MUNIS

contra vim hostium, alzar terreno, fortificar il campo. Cres. 2. B. G. 5. extr. Castra in altitudinem pedum duodecim vallo fossaque duodeviginti pedum munire jubet. Hirt. B. Afr. 31. Milites, qui muniendi gratia vallum petierant. 4. Munire pice, impegolare, calafatare. Plin. 16. 11.21. Pix liquida coquitur navalibus muniendis. Sie Id. 17. 16. 26. Munire emplastrum luto et vinculo. impiastrare l' innestatura. et 34. 18. 50. foramina spiritus. coprire, chiudere, otturare. 5. Translate. Cic. 9. Fam. 18. Munio me ad hæc tempora. mi premunisco. Tacit. Agric. 46. Sævus ille vultus, et rubor, a quo se contra pudorem muniebat. Cæs. ad Opp. post ep. 8. l. g. ad Att. Hæc nova sit ratio vincendi, ut misericordia et liberalitate nos muniamus. Cic. 2. Fin. 26. ad fin. Multorum se benevolentia tueri et munire. Id. 4. Fam. 14. a med. Novarum me necessitudinum fidelitate contra veterum perfidiam muniendum putavi. Plin. 37. 13. 76. Muniri adversus fraudes. Lucret. 4. 1249. natis munire senectam. Nep. Reg. 2. de Dionysio. Dum imperium studuit munire, nullius pepercit vitæ. h.e. firmare, sibique perpetuum reddere. 6. Munire viam est facere, reficere, sternere lapidibus, fare, aprire, lastricare, accomodare la strada. Nep. Annib. 3. Loca patefecit, itinera muniit, effecitque, ut ea elephantus ornatus ire posset, qua antea unus homo inermis vix poterat repere. Liv. 21. 37. Inde ad rupem muniendam, per quam via una esse poterat, milites ducti: cum eædendum esset saxum, etc. Alii leg. minuendam. Sed mox. Quies muniendo fessis hominibus data triduo. Cic. Mil. 7. Perinde quasi Appius ille Cæcus viam munierit, non qua populus uteretur, sed ubi impune sui posteri latrocinarentur. Adde Ziv. 9. 29. ¶ 7. Translate est viam parare, aditum patefacere. Cic. Mur. 23. a med. Hæc omnia tibi accusandi viam muniebant, adipiscendi obsepiebant. ti aprivano la strada. et 1. Tusc. 14. extr. Hercules nunquam ad Deos abiisset, nisi, cum inter homines esset, eam sibi viam munivisset. Id. 3. Verr. 25. Alia sibi ratione munire viam ad stuprum cœpit. 8. In illo Plauti Truc. 2. 2. 54. suam non enim ille meretriculis Muniendis rem coegit, verum parsimoniæ Duritiæque. h. e. victu vestituque instruendis, ornandis, alendis, quasique muniendis suo sumptu contra egestatem. Alii interpret. munerandis: quasi munire a munus sit; al. aliter leg. 9. Munire, mandere. V. MUNITIO §. 3. ¶ 10. Particip. Muniens apud Liv. 21. 7. Nec quidquam satis tutum munientibus pati. Muniturus apud Hirt. B. Alex. 73. Intervallo castra muniturus. Muniendus §. 4. 5. 6. et 8. 11. Munibis, pro munies est apud Veget. 1. Veterin. 10.12. Olim mænio scripsere. V. suo loco.

MŪNIS, e, adject offizioso, grato, cortese, qui munus, sive officium facit: ut qui pro accepto beneficio gratiam, cum potest, refert. Paul. ex Festo. Munem significare certum est officiosum: unde e contrario immunis dicitur, qui nullo fungitur officio. Non. 1. 88. Munes apud veteres dicebantur non a largitione, quæ ignota erat, sed consentientes ad ea, quæ amici velint. Lucil. ibid. Munilici, munesque viri videamur amicis. Plaut. Merc. prol. 104. Dico, ejus pro meritis gratum me, et munem fore.

MUNITĒ, adverb. con difesa, sicuramente, tuto. Varr. 4. L. L. 32. Opere munibant monia, quo munitius essent.

MUNUS

165 Tacit. 1. Ann. 64. Barbari perfringere stationes, seque inferre mu-* nitoribus nisi. Ovid. 5. Heroid. 159. Me fide conspicuus Troje mu nitor amavit. h. e. Apollo, qui moenia Troja exstruxisse dicitur. Liv. 5. 19. in fin. In partes sex munitorum numerum divisit. h. e. eorum qui terram effodiendo cuniculum in arcem hostium agebant. de' minatori. MŪNITORIĂ. V. vocem seq. §. 2.

MŪNĪTŪRĂ, æ, f. 1. munimentum, munitio. Inscript. apud Grut. 589. 7. Structuram cum munitura sarcophagi suis impensis fecit. 2. Alio sensu Augustin. 2. in Julian. Pelag. 6. Succinctoriis, vel præcinctoriis, quæ Græce spiμata nuncupantur, lumbos hominum contegi, vel præcingi, quas vulgus etiam munitura3 vocat. h. e. campestre, subligar, brachetta, grembiule. In Gloss. Isid. appellantur munitoria.

MŪNĪTUS, a, um, particip. a munio: munito, fortificato, guarnito, difeso, guardato, tereixouevos, septus, vallatus, firmatus, armatus, communitus. Cic. 2. Nat. D. 57. Munitæ sunt palpebræ tanquam vallo pilorum. Id. 7. Verr. 15. Nullius res tuta, nullius domus clausa, nullius vita septa, nullius pudicitia munita contra tuam cupiditatem et audaciam posset esse. Id. 2. Q. Fr. 3. ante med. Dixitque se munitiorem ad tuendam vitam suam fore, quam Africanus fuisset. Propert. 4. 3. 8. munito Sericus hostis equo. h. e. thoracum munito tegminibus, et limbis ferreis cincto, ut Ammian. 16. 10. loquitur, cataphracto. Plin. 17. 10. 14. Solum elapidatum, munitumque ad incursum etiam gallinacei generis, chiuso, difeso. et 19. 8. 45. Ruta runcatur non sine difficultate, pruritivis ulceribus, ni munitis manibus id fiat, oleove defensis. h. e. velatis, inguantate, ut Colum. loquitur 11. 3. circa med. hac eadem de re verba faciens. Suet. Aug. 35. Lorica sub veste munitus. Plin. 15. 22. 24. Nucum juglandium fetus tot modis munitus. Cæs. 3. B. G. 23. Oppidum et natura loci, et manu munitum. forte per natura e per arte. et 4. ibid. 55. Et loci natura et manu munitissima castra. Sallust. Jug. 79. Oppidum et operibus, et loco munitum. Ovid. 15. Met. 690. incurvo munitos aggere portus. Sallust. Jug. 50. Munito agmine incedere, late explorare omnia. et ibid. 94. Muniti advorsum hostes non manibus modo, et armis, atque viris, sed multo magis locorum asperitate. Liv. 27.39. Per munita pleraque transitu fratris, quæ antea invia fuerunt, ducebat. strade aperte, appianate, acconciate. Sil. 15. 516. qua munitum declivis ab alto Agger monstrat iter. 2. Collum munitum est vestitum, ligatum, et quasi collari clausum adstrictumque. Ammian. 16. 10. Et velut collo munito rectam aciem luminum tendens, nec dextra vultum, nec læva flectebat, tanquam figmentum hominis. 3. Translate. Cic. Mur. 27. Cujus ingenio paterni omnes necessarii munitiores esse debebant. Id. 2. Att. 25. Firmissima benevolentia hominum munitus. Sallust. Jug. 38. Cujus impudentia contra jus et injurias omnes munitus faret. Q. Cic. Petit. cons. 7. Partis et fundatis amicitiis fretum ac munitum esse. Accius apud Cic. 1. Divin. 22. Sapientia munitum pectus. Cic. Flacc. 41. Omnium bonorum præsidio non modo muni. tus, sed etiam ornatus. Id. Har. resp. 7. sub fin. Domus humano et divino jure munita. Id. Mur. 10. sub fin. Munita ad consulatum via.. Propert. 3. 10. 17. Quid facies nullo munita puella timore? Comp. Munitior §. 1. et 3. Sup. Munitissimus §. 1..

