Зображення сторінки
PDF
ePub

feite in aureis poculis illigabat, ita apte in fcyphis aureis includebat, ut ea ad illam rem nata effe diceres. Salluft. in Jug. c. 90. Sordidum me, & incultis moribus ajunt, quia parum fcite convivium exorno, &c. b. e. eleganter, exquifite. Liv. I. 4. c. 44. sub fio. Veftalem abfolutam pro collegii fententia, pontifex maximus abftinere jocis, colique fante potius, quam fcite juffit. galantemente, pompofamente. & Plin. l. 36. cap. 22. a med. Scite dictum eft, ad tecta cos pice, ad vinum calce uti. b, e. commode асиte, fapienter.

[ocr errors]

SCITO, as, a. 1. frequentat. a fcio. Ammian. l. 30. c. 5. circa med. (al. c. 19.) Genuino percontando fermone, quod non fcitabat. Al. leg. quod nofcitabat.

SCITOR, aris, dep. 1. idem ac fcifcitor: a fupino fcitum verbi fcio. Virg. 2. n. v. 114. Sufpenfi Eurypilum fcitatum oracula Phœbi Mittimus. Ovid. 10. Met. v. 357. fcitatur ab ipfa, Nominibus diAis, cujus velit effe mariti. Horat. l. 1. ep. 7. v. 60. Scitari libet ex ipfo. Ovid. 10. Met. v. 564. fcitari quempiam de re aliqua. & lib. 2. v. 511. caufamque viæ fcitantibus infit. & lib. 11. v. 622. quid veniat, fcitatur. Cic. in Orat. c. 16. Non te id fcitari, qualem effe oratorem vellem, fed id mihi quærere videbare, quod genus ipfius orationis optimum judicarem. SCITULE, fcite, apte, perite, venufte: diminut. a fcite. Apul. 1. 2. Metam. Diribitores fplendide amici, fercula copiofa, puellæ fcitule miniftrantes. & lib. 7. Tuceta concinnat, apponit fcitule. & lib. 10. Gradus fcitule referens. con leggiadria, con garbo. SCITULUS, a, um, fcitus, , aptus, venuftus; diminut. a fcitus. Plaut. Rud. 2. 7. 7. Mulierculæ qua funt facie? Sce. fcitula. 4. 1. 3. Ambæ forma fcitula, atque atatula. Arnob. l. 5. pag. 179. Scituli pufiones. Apul. lib. 1. Metam. Ad quandam cauponam, Meroen nomine anum fed admodum fcitulam., devorto. gar

[ocr errors]

bata.

[ocr errors]
[ocr errors]
[ocr errors]
[ocr errors]
[ocr errors]
[ocr errors]

SCITUM, i, n. decreto, noux, decretum, juffum: a fcifco,. Cic. pro Balb. c. 18. Cum fcita ac juffa noftra fua fententia comprobat. Id. de opt. gen. Orat. De hoc igitur Ctesiphon fcitum fecit, ut corona aurea donaretur. Liv. l. 1. c. 20. a med. Cetera quoque omnia publica privataque facra Pontificis fcitis fubjecit. T Feftus: Scitum populi dicebatur quod fine plebe cunétus patricius ordo fuis fuffragiis juffit. Quod autem aliquo interrogante ex patribus, & plebe fuffragante, fcitum effet, id jam leges fcriptæ dicebantur. Sed illud plebifcitum eft, quod tribunus plebis fine patriciis plebem rogavit, id eft confuluit, plebefque fcivit plebes autem eft omnis populus præter Senatores, & præter patricios. Hæc Feftus. Liv. in fin. l. 31. Et de altero ædile fcitum plebis eft factum rogantibus tribunis. Id. l. 22. cap. 26. Scitique plebis unus gratiam tulit. Plin. l. 14. c. ult. Scito legum diligenti contra bibendi fallacias. Translate fcitum eft placitum, dogma, aşiqua. Senec, epift. 95. Nulla ars contemplativa fine decretis fuis eft, quæ Græci vocant doyura: nobis decreta licet appellare, vel fcita vel placita. SCITUS, a, um, che fa, dotto, pratico, accorto, ouverts, uguns, συνετός, ευφυής, doctus, fcius, peritus, ingeniofus, acutus: a fcio. Plaut. Amph. 1. 3. 8. Nimis hic fcitus eft fycophanta. Id. Pfeud. 1. 3. 151. Homo aftutus, doctus, fcitus, & callidus. Id. Caf. 3. 1. 8. Nimium fcite fcitus es. Gell. l. 13. c. 4. Mulier feita atque prudens. Enn. apud Feft. Scitus agafo. pratico delle ftrade. & Ovid. 9. Met. verf. 108. Neffus adit membrifque valens, fcitufque vadorum. Id. 5. Fast. v. 54. curvæ fcita Thalia lyræ. Sil. l. 15. v. 597. & lib. 17. vers. 293. Dux vetus armorum fcitufque accendere corda Laudibus Plaut. Moftell. 1. 3. 104. Cedo purpuriffum. Sca. non do. Scita es tu quidem. nova pictura interpolare vis opus lepidiffimum. aptnãs. Id. Pfeud. 2. 4. 58. Ecquid is homo fcitus eft? Cha. plebifcitum non eft fcitius. Tuxpia. ¶ Hinc fcita dicuntur quæcumque docte, perite, ingeniofe, acute facta, aut dicta. Plaut. Afin. 4. 1. 57. Pulcre fcripfifti. fcitum fyngraphum! fcrittura ben messa. & Stich. 1. 3. 30. Oratio optima & fcitiffima. Cic. l. 1. de nat. Deor. c. 33. a med. Scitus fermo & Atticus. T Scitum dictum, fapienter, acute, commode dictum, un bel detto, un motto graziofo. Tacit. 6. Ann. c. 20. Unde fcitum Paffieni dictum ( de Caligula) percrebuit, neque meliorem unquam fervum, neque deteriorem dominum fuiffe. Cic. 2. de Divin. c. 24. Vetus illud Catonis admodum fcitum eft, qui mirari fe ajebat, quod non rideret harufpex, harufpicem cum vidiffet. Id, in Orat. c. 16. Cum autem, quid, & quo loco dicat, invenerit, illud eft longe maximum, videre, quonam modo. fcitum eft enim, quod Carneades nofter dicere folebat, Clitomachum eadem dicere, Charmidam autem etiam eodem modo dicere. Scitum eft, res eft ingeniofa, mira, & fcitu digna. Plin. l. 35. c. 10. ante med. Scitum eft, inter Protogenem, & eum (Apellem) quod accidit. Scitum eft, fapientis eft, optimum est. Terent. Heaut. 1. 2. 35. Hoc fcitum eft periculum ex aliis facere, tibi quod ex ufu fiet. Id. Phorm. 5. 4. 2. Quam fcitum eft, ejufmodi parare in animo cupiditates, quas, cum res adverfæ fient, paulo mederi poffis! Cic. c. ult. lib. 3. de Orat. Scitum eft enim, caufam conferre in tempus, cum afferre plura, fi cupias non queas T Eft etiam fcitus pulcher, venuftus, elegans, ben formato, bello, leggiadro, garbato. Terent. Andr. 3. 2. 6. Per ecaftor fcitus puer eft natus Pamphilo. Ubi Donat. elegans, pulcher, quod Græci como dicunt. Plaut. Men. 4. 4. 15. Satis fcitum filum mulieris. Feftus: Scita facies, bona facies. Lamprid. in Commodo, c. 2. ad fin. Mulierculas forma fcitioris. Item accommodatus, aptus, opportunus, idoneus. Plaut. Amph. 1. 1. 132. Hæc nox fcita eft exercendo fcorto conducto male. Gell. I. 18. cap. 5. Voce admodum fcita & canora Ennii annales legere. TMulic

