Зображення сторінки
PDF
ePub
[blocks in formation]

A Littera prima est alphabeti in omnibus linguis. Insuavissimam | litteram putavit Forcellinus vocatam a Cic. Orat. 49. Proximus (versus) inquinatus insuavissima littera [finitus]: Frugifera et ferta arva Asia tenet. At Gesnerus ita appellatam litteram T existimavit, quod vocem finitus, quam uncis inclusimus, quamque Schützius expunxit, pro genuina habuerit. Ceterum nec littera T, nec littera A, utpote quæ omnium prima facillime exprimatur ab infantibus, sed potius littera R, quæ vulgo ob illius asperitatem canina appellatur, eaque porro quater recurrit hoc in versu, insuavissima dicitur a Cicerone. Quod confirmari potest auctoritate Gell. 7. 10., qui de illo Catull. 27.4. Ebriosa acina ebriosioris, hæc habet: Amans hiatus illius Homerici suavitatem ebriosa dixit pro ebrioso propter insequentis a litteræ concentum. 2. Interdum est littera numeralis, quæ quingenta designat, ut ceteræ alphabeti litteræ alios numeros, de quibus suis locis. Vide antiquum codicem de Notis numerorum adjectum Probo p. 1683. Putsch. Porro eidem litteræ A si recta linea superaddatur, quinque millia significat. 3. A. puncto postposito prænomen significat, ut A. Cæcina, Aulus Cæcina. 4. A item, sicut reliquæ litteræ, ponitur interdum sola pro tota dictione, cujus est initium, ut A. A. A. Auro, Argento, Aere. 5. Sed multa præterea significare potest sive sola sit, sive aliis litteris adjecta, ut est apud Ursatum de Notis Roman. Illud tamen hoc loco omittendum non est, 4. in judiciis usurpatam fuisse pro Absolvo. Itaque Ascon. in Divinat. 7. In causis majoribus, inquit, universi judices in cistam tabulas conjiciebant suas, easque insculptas litteras habentes A. Absolutionis, C. Condemnationis, N. L. Ampliationis. Qua de re latius Brissonius de formul. l. 5.c. 214. Hine dicitur littera salutaris a Cicerone Mil. 6., C. vero tristis. In Comitiis autem legum, in quibus suæ cuique de populo tabellæ tradebantur, insculptas litteras habentes A., et U. R., A. Antiquo, h. e. respuo, abrogo; et U. R. Uti rogas, h. e. consentio, approbo, significabant.

abs

A, AB, ABS, præpositiones, quæ cum sexto casu adhibentur, et significant Italice da, Græce ano. Significatione nihil differunt, differunt autem solummodo in modo adjiciendi. A enim adjicitur iis vocibus tantum, quæ incipiunt a consonante, ut a Pompejo, a milite; Abs iis fere, quæ incipiunt a litteris T, et Q, ut abs te, quolibet. Ter. Andr. 1. 5. 56. et Adelph. 2. 3. 1. Ab plerumque iis, quæ incipiunt a vocali, aliquando tamen etiam a consonante incipientibus, ut ab re apud Liv. 1. 17. et fragm. l. 91. p. 95. ed. Niebuhr. Ab tergo. 2. A, et Ab cum verbis passivis significant personam agentem, ut Eratosthenes a Serapione, et ab Hipparcho reprehenditur, Cic. 2. Att. 6. 3. Significant remotionem quoque, seu vacuitatem ab aliqua re; ut vacatio a causis, Cic. 1. Leg. 4. ¶4. Significant aliquando præter, ut ab re, fuor di proposito, Suet. Aug. 94. 5. Item per, ut ab se cantat cuja sit, h. e. per se, sua sponte. Plaut. Rud. 2. 5. 21. 6. Cum adjunguntur verbis sto, sum, dico, facio, ago, et similibus, idem significant, ac favere, Italice tener le parti di qualcuno, ut stare a mendacio, Cic. 1. Invent. 3. Critolans erat ab Aristotele, Id. 2. Orat. 38. 7. Ponuntur etiam ad significandam proximitatem, et distantiam locorum. Cæs. 1. B. G. 49. Passus sexcentos ab his castris idoneum locum delegit. 8. A, vel Ab pro eo, quod dicimus: quod pertinet ad. Cic. 7. Att. 15. Sumus imparati cum a militibus, tum a pecunia. 9. Pro circa, vel versus. Liv. 45. 28. Duo maria ab occasu, et ortu solis finitima Isthmus aretis faucibus dirimit. 10. Interdum locum, vel personam, apud quam aliquid fit, significant. Cæs. 2. B. G. 23. Tota fere a fronte, et a sinistra parte nudata sunt castra. 11. Verbis juncta interdum significant causam per quam res efficitur. Cic. 1. Acad. 7. Ratio sempiterna est, nihil enim est valentius, a quo intereat, h. e. per quod. 12. Nonnunquam causam designant propter quam res est. Id. 4. ibid. 33. Mare quia nunc a sole collucet, albescit, et vibrat, h. e.propier solem. 13. Conjunctæ cum nomine loci incolam ejus loci significant, et pro adjectivo ponuntur. Liv. 1,50. Turnus ab Aricia, Tom. 1.

[ocr errors]