4..

MŪNUS, ĕris, n. 3. dono, regalo, presente, dwoov, dwonμa, tria significat, uti docet Paul. Dig. 50. 16. 18., primo donum: inde munera dari, mittive dicuntur: secundo onus, quod cum remittatur, vacationem militiæ munerisque præstat: inde immunitas appellata: tertio officium: unde munera militaria, et quidam milites munifices vocantur. Igitur municipes dicuntur, quod munera civilia capiunt. Hæc Paulus. Quomodo a dono differat V. DONUM §. 3. Cic. Univ. in fin. Philosophiam adepti sumus, quo bono nullum optabilius datum est mortalium generi Deorum concessu atque munere. Id. 2. Divin. 2. Quod enim munus reipublicæ afferre majus meliusve possumus, quam si, etc? Id. Har. resp. 4. Vir quasi divino munere donatus reipublicæ. Id. 6. Verr. 27. Mittit homini munera satis large.. Catull. 12. 14. Nam sudaria Sætaba ex Ibera Miserunt mihi muneri Fabullus, Et Verannius. in dono. (Adde Nep. Pausan. 2.) Plin. 37. 5. 19. Mittere aliquid alicui munere. Ovid. 2. Amor. 2. 15. Huic furtiva tuo libertas munere detur. Tacit. 4. Ann. 31. Quasi totam regionem muneri accepissent. Virg. 5. Æn. 282. Sergestum Æneas promisso munere donat. Nep. Thrasyb. 4. Cum ei Mitylenæi multa millia jugerum agri muneri darent. Hirt. B. Alex: 36. Munera ferre alicui. Virg. 4. En. 217. templis ferre. et 5. 532. Magnis muneribus cumulare aliquem. Horat. 1. Sat. 9. 57. servos corrumpere. Sallust. in orat. Licinii ad pleb. Huc ire licet atque illuc munere ditium dominorum. Ovid i. Trist.. 6. 6. Si quid adhne ego sum, muneris omne tui, est. Horat. 4. Od. 3. 21. Totum muneris est tui, Quod monstror digito prætereuntium. Ovid. 14. Met. 124. Numinis

per

instar eris semper mihi, meque fatebor Muneris esse tui. 2. Apud Horat. 4 Od. 15. 26. Munera Liberi. h. e. vinum, et 2. ibid. 14. 10. Munus terræ. h. e. fruges. et Ovid. ro. Met. 74. Cereris. h. e. cibus, panis. 3. Altera notione est onus, officium, partes, obbligo, dovere, carico, carica, uffizio, impiego, peso, posto: et dicitur tum de privatis, tum de publicis, v. gr. magistratibus et administratione reipublicæ. Cic. 1. Orat. 25. Magnum quoddam est onus atque munus, suscipere atque profiteri, se esse, omnibus silentibus, unum maxime audiendum. et 3. ibid. 30. Meque ad meum munus pensumque revocabo. Id. 2. Leg. 3. Tanquam id habuerit operis ac muneris, ut, etc. Id. Font. 7. sub fin. Non surdus judex huic muneri atque officio præest. Id. 4. Fin. 14. Omne officium munusque sapientiæ. Id. 1. Orat. 45. Honoribus et reipublicæ muneribus functus senex. Id. 1. Q. Fr. 1. sub fin. Extrema pars et conclusio muneris ac negotii. Id. 6. Fam. 14. Nullum prætermittere officii studiique munus. niuna parte del suo debito. Id. Senect. 11. Ita multi sunt imbecilli senes, ut nullum officii, aut omnino vitæ munus exsequi possint. Id. Partit, 38. Eo exposito munus promissi omne confecero. Id. Somn. Scip. 3. a med. Ne munus humanum assignatum a Deo defugisse videamini. Liv. 24. 35. Inter se munera belli partiti sunt. Cic. Brut. 30. Magnum munus de jure respondendi sustinere. Id. 1. Leg. 3. sub fin. Senectutis non inertis grato atque honesto munere fungi, consulentibus respondendo. Id. Prov. cons. 14. sub fin. Explere susceptum reipublicæ munus. Liv. 3. 6. in fin. Munus vigiliarum obire. Plaut. Truc. 2. 4. 76. curare. Cic. 1. Leg. 5. Cujus muneris colendi efficiendique causa nati sumus. Ter. Adelph. 5. 1. 2. Laute munus administrasti tuum. Cal. ad Cic. 8. Fam. 8. deferre alicui. Cic. Senect. 9. Adolescentulos ad omne officii munus instruere. h. e. ad functionem et exsecutionem officii. 4. Meum, tuum munus est, meæ, tuæ sunt partes, officium neum, tuum est, a me, a te tocca, è mio obbligo, o tuo. Cic. 11. Fam. 5. a med. Tuum est hoc munus, tuæ partes: a te hoc civitas exspectat. Id. 3. Fin. 2. a med. Hoc proprium tuum munus est, ut erudiatur, etc. Id. Mil. 8. sub fin. Principum munus est resistere levitati multitudinis. 5. Aliquid munus suum facere, ad se, et in suum arbitrium trahere. Tacit. 15. Ann. 52. Vestini quoque consulis acre ingenium vitavisse Pisonem crediderunt, ne, delecto imperatore alio, sui muneris rempublicam faceret. tirasse a se tutto il governo. 6. Per metonymiam munus est opus ipsum, quod in aliquo munere fit, opera. Cic. prooem. Parad. sub fin. Accipies igitur hoc parvum opusculum, lucubratum his jam contractioribus noctibus: quoniam illud majorum vigiliarum munus in tuo nomine apparuit. Id. 3. Offic. 1. ad fin. Nulla ejus ingenii monumenta mandata litteris, nullum opus otii, nullum solitudinis munus exstat., ¶7. Pro funere et exsequiis, quod supremum est officium et munus defunctis debitum, esequie, funerale. Nep. Eumen. 4. extr. Pro hominis dignitate, proque pristina amicitia amplo munere extulit. Val. Max. 8. 15. n. 2. Quotiescumque munus aliquod Cornelia genti celebrandum est. Plerique alii utroque loco leg. funus. Sed non desunt loca alia, in quibus munus de exsequiis dicitur. Virg. 11. En. 25. egregias animas decorate supremis Muneribus. Catull. 101. 3. Ut te supremo donarem munere mortis. Val. Flacc. 5. 13. inter lacrimas, interque extrema virorum Munera. et 3. 312. date debita exsis Munera. Ovid. 13. Met. 525. tibi munera matris Contingent fletus, peregrinæque haustus arenæ. Stat. 2. Silv. 1. 165. desunt in munera flammæ. Virg. 6. En. 885, animamque nepotis His saltem accumulem donis, et fungar inani Munere. 8. Tertia muneris significatio est ludorum, et spectaculorum, ut sunt venationes, naumachiæ, gladiatorum pugnæ, epulum publicum, et similia his, quæ a magistratibus, præcipue ab ædilibus, populi oblectandi causa, edebantur, feste, giuochi. Ratio appellationis, quia tanquam donum dabantur populo in remunerationem accepti ab eo honoris : vel quia (loquendo de munere funebri), ut ait Tertull. Spectac. 12., munus dictum est ab officio, quoniam officium etiam muneris nomen est. Officium autem mortuis hoc spectaculo facere se, veteres arbitrabantur. Cic. Vatin. 12. extr. Ita illud epulum est funebre, ut munus sit funeris, epulæ quidem ipsæ dignitatis. Id. Sext. 58. Maximum populi judicium universo consessu gladiatorio declaratum est. erat enim munus Scipionis, dignum et eo ipso, et illo Q. Metello, cui dabatur. Id. 3. Q. Fr. 8. sub fin. Munus magnificum dare. Id. Sull. 19. præbere. Id. 2. Offic. 16. ad fin. Functus est ædilicio maximo munere. et mox. Magnificentissima nostri Pompeji munera secundo consulatu. Id. 2. Phil. 45. sub fin. Muneribus, monumentis, congiariis, epulis multitudinem lenire. Suet. Tit. 7. Munus edidit apparatissimum largissimumque. Martial. de naumachia, Spectac. 24. Cui lux prima sacri muneris ipsa fuit. sacri quia in honorem Neptuni: vel quia a Domitiano exhibita. Lactant. 6. 20. sub fin. Venationes, quæ vocantur munera. Plin. 33. 3. 16. Cæsar