[ocr errors]
[ocr errors]
[ocr errors]
[ocr errors]
[ocr errors]
[ocr errors]

con

res & meretrices fcitum vocant τὸν ἄνδρα ἐν τῇ συνεσίᾳ ἰσχυρὸν, καὶ Suπapor. Plaut. Trucul. a. 5. v. 42. Quamquam hic horridus eft quamquam hic fqualidus eft fcitus bellum init. Contra infeitus tardus, ignavus, fegnis. Id. Merc. 5. 4. 57. Annos natus fexaginta qui erit, fi quem fcibimus fcortarier, cum eo nos hic lege agemus, infcitum arbitrabimur. ¶ Scitus a fcifco, decretus, ftitutus, decretato, ftabilito. Cic. 1. de Legib. cap. 15. Illud ftultiffimum, exiftimare omnia jufta effe, quæ fcita fint in populorum inftitutis aut legibus. V. vocem præced. 1 SCIURUS, ri, m. fcojattolo, onisos, filveftre animal ex genere murium : a oni, umbra, & pe cauda, quia villofa cauda in æftu fibi umbram facit. Plin. lib. 8. cap. 38. Provident tempeftatem fi fciuri obturatifque, qua fpiraturus eft ventus cavernis ex alia parte aperiunt fores de cetero ipfis villofior cauda pro tegumento eft. Id. lib. 11. cap. 43. extr. Sciuri admovent cibum ad os. SCIUS, a, um, idem ac fciens, fcitus, doctus, peritus, aidas, sispcev. Non. c. 5. n. 29. Scius, & confcius hoc differunt, quod fclus fecum, confcius cum alio fcius eft: licet confcium indifferenter pofitum legerimus. Lactant. 1. 3. c. 24. ad fin. Puto, cos prudentes & fcios mendacia defendenda fufcipere. Id. 1. 2. c. 14. Dæmonas dici ajunt, quafi denuoras, ideft peritos, ac rerum fcios. Pacuv. apud Prifcian. 1. 4. pag. 634. Putfch. Perrogitando advenas de natis, neque quenquam invenit fcium. Petron. in fragm. Tragur. cap. 63. Burm. fub fin. Sunt mulieres plus fciæ. SCLOPPUS. V. Stloppus.

SCOBINA, æ, f. scoffina, raspa, piva, inftrumentum quo fabri lignarii utuntur ad abradendum, ut lima, quo ferrarii: a fcobs. Varr. 1. 6. de L. L. c. 3. ad fin. Scobina a fcobe. lima enim materiæ fabrilis eft. Plautus in Nervolaria. Scobina ego illam actutum adrafi. Plin. lib. 11. cap. 37. Sect. 68. extr. Noviffima afperitas (in ftomacho teftudinis) ut fcobina fabri. In verbis Plauti puto

latere turpem fententiam: cui fimilia fint quæ in Dolo, & Dedolo adfcripfimus.

SCOBIS, & Scobs, bis, f. raditura, fegatura, limatura, pirnua, id quod ab aliqua materia minutiffimum decidit, dum lima aut fcobina raditur, vel ferra fecatur, vel terebra perforatur, vel aliquo corpore atteritur. Quomodo a ramentis differat, in ea voce dictum eft. Dictam putant quafi fcabis a fcabendo. Quæ ex auro eft, Italice calia dicitur. Celf. 1. c. 5. Purgant ficus arida, coccum Gnidium, fcobis eboris, &c. Id. lib. 8. cap. 2. a med. Finis vitii (in offe) eft, ubi fcobis nigra effe defiit. Colum. I. 4. c. 29. ad fin. Antiqua terebra fcobem faciebat. & mox. Scobis fic eximebatur nunquam ut non inhæreret foramini. Id. l. 7. c. 10. ante med. Naufeantibus falutaris habetur eburnea fcobis fali frito commifta. Id. l. 12. c. 43. ante med. Populnea vel abiegna fcobe virides uvas cuftodire. Plin. l. 34. c. 11. poft med. Scobem æris delimatam aceto fpargere. Lamprid. in Heliogab. c. 31. in fin. Scobe auri porticum ftravit, & argenti, dolens quod non poffet & ele&tri. Horat. 1. 2. fat. 4. v. 81. Vilibus in fcopis, in mappis, in fcobe quantus Confiftit fumptus! feil. ad tergenda marmora, pavimenta, menfas. Sic Juvenal. fat. 14. v. 67. & tamen uno Semodio fcobis hæc emendat fervulus unus. Plin. l. 30. c. 4. Scobem cutis in facie cefypum extenuat. b. e. furfures, forfore, aut aliquid fimile. ¶ Ufurpatur & mafc. gen. Vitruv. 1. 8. c. 3. ante med. Scobe citreo. Pallad. in Februar. tit. 17. Educto omni fcobe. ¶ Rectus cafus fcobs, ut ferobs, agnofcitur a Prifcian. I. 7. pag. 751. Putfch. SCOLECĨA, æ, f. arugo in are Cyprio. Plin. l. 34. c. 12. Eft & alterum genus æruginis, quam vocant fcoleciam in Cyprio are hoc, trito alumine, & fale, aut nitro pari pondere, cum aceto albo quam acerrimo; teritur autem, donec viride fiat, contrahatque fe vermiculorum fpecie; unde & nomen. & mox. Scolecia fit & per fe, derafa ab ærario lapide. Scoleca leg. al. priore loco, ut fit accufativus a recto fcolex, quod eft a Græco σ miculus. Ex hac mixtura fit color, qui Ital. dicitur verde grigio. SCOLECION, ii, n.noλmov, genus cocci, quo veftes tinguntur. Plin. 1. 24. c. 4. de cocco. Eft genus ex eo in Attica fere & Afia nafcens, celerrime in vermiculum fe mutans: quod ideo folecion vocant improbantque.