A

h.e. Aricinus civis. 14. Diversis præpositæ ablativis locutiones bonas atque elegantes efficere solent; ut a puero, a pueritia, ab ineunte ætate, ab adolescentia, a pueris, a prima ætate, a teneris unguiculis, et similia apud Cic. passim, et apud alios. ག15. 4 principio, sul principio. Cic. 1. Q. Fr. 2. 3. Hæc a principio tibi præcipiens. 16. A primo pro primum. Cic. 11. Au. 7. Utinam a primo ita tibi esset visum. 17. Ab unguiculo ad capillum summum pro re tota, Plaut. Epid. 5. 1. 17. da capo a piedi. A capillo usque ad ungues, Petron. Sat. 102. Ab imis unguibus ad summos capillos, Apul. 3. Met. A vestigio ad verticem, Plin. 7. 17. 17. A vertice ad talos idem significat. Horat. 2. Ep. 2. 4. Talos a vertice pulcher ad imos. Sic dicimus: Ab imis unguibus usque ad verticem summum. Cic. Rosc. Com. 7. 18. Sæpe ad tempus referuntur, et significant post, vel incipiendo ab illo tempore. Cic. 2. Phil. 41. Ab hora tertia bibebatur, vomebatur. sin dall ora terza. Vellej. 2. 104. Protinus ab adoptione. Cic. 6. Verr. 13. Ab illo tempore. Liv. 44.34. Ab his Preceptis concionem dimisit consul. dopo questi precetti. Propert. 3. 23. 26. Semper ab insidiis, Cynthia, flere soles. 19. Item ad ordinem, et significant post vel apud. Hirt. B. Al. 66. Secundus a rege, h. e. primus post regem. Cic. Orat. 64. Proximus a postremo, h. e. postremo vicinus. Plin. 17. 9. 6. Proximum est caprarum stercus ab hoc ovium, h. e. post hoc. 20. A cura, Italice, stando a pensare. Suet. Tib. 70. Morositate nimia obscurabat stilum, ut aliquando ex tempore, quam a cura præstantior haberetur. 21. Videntur etiam veteres sæpe his præpositionibus fuisse usi, cum vellent circumloqui adjectiva. Virg. 2. G. 243. Dulcesque a fontibus undæ, h. e. fontana undæ. Martial. Spect. 18. Tigris ab Hircano gloria clara jugo, h. e. tigris Hircana. 22. Aliquando videntur abundare, ut in illo Ovid. 2. Amor. 4. 30. Et tenerum molli torquet ab arte latus. Propert. 3. 9. 24. Ne possent (currus) tacto stringere ab axe latus. Adde Tibull. 1.5.3. Sic A peregre, pro peregre, Vitruv. 5.7. ¶23. Significant etiam initium. Plin. procm. l. 7. A suppliciis vitam auspicatur animal ceteris imperaturum. 24. Sunt elegantes et ha locutiones: Ab aliquo solvere, dare, numerare, h. e. de alicujus pecunia. Cic. 5. Att. 21. Non modo non recusare, sed etiam hoc dicere, se a me solvere. Quod enim prætori dare consuessent, quoniam ego non acceperam, se a me quodammodo dare, h.e. quasi de meo, vel de mea pecunia. Sic repræsentare pecuniam ab aliquo, Cic. 12. 2. Att. 25. Suppeditare ab aliquo, Id. 2. Agr. 13. 25. Elephanti nuper a silva, Flor. 4. 2. h. e. recentes a silva. 26. A matre pulli, Colum. 8.5. h. e. recenter a nido accepti. 27. A se aliquid facere, h. e. de suo. Suet. Aug. 40. Singula millia nummum a se dividebat. ¶ 28. A se aliquid facere, h. e. per se, et cx sua voluntate. Cic. 1. Orat. 24. Non ipse aliquid a me prompsisse, sed fortuito in vestrum sermonem incidisse videar. Id. 2. Fin. 24. Ipsum a se oritur, et sua sponte nascitur. 29. Salvere quis ab aliquo dicitur, cum hic illi salutem mittit. Cic. 6. Att. 2. Salvebis a meo Cicerone. 30. Domicilium aliquando significant. Ter. Andr. 4.4. 15. Unde est? dic clare. My.. a vobis, h, e. a domo vestra. Plaut. Cist. 4.1.6. Hæc cistella numnam hine ab nobis domo est? 31. Aliquando conjunctionem. Lucret. 4. 1161. Ceres est ipsa ab Iaccho, h. e. Iacchi amica. 52. Cum certis nominibus adjunguntur, quæ munera denotant, significant eum, qui præest alicui muneri; ut a commentariis, h. e. qui in commentarium refert, et veluti diarium conficit. Ab epistolis, h. e. qui præcest epistolis, il segretario, Græce ó énÌ TÔν STICTONòv. A rationibus, h.e. qui præest rationibus, il computista. A studiis, h.e. qui præest studiis alicujus, puta principis, l' ajutante di studio. Suet. Claud. 28. Cic. 8. Att. 5. Tacit. 15. Ann. 35. Suet. Ner. 49. et Vesp. 3.

35. Hæc præpositio artem aliquando etiam denotat: ut faber a Corinthus, (Murat. Inscript. 969. 1.) h. e. Corinthiarius, qui tractat vasa Corinthia: figulus ab imbricibus, ( Id. ibid. 2.) h. e. qui imbrices fingit: medicus ab oculis, (Id. ibid. 927. 14.) h. e. ocularius. 34. A pedibus, aut servus a pedibus, est is, cui cura erat calceorum ser

[blocks in formation]

vandorum, nam exnaturi domini eos deponebant. Et idem est ac ille qui (ut ait Senec. 3. Benef. 27.) cocnanti ad pedes stabat. Id. ep. 47. Superbissima consuetudo coenanti domino stantium servorum turbam circumdedit. Cic. 8. Att. 5. Servum a pedibus Romam misi. 35. Sic a manu, a pugione, a libellis, et siniilia, quæ passim apud Scriptores leguntur. Usurpantur autem fere cum genitivo. Inscript. apud Grut. 584. 2. Alexio Cæsaris Augusti a bibliotheca. Adde 578. 1. et 61.4. Reperitur tamen etiam dativus. Vopisc. Carin. 18. Claudius Eusthenius, qui Diocletiano ab epistolis fuit. Senec. Apocoloc. 15. Menandro liberto tradidit, ut a cognitionibus ei esset. 36. Est elegans usus præpositionum A et Ab cum particulis usque, et prope. Cic. Vatin. 8. Quod augures omnes usque a Romulo decreverunt. Plin. 15. 18. 20. Tam prope a muris habemus hostem. 37. Legitur etiam ab ante sequente ablativo, in Inscript. apud Grut. 717. 11. V. ABANTE. 38. Hæc de significatione. Cum vero alicui voci conjunguntur, separationem significant, et privationem. Neque tamen cum quibusvis litteris componuntur. Nam A cum M et V consonante solum connectitur, ut Amoveo, Amens, Avello; Ab cum A, D, E, F, J, L, N, O, R, U, ut Abactor, Abduco, Aberro, Abfore, Abjuro, Ablacto, Abnuo, Aborior, Abrogo, Abundo. 39. Duo sunt ex Ab præpositione composita, quæ euphoniæ gratia B mutant in U, Aufero videlicet, et Aufugio. Efficiunt autem, ut diximus, hæ præpositiones in compositione fere privationem, ut Absimilis, non si milis: nonnunquam separationem, ut Ablacto, Aufugio. 40. Abs vero componitur cum C, T, Q, ut Abscondo, Abstineo, Absque. Significat autem retractionem in partem posteriorem, sicut in Abstraho, et aliquando privationem, ut in Abstemius, quasi sine temeto. 41. De Abs V. etiam infra suo loco. 42. De A interjectione V. AH §. 8.

ÄÄRŌN, m. 3. Hebr. A'apov, frater Moysis, primus summus Sacerdos Hebræorum. Pænultima brevis est natura, atque ideo corripitur a Tertull. carm. 4. advers. Marcion. 117. Hic Aaron est virga, crucis quæ germina profert. Prudent. tamen in Psychom. 884. produxit. Hujus forma fuit sceptri gestamen Aaron. 2. Dicitur et Aron extrita secunda syllaba: unde ARONEUS, quod V. suo loco.

AB. V. A, AB.

ABA, m. 1. "Aẞa, mons Armeniæ, ex quo Domitius Corbulo Euphrafem nasci putavit, referente Plin. 5. 24. 20. ¶2. Aba, h. e. frater

V. infra in ABO.

ABABUS pro Abavus legitur in quadam Inscript. apud Reines. cl. 6. n. 71. Munatio Planco Paulino V. C. etc. Creperejus Amantius ababo suo. Non est autem singulare hoc monumentum, in quo B pro V positum sit; nam multa alia tum idem Reines. cl. 1. n. 10., tum Grut. hujus generis afferunt. V. initium litteræ B.

*ĂBACTIUS, a, um, idem ac abactus, condotto via. Inscript. apud Murat. 606. Eo quod in transitu jumenta et pastores, quos conductores habent, dicentes stationarii fugitivos esse, et jumenta abactia habere, h. e. per vim ablata.