MURALIS

primus in ædilitate, munere patris funebri, omni apparatu arena argenteo usus est. Inscript. apud Murat. 181. 7. P. Acilio P. F. Men. Paullo Cur. muneris publici, etc. Alia apud Fabrett. p. 643. n. 368. L. Runtio L. F. Em. Gemello, quod curam muneris publici splendide administraverit, etc. 9. Munera etiam vocantur publica ædificia ab aliquo exstructa in commodum populi. Vellej. 2. 130. Pompeji munera absumpta igni, h. e. theatrum, et 48. Pompejus perfectis muneribus theatri et aliorum operum, quæ ei circumdedit, etc. Albinov. 1. 287. Nec sua conspiciet (miserum me!) munera Drusus. h. e. ædem Concordiæ, quam, eo mortuo, Tiberius dedicavit, ut Suet. 20. narrat. Ovid. 1. Art. am. 69. Aut ubi muneribus nati sna munera mater Addidit, externo marmore dives opus. h. e. theatro Marcelli porticum Octaviam : de quibus V. Suet. Aug. 29. Fuit autem Octavia Marcelli mater, Augusti soror. 10. Olim manus scripsere, ut monio pro munio. V. MŒNERA. MŪNUSCULUM, i, n. 2. picciol dono, presentuzzo, regaluccio, dwonμátiov, parvum munus. Cic. 9. Fam. 12. Hospiti veteri et amico munusculum mittere volui levidense, crasso filo. Id. 3. Offic. 18. Alieni facinoris munusculum non repudiarunt. Horat. 1. Ep. 7. 17. Non invisa feres pueris munuscula parvis.

MŪNYCHIA, æ, f. 1. Munichia, Macina, Movvuxia, portus Attica Piræeo proximus, inter illum ad Occ. et Sunium prom. ad Or. apud Ilissi fl. ostium, a Munycho principe filio Panteucli, qui ibi templum Dianæ extruxit, quæ propterea Munychia cognominata est. Pausan. l. 1. c. 4.

MŪNÝCHIUS, a, um, adjeet. Atheniensis. Ovid. 2. Met. 709. Munychiosque volans agros, gratamque Minerva Despiciebat humum. Stat. 5. Silv. 3. 107. Munychia arces. Id. 12. Theb. 616. qui rura lacessunt Munychia, et trepidis stabilem Pyræea nautis, et 2. ibid. 252. Munychia juga.

MURÆNĂ, æ, f. 1. murena, púpava, piscis longitudine non dissimilis anguilla: a Græco nomine allato. Feminini tantum sexus est. Nam masculus, teste Plinio g. 23. 39., myrus vocatur, robustior quam muræna, et unicolor. Plaut. Aul. 2. 9. 2. Congrum, murænam exdorsua, quantum potes. 2. Optimæ inter murænas habebantur, quæ capiebantur in freto Siculo, quas Macrob. 2. Saturn. 11. ex Varrone flutas vocari ait, quod in summa aqua præ pinguedine flutent. Martial. 13. 8o. Quæ natat in Siculo grandis muræna profundo, Non valet exustam mergere sole cutem. ¶3. Fuit hoc piscis genus apud veteres in maximis deliciis, partim ob præstantiam saporis, partim ob insignem vivacitatem, partim etiam quia dominum agnoscere discebant, et ad manum accedere. Mar tial. 10. 30. Natat ad magistrum delicata muræna: Nomenculator mugilem citat notum. Plin. 9. 55. 81. Hortensius orator murænam adeo dilexit, ut exanimatam flesse credatur. Antonia Drusi, murænæ, quam diligebat, inaures addidit. 4. Inter varia mensarum citrearum vitia enumerat Plin. 13. 15. 30. murænam nigro limite transcurrentem, h. e. nigram longamque venam in murænæ modum.

5. Fuit cognomen R. in gente Licinia, inde ductum, quia primus ejus familiæ murænis valde delectabatur. Colum. 8. 16. et Varr. 3. R. R. 10. extr. In quatuor nummis ejusdem gentis, apud Morell Num. fam. Rom. tab. 1. et in Fastis Capitolin. apud Grut. 295. legitur Murena sine diphthongo.

MŪRÆNIĀNUS, a, um, adject. ad Murænam pertinens, quod est nomen R. Muraniana oratio apud Capell. 5. p. 172. est, quam Cicero pro L. Licinio Muræna habuit.

MŪRÆNŬLĂ, æ, f. 1. parva muræna. Hieronym. præf. in Job Ut si velis anguillam, aut murænulam strictis manibus tenere, quanto fortius presseris, tanto citius elabitur. 2. In Sacris Litteris Cant. 1. 10. et alibi est catenula, torquis, colli ornamentum, ad murænæ figuram. Id. Hieronym. ep. 24. n. 3. Aurum colli sui, quod quidem murænulam vulgus vocat, quod, metallo in virgulas lentescente, quadam ordinis flexuosi catena contexitur, vendidit. Id. 2. in Isaj. 3. 18. Murænulæ, quæ auri atque argenti texuntur virgulis. MŪRĀLIS, e, adject. da muro, teixixos, ad murum pertinens. Cels. 2. 33. et Plin. 21. 30. 104. Muralis herba. Cæs. 5. B. G. 39. et 7. ibid. 72. Muralia pila. h. e. quibus pugnatur e muris. Virg En. 921. Murale tormentum. h. e. muris quatiendis. Sic Plin. 7. 56.57. Muralis machina. Sic Sil. 6. 269. Donec murali ballista coercuit ictu. Id. 8. 555. muralis fossa. h. e. quæ sub muris est.

12.