[ocr errors]

:

ver

[ocr errors]

SCOLIBROCHON, i, n. axon/spoxov, herba, quæ & callitrichon, & fcolopendrion, & capillus Veneris dicitur. Apul. de herb. c. 47. SCOLIUS, exonics, dicitur pes metricus, frequentiori appellatione amphibrachys, ex brevi, longa, & brevi conftans, ut amanus, renidet: a chorios, tortuofus, obliquus, quia aptus eft cuidam carmini convivali, quod dicebatur oxonio, & a conviva primo cœptum, non a proximo, fed flexuofo circuitu ultro citroque excipiebatur. Diomed. 1. 3. pag. 475. Putfch. SCOLOPENDRA, æ, f. cxonomerda, infectum otipes venenatum, cujus in altero extremo, quod caudæ loco habet, fupereminet corniculum, quafi furculus impactus, a quo nomen creditur accepiffe nempe quafi x KEROTTE & TH Edpy. Plin. 1. 8. c. 29. Et a fcolopendris abatos Rhaetienfes auctor eft Theophraftus. ¶ Scolopendra item pifcis marinus eft. Plin. l. 9. c. 43. Scolopendra terreftribus fimiles, quas centipedas vocant, hamo devorato omnia interanea evomunt, donec hamum egerant: deinde resorbent. SCOLOPENDRĬUM, ii, n. σxonómeropian, genus herbæ. V. Scolibro

[merged small][merged small][ocr errors][merged small][merged small]
[ocr errors][ocr errors][merged small][ocr errors][ocr errors][ocr errors][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small]

ter medios aculeos, celeriter canefcentem, & abeuntem cum auta. fcolymon Græci vocant. Id. 1. 22. c. 22. 4 med. Scolymon quoque in cibos recepit Oriens & alio nomine limoniam appellat. Frutex eft nunquam cubitali altior, criftifque foliorum ac radice nigra, fed dulci, Eratoftheni quoque laudata in pauperis cœna. V. Limonia. SCOMBER, bri, m. onóußpos, genus pifcis marini vilioris. Plin. lib. 32. c. ult. Scomber, falpa, fparus, &c. Id. 1. 9. c. 15. Cum thynnis pelamides in Pontum ad dulciora pabula intrant gregatim, & primi omnium fcombri, quibus eft in aqua fulphureus color, extra qui ceteris. Id. 1. 31. c. 8. Garum ex fcombro pifce laudatiffimum in Carthaginis Spartaria cetariis. Scombros quidem & Mauretania Bæticæque Carteja, ex Oceano intrantes capiunt ad nihil aliud utiles. Martial. I. 13. epigr. 102. Exfpirantis adhuc fcombri de fanguine primo Accipe fæcofum, munera cara, garum. Id. 1. 3. epigr. 50. fcombris fcelerata poemata donare. b. e. chartis poematum involucra facere fcombris & id genus viliffimis pifcibus. & lib. 4. epigr. 87. ad libr. fuum. & Catull. carm. 93. de Smyrna Cinne. Nec fcombris tunicas dabis moleftas. Perf. fat. 1. verf. 43. nec fcombros metuentia carmina nec tus. T Si Græcæ analogiæ infiftas, fcombrus etiam in recto dici poteft.

πτω

[ocr errors]

bot

SCOMMA, atis, n. motto, detto piccante, e frizzante, o arguto, tone, xμu, dictum, dicterium, falfus jocus, cavillatio: Græca vox a σxúлтw, cavillor, falibus utor. Agit de eo Macrob. lib. 7. Saturn. c. 3. ubi fic definit: Sunt duo apud Græcos nomina 201Sopi'x, & σxcuus, quibus nec vocabula Latina reperio, &c. V. Lœdoris. & mox. Scomma enim pæne dixerim morfum figuratum, quia fæpe fraude, vel urbanitate tegitur, ut aliud fonet, aliud intelligas. Nec tamen femper ad amaritudinem pergit, fed nonnunquam his, in quos jacitur, & dulce eft. Pergit deinde Macrob. difcrimen inter loedoriam & fcomma, allatis quoque exemplis, exponere: quæ legiffe non poenitebit. SCOPE, arum, f. fcopa, granata, xopos, namurтpov, pwSpor, inftrumentum, & fordes cumulando purgamus. verrimus Stich. 2. 2. 23. Munditias fieri volo: efferte huc fcopas, fimulque arundinem. verf. 27. Cape illas fcopas: hoc egomet, tu hoc converre. Petron. in Satyr. c. 34. Argentum inter reliqua purgamenta fcopis cœpit verrere. Horat. I. 2. fat. 4. v. 81. Vilibus in fcopis, in mappis, in fcobe quantus Confiftit fumptus! Cato R. R. c. 152. Scope virgeæ. Martial. lib. 14. epigr. 82. In pretio fco pas teftatur palma fuiffe. Plin. in f. 1. 23. Caftor oxymyrfinem myrti foliis acutis, ex qua fiunt ruri fcopa, rufcum vocavit. Id. lib. 16. c. 26. Tamarix fcopis tantum nafcens. Manipulus herbarum,

quo

Plaut.

aut virgultorum, ramulorum, fruticum, inftar fcoparum colligatus, mazzo, mazzetto, manata. Plin. l. 24. c. 15. Chamædrys incipientibus, hydropicis efficax, manualibus fcopis ejus in tribus heminis. aquæ decoctæ ufque ad tertias. Id. l. 20. c. 22. Scopa marrubii. Id. l. 22. c. 18. origani. Id. l. 14. c. 16. a med. abfinthii in vinum additæ. Hirt. de B. Afric. cap. 47. a med. Pauci fub pellibus acquiefcebant reliqui, ex veftimentis tentoriolis factis, atque ex arundinibus fcopifque contextis, permanebant. manate di frafche. In afparagis fcope funt, cum in tenues multofque ramufculos abeunt. Pallad. in Februar. tit. 24. circa med. Afparagi radices annis omnibus incendamus in fcopis, ut fructus frequentior furgat, & fortior. Id. in Mart. tit. 9. a med. Poftea fcopas ejus incendes: tunc circa hiemem fpongiis adjicies tercus & cinerem. Colum, hanc candem rem docens lib. 11. c. 3. a med. fcopiones vocat. T Scopas diffolvere, proverbio dicitur, rem aliquam prorfus inutilem reddere. nam fcopæ folutæ nullæ funt. Cic. in Orat. c. ult. Ifti autem cum diffolvunt orationem, in qua nec res, nec verbum ullum eft, nifi abjectum; non clypeum, fed, ut in proverbio eft ( etfi humilius dictum eft, tamen fimile eft) fcopas, ut ita dicam, mihi videntur diffolvere. T Hinc fepe folute de homine nihili. Cic. l. 7. ad Attic. ep. 13. a med. L. Cæfarem vidi Minturnis cum abfurdiffimis mandatis, non hominem, fed fcopas folutas. T Enumeratur a Grammaticis inter feminina femper pluralia. Dicimus tamen & fcopa, inquit Charif. 1. 1. pag. 20. Putfch. fed nullo allato exemplo. Fortaffe refpexit ad fcopam regiam, de qua mox. Habetur etiam faie 14. 23. Scopabo eam in fcopa terens. & Vet. Gloff. Scopa, apwpor. Scopam, po. Sed hæc non imitanda . nam fcala & fcopa vitiofa funt, & barbarifmi, monente Quintil. lib. 1. cap. 5. ( al. cap. 9.) T Scop regia herba eft, fimilis Achilleo, fed latioribus foliis. Plin. l. 2. c. 6. & lib. 25. c. 5. ante med. V. Botanicos.