ABALIENATUS

putarunt, cum certo constet, his lapidibus pavimenta ornare veteres valde delectatos fuisse. Hinc Athen. Deipnos. 5. 10. de nave Hieronis Ταῦτα δὲ πάντα δάπεδον εἶχεν ἐν ἀβακίσκοις συγκείμενον ἐκ παντοίων Kidov. V. Eustath. ad Homer. Odyss. l. 22. p. 786.

qua

ĂBĂCUS, i, m. 2. äßaş, axos, abbaco, tabula calculatoria, in arithmetici numeros ducunt subinde delendos. Nomen habuit a tribus prioribus alphabeti litteris A, B, F: hinc in gemma, quam F. Oriolius V. C. docte admodum est interpretatus in opere, cui titulus: Spiegazione d' una gemma Etrusca del Museo R. di Parigi. Balogna 1825. 8.o, videre est calculatorem cum tabella, sive abaco, in quo numerorum notæ sunt, supra autem litteris Etruscis insculptum est APCAD, h. e. abacad, nempe abecedarius, seu qui abaco utitur: littera vero P est loco litteræ B, qua carebant Etrusci. Mox etiam geometræ et geographi terræ mensuras et regiones in abaco descripserunt. Pers. 1. 132. Nec qui abaco numeros et secto in pulvere metas Scit risisse vafer. Apul. Apolog. p. 426. Si non modo campo et glebis, verum etiam abaco et pulvisculo te dedisses, h. e. geometria studio: addit autem pulvisculo, quia geometræ hujusmodi abacum pulvere conspergebant, quo facilius figuras notarent, delerentque, si opus esset. Capell. 7. init. Sic abacum perstare jubet (Arithmetica), sic tegmine glauco Pandere pulvereum formarum ductibus æquor. Hinc veteres hujusmodi abacum appellabant mensam Pythagoricam, tavoletta da conti, cartella; et pro supputandi peritia, quae Platoni λoyisti dicitur, vulgus abuti solet. 2. Est etiam alveolus aleatorins, scacchiere. Macrob. 1. Saturn. 5. Diem sequentem omnes plerique abaco et latrunculis conterunt. Suet. Ner. 22. Cum inter initia imperii eburneis quadrigis in abaco luderet, h. e. parvis quadrigis ex ebore factis in alveolo lusorio Circensia certamina ludendo repræsentaret. 3. Est etiam mensa, vel tabula, in qua exponebantur vasa aurea, argentea, et alia præsertim ad pompam et usum conviviorum, credenza. In hunc usum ex Liv. 39. 6., et Plin. 34. 5.8. constat, Cn. Manlium Vulsonem Gallorum in Asia victorem abacos Romam primum invexisse. Cic. 6. Verr. 16. Ab hoc abaci vasa omnia, ut exposita fuerant, abstulit. Id. ibid. 25. Cum Verres in Sicilia aliquot abacorum faceret vasa aurea, h. e. faceva lavorare vasi d'oro, che avrebber potuto ornare molte credenze. Id. 5. Tusc. 21. Abacos complures ornavit argento auroque calato. Juvenal. 3. 203. Lectus erat Codro Procula minor, urceoli sex, Ornamentum abaci. ¶4. Præterea abaci dicuntur crusta, tabulæve quadratæ e marmore, vitro, aut simili materia, quæ parietum ornamenta erant, iis tectorii vice inserta; a similitudine dictæ ligneorum abacorum: vulgo quidam vocant compartimenti, aus ripartimenti. Vitruv. 7. 3. Itaque veteribus parietibus nonnulli crustas excidentes, pro abacis utuntur. Plin. 33. 12. 56. de sile. Attico ad lumina utuntur, ad abacos non nisi marmoroso, quoniam marmor in eo resistit amaritudini calcis. Adde 35. 1. 1. et ibid. 6. 113. 5. Denique abacus in architectura est quadrata planities in summis columnarum capitulis, abbaco, tagliere, dado. Vitruv. 4. 1. Abaci latitudo ita habeat rationem, ut etc.

ĀBĀDĪR, seu Abaddir, seu Abdir, nomen mascul. ab Hebr. ABACTOR, oris, m. 3. shatrie Bows, ladro di bestiami, a verbo pater, et, magnificus; de quo Priscian. 5. p. 647. Putsch. Abaabigo. Isid. 10. Orig. in A. Est fur jumentorum et pecorum, quem dir, inquit, Deus est: dicitur et hoc nomine lapis ille, quem Saturnus vulgo abigeum vocant, scilicet ab abigendo. Paul. Sentent. 5. 18. 1. dicitur devorasse pro Jove, quem Græci Baitukov vocant. Augustin. Abactores sunt, qui unum equum, duas equas, totidemque boves, vel ep. 17. ad Maxim. Madaur. Miror, quod nominum absurditate comcapras decem, aut porcos quinque abegerint. Apul. 7. Met. p. 407.moto in mentem tibi non venerit, habere tuos et in sacerdotibus EuAbactorem indubitatum, cruentumque percussorem criminantes. Mi-caddires, et in numinibus Abaddires. V. Zoega de orig. et usu obelinuc. Octav. 5. Abactor boum, irmic. 6. Mathes. 36. Pecorum ab

actores.

sc. p. 201.

ÅBÆSTUO, as, n. 1. æstuo, ferveo. Translate Tertull.carm. de Judicio Dom. 21. Quid faciat, lætis ut vitis abæstuet uvis. ABAGIO, onis, f. 3. proverbio. Vox obsoleta, idem ac adagium. Varr. L. L. 3. Adagio, et littera commutata abagio, dicta ab eo, quod ambit orationem.

ĂBAGMENTUM, i, n. 2. remedium abigens, vox a verbo ago deducta, et a Theod. Prisciano usurpata 2.34., ubi tamen quidam pro abagmentis legunt ab augmentis.

ĂBACTUS, us, m. 4. il condur via di furto, o per forza, actus abigendi. Plin. Paneg. 20. Cum abactus hospitum exerceret. ABACTUS, a, um, particip. verbi abigo, condotto via, ablatus fur-6. to, aut per vim abductus. Cic. 4. Verr. 7. Greges nobilissimarum equarum abacti. 2. Additur aliquando ablativus furto. Plin. 8. 51.78. de suibus. Compertum, agnitam vocem suarii furto abactis. 3. Exactus, expulsus, scacciato. Horat. 2. Sat. 2. 44. Nec dum omnis abacta Pauperies epulis regum. Propert. 3. 13. 30. stabulis ma- ABALIENATIO, onis, f. 3. alienazione, vendita, cessione, drakter abacta suis, h. e. prohibita, non admissa. Horat. 5. Epod. 29.λorpiwas. Cic. Top. 5. Abalienatio est ejus rei, quæ mancipi est, aut Abacta nulla Veja conscientia, h. e. non deterrita. 4. Abacia nox traditio alteri nexu, aut in jure cessio, h. e. abalienatio est ejus rei, est exacta. Virg. 8. En.407. Medio jam noctis abactæ Curriculo. quæ in nostra est potestate, traditio alteri, addita obligatione ipsam Adde Stat. 1. Theb. 231.5. Abasti magistratus dicuntur Festo, rem præstandi, aut in jure cessio. qui coacti deponunt magistratus imperium. 6. Abacti oculi, eneĂBĂLIĒNĀTUS, a, um, particip. verbi abalieno, venduto, aliena cti et intus recedentes, occhi incavati. Stat. 1. Theb. 104. de Tisiphoto, ahorμévog, alteri traditus, venditus. Cie. 2. Agr. 27. Vectine. Sedet intus abactis Ferrea lux oculis. ¶7. Abactus venter a- galibus abalienatis, sociis vexatis, regibus atque omnibus gentibus pud Paul. Sentent. 4. 9. 6. est fetus medicamentis ejectus. aborto. exinanitis. 2. Item disjunctus, separato. Liv. 22.60. Sero nunc ABACULUS, i, m. 2.aẞaxioxos, tessella vitrea, ex quibus pavimenta desideratis (patriam) diminuti capite, abalienati jure civium, servi operis musivi fiebant. Plin. 36. 26. 67. Veluti cum calculi fiunt, quos Carthaginensium facti. Quintil. 8.3, Medici abalienata morbis memquidam abaculos appellant, aliquos etiam pluribus modis versicolo-bra præcidunt, h.e. emortua, et quæ amplius non habent cu res. Harduinus minus recte lusorios, alii numerarios calculos fuisse quo corpore vigoris communicationem. Eadem hae ratione usurpatur

cum

reli

.

