. Apul. 10. Met. Satis genialiter grandissimum illum calicem uno haustu perhausi. Clamor exsurgit consona voce cunctorum salute me prosequentium. Xiphilin. ex Dione l. 72. c. 18. Καὶ Κόμμοδος ἔπιεν αμυστί. ἐφ ̓ ᾧ καὶ ὁ δῆμος, καὶ ἡμεῖς παραχρῆμα πάντες, τοῦτο δὴ τὸ ἐν τοῖς συμποσίοις εἰωθός λέγεσθαι, εξεβοήσαμεν, Ζήσειας. h. e. Vίνα.

SALUSTIUS. V. CRISPUS §. 4. et 5.

SĂLŪTĀBUNDUS, a, um, adject. multum salutans. Capell. 7. p. 237. Jovem salutabunda surrexit.

ŠĀLŪTĀRIS, e, adject. salutevole, salutifero, salutare, salubre, owryptos, salutem, vitam, sanitatem afferens, saluber. Cic. 2. Nat.

« НазадПродовжити »