2. Murales falces erant instrumenta diruendis muris idonea: quarum formam ita describit Veget. 4. Milit. 14. De materia, ac tabulatis testudo contexitur, etc. Hæc intrinsecus accipit trabem, quæ aut adunco præfigitur ferro, et falx vocatur, ab eo quod incurva est, ut de muro extrahat lapides: aut certe ipsius caput vestitur ferro, et appellatur aries, etc. Cæs. 3. B. G. 14. Falces præacutæ, insertæ affixæque longuriis, non absimili forma muralium falcium. ¶ 3. Apud Liv. 23. 18. et Plin. 7. 28. 29. Muralis corona. h. e. qua

MURATUS

donabatur is, qui primus obsessæ urbis murum ascendisset, ut Gell. 5. 6. docet. Apud Lucret. vero dicitur muralis corona, 2. 606. quæ est in capite Magnæ Deum Matris, quæ turrita pingitur, quia Tellus, quam Dea ipsa significat, eximiis munita locis sustinet urbes. 4. Muralis honos Claudian. Laud. Seren. 182. est muralis coronæ decus virtute partum.

MŪRĀTUS, a, um, particip. ab inusit. muro: murato, muros habens, TeTaxioμévos. Veget. i. Milit. 21. de castrorum munitione. Muratam civitatem videntur secum ubique portare. Adde 3. 8. sub fin.

MURCIA, æ, f. 1. Dea amoris, seu Venus, a myrto dicta: unde et Murtia legitur, et Myrtea, teste Plin. 15. 29. 36. et Varr. 4. L. L. 32. a med. Causa hujus appellationis est, quia, ut Serv. tradit ad 7. Ecl. 62., cum recens nata Venus exisset e mari, in myrto latuit, ne nuda conspiceretur. Paulo aliter Ovid. 4. Fast. 141. Litore siccabat rorantes nuda capillos: Viderunt Satyri, turba proterva, Deam. Sensit, et apposita texit sua corpora myrto: Tuta fuit facto, etc. Id. Serv. ad 2. G. 64. alias duas addit causas, quia myrtus amat litora, quæ sub Venere sunt de mari nata, et quia, ut medicorum indicant libri, hæc arbor apta est mulierum necessitatibus plurimis. 2. Eadem est Dea segnium, quæque homines murcidos facit, ut ait Augustin. 4. Civ. D. 16. Adde Arnob. 4. p. 132. ubi al. leg. Murcida. 3. Hujus Deæ templum fuit sub Aventi no, qui antea Murcus vocabatur. Festus, et Liv. 1. 33. V. alia huc pertinentia in MURCIUS.

MURCĪDUS, a, um, adject. desidiosus, inactuosus, ignavus, stultus. Augustin. 4. Civ. D. 16. Dea Murcia, quæ præter modum non moveret, ac faceret hominem, ut ait Pomponius, murcidum, idest nimis desidiosum, et inactuosum. V. MURICIDUS.

MURCIŎLUS, et Murceolus. V. MYRTEOLUS. MURCIUS, et Murtius, a, um, adject. Murcia, seu Murtiæ metæ, Veneri sacræ, creduntur fuisse Romæ in circo, quarum mentio est apud Apul. 6. Met. Murtiam enim, ut ait Tertull. Spectac. 8., Deam amoris volunt: unde has metas idolum fecerunt. A myrto autem, quæ Veneri est sacra, ratio nominis ducta est, ut in MURCIA §. 1. diximus. Huc faciunt verba Varr. 4. L. L. 32. a med. Intimus circus ad Murtiam vocatus, ut Procilius ajebat, ab urceis, quod is locus esset inter figulos. Alii esse dicunt a murteto declinatum, quod ibi id fuerit; cujus vestigium manet, quod ibi sacellum etiam nunc Murtiæ Veneris. Hæc Varro. Hunc eundem locum designat Claudian. 2. in I. cons. Stilich. 404. Ad cælum quoties vallis tibi Murtia ducet Nomen, Aventino, Pallanteoque recessu.

MURCUS, i, m. 2. ita per contemptum appellabatur in Italia, qui, ne militiæ onus subiret, pollicem sibi præcidebat; quasi murcidus; hinc translate a pollice trunco Itali nunc poltrone appellant desidiosum hominem et ignavum, Ammian. 15. 12. Nec Gallorum aliquando quisquam, ut in Italia, munus Martium pertimescens, pollicem sibi præcidit, quos localiter murcos appellant. Sunt autem leges Impp. Valentin. et Valent. in Cod. Theod. 7. 13. 4. et 5. et 10., item Dig. 49. 16. 4. §. 12., quibus graviter puniuntur, qui se, ne milites sint, hac ratione debilitaverint. V. POLLEX §. 1. et TENEBRIO, et TRUNCATIO. 2. Est etiam cognomen R., ut L. Statius Murcus, apud Cic. 11. Phil. 12.

MUREX, icis, m. 3. xoxov, piscis ex genere concharum, qui et bucinum dicitur: qua in voce §. 2. de notatione nominis dictum est. Erat gratus in cibis: et præterea ex ejus contriti sanguine, seu sanie color purpureus olim fiebat: unde et pro purpura, et pro ipso colore accipitur. Colum. 8. 16. a med. Limosa regio maxime idonea est conchyliis, muricibus, et ostreis. Horat. 2. Sat. 4. 32. Murice Bajano melior Lucrina peloris. Martial. 13. 87. cujus lemma Murices. Sanguine de nostro tinctas, ingrate, lacernas Induis: et non est hoc satis: esca sumus. Virg. 4. En. 262. Tyrioque ardebat murice læna. Id. 4. Ecl. 43. Ipse sed in pratis aries jam suave rubenti Murice, jam croceo mutabit vellera luto. Id. 9. n. 614. picta croco, et fulgenti murice vestis. Sil. 4. 326. aurato præfulgens murice ductor Sidonius. Martial. 8. 72. Murice cultus libellus. Distinguit Colum. 8. 16. a med. a conchyliis muricem. Sic Serv. ad Virg. 4. Ecl. 44. Murex est cochlea similis conchyliis. Est enim uterque ex genere testaceorum: sed specie differunt tamen, item gustu, et colore saniei. Ceterum scriptores conchylium, muricem, purpuram passim confundunt. Muricem enim Martial. pro conchylio posuit 1. 50. Lunata nusquam pellis, et nusquam toga, Olidæque vestes murice. olidas dicit, quia, ut Plin. docet 9. 39. 64., in conchyliata veste tingenda jus temperatur aqua, et, pro indiviso, humani potus excremento. De hoc odore rursus Martial. 4. 4. et 9. 63. 2. Epitheta muricis a locis ducta sunt, Gætulus, Horat. 2. Ep. 2. 181. (quia, ut ait Plin. 5. 1. 1. a med. omnes Gatulia scopuli eo abundant) Afer, Id. 2. ibid. 16. 36, Sidonius, Tibull. 3. 3. 18. Tyrius,