ABALIENO

ABCIDO

3 ABATON, n. 2. aßarov, ædificium erectum a Rhodiis ad tegendum Artemisia tropæum, quod religione impediti diruere non poterant. Vitruv. 2. 8.

ĂBĂTOS, i, f. 2. aẞatos, ab a privativa, et Baivo, vado, sive ascen

Sienem, extremam Ægypti partem, esse locum, quem Philas, hoc est, amicas vocant, ideo quod illic est placata ab Egyptiis Isis; quibus irascebatur, quod membra mariti Osiridis non inveniebat, quem frater Typhon occiderat. Quæ inventa postea cum sepelire vellet, elegit vicina paludis tutissimum locum, quem transitu constat esse difficilem: limosa enim est, et papyris referta. Ultra hanc est brevis insula, inaccessa hominibus: unde äßatos appellata est. Hæc palus Styx vocatur, quod tristitiam transeuntibus gignit, Sane ad illam insulam ab his, qui sacris imbuti sunt, certis transitur diebus. Lectum est etiam, quod vicini populi cadavera suorum ad alteram regionem transferunt; sed, si quis forte in fluvio pereat, nec ejus inveniatur cadaver, post centum ei annos ultima persolvuntur. Senec. 4. Nat.quæst. 2. Primum incrementum Nili circa insulam, quam modo retuli, Philas, noscitur. Exiguo ab hac spatio petra dividitur, äßatov Græci vocant: nec illam ulli, nisi antistites, calcant: illa primum saxa auctum fluminis sentiunt. Lucan. 10.323. Hinc, abaton quam nostra vocat veneranda vetustas, Petra potens primos sentit percussa tumultus. ĂBĂVÏĂ, æ, f. 1. arcavola, cioè terza nonna, azóμappa, mater pro avi, vel proaviæ tam ex parte paterna, quam materna. Cajus Dig. 38. 10. 1. et Paul. ibid. l. 10.

abalienatus a Scribon. Comp. 227. ¶3. Sæpius translate dicitur de eo, qui suam in nos voluntatem mutavit, et alio avertit propter of fensam, aut suspicionem. Cic. 1. Fam. 7. Virum excellentem, nonnihil suspicantem te ab se abalienatum, illa epistola retinuisti. Id. 1. Att. 3. Esse animo abalienato. 4. Abalienatus dicitur, inquit Fe-do, h. e. inaccessibilis. Serv. ad 6. Æn. 154. Hic (Seneca) dicit circa stus, quem quis a se removerit, alienatus qui alienus est factus. Sallust. tamen alienatum pro abalienato posuit in Catil. 36. V. ALIENATUS §. 3. ĂBĂLIENO, as, avi, atum, a. 1. alienare, vendere, åñahhororów, quod meum erat, alienum facio, vendo. Est autem vetus verbum Civilis Juris, h.e. Civium R. proprium, peregrinis hominibus non commune, quo perfecta rei alicujus alienatio significabatur, hoc est rei, quæ mancipi esset, alteri traditio, aut in jure cessio, ut in Abalienatio dictum est. Paul. Dig. 10. 3. 14. Igitur etsi abalienavero prædium, danda mihi erit negotiorum gestorum actio. Adde Fragm. legis Thorice in edit. Goesiana Scriptor. rei Agrar. p. 329. Quod ejus agri non abalienatum erit. 2. Ponitur etiam pro quacumque ratione vendere, et alteri tradere. Cic. 2. Agr. 24. Hujuscemodi res commissa est nemini, ut idem agros populi Rom. abalienaret. Adde Plaut. Trin. 2.4.112. 3. Translate est alicujus voluntatem, seu benevolentiam avertere, et amicitiam disjungere, alienare, far nemico. Cic. 1. Fam. 7. Quos favendo in communi causa retinere potuerunt, invidendo abalienarunt. Id. 2. Phil. 15. Alicujus voluntatem a se abalienare. Liv. 26. 38. Abalienantur animi. Nepos Hamile. 2. Totam Africam abalienarunt.¶¶4. Cum ablativo sine præpositione. Nepos Agesil. 2. Quod Tissaphernes perjurio suo et homines suis rebus abalienaret, et Deos sibi iratos redderet. Cic. fragm. orat. pro C. Cornel. Ut omnino ne illius potestate abalienemur. 5. Pro separare, disjungere absolute, separare. Plaut. Curc. 1. 3. 18. Nisi mors meum animum abs te abalienaverit: 6. Abalienare sensus, ant mentem apud Scribon. Comp. 180. et 192. est soporare, trar di senso, togliere i sentimenti. ABAMBULANTES, abscedentes, añeрxóμevo. Paul. ex Festo. ĂBĂMĬTĂ, æ, f. 1. sorella di mio arcavolo, cioè del mio terzo nonʼn Deia пρos naτpo's payan, soror abavi mei ex parte paterna; quæ et amita maxima dicitur. Cajus Dig. 38. 10. 3. et Paul. ibid. l. 10. ĂBANTĚ, avanti, idem quod ante. Inseript. apud Grut. 717.11. Hunc abante oculis parentis rapuerunt Nymphæ. Alii leg, disjunctim ab ante oculis. Adde aliam Aquila apud Alexandros, et in T. 2. dissertat. Cortonens. V. et Mazochi de Ascia. p. 119. ABANTEUS, a, um, adject. ad Abantem Argivorum regem pertinens. Ovid. 15. Met. 184. Nuper Abanteis templo Junonis in Argis. ĂBANTĬĀDES, æ, m. 1. patronymicum mascul. Ovid. 6. Met. 137. Torquet in hunc hastam calido de vulnere raptam Ultor Abantiades, h. e. Perseus pronepos Abantis. Fuit enim filius Danaes filiæ Acrisii filii Abantis.

no,

ĂBANTIAS, ǎdis, f. 3. patronymicum est a nomine Abas, quo significatur vel filia, vel neptis Abantis. Apud poetas fere pro Danae ponitur, Abantis ex Acrisio nepte, vel pro Atalanta nepte ejusdem ex Iasio Argivorum rege. 2. Hoc nomine appellata est etiam Euboea, quæ nunc Negroponte, teste Plin. 4.12. 21. de qua Priscian. Perieg. 544. Europes Macris contingit Abantias oram. Alii leg. agnoscit. ĂBANTIUS, a, um, adject. Euboicus. V. vocem præced. Stat. 4. Silv. 8.45. quos auguriis super æquora magnis Littus ad Ausonium devexit Abantia classis, h.e. ab Euboea veniens. ABARCERE est prohibere: ex ab, et arceo. Paul. ex Festo. Abarcet, prohibet. Ubi alii legunt abercet, ut coercet. Nam et coerceo ab

arceo est.

ĂBĂVUNCULUS, li, m. 2. ・fratello di mia arcavola, cioè della mia terza nonna, año Seios, frater abaviæ ex parte materna; qui et avun culus maximus appellatur. Cajus Dig. 38. 10. 3. et Paul. ibid. l. 10. ĂBĂVUS, i, m. 2. padre del bisavolo, o della bisavola, trisavolo, terzavolo, arcavolo, terzo nonno, dñóñañños, prоavi paterni aut materni, et proaviæ paternæ, aut maternæ pater, ut Paul. Dig. 38. 10, 10. docet. Cic. Brut. 58. Duorum abavorum illustre nomen, A Virg. 10. En. 619. dicitur quartus pater. 2. Interdum latiore signifi catione sumitur pro tritavo. Cie, enim Har.resp. 18. Appium Clau◄ dium Cæcum abavum P. Clodii appellat, cum tritavus fuerit.