SCOPARIUS, ii, m. fcopatore, capwop, fervus cujus minifterium eft, ut deverrat pavimenta fordentia. Ulpian. Dig. lib. 33. tit. 7. leg. 8. Quibufdam in regionibus accedunt inftrumento, Ti villa cultior eft, etiam atrienfes, & fcoparii..

tus,

SCOPAS, 2, m. Exoras, celebris ftatuarius, qui floruit Olympiade LXXXVII, tefte Plin. l. 34. c. 8. fub init. ad fin. Laudatur ab Horat. 1.4. od. 8. v.6. & Martial. 1. 4. epigr. 19. SCOPES, um, f. us. Plin. l. 10. c. 49. Nominantur ab Homero ( Odyss. 1. v. 66. ) fcopes, avium genus: neque harum fatyricos mocum infidentur, plerifque memoratos, facile conceperim mente: neque ipfæ jam aves nofcuntur. SCOPIO, onis, Scopus, i, m. xpsuxsp, pediculus, cui uvæ acinum adhæret. Varro l. 1. R. R. c. 54. Qua calcata crunt uvæ, earum fcopi cum folliculis fubjiciendi fub prelum, ut fi quid reliqui habeant mufti, exprimatur. & lib. 2. c. 17. a med. Dari folent porcellis vinacea ac fcopi ex uvis. Cato R. R. c. 11. Tum acina de uvis mifcellis decerpito de fcopione. Al. leg. fcapio, ut fit fcopium, ii. Alii fcopis, Colum. Ï. 12. c. 39. a med. Ubi fatis cor

rugata erunt acina, demito, & fine fcopionibus in dolium conjicito. & cap. 43. ad fin. Modice feparatis fcopionibus, refolutaque intrita folliculorum. & lib. 11. cap. 3. a med. Scopiones, ita uti funt, in tuo loco perurendi funt. h. e. cauliculi, feu ftyli afparagorum. Petron. in Satyr. c. 22. Non fentientis labra humerofque fcopionibus pinxit. Al. aliter leg. T Apud Colum. quidam legunt fcipiones. Sunt etiam qui apud Varron. pro fcopis leg. fcapis eod. fenfu.

SCOPIUM. V. in voce præced. SCOPTULA operta. V. Scutulum.

SCOPULA, x, f. granatino, gratuzza, Scopetta, xopn pov, parvæ fcopa. Cato R. R. c. 26. Dolia extergeantur: privafque fcopulas in dolia facito habeas illi rei. Colum. l. 12. cap. 18. a med. Dolium ferventiffima pice infufa, novo alio rutabulo & fcopula picatur. & cap. 38. ante med. Scopulis arida myrti feria fuffriatur. SCOPULOSUS, a, um, pieno di fcogli, fcogliofu, faffofo, fcopulis abundans, petrofus, axonshades. Cic. 3. de Orat. c. 19. Mare inferum fcopulofum atque infeftum. Lucan. lib. 2. v. 619. Hinc illinc montes fcopulofa rupis aperto Oppofuit natura mari. Stat. lib. 4. Theb, verf. 102. fcopulofa Pylene. Sil. lib. 7. verf. 274. fcopulofi vertice colles. lib. 15. verf. 305. fcupulofis Neriton arvis. Plin. lib. 6. cap. 18. Gangen cum magno fragore ipfius ftatim fontis erumpere, dejectumque per fcopulofa & abrupta, &c. Stat. 1. Achill. verf. 56. fcopulofaque cete Tyrrhenique greges circumque infraque rotantur. b. e. inftar fcopuli in mari exftantia: vel fquamis præduris & conchis obfita, atque afpera Eft qui mallet fcrupofa. T Translate eft difficilis, periculofus. Cic. in Divin. Verr. c. 11. ad fin. Intelligo quam fcopulofo difficilique loco verfer.

2

SCOPULUS, li, m. rupe, roccia, fcoglio, vetta faffofa, onimedos, rupes, faxum eminens, five in mari, five in monte, five alibi a voce Græca allata, quæ a axoni, fpecula: quia ex fcopuló circumfpici late poteft. Phædr. 1. 2. fab. 6. v. 11. fuadet (aquile ) ut fcopulum fuper Altis ab aftris duram illidat corticem. Virg. Æn. 12. v. 531. Murrhanum Præcipitem fcopulo atque ingentis turbine faxi Excutit, effunditque folo. Id. 1. 8. v. 192. de fpelunca Caci. & ingentem fcopuli traxere ruinam. Id. 3. Georg. v. 253. Non fcopuli rupefque cave atque objecta retardant Flumina. Id. 4. Æn. v. 445. de quercu. Ipfa hæret fcopulis, & quantum vertice ad auras, &c. Sil. lib. io. verf. 263. Cum videt in fcopulo rorantem faxa cruore, Torvoque obtutu labentem in Tartara Paulum. (Liv. l. 22. c. 49. Cum L. Æmilium fedentem in faxo cruore oppletum vidiffet.)

[ocr errors]
[ocr errors]

De faxis & lapidibus majoribus Valer. Flacc. l. 6. v. 384. machina muri, Quæ fcopulis trabibufque diu confectaque flammis Procubuit tandem. b. e. ingentibus faxis tormento militari in eam emiffis. Stat. 7. Theb. v. 665. in hæc ultro fcopuli venere volentes. b. e. faxa ab Amphione fono teftudinis tracta. Sic Val. Flacc. 1.6. v. 632. velut hiberno proruptus ab arcu Imber agens fcopulos. b. e. faxa volvens torrentibus aquis. Prudent. nepi sep. 11. de S. Quir. v. 75. fufpendar fummo gurgite fluminis cum fcopulum collo traham. T De faxis eminentibus in mari, aut litore, Cef. 1. 3. B. Civ. c. 27. Ut ex magno remigum numero pars ad fcopulos allifa interficeretur. Virg. 1. n. v. 149. acuto Detrudunt naves fcopulo. & lib. 5. v. 270. fævo è fcopulo multa vix arte revulfus, Amiffis remis, atque ordine debilis uno, Irrifam fine honore ratem Sergeftus agebat. Id. 3. Æn. v. 536. turriti fcopuli & Æn. 7. v. 588. pelagi rupes fe fe multis latrantibus undis Mole tenet fcopuli nequidquam, & fpumea circum Saxa fremunt, laterique illifa refunditur alga. Id. 3. Georg. v. 261. fcopulis illifa reclamant æquora. Ovid. 9. Met. v. 592. auferri in fcopulos. Id. Faft. 4. verf. 419. Terra tribus fcopulis vaftum procurrit in æquor Trinacris. b. e. tribus promontoriis. Id. Met. 11. v. 783. e fcopulo, quem racua fubederat unda, Se dedit in pontum . T Scopulos errantes Valer. Flacc. l. 3. v. 621. vocat duas infulas Cyafeu Symplegadas in Pontò, Adde lib. 4. v. 681. T Scopulo immobilior, Ovid. 13. Met. v. 801. de eo, qui nullis precibus flecti poteft. Sic Horat. 1. 3. od. 7. v. 21. fcopulis furdior. TE fcopulis natus Ovid. 3. Trift. el. 11. v. 3. de eo, qui inhumanis eft moribus. Sic Virg. 4. En. verf. 366. duris genuit te cautibus horrens Caucafus. Translate Cic. pro Rabir. Perduell. cap. 9.

neas,

[ocr errors]
[ocr errors]