Id. 2. 4. 28. Phocaicus, Ovid. 6. Met. 9. Sarranus, Sil. 10. 205. 3. Translate a testa hujus piscis murex dicitur concha, qua oleum, unguentum, aut hujusmodi quippiam servatur. Martial. 3. 82. Et Cosmianis ipse fusus ampullis Non erubescit murice aureo nobis Dividere mocha pauperis capillare. 4. Item tuba, qua utuntur Tritones: quæ et concha appellatur. Hujus quoque appellationis ratio in BUCINUM §. 2. dicta est. Val. Flacc. 3. 726. Dat procul interea toto pater æquore signum Phorcys, et immanes intorto murice phocas Contrahit antra petens. Quod intorto dicit, satis significat muricum testam intortam convolutamque fuisse, qualis est cochleis in cauda. Hinc Plin. 9. 33. 52. inter varia concharum et muricum genera ponit ea, quæ sunt vertice muricatim intorto. 5. Præterea ponitur pro testa aspera, et acuminibus obsita, qualis,in muricibus, aliisque marinis conchis cernitur. Ovid. 8. Met. 563. Summa lacunabant alterno murice conchæ . et 1. ibid. 331. humeros innato murice tectum, Coeruleum Tritona vocat. Claudian. Nupt. Honor. et Mar. 150. de Venere Tritonem insidente. vivo squalentia murice terga Purpureis mollita rosis. 6. Et pro asperitate, et acuminibus saxi. Virg. 5. En. 205. et acuto in murice remi Obnixi crepuere, illisaque prora pependit. Sil. 17. 277. tum murice acuto Dissiliens sonuit, illisaque prora pependit. Plin. 19. 1. 6. Cato sternendum forum muricibus censuerat. h. e. saxis minutis acutisque, ut litigantes rarius, ac minus libenter in eo versarentur. Prudent. 5. Tepi otsp. 446. Scabri petrarum murices. 7. Et pro freno asperiore, et acuminibus instructo, vel etiam ex testa muricis confecto. Stat. 1. Achill. 221. de Thetide. Elicit inde fretis, et acuto murice frenat Delphinas bijuges. 8. Denique murices, tpiBohoe, sunt instrumenta, seu machinulæ ferreis instructæ cuspidibus, tetragona forma, quæ in quamcumque partem inciderint, aculeos aliquos protendunt: unde in terram dolose conjici solent, ut iis hostilis equitatus ingruens induatur. Val. Max. 3. 7. n. 2. Ut circa moenia ferreos murices spargeret, etc. Curt. 4. 13. sub fin. Murices ferreos in terram defodisse Darium, qua hostem equites emissurum esse credebat. 9. In illo Gell. 6. 4. Captivos in armario muricibus præfixo destitutos, et insomnia cruciatos, etc. vel militares illi murices, vel aculeati quicumque stimuli ad pungendum et lacerandum intelliguntur.

*MURGANTIUS, a, um, adject. ad Murgantiam pertinens, Samnii urbem ad fontes Frentonis fluvii: ejus meminit Liv. 10. 17., nunc Baselice dicitur a basilica ibidem ædificata, cujus mentio est in Inscript. apud Romanelli, Topogr. Napol. T. 2. p. 481. Imp. Cæsari L. Septimio Severo Pio Pertinaci Aug. etc., ordo populusque Murgantius, quod basilicam hanc sua impensa construendam cu

raverit.

MURGENTINUS, a, um, adject. ad Murgentium pertinens, quod est Siciliæ oppidum. Hinc Murgentini, orum, ejus cives, apud Plin. 3. 8. 14. Murgentinus ager, Cic. 5. Verr. 18. Murgentina vitis, aut uva, quæ et Pompejana, Plin. 14. 2. 4. n. 2. et Colum. 3. 2. a med. et Murgentinum vinum, Cato R. R. 6. et Plin. 14. 4. 1. et 3. 8. 14.

MURGISO, onis, m. 3. callidus morator (al. murmurator), ut Gloss. Isid. explicant. Est a mora, et decisione, ut Festus docet, quasi moriciso.

MŬRIA, æ, f. 1. salamoja, ähμn, tapixos, salsugo, aqua salsa, liquor ex sale resolutus, quo aliquid maceratur, et servatur. Videtur esse per aphæresim ab aλμupos, salsus. Duplex est, dura, et soluta. Fit autem soluta, quæ ad vini condituram paratur, ex aqua marina, vel etiam dulci, decocta ad tertias, et sale ac melle condita, ut pluribus Colum. 12. 25. et Cato R. R. 105. docent. Duræ faciendæ rationem Colum. ibid. 6. tradit, ex aqua cælesti, vel fontana insolata diu, et candido sale tamdiu condita, donec ipsum sal liquescere desinat, et integer permaneat. tunc enim matura est, alioquin cruda. Ea condiuntur ac servantur multa, quæ in usum ciborum reponuntur, ut cymæ, capparis, caulis, oleæ, etc. Hac utebantur etiam pro ægrotis. Cels. 4. 9. de lienosis. Edenda sunt salsamenta, vel oleæ ex muria dura. Id. ibid. 15. de torminibus. Portulacam vel coctam, vel ex dura muria edisse. Colum. cit. 12. 25. Quoniam quidam, imo etiam fere omnes Græci, aqua salsa, vel muria mustum condiunt. Cato R. R. 7. Olex conduntur vel virides in muria. Cels. 4. 15. Muria dura quam asperrima uti. Colum. 6. 30. sub fin. de jumentis bile laborantibus. Alii marina aqua lavant alalii recenti muria. 2. Est item muria liquamen thynnorum, ut garum scombrorum: illud erat pauperum, hoc divitum. V. GARUM. Fit etiam ex mænis, ut ex Plin. 26. 4. 11. colligitur: item ex aliis piscibus. Pers. 6. 20. Tingit olus siccum muria vafer in calice empta. Plin. 31. 7. 40. E muria salsamentorum sal recoquere. 3. De muria thynnorum est illud Manil. 5. 668. Altera fit cædis cædes: scinduntur in artus Corpora, et ex uno varius de

vum,

scribitur usus. Illa datis melior succis pars: illa retentis. Hine sanies pretiosa fluit, floremque cruoris Evomit, et mixto gustum sale temperat oris. ¶ 4. Quintil. 8. 2. reprehendit oratorem quendam, ex iis, qui omnia, quæ sunt in usu reformidant. nam ut salsamenta vitaret, duratos muria pisces dixerat. 5. Narrat Aurel. Vict. Vir. illustr. 66. cum M. Livius Drusus Philippo consuli, legibus agrariis resistenti, ita collum in comitio obtorsisset, ut sanguis ei e naribus efflueret, dixisse, luxuriam exprobrando, illum sanguinem muriam de turdis esse, quia Philippus turdos sæpissime esitabat. MŪRIĀTICUS, a, um, adject. condito in salamoja, in muria conditus, alueveis. Plaut. Poen. 1. 2. 32. Soror, cogita, amabo, item nos perhiberi, Quasi salsa muriatica esse autumantur, Sine omni lepore, et sine suavitate: Nisi multa aqua usque et diu macerantur, Olent, salsa sunt, tangere ut non velis. et ibid. 38. Coqua est hæc, ut opinor: Scit, muriatica ut maceret.

MŪRICATIM, adverb. convolutim, muricum instar. Plin. 52. Vertice muricatim intorto. V. in MUREX §. 4.

33.

9. MŪRICĀTUS, a, um, adject. muricis modo factus. Plin. 20. 23. 99. de carduis. Utrique folia pauca, spinosa, muricatis cacuminibus. 2. Translate muricati gressus pro formidolosis, seu timendis dicuntur, quasi per murices ferreos fiant. Fulgent. 1. Mythol. post init. Muricatos, quod ajunt, sigillaverunt gressus.

MŪRICEUS, a, um, adject. ad murices pertinens, vel asper, aculeatus, scruposus. Auson. epist. 9. 4. Ostrea muriceis scopulorum mersa lacunis.