ABAX, acis, f. 3. äßaş, idem quod abacus, seu potius fulcrum ad vasa collocanda: quales sunt orbiculi illi, in quibus vasa in mensa collocantur, ne mantelia inquinentur. Jabolen. Dig. 32. 100. §. 3. Cui Corinthia vasa legata essent, huic abaces quoque eorum vasorum collocandorum causa paratas deberi, Trebatius respondit : Labeo autem id non probat, si eas abaces vasorum numero testator babuit: Proculus vero recte ait, si æneæ quidem sint abaces, non autem Corinthiæ, non deberi. In edit. Torrentini pro abaces ubique legitur Bacets, in quibusdam aliis etiam Latine bases. Haloander in sua abaces edidit. Affertur etiam a Priscian. 7.p. 752. Putsch. et quidem masculino genere, nullo tamen exemplo Latini Scriptoris ab eo confirmatur.

ĂBĂZĒĂ, orum, n. 2. sacra instituta in honorem Dionysii, Caprii filii, Asia regis, quorum meminit Cic. 3. Nat. D. 23. ¶¶2. Dicta sunt Abazea a taciturnitate, qua celebrabantur: ab a privativa, et ßaw, loquor. Sed multo rectius alii leg. Sabazia, quam vocem V. suo loco.

ABBAS, atis, m. 3. abbate, abate, xowoßidoxns, moderator, et rector collegii, et societatis, monachorum primus, et antistes. Sunt qui per unicum b scribant. Est autem Syra vox ab pater. Sidon.

16. 114. Urbem tu cujus, monachosque antistes, et Abbas Bis successor agis. 2. Est etiam cognomen M. Helvii apud Vignol. Inscript.

ĂBĂRITĀNUS, a, um, adject. Plin, 16. 36.66. inter alia arundinumsel. p. 206. genera Abaritanam recenset, quæ scilicet in Africa nascebatur circa oppidum Abaris, et piscatui aptissima erat.

ABBREVIO, as, a. 1. accorciare, Beaxivo. Veget. prol. 3. de re mil. Quæ me per diversos auctores librosque dispersa, Imperator invicte, abbreviare jussisti. Hieronym. in Ísaj. 9. 28. 22. Ultimum judicii diem abbreviaturus est.

*ABBATISSĂ, æ, f. 1. abbadessa, moderatrix et rectrix collegii et societatis sanctimonialium. Inscript. apud Murat. 429. 5. Hic requieABAS, antis, m. 3. Metaniræ fil. a Cerere in lacertam conversus, scit in somno pacis Justina Abbatissa fundatrix sancti loci hujus, quæ quod a matre susceptam hospitio moleste tulisset, et irrisisset. Ovid. vixit plus minus annos LXXXV. deposita sub die Kalendarum No5. Met. 448. 2. Item rex duodecimus Argivorum, Lyncei ex Hy-vembrium Imp. D. N. Justino P P. (perpetuo) Aug. ann.III. P. C. (post permnestra conjuge filius (sunt tamen qui Beli filium faciunt) vir bel- consulatum) ejusdem indictione tertia. Pertinet hæc Inscriptio ad licosus, et acerrimi ingenii. Pater fuit Procti, et Acrisii, et avus Persei, annum 569 post Ch. n. a quo postea Argivorum reges Abantiadæ dicti sunt. Regnavit ann. 23. Vide Hygin. fab. 273. 3. Est et comes Æneæ. Virg. 1. En. 124. Jam validam Ilionei navem, jam fortis Achatæ, Et qua vectus Abas, vicit hiems. 4. Est et dux Thuscus, qui Æneæ suppetias tulit a Lauso interfectus. Virg. 10. Æn. 170. Una torvus Abas etc. ག6. ABCĪDO, is, īdi, īsum, a. 3. tagliare, drotéμvo, idem ac abscindo: Est et quidam Græcus cum Androgeo ea nocte, qua incendebatur Tro- ex ab et cædo. Differunt in quantitate præteriti, quæ brevis est in ja, occisus a Trojanis. Ejus clypeum Eneas in agro hostili Ambracia pannltima ab abscindo, longa ab abcido. Pallad. Jun. tit. 2. Mense epigrammate addito consecravit. Virg. 3. Æn. 286. Are cavo cly-postremo tritici messis abciditur. Ammian. 30. 5. Dexteram militis peum magni gestamen Abantis Postibus adversis figo. 6. Est et centaurus Ixionis, et Nubis filius, venator insignis. Ovid. 12. Met. 306. *ĂBASCANTUS, i, m. 2. A ̈ßdoxavtos, fascino vacuus, non fascinatus. ab & privat., et Borzavov, fascinum. Cognomen in inscriptis lapidibus frequentissimum, nec non P. Ælii apud Grut. 208.

[ocr errors]

jussit abcidi. Ovid. 12. Met. 562. Abcidit jugulo pectusque humerumque sinistrum. Senec. Phon. 194. Projecit atque abcidit. Martial. 3. 66. Abcidit vultus. Lucan. 4. 503. Abcidit nostræ multum sors invida laudi. 2. In aliis temporibus extra præteritum alia exempla congessere Jo. Rod, in Scribon. Comp. 100. et Pareus in Lex. Plaut.

[blocks in formation]

ex Virgil. Plauto, Celso, Quintil. Claudian. aliisque. 3. Particip. abcisus in multis optimis codd. legitur probatorum Scriptorum, ut Drakenborch. ad Liv. 31.34. ostendit.

ABCISE V. ABSCISSE.
ABCISIO V. ABSCISSIO.

ABDITUS

declarare god quod §. 1. Plin.

dico, h.e. filium a se rejicere, et tanquam non suum extremum est patriæ potestatis fulmen. V. ABDICATIO 6. 22. 24. Eligi regem liberos non habentem; et si postea gignat, abdicari, ne fiat hereditarium regnum. 2. Idem non est abdicare, et exheredare. Abdicamus enim filios vivi, h. e. privamus omni jure filii: exheredamus, h. e. submovemus tantum ab hereditate post mortem. Itaque quisquis abdicatus est, idem est et exheredatus, non contra. 3. Est etiam abdicare idem quod rejicere, deponere, depor re, lasciare. Hinc abdicare se magistratu, est ante tempus magistratum deponere. Differunt autem inter se abdicare se magistratu, et deponere magistratum. Moris enim erat, ut quibus imperium certa de causa abrogandum erat, hi dignitati et existimationi suæ consulentes per se, et quasi sua sponte magistratum deponerent, seseque privatos redderent. Quod in P. Lentulo prætore factum videmus. Cic. 3. Catil. 6. De quo senatus censuit, ut cum se prætura abdicasset, tum in custodiam traderetur. Sed deponere magistratum dicebantur, qui eum, confecto tempore, populo Romano tradebant. 4. Dicimus etiam abdicare magistratum eodem sensu. Sallust. Catil. 47. Uti abdicato magistratu, Lentulus, itemque ceteri in liberis custodiis haberentur. Liv. 6. 18. Abdicare dictaturam. ¶ 5. Abdicare absolute, eodem sensu. Cic. 2. Nat. D. 4. Augures rem ad senatum, senatus ut abdicarent, consules abdicaverunt. 6. Abdicare se tutela, est tutelam deponere. Cic. 1. Att. 6. Itaque tutela me abdicare cogito. Dig. 1. 5. 21. ¶¶8. Universim est rejicere, rigettare. Plin. 7. 30. 31. de Cicerone. Te dicente, legem agrariam, hoc est alimenta sua, abdicaverunt tribus. Id. 20.3. g. de rapis. Democritus in totum ea abdicavit in cibis. Id. 33.1.3. Utinam posset e vita in totum abdicari aurum, h. e. tolli ex usu humanæ vitæ. Id. 4. 8. 15. de Peneo fluvio. ABDĒRĪTĒS, æ, m. 1. Abdera incola. Cic. 3. Orat. 32. Quid de Accipit amnem Orcon, nec recipit, sed olei modo supernatantem, breProtagora Abderita loquar? Id. 1. Nat. D. 23. Abderites Protagoras. vi spatio portatum, abdicat, h. e. a se rejicit, et alio impellit. 9. ABDĒRĪTĀNUS, a, um, adject. ad Abderitas pertinens. Martial. Abdicare patrem dicitur filius, qui patrem suum rejicit. Curt. 4. 10. 10.25. Abderitanæ pectora plebis habes, h. e. stultus es. Abderita et Liv. 40. 11. 10. Cum infinito pro negare. Pacuv. apud Non. 6. enim stolidæ stupidæque mentis fuere. V. ABDERA §. 2. 14. Mortem ostentant, regno expellunt, consanguineam esse abdicant. ABDĒRĪTICUS, a, um, Abderitanus. Cic. 7. Att. 7. Audio constitu-11. Particip. Abdicans apud Quintil. 7.4. Illa forma asperam abditum esse Pompejo in Siciliam me mittere, quod imperium habeam: cantis actionem habet. Abdicaturus apud Liv. 39. 39. Ubi designatus id est A'ßenpetixóv: (optimæ Editiones Latinis litteris exhibent) nec prætor esset, extemplo ædilitate se abdicaturum. Abdicandus apud enim senatus decrevit, nec populus jussit, me imperium in Sicilia ha- eund. 5.49. Ea causa fuit non abdicandæ post triumphum dictaturæ. bere.