Nec tuas unquam rationes ad eos fcopulos appuliffes, ad quos Sex. Titii afflictam navem & in quibus C. Deciani naufragium fortunarum videres. Quintil. declam. 12. cap. 22. Commeatum publicum in fcopulos annonæ impingis? Enn. apud Varron. 1. 6. de L. L. c. 3. (& Cic. in Bruto, c. 18.) Cum neque Mufarum fcopulos quifquam fuperarat, Nec di&ti ftudiofus erat. Cic. 3. de Orat. c. 41. Deinde videndum eft ne longe fimile fit ductum. Syrtin patrimonii, fcopulum libentius dixerim. Charybdim bonorum, voraginem potius. facilius enim ad ea, quæ vifa, quam ad illa, quæ audita funt mentis oculi feruntur. Ovid. Met. 7. verf. 33. ferrum & fcopulos geftare in corde. . e. immitem effe. Lucret. in fi. 1. 2. omnia paulatim tabefcere, & ire Ad fcopulum fpatio ætatis defeffa vetufto. b. e. ad interitum . Eleganter fcopulus dicitur quidquid exitio eft alteri, ut fcopuli navibus. Val. Max. l. 3. c. 7. num. 9. L. Caffius prætor, cujus tribunal propter nimiam feveritatem fcopulus reorum dicebatur. Petron, in Satyr. c. 123. fub fin. Pompejus piratarum fcopulus. Flor. 1. 4. c. 9. Scopulus, & nodus, & mora publicæ fecuritatis Antonius. T Denique fcopulus eft parvus fcopus, picciolo berfaglio, o fegno, onores. Sueton. in Domit. cap. 19. Nonnunquam in pueri procul ftantis, præbentifque pro fcopulo difpanfam dextræ manus palmam, fagittas tanta arte direxit, ut omnes per intervalla digitorum innocue evaderent.

SCO

[ocr errors]

SCOPUS, pí, m. pediculus uvæ, ex quo, acína pendent. Var. . 1. & 2. de R. R. cujus verba in Scopio retulimus, & ab aliis fcapus legi adnotavimus. ¶ Item fignum, quo fagittas dirigimus, berfaglio, fegno, fcopo, amorós a oxirroma, difpicio, intueor: unde & σxoTi. Translate eft finis, propofitum: eaque ratione ufurpatur a Cicer. l. 8. ad Attic, ep. 11. & lib. 15. ep. ult. fed Græce. Sic Macrob. I. 1. in fomn. Scip. c. 4. Nunc ipfam ejufdem fomnii mentem, ipfumque propofitum, quem Græci exomo vocant, tentemus aperire, SCORDALYA, z, f. fœda contentio, rixa. Petron. in fragm. Tragur. cap. 59. Burm. Agite fcordalias de medio: fuaviter fit po

tius. SCORDĂLUS, li, m. feroce, infolente, ferox, impatiens, & in ultionem facile erumpens: plebeja vox, & inter vulgi convicia. Senec. epift. 83. ante med. Tullius Cimber & nimius erat in vino, & fcordalus. In hanc rem jocatus eft ipfe: Ego, inquit, quemquam feram, qui vinum ferre non poffum? Id. Suafor. ult. fub fin. Erat etiam, ubi pietas non exigeret, fcordalus. Adde Petron. in Satyr. c. 95. a med. & rurfus Senec. ep. 56. ubi Lipf. adfcribit, originem vocis petere alios a oxup, oletum: alios a exépodor, allium, quafi fœtidum dicas.

SCORDILON, i, n. herba, cadem quz Scordion, Apul. de berb. cap. 70.

SCORDIUM, ii, n. fcorded, exepdtov, herba magnitudine cubitali caule quadrangulo, ramofa, foliis lanuginofis, guftu amaro, odore allii, alio nomine fcordotis. Plin. l. 25. c. 6. SCORDOTIS, tis, f. herba eadem , quæ fcordium. Plin. lib. 25. cap. 6.

SCORIA, z, f. fcoria, feccia de' metalli, oxapia, recrementum, retrimentum, fex, fpurcitia, fordes, quæ ex metallo inter coquendum veluti puma quædam expurgantur. Plin. l. 33. cap. 4. Argentum ( vocant) quod exit a fornacis fudore. quæ e catino jactatur fpurcitia in omni metallo, vocatur fcoria. Harduin. fic legit ex MSS. Vocant argentum, quod exit a fornace: fudorifque, qui e camino jactatur, fpurcitia in omni metallo fcoria appellatur. Id. ibid. c. 6. med. Scoriam in argento Græci vocant helcyfma. Id. I. 34. c. 11. Scoria æris. cap. ult. plumbi. Celf. lib. 5. c. 19. fect. 26. retrimentum vocat. T Translate Virg. in Civi, v. 244. Sic conceffus amor noto te macerat igni, Per tibi Dictynnæ præfentia numina juro, Omnia me potius digna atque indigna laborum Millia vifuram, quam te tam triftibus iftis Sordibus, & fcoria patiar tabefcere tali. b. e. cura, lucu, mærore. Scalig. vult legi Seabre quia fcoris primam producit, & vox eft fordida, nitidoque illo poematico indigna. Alii nihil mutant, & pro quantitate fyllaba ad fynizefim, vel fynærefim confugiunt.

SCORPENA, æ, f. cxopaux, genus marini pifcis, qui inde nomen habere dicitur, quod inftar fcorpii pungat. Plin. c. ult. l. 32. SCORPIĂCUM, i, n. potio, feu pharmacum contra fcorpionum i&tus. Tertullian. adverf. Gnoft. c. 1. ad fin. Adverfus beftiolás fcorpiacum temperare.

SCORPINĀCA, æ, f. herba eadem quæ proferpinaca. Apul. de herb. cap. 18.

[ocr errors]