*MŪRĪCĪDĂ, æ, comm. gen. 1. qui muros furandi causa cædit, effractor. Videtur esse a toxoxos, parietum perfossor, ut ait Plaut. Pseud. 4. 2. 23., quod apud Græcos comicos est solemne convicium. Id. Epid. 3. 1. 12. Væ tibi, muricida homo. Ita edidit, et interpretatur Bothe, alii aliter. V. vocem sequent.

MŪRĪCĪDUS, a, um, adject. ignavus, imbellis, stultus: quasi mures cædere valens, μvoxτovos. Plaut. Epid. 3. 1. 12. Væ tibi, muricide homo. Est qui legit murcide. V. MURCIDUS, et MURcus. 2. Apud Fest. scribitur murricidus: quod nollent critici. V. VOccm præced.

*MŪRICULUS, i, m. 2. diminut. muricis. Ennius apud Apul. Apolog. Purpura, muriculi, murex, dulces quoque echini.

MURIES, ei, f. 5. idem ac muria. Cato R. R. 88. Si natabit, ea muries erit, qua vel carnem, vel caseos, vel salsamenta condias. 2. Muriem Festus ex Verannii sententia interpretatur salem in pila tusum, et in ollam fictilem conjectum, ibique opertum, gypsatumque, et in furno percoctum, quo Vestales serra ferrea secto, in seriam conjecto, quæ erat intus in æde Vestæ, in penu exteriore, aquam jugem addentes, vel quamlibet, præterquam quæ per fistulas venit, in sacrificiis utebantur. V. EXFIT.

et

MÜRILEGULUS, i, m. 2. xoyxuλcevtis, qui murices piscatur in usum purpuræ. Est titulus septimus l. 11. Cod. Justin., et vigesimus 1. 10. Cod. Theodos. inscriptus De murilegulis, et gynæciariis, etc. ubi multa de his.

MŪRĪNUS, a, um, adject. di sorcio, topino, pvwtos, ad mures pertinens. Plin. 30. 9. 23. Murinus sanguis. Id. 30. 13. 38. fimus. Id. 29. 6. 36. Murina pellis. Seren. Sammon. 49. 910. Aut facilem jecoris murini ducere fibram. 2. Murinus color qualis fere est in asinis. Colum. 6. 37. circa med. Murinus color cum sit in asino vulgaris, tum etiam non optime respondet in mula. Adde Varron. apud Non. 2. 87. 3. Murinum hordeum herba est, quæ Græco nomine herba Phoenicea dicitur. Hæc trita, et in vino pota mensibus prodest. Plin. 22. 25. 65. ¶4. Quod Justin. 2. 2. murinis pellibus, aut ferinis uti Scythas tradit, intelligit pelles e majusculis animalibus, illius regionis propriis, ut sunt feles agrestes, vulpeculæ, et quos Itali ermelini, et mártori vocant, et hujusmodi: et fortasse hi habent et mures ejusdem speciei cum nostris, sed majores tamen, quorum pelles vestibus conficiendis aptæ sint. Ferinas vero pelles intelligit majorum ferarum, ut luporum, tigrium, leonum, pantherarum, etc. V. MUS §. 4. 5. Auricula murina apud Scribon. Compos. 153. herba est, de qua V. in MYOSOTA §. 1. ¶ 6. De Murinis campis V. CAMPE §. 3.

MURMILLO. V. MIRMILLO.

MURMUR, ŭris, n. 3. mormorio, strepito, bisbiglio, susurro, fópos, decurrentis aquæ, vel maris et fluctuum strepitus, susurrus. Vox est a sono ficta, teste Quintil. 8. 6. ante med., ut mugitus, sibilus: : a sono, inquam, non Latinæ litteræ u, sed Græcæ o, et v. Est enim a popup, quod indidem fictum est. Cic. 3. Orat. 40. Nam et odor urbanitatis, et mollitudo humanitatis, et murmur maris, et dulcedo orationis sunt ducta a ceteris sensibus. Horat. 1. Ep. 10. 21. aqua per pronum trepidat cum murmure rivum. Virg. 1. G. 10g. unda cadens raucum per levia murmur Saxa ciet. Ovid.

MURMURO

Remed. am. 177. jucundo labentes murmure rivos. Lucret. 6. 141. Sunt etiam fluctus per nubila, qui quasi murmur Dant infringendo graviter, quod item fit in altis Fluminibus, magnoque mari, cum frangitur æstu. Propert. 4. 7. 4. Murmur ad extrema nuper humata viæ. h. e. ad ripam Anienis fluvii, cum murmure labentis. Alii leg. marmor minus recte. 2. Translate dicitur de quocumque strepitu. Virg. 4. En. 160. magno misceri murmure cælum. Id. 9. Ecl. 58. ventosi ceciderunt murmuris auræ. Suet. Cal. 51. Ætnæi verticis fumo ac murmure pavefactus. Plin. 2. 80. 82. de terræ motu. Præcedit murmur similius mugitibus, aut clamori humano, armorumve pulsantium fragori. Val. Flacc. 2. 338. clausæ murmura flammæ. Plin. 28. 7. 31. Lacte mulieris murmura aurium ejicere. l'intronatura. Martial. 8. 55. Auditur quantum Massyla per avia murmur, Innumero quoties silva leone furit. Sil. 3. 698. alta sonoro, Collisis trabibus volvuntur murmura luco. Stat. 12. Theb. 170. Tigridis Hircana jejunum murmur. Propert. 4. 4. 59. tubicon fera murmura conde. Lucan. 9. 349. de Tritone. ventosa perflantem murmura concha. Horat. 2. Od. 1. 17. minaci murmure cornuum Perstringis aures. Ovid. 14. Met. 537. Aera complere inflati murmure buxi. Virg. 6. En. 709. de apib. strepit omnis murmure campus. Id. 5. ibid. 369. magnoque virum se murmure tollit. applauso. Martial. 9. 70. de ludimagistro. Murmure jam sævo, verberibusque tonas. 3. De submissa voce, aut inarticulata. Plaut. Rud. 5. 3. 48. Palam age: nolo murmur ullum, neque susurrum fieri. Liv. 45. 1. Murmur repente populi tota spectacula pervasit, devictum regem esse. Stat. 10. Theb. 440. de moribundo. supremaque murmura volvens. borbottamento. Propert. 2. 4. 29. contemnere murmura famæ. Virg. 12. En. 239. serpitque per agmina murmur. 4. Et præcipue de precibus submissa voce conceptis. Mos enim erat, ut qui cupide ardenterque aliquid a Diis peterent, præsertim si turpe esset votum, ut de forma, divitiis, ultione, et hujusmodi, submissius peterent, ne ab aliis exaudirentur. Unde Senec. ep. 10. sub fin. Tunc scito te esse omnibus cupiditatibus solutum, cum eo perveneris, ut nihil Deum roges, nisi quod rogare possis palam. Nunc enim quanta dementia est hominum! turpissima vota Diis insusurrant: si quis admoverit aurem, conticescent: et quod scire homines nolunt, Deo narrant. Pers. 2. 6. Haud cuivis promptum est murmurque, humilesque susurros Tollere de templis, et aperto vivere voto. Petron. Satyr. 85. Timidissimo murmure votum feci. Ovid. 7. Met. 251. Placare Deos precibus et murmure longo. V. ENDIADYS. Juvenal. 10. 289. Formam optat modico pueris, majore puellis Murmure, cum Veneris fanum videt anxia mater. Idem servabatur in sacris arcanis, et nocturnis. Val. Flacc. 7. 463. Carmina nunc totos volvit, figitque per artus sonidæ, et totum septeno murmure fertur Per clypeum. Sidon. carm. 2. 85. Chaldæus in extis Pontificum de more senex arcana peregit Murmura. ¶ 6. Masculino genere extulit Varro apud Non. 3. 142. Acciti sumus, ut depontaremur: murmur fit verus.