ABDERĂ, æ, f. 1. A ̈ßonpa, urbs est Thracia maritima non procul a Nessi fluminis ostio, a Teiis condita. Hine natum Græcum proverbium apud Strab. 14. p. 445. Αβδηρα καλὴ Τηΐων αποικία. Abdera pulera Teiorum colonia; quo significamus non deesse, quo confugia mus, si quis præter modum pergat esse molestus. Dicta est ab Abdeto Herculis delicio, a Diomedis equis dilacerato, ibique humato, in cujus honorem Hercules, posteaquam pugnasset cum Diomede, AbdeT* condidit, quae postea Clazomene a Clazomeniis ex Asia venientibus, qui cam in meliorem formam redegerunt, vocata est. Solin. 10. n. g. ab Abdera Diomedis sorore conditam scribit, ejusque nomine donatam. Idem asserit Mela 2. 2. Turris, quam Diomedis vocant, signum fabulæ remanet, et urbs, quam soror ejus suo nomine nominavit, Abdera. Dicitur etiam Abdera, orum, neut. plur. quod et Græcorum quidam to A Bonpa usurparunt. Liv. 45. 29. Præter Ænum, et Maroneam, et Abdera¶2. Vervecum patriam cam appellat Juvenal. 10. 50. propter Thraces incolas rudes, stultos et stupidos. Hinc Cic. 4. Att. 16. Consules rem ad senatum detulerunt: hic Abdera, non tacente me, h. e. summa stupiditas. 3. Mos fuit in ca urbe, ut si calamitates ingruerent, certum hominem deligerent, diris impreca-¶7. Abdicat se statu suo homo liber, qui seipsum vendit. Modestin. tionibus devoverent, et mox lapidibus obruerent. Hinc Ovid. Ib. 567. Aut te devoveat certis Abdera diebus, Saxaque devotum grandine plura petant. ¶ 4. Abdera altera urbs est Hispaniæ Bæticæ a Carthaginiensibus condita. Plin. 3. 1.3.

ABDERITĂ, æ, et

ABDICATIO, onis, f. 3. eseredazione, drownputs, ejectio filii ex paterna domo et familia cum hereditatis privatione. Fieri autem consuevit a patre injuria aliqua aut inobedientia filii læso, quem in judicium, ut quidam putant, vocatum probata causa abdicabat, eumque abdicatum alere non tenebatur, imo egenum, vestibusque ipsis spoliatum dimittebat, nec defuncto patri succedebat in hereditatem. Quintil. 7.4. Abdicationum formæ sunt duæ: altera criminis perfecti, ut si abdicetur raptor, adulter; altera velut pendentis, et adhuc in conditione positi, quales sunt, in quibus abdicatur filius, quia non pareat patri: illa semper asperam abdicantis actionem habet, (immutabile est enim, quod factum est); hæc ex parte blandam et suadenti similem. Plin. 7. 45.46. Abdicatio Postumi Agrippa post adoptionem, h. e. ab Augusto factam. 2. Est etiam idem ac recusatio, aut dimissio, rinunzia, deposizione. Liv. 6. 16. Amotus abdicatione dictaturæ terror, et linguam et animos liberaverat hominum. Imp. Justinian. Cod. 6. 31.6. Hereditatis abdicationem revocare.

ABDICĀTĪVĒ, adverb. negativamente, ut Abdicative concludere apud Capell. 4. p. 128.

ABDICĀTĪVUS, a, um, verbal. negativo, ut Abdicativa propositio, que eadem est antiquis philosophis, ac ea, quæ a recentibus negativa appellatur: cui opponitur dedicativa. Apul. 3. dogm. Platon. p. 266. et Capell. 4. p. 121.

*ABDICATRIX, icis, f. 3. quæ abdicat. Salvian. de avarit. p. 76. Abdicatrix misericordiæ inhumanitas.

di

ABDĪCĀTUS, a, um, particip. ab abdico, diseredato, scacciato casa, dлoxnpuxtos. Quintil. 3. 6. Abdicatus ne quid de bonis patris capiat. Et mox: Quæretur an possit esse heres abdicatus. Id. 7.4. Quae in scholis abdicatorum, hæc in foro exheredatorum a parentibus, et bona apud Centumviros repetentium ratio est. 2. Item dimissus, depositus, rinunziato, o deposto. Sallust. Catil. 47. Senatus decernit, ut abdicato magistratu Lentulus, itemque ceteri in liberis custodiis habeantur. 3. Item rejectus, abjectus, rigettato, lasciato, abbandonato. Plin. 5. 17. 15. Gens sola sine ulla femina, omni Venere abdicata. Id. 25. 13. 94. Aliqui et mandragora utebantur: postea abdicatus (succus) in hac curatione est. 4. Translate Prudent. πpi orep. 13. 52. Antra Conscia Tartarea caliginis, abdicatasoli, h.e. veluti a sole abdicata, ut quæ ab eo nunquam illustrentur.

ABDICO, as, avi, atum, a. 1. cacciar di casa, diseredare, e non riconoscer più per figliuolo, dñoxnpúttw, est familia abjicere, ex ab, et

ABDICO, is, ixi, ctum, a, 3. αποτίθεμαι, ανατίθεμαι, aversari, rejicere. Invenitur usurpatum in judiciis, et in scientia augurali. In judiciis. Pompon. Dig. 1. 2. 2. §. 24. Virginius cum animadvertisset, Appium Claudium contra jus vindicias filiæ suæ a se abdixisse, et secundum eum, qui in servitutem ab eo suppositus petierat, dixisse etc., h. e. abdicere vindicias, abjudicare significat (ut notat Brisson.) vel decreto recusare, ac denegare (ut notat Hotom.) Cui ibidem opponitur dicere vindicias, seu, ut Liv. 3. 56. loquitur, dare vindicias. Cum enim olim tribus verbis in decretis suis magistratus uterentur, Do, Dico, Abdico, seu Addico, sicubi secundum aliquem vindicia dicerentur, ab altero Abdici dicebantur. Sicut dicere, dare, decernere vindicias secundum aliquem a Pomponio l. cit., et Livio dicitur magistratus, qui cuipiam litis vindiciarum victoriam decernit: sic abdicere vindicias ab aliquo Pomponius dixit pro abnegare et recusare. 2. Ceterum abdixisse aves in auguriis dicebantur, quæ tristis et sinistri eventus significationem aliquam dederant; ut ex contrario addixisse, vel admisisse, cum lætum et prosperum aliquid portenderant. Cic. 1. Divin. 17. Cumque in quatuor partes vineam divisisset, tresque partes aves abdixissent, etc. Igitur aves in auguriis abdicere regionem dicuntur, quam improbant, ac sequi tenerique vetant, ut notat Hotom. 3. Translate abdicere pro abdicare, alienare et recusare usurpatur. Ovid. 1. Met. 617. de lo, quam sibi ab Jove dari petit Juno. Quid faciat? crudele, suos abdicere amores. Alii rectius legunt addicere, quasi in servitutem dare.