SCORPIO, onis, Scorpius, & Scorpios, ii, m. fcorpione, fcarpione, oxopni'os, infectum terreftre, cauda venenatum i&tum infligens Tertull. initio Scorpiaci. Scorpii feries illa nodorum, venenata intrinfecus venula fubtilis, arcuato impetu infurgens, hamatile fpiculum in fummo tormenti ratione reftringens. unde & bellicam machinam, retractu tela vegetantem, de fcorpio nominant. Plin. l. 11. c. 37. fect. 62. Scorpionis cauda ineffe dentem, & plerifque ternos. Id. l. 28. c. 2. med. Attalus affirmat, fcorpione vifo fi quis dicat, duo, cohiberi, nec vibrare i&tus. Id. 1. 29. c. 4. ad fin. Prodeft fcorpio ipfe fuæ plage impofitus. & mox. Proprium eft fcorpionum, quod manus palmam non feriunt: nec nifi pilos attigere. Ovid. 4. Faft. v. 163. elata metuendus acumine caudæ fcorpios. & lib. 5. v. 541. Scorpion immifit tellus. Id. Metam. 15. v. 371. Scorpius exibit, caudaque minabitur unca. TEft etiam pifcis marinus hoc nomine, de quo Ovid. in Halicut. v. 116. Et capitis duro nociturus fcorpios itu. Adde Plin. l. 32. c. ult. ¶ Item calefte Signum in Zodiaco, conftans una & viginti ftellis inter Libram & Sagittarium: quod olim duorum Signorum locum occupare dicebatur fuum corpore, Libræ vero chelis ut in Libra di&um eft. Fabula de eo eft hujufmodi, apud Hygin. Poet. Aftron. l. z. c. 26. Cum Orion venator celebris gloriaretur, nullam effe feram , quam non conficeret, Tellus irata fcorpionem immifit a quo ictus interiit. Jupiter utriufque animum admiratus, fcorpionem in cælum tranftulit ut fpecies ejus hominibus documento effet ne quis eorum de aliqua re fibi confideret. Petente vero Diana, idem honor Orioni eft habitus, conftitutumque, ut cum Scorpius oriatur, Orion occidat, quafi eum adhuc timens. V. Chius, & Orion. T Item herba, de qua Plin. c. 15. l. 22. Ex argumento nomen accepit fcorpio herba. femen enim habet ad fimilitudinem caudæ fcorpionis folia pauca valet & adverfus animal fui nominis. Eft & alia ejusdem nominis effectufque, fine foliis, afparagi caule, in cacumine aculeum habens, & inde nomen Hæc Plin. T Item frutex Id. fub fin. l. 27. Eft & alia herba tragos, quam aliqui fcorpion vocant, femipedem alta, fruticofa, fine foliis, pufillis racemis rubentibus, grano tritici, acuto cacumine, & ipfa in maritimis nafcens. Adde lib. 13. c. 21. T Ab animali nomen traxit machina bellica, retractu tela vegetans, ut ait Tertull. loc. cit. alio nomine manuballista ideo fic nuncupata, inquit Veget. de re milit. 1. 4. c. 22. quod parvis fubtilibufque fpiculis inferat mortem. Ammian. ita defcribit 1. 23. c. 4. (al. 8.) Scorpionis, quem appel

[ocr errors]
[ocr errors]
[ocr errors]
[ocr errors]
[ocr errors]
[ocr errors]

ex

funes

lant nunc onagruin, hujufmodi forma eft. Dolantur axes duo quernei vel ilicei, curvanturque mediocriter, ut prominere videantur in gibbas hique in modum ferratoriæ machinæ connectuntur utroque latere patentius perforati: quos inter per cavernas colligantur robufti , compagem, ne diffiliat, continentes. Ab hac medietate reftium ligneus ftilus exfurgens obliquus, & in modum jugalis temonis erectus, ita nervorum nodulis implicatur, ut altius tolli poffit, & inclinari: fummitatique ejus unci ferrei copulantur, ex quibus pendet ftuppa, vel ferrea funda: cui ligno fulmentum profternitur ingens, cilicium paleis confertum minutis validis nexibus illigatum, & locatum fuper congeftos cæfpites, vel latericios aggeres. nam muro faxeo hujufmodi moles impofita, disjectat quidquid invenerit fubter, concuffione violenta, non pondere. Cum igitur ad concertationem ventum fuerit, lapide rotundo fundæ impofito, quaterni altrinfecus juvenes repagula, quibus incorporati funt funes, explicantes, retrorfus ftilum pæne fupinum inclinant: itaque demum fublimis adftans magifter clauftrum, quod totius operis continet vincula referat malleo forti percuffum: unde abfolutus itu volucri ftilus, & mollitudine offenfus cilicii faxum contorquet, quidquid incurrerit, collifurum. Et tormentum quidem appellatur ex eo, quod omnis explicatio torquetur: fcorpio autem, quoniam aculeum defuper habet erectum. Hæc Ammian. qui tamen fuorum temporum, non fuperiorum fcorpiones perfequitur, cum certum fit ex Caf. l. 7. B. Gall. c. 25. non faxa modo fed & fpicula fcorpionibus jaci item alia. Salluft. in fragment. apud Non. cap. 18. n. 7. Quarum unam epiftolam nacti prædatores Valeriani, fcorpione in caftra mifere. Ex Livio difcimus l. 26. c. 47. & 49. duplicis generis fuiffe, majores, & minores. Vitruv. 1. 10. c. 1. fcorpiones inter organa ponit, h. e. inter eas machinationes , quæ, ut Idem ait, unius opere, prudenti tatu perficiunt, quod propofitum eft TIpfa quoque fagitta, quæ fcorpione jacitur,. 1. fcorpio dici poffe videtur. Hirt. de B. Afric. c. 29. Scorpione accuratius miffo, atque eorum decurione percuffo. ¶ Inter inftrumenta , quibus cæduntur fontes, ponit Ifidor. 1. 5. Orig. c. 27. virgas aculeatas, vel nodofas, quæ inquit, fcorpiones rectiffime vocantur, quia arcuato vulnere in corpus infiguntur'. In re agraria fcorpiones funt con

[ocr errors]
[ocr errors]
[ocr errors]

geries lapidum in morem metæ in acutum definentis coacervatæ, & loco Termini in agris collocata: fortaffe a Topiw, fpargo, diffipo, quia ex difperfis per agros lapidibus fiunt, vel quia cxoprios Græcis dicitur etiam quidquid in metam inftar caudæ fcorpionis faftigiatum eft, v. gr. tutulus in crinibus ut Scalig. ad Sever. in Einam, v. 104. docet. Siculus Flacc. de condit. agror. pag. 4. & 6. Goef. Alii congeries lapidum pro terminis obfervant, & fcorpiones appellant. T In quibufd. libb. apud Colum. I. 11. c. 3. a ined. ubi legitur fcorpiones afparagorum, corrige fcopiones. SCORPIOCTONON, i, n. herba heliotropium, ita dicta, quod contra fcorpiones magnam vim habet: a cxopnios, & XTHIW occido, Apul. de herb. c. 49.

[ocr errors]

SCORPION, onis, f. genus herbæ. Plin. 1. 25. c. 10. Thelyphonon herba ab aliis fcorpion vocatur, propter fimilitudinem radicis, cujus tactu moriuntur fcorpiones.

fin.

SCORPIONĬUS a , um, ad fcorpionem pertinens. Hinc cucumis quoddam genus fcorpionium dicitur, quia fimile eft fcorpionis animalis, & contra ejus ictus efficaciffimum. Plin. l. 20. c. 1. fub SCORPITIS, is, f. gemma fcorpionis colore, aut effigie, inquit Plin. 1. SCORPIURUS, i, m. σxopispos, heliotropium majus. Apul. de herb. c. 49. Plin. l. 22. c. 21. a med. SCORPIUS. V. Scorpio.

37. c. II.

SCORTATOR, oris, m. puttaniero, &Toupiors, Topos, meretricum fe&tator. Cic. 2. Catil. cap. 10. extr. Cum hanc fit habiturus Catilina fcortatorum cohortem Prætoriam. Al. leg. fcortorum. Horat. l. 2. fat. 5. v. 75. fcortator erit? cave te roget ultro Penelopam facilis potiori trade. Adde Plaut. Amph. 1. 1. 131. SCORTATUS, us, m. confuetudo cum meretricibus. Apul. 1. 5. Metam. Quod ille quidem montano fcortatu, tu vero marino natatu fecefferitis.