5.

MURMURĀBUNDUS, a, um, adject. valde murmurans. Apuł. 2. Met. Qui cunctorum obstinatione confusus, indigna murmurabundus, cum vellet exsurgere, etc.

MURMURATIO, onis, f. 3. poppuploμos, actus murmurandi. Plin. 10. 3. 3. Murmuratio querula aquilarum. 2. Item fremitus renuentis, et contradicentis. Senec. ep. 107. a med. Optimum est Deum sine murmuratione comitari. senza brontolare. et 5. Benef. 15. Nec est, quod hanc tantum nostram murmurationem putes, pro pessimo pravoque numerantium, quidquid citra recti formulam cecidit.

MURMURATOR, oris, m. 3. mormoratore, obtrectator. Augustin. 2. Retract. 20. Illi adversus Deum murmuratores, qui profecto alias escas non desiderarent, si hoc eis saperet manna, quod vellent. Adde Fest. in Summussi, ubi est submisse loquens.

MURMŪRĀTUS, a, um, particip. a murmurò. Apul. Apolog. Magia occulta non minus, quam tetra, plerumque noctibus vigilata, et carminibus murmurata.

MURMURILLO, as, n. 1. únoтovdoputo, submurmuro. Plaut. fragm. apud Non. 2. 572. Quid murmurillas tecum, et te discrucias? MURMURILLUM,i. n. 2. únoтovdopvoμos, submurmuratio. Plaut. Rud. 5. 3. 48. nolo, murmurillum, neque susurrum fieri. Ita Non. legit 2. 572.; alii melius murmur ullum.

MURMURIOSUS, a, um, adject. Gloss. Philox. Murmuriosus,

γογγιστής.

MURMURO, as, avi, atum, n. 1. mormoreggiare, mormorare, rombare, far grande strepito, poppvpw, sonum confusum edo, strepo: et proprie dicitur de aquis. Factum est enim imitatione illius sonitus, ut in MURMUR §. 1. dictum est, et Auct. ad Herenn. 4.31. a med. et Varr. 5. L. L. 7. a med. docent. Cic. 5. Tusc. 40. Fremitus murmurantis maris. Parr. loc. cit. Murmurantia litora. Virg.

MURMUROR

10. En. 212. Spumea semifero sub pectore murmurat unda. Stat. 2. Silv. 7. 98. ripe murmurantis Hebri. Nemesian. 4. Ecl. 47. Hic tibi lene fluens fons murmurat. 2. Transfertur ad alios strepitus. Plin. 18. 35. 84. Ignes pallidi murmurantesque tempestatum nuncii sentiuntur. Plaut. Cas. 4. 3. 6. mihi inanitate Jamdudum intestina murmurant. gorgogliano. V. RUGIO §. 2. Plin. 10. 29. 43. de luscinia cantu. Interdum et secum ipse murmurat. 3. Est etiam submissa voce loqui, brontolare, bisbigliare. Varr. loc. cit. Qui murmurat, ita leviter loquitur, quod magis id sono facere, quam ut intelligatur, videatur. Ovid. 11. Met. 52. flebile lingua Murmurat exanimis. 4. Aliquando est quippiam recusantis, et submissis vocibus indignationem significantis. Plaut. Aul. 1. 1. 13. At ut scelesta sola secum murmurat! Oculos hercle ego istos, scelus, effodiam tibi. Id. Mil. 3. 1. 149. Tametsi dominus non invitus patitur, servi murmurant. 5. Particip. Murmurans §. 1. et 2.

MURMUROR, aris, atus sum, dep. 1. idem quod murmuro. Varr. 5. L. L. 7. a med. Murmuratur, dictum a similitudine sonitus. Id. apud Non. 7. 85. Romæ in balneis plodere cœpimus, et murmurari. Id. ibid. Cum ventrem meum coerceam, nec murmurari patiar. Adde Claud. Quadrigar. ibid. ¶2. Pro obtrectare, carpere. Apul. Florid. n. 16. Quidam tarditatem poetæ murmurari, plures defendere.

*MURRĀNUS, i, m. 2. idem ac murrhinus. Est nomen proprium servile. Inscript. apud Murat. 1379. 1. Murranus Sabinæ conjugi. MURRHĂ, et Myrrha, æ, f. 1. uppa, lapis quidam, ex quo pocula fiebant magni pretii: de quibus V. in MURRHINUS §. i. Hinc per synecdochen de ipsis poculis dicitur. Martial. 4. 86. Nos bibimus vitro, tu myrrha, Pontice. quare? Prodat perspicuus ne duo vina calix. Id. 10. 8o. maculosa pocula myrrhæ. Adde 14. 113. et Lucan. 4.380. 2. Aliud est Myrrha, lacryma: de qua V. suo loco. 3. Sunt quibus placet Murra scribi sine adspiratione. Itaque in vet. marmore apud Grut. 341. Murra nomen est equi circensis: fortasse quia maculosus.

MURRHĀTUS. V. MYRRHATUS. MURRHEUS, et Myrrheus, a, um, adject. ad murrham pertinens. Propert. 4. 5. 26. Murrheaque in Parthis pocula cocta focis. Senec. ep. 119. ante med. Utrum sit aureum poculum, an crystallinum, an murrheum, an Tiburtinus calix, an manus concava, nihil refert. V. vocem sequent. 2. De myrrheo crine V. MYRRHEUS §. 1.

MURRHINUS,et Myrrhinus, a, um, adject. ad murrham pertinens. Murrhina absolute sunt pocula, abaci, trullæ ex murrha: de quibus hæc habe ex Plin. 37. 2. 7. Oriens murrhina mittit. Inveniuntur enim ibi in pluribus locis, nec insignibus, maxime Parthici regni: præcipue tamen in Carmania. Humorem putant sub terra calore densari. Amplitudine nusquam parvos excedunt abacos: crassitudine vero, quanta dictum est vasi potorio. Splendor his sine viribus, nitorque verius, quam splendor. Sed in pretio varietas colorum, subinde circumcingentibus se maculis in purpuram, candoremque, et tertium ex utroque ignescentem, veluti per transitum coloris, in purpura, aut rubescente lacteo. Sunt qui maxime in his laudent extremitates, et quosdam colorum repercussus, quales in cælesti areu spectantur. His macula pingues placent; translucere, aut pallere quidquam, vitium est. Item sales, verrucæque non eminentes, sed, ut in corpore, etiam plerumque sessiles. Aliqua et in odore commendatio est. Id. proœm. l. 33. sub fin. Murrhina et crystallina ex eadem terra effodimus, quibus pretium faceret ipsa fragilitas. Harduin. ad hæc verba adscribit, putasse aliquos, murrhina esse porcellane: alios testam e concharum genere quopiam: alios induratam myrrham, et coloribus pictam; alios ipsum onychen. Sed nihil horum esse, verum lapidem sui generis, terra effossum, ut crystallum, ut ex Plinio apparet. Martial. 3. 82. Opimianum morionibus nectar Crystallinisque, murrhinisque propinat. Lamprid. Elagab, 32. Onus ventris auro excepit: in myrrhinis et onychinis minxit. Paul. Dig. 33. 10. 3. a med. De murrhinis, et crystallinis dubitari potest, an debeant adnumerari supellectili, propter eximium usum et pretium. Plin. 37. 2. 7. T. Petronius consularis moriturus, invidia Neronis principis, ut mensam ejus exheredaret, trullam murrhinam trecentis talentis emptam fregit. et paulo sup, Murrhinus calix septuaginta talentis emptus. 2, Murrhinum vitrum est, quod picturæ genere murrhina pocula imitatur. Plin. 36. 26. 67. ¶ 3. De murrhina potione V. MYRRHINUS. MURRHOBATHRĀRĪVS, ii, m, 2, profumiere, qui calceamenta muliebria variis odoramentis, et unguentis imbuit: a μuppa, myrrha, seu murrha, et Bápov, solum, solea. Legitur apud Plaut. Aul. 3. 5. 37. ubi alii myrobathrarius, a popov, unguentum: alii malobathrarius. h. e. qui malobathrum vendit; alii myrobrecharius, a pusov, et Béo, lingo, ungo: quod rectius videtur; nam ita legitur Tom. 111.