ABDITAMENTUM, i, n. 2. diminuzione. Apul. 9. Met. p. 603. Strenuum negotiatorem nacta sum, qui rem, quam ego jamdudum septem denariis vendidi, minoris distraxit abditamento pretii. Lætus maritus etc. Ita perperam referunt quidam Lexicographi: ast alii rectius reponunt ex opt. Cod. minoris distraxit. Additamento pretii lætus maritus etc.

ABDITĒ, adverb. secretamente, nascostamente, occulte, latenter, secreto, xpußony, dSpa. Cic. 4. Verr. 73. Ita omnia condita fuisse, atque ita abdite latuisse, ut etc.

1

ABDITĪVUS, a, um, qui latuit, qui abductus amotusque fuit. Plaut. Pœn. prol. 65. Illi seni filius, unicus qui fuerat, olim abditivus a patre, puer septuennis surripitur Carthagine. 2. Paul. ex Festo abditivos exponit abortivos, sed nullo id exemplo confirmat.

ABDĪTUS, a, um, particip. ab abdo, nascosto, occulto. Horat. 1. Ep. 1. 5. Latet abditus agro. Liv. 1. 58. Cultrum, quem sub veste abditum habebat, etc. Id. 2. 12. Abdito intra vestem ferro. Cic. 1. Invent. 2.

[ocr errors][merged small]

etu.

ABDO

ABELLINUS

5

Homines in tectis silvestribus abditos. Id. 2. Tusc. 25. ex Poeta. Am-Controv. 25. Abducere aliquem extra convivium.¶ 6. De iis qui phiarae, sub terram abdite. Liv. 10. 14. Ascensus abditus a conspe- libidinis causa aliquem alio ducunt, ut patet ex allatis exemplis Cic. 2. Item occultus, occulto. Cic. 1. Nat. D. 18. Res occultæ et 5. Verr., Ter. Adelph. et Virg. 10. En. Hinc satyrice Cic. 7. Verr. penitus abditæ. Q. Cic. Petit. cons. 11. Voluntas abdita ao retrusa. 13. Cum iste e foro abduci, non, ut ipse prædicat, perduci solebat. 3. Substantive, Plin. 8. 5. 5. Elephanti nunquam nisi in abdito 7. Translate est avertere, abstrahere, avocare, distorre, allontanacoeunt, in luogo nascosto. Horat. Art. P. 49. abdita rerum. cose na- re. Cic. 2, Nat. D. 17. A consuetudine oculorum aciem mentis abduscoste. Et Lucret. 6, 809. Terrai abdita. le viscere della terra. ¶¶4. cere. Id. 4. Fam. 4. Abduci a studio negotiis. Id. 3. Q. Fr. 5. abduGradus abditior, et abditissimus leguntur apud Augustin. 5. Confess. cere se ab omni reipubl. cura. Id. 4. Fam. 3. animum a sollicitudi5. et Enchir. 16. ne. Id. 2. Orat. 72. animos a contraria defensione, et ad nostram traducere. Id. 1. Divin. 41. artem aliquam a religionis auctoritate ad mercedem et quæstum. Id. Flacc. 33. aliquem a fide, h. e. a fide servanda avocare. 8. Ponitur et pro auferre. Plaut. Cas. 5. 2. 8. Ubi intus novam nuptam deduxi, clavem abduxi. Cic. Quint. 27. Auferre et abducere. 9. Abducere gradum in terga, darsi alla fuga, Sil. 10. 18. 10. Abducere somnos, levar il sonno, Ovid. 5. Fast 477. 11. Abduxit pro funere extulit, sepelivit, legitur in vet. Inscript. apud Grut. 765. 1. 12. Abducere potionem apud Seri bon. Comp. 122. est sumere, bibere. Potio datur abducenda. 13. Abduce in imperativo habet Ter. Adelph. 3. 4. 36. et Phorm. 2. 3.63. 14. Abduxti syncope pro abduxisti. Plaut. Curc. 5. 2. 16. 15. Particip. Abducturus apud Plaut. Pseud. 3. 2. 112. Dixit sese abducturum dolis Phoenicium. Abducendus §. 12. ABDUCTĒ. V. ADDUCTE §. 1.

ABDO, įs, didi, itum, a. 3. nascondere, occultare, xpúnta, celare, occultare, tegere, a præpos. negat. ab, et do. Cic. Pison. 17. An amici tui tabulas abdiderint. Id. 1. Offic. 35. Partes corporis ad naturæ necessitatem datas contexit atque abdidit. Plaut. Merc. 2.3. 25. Abdere, abscondere, abstrusum habere. Plin. 9.8. 7. de delphinis. Abduntur tricenis diebus circa Canis ortum, occultanturque incognito modo. Cic. 13. Fam. 29. Itaque abdidit se in intimam Macedoniam. Ovid. 10. Met. 715. totosque sub inguine dentes Abdidit. Tacit. 5. Ann. 7. Gladio, quem sinu abdiderat, incubuit. Flor. 4. 12. Consulis corpus, quod militum pietas humi abdiderat. Virg. 2. Æn. 553. lateri capulo tenus abdidit ensem. Ter. Hec. 1. 2. 100. Senex rus abdidit se. ¶2. Significat etiam removere, amovere, rejicere. Virg. 3. G. 95. de equo sene. Hunc quoque, ubi aut morbo gravis, aut jam segnior annis Deficit, abde domo, nec turpi ignosce senectæ (Servius aliter exponit, sed minus recte). Nemesian. Cyneg. 140. Sin vero hæc cura est, melior ne forte necetur, Abdaturque domo, eatulosque probare voluntas, etc. Tibull. 2. 1. 32. Et procul ardentes hinc precor abde faces. Lucret. 4. 409. Res dubias animus ab se protinus abdit. Plaut. Pseud. 4.7.5. E conspectu heri sui se abdiderunt. 3. Translate abdere se litteris, vel in litteras est incumbere, ingolfarsi negli studj, darsi con tutta l'applicazione alle lettere. Cic. Arch. 6. Qui ita se litteris abdiderant. Id. 7. Fam. 33. Me totum in litteras abdere. 4. Abdere aliquem in insulam apud Tacit. 2. Ann. 85, est deportare, relegare. 5. Particip. Abdendus apud Liv. 2. 45, Retro, revocanda et abdenda cupiditas erat.