SCORTES, pelles teftium arietinorum. Feft. in Scorta. SCORTEUS, a, um, di pelle, exoTos, pelliceus, coriaceus: a σxúTos, pellis, inferto r. Feft. in Scorta. Omnia ex pellibus facta, fcortea appellantur. Perron. in Satyr. c. 138. Protulit Enothea fcorteum fafcinum. Celf.. 8. c. 12. Subjecto inter parietem & caput ejus fcorteo pulvino duro. Ovid. 1. Faft. v. 629. Scortea non illi fas eft inferre facellc, Ne violent puros exanimata focos

Varr.

1. 6. de L. L. c. 5. Scortea ea, quæ ex corio & pellibus funt facta. Inde in aliquot facris ac facellis fcriptum habemus, Ne quid fcorteum adhibeatur: ideo ne morticinum quid adfit. V. Morticinus

[ocr errors]

Scortea abfolute, veftis e pelle. Martial. . 14. epigr. 130. cujus lemma Panula fcorta. Ingrediare viam cælo licet ufque fereno, Ad fubitas nufquam fcortea defit aquas. Senec. I. 4. quæft. nat. cap. 6. Cum fignum dediffent, adeffe jam grandinem, quid exfpectas? ut homines ad pænulas difcurrerent, aut ad fcorteas? ¶ Scorteum abfolute, pharetra. Feft. Scorteum ab eadem caufa , qua fcortum, vocabatur pelliceim in quo fagittæ reconduntur: ab eo quod ex pellibus factum eft. Salmaf. ex conjectura, & ex quodam MS. legit Scrautum ab eadem caufa, qua fcrotum, &c. Alii nihil muSCORTILLUM, li, n. amorofetta, puttanella, xopridion, Stupidon, parvum fcortum, meretricula. Catull. carm. 10. ad Var. v. 3. Scortillum, ut mihi tum repente vifum eft, Non fane illepidum, nec inveauftum.

tant.

SCOR

1

[ocr errors]
[ocr errors]

.

[ocr errors]
[ocr errors]

SCORTOR, aris, dep. 1. amoreggiare, andar a donne, Toupilovey, εταιρίζομαι fcorta frequento, meretricor. Varr. 1. 6. de L. L. c. 5. Scortari eft fæpius meretriculam ducere. Plaut. Pfeud. 4. 7. 34. Qui fe fuamque ætatem bene curant, edunt, bibunt, fcortantur. Id. Men..5. 4. 25. Si iftuc jus eft, fenecta ætate fcortari fenes ubi loci res fumma noftra eft publica? Adde Terent. Adelph. 1. 2. 22. SCORTUM, ti, n. pelle, cuojo, vxuros, dépus, pellis, corium: a OnUTOS (quod idem fignificat) infertor, ut in Scorteus dictum eft. Varr. 1. 6. de L. L. c. 5. Pellem antiqui dicebant fcortum. Tertull. de Pall. c. 4. ante med. Qualis ille Hercules in theriftro Omphales. fuerit jam Omphale in Herculis fcorto defignata defcripfit. h. e. in pelle leonis. ¶ Item meretrix, meretrice, amorosa, mópvn, ἑτέρα vel quia scortea vefte olim indutæ hujufmodi feminæ : vel quia, ut ait Paul. Fefti abbreviator, ut pelliculæ fubiguntur: vel ut per fynecdochen pellis pro feminæ corpore ponatur, ut ait Voss. Scorta, inquit Feft. appellantur meretrices ex confuetudine rufticorum qui, ut eft apud Atellanos antiquos, folebant dicere, fe attuliffe pro fcorto pelliculam. Omnia namque ex pellibus facta. fcortea appellantur. Varro loc. cit. eadem fere habet. Plaut. Amph. 1. 1. 132. Hæc nox fcita eft exercendo fcorto conducto male Trucul. 3.2. 10. Scortum ducere. Terent. Adelph. 5. 9. 8. Obfonare cum fide fcortum adducere , apparare de die convivium. Id. Eun. 3. 1. 34. habere. Cic. Catil. 2. c. 5. In vino & alea comiffationes & fcorta quærere. Plaut. Trucul. 1. 1. 45. Nunc lenonum & fcortorum plus eft fere, quam olim mufcarum eft, cum caletur De viro ufurpant Plaut. Curcul. 4. 1. 12. & Pæn. prol. v. 17. & Cic. pro Sext. c. 17. T De parafito per jocum, Plaut. Capt. 1. 1. 1. Juventus nomen indidit scorto mihi, co quia invocatus foleo effe in convivio. V. integr. loc. SCOTI, orum, m. Scozzef, Scotia populi. Claudian. de B. Get. v. 417. extremis legio prætenta Britannis, Quæ Scoto dat fræna truci. Id. de IV. conful. Honor. v. 33. Scotorum cumulos flevit glacialis Ierne. SCOTIA, æ, f. exori, Græce umbram, feu tenebras fignificat. A σκοτία Vitruv. l. 3. c. 3. fcotia dicitur pars cava in ima columna cavetcanaletto: quæ ideo quia cava eft, umbrofa apparet Id. l. 4.

maxime.

c. 3:

[ocr errors]
[ocr errors]

Id.

fcotiam vocat cavitatem in fundo corona Dorica, quæ a mento ipfo coronæ propendens, quadam regula feu margine feparatur T Eft etiam hoc nomine regio feptentrionalis Britanniæ majoris : unde Scotus, & Scoticus.

[ocr errors]

SCOTICUS, a, um, Scozzese, ad Scotiam, & Scotos pertinens. Clau dian. 1. 2. de laudib. Stilich. v. 253. Illius effectum curis ne tela timerem Scotica. SCOTINUS, σxOTENOS, obfcurus σκοτεινός, tenebrofus Græca vox a cnóros tenebræ. Senec. epift. 12. a med. Heracletus, cui cognomen Scotinon fecit orationis obfcuritas.

[ocr errors]
[ocr errors]
[ocr errors]

h. e.

SCRANTIE, convicium in meretrices, & exprobratio vitii, aut deformitatis. Plaut. in fragm. apud Varr. 1. 6. de L. L. c. 3. ad fin. Scrantiæ, fcrupede, ftritabilla Tantala. Ipfe Varr. Ab fcreando fcrantiæ fic adfignificat. (Scalig. legit ab exfcrendo: fcrantia ficcam fignificat, h. e. aridam, fine fucco, & fanguine.) Scrupedam Aurelius fcribit aufcaripedam. (Scalig. corrigit fcauripedam pravis fultam male talis.) Juventius comicus dicebat a vermiculo pilofo, qui folet effe in fronde cum multis pedibus: Valerius a pede, ac fcrupea. Ex eo ab Attio pofitum. Incuriofa itaque es Menalippo? rejicis abs te religionem ? fcrupeam imponas. Scalig. emendat: Ex eo ab Attio pofitum pro curiofe. Itaque eft in Menalippo: Rejicias abs te religionem: fcrupee imponas. fcrupea eft daordai