in Inscript. apud Spon. Miscell. antiq. p. 225. P. Junius P. L. Dionysius myrobrecharius.

MURRICIDUS. V. MURICIDUS §. 2.

MURSENSIS, et Mursiensis, e, adject. ad Mursam, seu Mursiam pertinens, quod est oppidum Pannoniæ ad Dravum fluvium, circa ea loca, ubi nunc Essek. Ammian. 15. 5. Mursense proclium. Hieronym. advers. Lucifer. n. 18. Valens Mursensis episcopus. Al. leg. Mursiensis. Apud Eutrop. 9. 8. et 10. 12. et apud Aurel. Vict. Epit. 41. habetur Mursia: sed Græce est Mupon, Mursa. MURSIĂ, Dea. V. NORTIA.

*MURSINUS, a, um, adject. idem ac Mursensis. Aurel. Vict. Caesar. 33. Gallienus Ingenuuin Mursia devicit, moxque Regalianum, qui receptis militibus, quos Mursina labes reliquos fecerat, bellum duplicaverat.

MURTĂ.

MURTATUS.) V. MYRTUS, etc. MURTEUS.

MURTIUS. V. MURCIUS.

MŪRUS, i, m. 2. muraglia, muro, Teixos, lapideus ambitus circa urbem, munimenti causa: a morus, nam antiquitus Latini moirus a poipa, divisio, vel popaw, divido, deinde mærus, mox murus, ut prius coiro, dein coro, tandem curo scripserunt. Inscript. opt. notæ apud Guarin. Ric. di Eclano p. 93. Portas, turres, moiros, turresque æquas qum moiro faciundum coiraverunt. Differt a pariete, qui est privatarum ædium. Cic. 3. Nat. D. 40. Muri urbis, quos vos, pontifices, sanctos esse dicitis. Id. 1. Catil. 5. Magno me metu liberabis, dummodo inter me atque te murus intersit. Id. 1. Offic. 11. Quamvis murum aries percusserit. Cæs. 2. B. G. 12. Oppidum, propter latitudinem fossa, murique altitudinem, expugnare non potuit. et 7. ibid. 65. Helvii intra oppida murosque compelluntur. Nep. Themist. 6. Muros instruere. Virg. 1. En. 427. ducere. Ovid. 11. Met. 204. ædificare. Nep. Con. 4. extr. dirutos reficere. Id. Amilc. 2. Hostes a muris removere. Id. Themist. 7. Urbem muris sepire. Virg. 4. Ecl. 32. cingere oppida. Justin. 14, 5. Præsidio murorum urbem includere. Calpurn. 7. Ecl. 48. ubi finis arenæ, Proxima marmoreo peragit spectacula muro. h. e. podio, ¶ 2. Dicitur etiam de privatis sepimentis. Cic. 2. Att. 4. sub fin. De muro, imperavi Philotimo, ne impediret, quo minus id fieret, quod tibi videretur. Tacit. 15. Ann. 43. Nec communione parietum, sed propriis quæque muris ambirentur. In vet. S. C. apud Frontin. Aquæd. 127. et 129. muri dicuntur ipse aquæductuum substructiones. ¶ 3. Muros etiam vocabant quidam aggeres sine fossa. Varr. 1. R. R. 14. Aggeres qui faciunt sine fossa, eos quidam vocant muros, ut in agro Reatino. Adde Serv. ad Virg. 1. G. 264.4. Ita etiam dici potest quodvis septum. Juvenal. 4. 132. testa alta paretur, Quæ teuui muro spatiosum colligat orbem. h. e. ambitu, margine. Plin. 11. 37. 69. Cor munitum costarum et pectoris muro. 5. Muros etiam dixit Silius g. 601. turres ligneas in tergis elephantorum, ¶ 6. Translate est præsidium, munimentum, tutela. Cic Pis. 4. Lex Elia, et Fufia eversa est, propugnacula murique tranquillitatis atque otii. Id. 4. Catil. 11. Consulatus mei memoria dum erit vestris mentibus infixa, firmissimo me muro septum esse arbitrabor. Justin. 14. 5. Murus urbi civium virtus. Sallust. Catil. 61. a med. Audacia pro muro habetur. Ovid. 13. Met. 280. Grajum murus Achilles. Claudian. IV. cons. Honor. 109. Non dabitis murum sceleri. h. e. perfugium et defensionem. Adde Sil. 16. 68. 7. Hinc murus etiam dicta legio Romana, ut a Græcis Tsixos quoque dicebatur. Veget. 1. Milit. 20. Unde apud antiquos murus dicebatur pedestris exercitus, nisi quod pilatæ legiones præter scuta etiam cataphractis galeisque fulgebant? 8. Crinalem murum vocat Claudian. 2. in Eutrop. 284. ornamentum capitis Cybeles matris Deum, quia turrita fingitur.

MUS, muris, m. et f. 3. sorcio, sorce, topo, pus, exiguum animal, incola domuum, penori, et vestibus, et chartis infestissimum, sed idem felium, et mustelarum insidiis ad necem semper quæsitum. Cis. 14. Att. 9. Tabernæ mihi duæ corruerunt, reliquæ rimas agunt. itaque non solum inquilini, sed etiam mures migraverunt, Id. 2. Divin. 27. a med. Mures diem noctem aliquid rodentes. Id, 2. Nat. D. 63. Neque enim homines murium, aut formicarum causa frumentum condunt. Charis. 1. p. 110. Putsch. hic legit murum, confirmatque auctoritate Plinii 1.6. de dub. serm. Sed idem tamen Plin. Hist. nat. pluribus in locis habet murium; quod sane est usitatius. Virg. 1. G. 181. sæpe exiguus mus Sub terris posuitque domos, athorrea fecit. Horat. 2. Sat. 6. 89. Rusticus urbanum murem mus paupere fertur Accepisse cavo. Plin. 10. 65. 85. Ex una mure genitos CXX. tradiderunt. Plaut. Pers. 1. 2. 6. et Capt. 1. 1. 9. de parasitis. Quasi mures semper edimus alienum cibum. ¶2. Creditur differre a sorice, quod sorex major sit, clariusque strepat, et

que

22