ABDOMEN, inis, n. 3. addomine, grasso del ventre, enyodorpiov, extima pars ventris circa umbilicum, ita dicta, quod abdi et tegi soleat, aut quod alimenta in ea abdantur, aut intestina ibi sint abdita. Cels. 4.1. Ipsa autem ilia inter coxas et pubem imo ventre posita sunt, a quibus ac pube abdomen sursum versus ad præcordia pervenit, ab exteriori parte evidenti cute, ab interiori levi membrana inclusum, quæ omento jungitur; speτóvatos a Græcis appellatur. Juvenal. 4. 107. Montani quoque venter adest abdomine tardus. 2. Accipitur præterea pro ima ventris suilli parte, quæ alio nomine sumen appellatur, summisque in deliciis habebatur apud Romanos, ventre porcina. Plin. 11.37. 84. Porca sumen optimum, si modo fetus non hauserit: antiqui abdomen vocabant. Id. 8. 51.77. Interdicta cœnis abdomina. 3. Nec solum de suillo ventre dicitur, sed etiam thynni. Id. 9. 15. 18. de thynnis. Hi membratim cæsi cervice et abdomine commendantur. Adde Lucil. apud Gell. 10. 20. 4. Pro pudendis, quæ in imo ventre sunt. Plaut. Mil. 5. 5. Quin jamdudum gestit (culter) moccho hoc abdomen adimere, ut faciam quasi puero in collo pendeant crepundia. V. integr. loc. 5. Per translationem positum invenitur pro gula et ventris ingluvie, quod yacroquapɣiav, et nohy ayias Græci, Itali vero gola, ghiottornia, intemperanza dicunt. Cic. Sext. 51. Libelli etiam pro vino oppignerabantur; manebat insaturabile abdomen, copiæ deficiebant. Id. Pison. 17. Ille gurges atque helluo natus abdomini suo, non laudi atque gloriæ. Id. ibid. 27. Abdominis voluptates, h.e., ut ait Gell. 19. 2., comedendi atque coeundi voluptates.

ABDŪCO, is, xi, ctum, a. 3. condur via, ritirare da qualche luogo, togliere, togliere per forza, removeo, abstraho, averto, andyw. Virg. 5. En. 428. Abduxere retro longe capita ardua ab ictu. Donat. ad Ter. Adelph. 3.3.4. habet: Ducimus volentes, sed abducimus invitos. Nihilominus dicimus abducere sine vi, aut per vim. Sine vi Ter. Eun.3.1.47. Tum me convivam solum abducebat sibi. ¶ 2. Per vim abduci proprie mulier dicitur a marito, cum divortium fit. Donat. in illud Ter. Hec. 5. 1. 21. Et filiam abduxit suam. Abduxit, inquit, proprie; Arcessi enim dicitur ad maritum, abduci a marito ad divortium. Virg. 10. Æn. 79. gremiis abducere pactas. Cic. 7. Verr. 56. Eos in latomias abduci imperabat. Coes. 1. B. G. 11. Abducere in servitutem. 3. Dicimus etiam abducere vi, et abducere per vim, Cic. 5. Verr. 34. Ad quem iste deduxerat Tertiam Isidori mimi filiam, vi abductam ab Rhodio milite. Liv. 2. 56. Consularibus negotio dato, ut collegam per vim, si aliter non possent, a foro abducerent. 4. Dicimus etiam abducere cum præpositione ad; ut abducere aliquem ad nequitiam, Ter. Adelph. 3.3.4. 5. Item eum præpositione de, e, vel ex, aut extra. Liv. 23. 23. Homines de foro abducere. Cic. Brut. 62. Q. Catulum abducamus ex acie. Senec. 4.

ABDUCTIO, onis, f. 3. il condur via. Legitur apud Interpretem Daretis Phrygi 4. qui dubiæ est in Lingua Latina auctoritatis scriptor. ABDUCTUS, a, um, particip. ab abduco, tolto via, allontanato, anayeis. Ovid. 16. Heroid. 357. Abducta armenta recipere. Plaut. Capt. 3. 5. 93. Abductus recta in phylacam. Suet.Aug. 69. Feminam consularem in cubiculum abductam. Id. Oth. 3. Poppæam Sabinam abductam marito nuptiarum specie recepit. tolta al marito. Sic Claudian. B. G. 161. bos abductus aratro. Liv. 30. 14. ductum in secretum sic alloquitur. trattolo in disparte. Id. 1. 26. Exercitus inde domos abducti. Val. Flacc. 4.677. Coeperat incedens abductis montibus unda Ferre ratem, h. e. montibus recedentibus. Plin. 11. 37. 54. Magna cogitatio obcæcat, abducto intus visu. ritirandosi addentro. ABE pro Ave legitur in vet. Inscript. apud Grut. 786.3. Furi abe. 2. Multa alia hujus generis, in quibus B pro V positum est, affert Reines. V. ejus Indicem c. 19. eorum, quæ ad rem grammaticam pertinent. V. etiam initium litteræ B. in hoc opere.

ĂBĚCĒDĀRÍUS, a, um, adject. Vox hæc composita ex nominibus quatuor priorum litterarum a be ce de, est Augustini, Hieronymi, et Fulgenti Scriptorum cadentis Latinitatis. Et Augustinus quidem 1. Retract. 20. scribit, Abecedarios Psalmos dici, in quibus versus signati sunt, vel incipiunt secundum alphabeti litteras. 2. Abecedarii, orum dicuntur ab Hieronymo, teste Col. Rhodig. l. 26. c. 28., pueri, qui prima litterarum elementa discunt. 3. Abecedaria, œ (subaudi ars) est, quæ primas litteras docet, l'abbiccì. Fulgent. 3. Mythol. 10. In omnibus artibus sunt primæ, sunt secunda; ut in puerilibus litteris prima Abecedaria, secunda Notaria. ¶ 4. Abecedarium, ii, l'abbicci, ordo litterarum, quem pueri primo condiscunt: ita Augustinus, si Coelio Rhod. credimus loc. cit.

ABEDO, edis, a. 3. mangiare, consumare, ex ab, et edo, est consumere, edere. Tribuitur Ciceroni a Danetio, sed certe nusquam apud illum invenire adhuc potuimus: ab aliis quibusdam dicitur esse Taciti, cujus verba in Ambedo §. 1. referemus. 2. Particip. Abe

sus V. infra suo loco.

ĀBĒL, ēlis, et Åbēlus, li, m. A'ßλ, et A'ßnλos, filius Adæ primi omnium parentis, a Caino fratre per dolum occisus. Tertull. carm. in Genes. ad fin. Disquirit quonam terrarum degat Abelus. Id. carm. 3. advers. Marcion. 14. Hujus Abel justus pastor, pecudumque magister.

7.

ĂBELLÂNĂ nux. V. AVELLANA.

*ĂBELLĀNUS, a, um, adject. ad Abellam pertinens, oppidum Campaniæ, quod nunc Avella vecchia dicitur, cujus meminit Virg. En. n. 740. Et quos maliferæ despectant moenia Abellæ, h. e. cujus in agro magna est earum nucum copia, quæ Abelline et Avellane appellantur. Justin. 20. 1. Jam Falisci, Nolani, Abellani nonne Chalcidensium_coloni sunt?

ĂBELLĪNÆ nuces, nocciuole, eædem, quæ Avellanæ, ita appellatæ ab Abella Campaniæ oppido. Plin. 15. 22. 24. Ceteris quidquid est, solidum est, ut in Avellanis, et ipso nucum genere, quas antea Abellinas patrio nomine appellabant. V. AVELLANA. *ABELLINAS, atis, comm. gen. et

*ĂBELLĪNUS, a, um, incola Abellini oppidi Apuliæ. Plin. 3. 17. 16. Abellinates cognomine Marsi. 2. Item alii in Hirpinis, quorum urbs nunc Tripalda. Plin. ibid. Abellinates cognomine Protropi. Inscript. apud Murat. 1019. 2. Ordo splendidissimus et populus Abellinatium. Alia apud Grut. 1099. 2. Populus Abellinus ære collato.

« НазадПродовжити »