[ocr errors]

v, h. e. curiofa in religionibus, fuperftitiofa. Stritabilla a ftritilando ftritare ab eo qui fiftit agre. Hæc Varr. Ad hanc poftremam vocem adfcribit Scalig. ab aliis legi ftri&tipelle. h. e. quæ ftringunt cutem, & rugas in facie extendunt. Ab aliis ftri&tivellæ, ut apud Non. c. 2. n. 765. h. e. quæ pfilothro, pumice, & volfellis crebro utuntur ad cilia caftiganda, & pilos evellendos: vel quæ calamiftri nimio ufu pellem adurunt. Pro Tantale denique, in Nonio loc. cit. & apud Ĝell. I. 3. c. 3. eft fordide. Si Tantala placet, erunt quæ femper appetunt, ut poma Tantalus. T Apud Feft. legitur Scrapte. Scraptæ, inquit, dicebantur nugatoriæ ac defpiciendæ mulieres, ut ait Verrius, ab iis, quæ fcrea iidem appellabant, id eft quæ quis exfcreare folet, quatenus id faciendo purgaret. Titinnius Lectum hodie ftratum vidi fcraptæ mulieris. Hæc Feft. Apud Gell. loc. cit. ita legitur verfus ille Plauti: Scrattæ ( al. fcrapta: al. ftrateæ, &c.) fcrupeda, strictivillæ fordida. Sunt præterea variæ lectiones aliæ ex variis MSS. & Eruditorum conjecturis, quas referre omnes piget.

[merged small][ocr errors][ocr errors]

SCREATOR oris, m. chi toffe spesso per ispurgarfi, qui identidem fcreat. Plaut. Mil. 3. 1. 52. Minime fputator, fcreator fum itidem minime mucidus.

SCREATUS, us, m. lo fpurgarfs toffendo, Xpuis, exfcreatio. Terent. Heaut. 2. 3. 132. Gemitus, fcreatus, tuffis, rifus. SCREO, as, a. 1. spurgarfi toffendo, xPETTOμou, eft cum conatu quodam de pectore fputum, feu catarrhum ejicere verbum factum per onomatopæjam, ut & Græcum χρόμπτομαι : a quo χρήμης Comici fenis nomen quia fenes multum fcreare folent. Plaut. Curcul. 1. 2. 22. Tibi qui fcreati, ficcæ femifomnæ affert potionem, & te fedatum it. Addunt Plin. l. 23. c. 1. ante med. Phlegma aut fanguinem, qui fcreatur, &c. Sed al. omnino aliter leg. V. in Flemi

[merged small][ocr errors][merged small][merged small][ocr errors]
[ocr errors][ocr errors][ocr errors][merged small]

ptum facere dicitur. Scribas, inquit Feftus, proprio nomine antiqui & librarios & poetas vocabant: at nunc dicuntur fcribæ quidem librarii, qui rationes publicas fcribunt in tabulis. itaque cum Livius Andronicus bello Punico fecundo fcripfiffet carmen quod a virginibus eft cantatum, quia profperius res publica P. R. geri cœpta eft; publice adtributa eft in Aventino adis Minervæ in " liceret fcribis, hiftrionibufque confiftere, & dona ponere in honorem Livii, quia is & fcribebat Fabulas & agebat. Hæc Feftus . Cic. pro Dom. c. 28. Scribæ, qui nobifcum in rationibus monumentifque publicis verfantur, non obfcurum de meis in rempubl. beneficiis fuum judicium decretumque effe voluerunt. Id. in Pifon. c. 25. in fin. Rationes ita funt perfcriptæ fcite & litterate ut fcriba ad ærarium qui eas retulit, perfcriptis rationibus, fecum ipfe caput perfricans commurmuratus fit ratio quidem hercle apparet : argentum xε7. Id. Agrar. 2. c. 13. Decemviros ornat apparitoribus, fcribis, librariis, præconibus, architectis. (Sunt qui poft feribis diftin&tionem tollunt, ut fcribis librariis unum fit. V. Librarius.) Id. Verr. 5. c. 79. Scribarum ordo eft honeftus, quod eorum hominum fidei tabulæ publicæ, periculaque magiftratus committuntur. cap. 8o. Sæpe noftri imperatores, fuperatis hoftibus, fcribas fuos annulis aureis in concione donarunt. ¶ Cum multi effent in civitate fcribæ, in decurias paulatim defcripti funt, vel lectione magiftratuum, vel erogatione pecuniæ. Itaque alii Quæftorii di&ti, alii Edilicii, Prætorii, &c. prout variis magiftratibus apparebant. Cic. 3. Verr. cap. 79. med. Noli hos colligere fcribas, qui nummulis corrogatis de nepotum donis, ac de fcenicorum corollariis, cum decuriam emerunt, ex primo ordine exploforum in fecundum ordinem civitatis fe veniffe dicunt. Liv. 1. 40. c. 29. a med. L. Petilium fcribàm quæftor Q. Petilius in decuriam legerat . Sur ton. in Claud. c. 1. Corpus ejus per municipiorum, coloniarumque primores, fufcipientibus obviis fcribarum decuriis, ad Urbem devetum. Plin. l. 26. c. 1. & Sueton. in Vefpaf. c. 3. & in Domit. c. 9. Quidam Perufinus eques Romanus Quæftorius fcriba, cum in Afia apparuiffet, &c. Quamvis honeftus effet fcribarum ordo apud Romanos, parum tamen habebat dignitatis, quia exercebatur id munus vel ab ingenuis quidem, fed tenuioribus, vel a libertis, libertorumve filiis, & lucri ac mercedis gratia. Apud reges vero multo erat honoratior. Nop. in Eumen. c. 1. Fulgebat jam in adolefcentulo indoles virtutis. itaque eum habuit ( Philippus rex) fcribæ loco, quod multo apud Grajos honorificentius eft, quam apud Romanos. nam apud nos revera, ficut funt, mercenarii fcribæ exiftimantur at apud illos contrario nemo ad id officium admittitur nifi honefto loco, ac fide & induftria cognita: quod neceffe eft omnium confiliorum eum effe participem. Liv. 1. 2. c. 12. Cum ftipendium forte militibus daretur, & fcriba cum rege fedens pari fere ornatu multa ageret. Plin. l. 12. c. 14. fub fin. de ture. Sunt & quæ facerdotibus dantur portiones, fcribifque regum. T Perrara funt apud Romanos exempla Scribarum, qui ad majores honorum gradus afcenderint. Cn. Flavium Cu. F. ædilem curulem factum cum pofita tabula juraffet, fe fcriptum non facturum narrant L. Pifo apud Gell. I. 6. c. 9. Liv. I. 9. c. ult. Plin. l. 33. c. 1. circa med. & Valer. Max. 1. 2. c. 5. n. 2. Prætorem ex fcriba factum memorat Horat. l. 1. fat. 5. v. 35. T Privatorum hominum fcribæ non erant, fed librarii, quorum conditio fere fervilis. nam quem Cic. Fam. 5. ep. 20. M. Tullium vocat fcribam fuum, & fervum fuum fcribam, intelligit fcribam publicum in proconfulatu, & adminiftratione provincia Cilicia. Et quem Horat. I. 1. ep. 8. v. 2. dicit comitem & fcribam Neronis, fignificat Tiberii Neronis fcribam, cum in feceffu Rhodienfi ageret cum tribunitia poteftate ut eft apud Sueton. in Tiber. c. II. T Scriba ab epiftulis, fecretavio. Infcript. apud Gruter. pag. $77. n. 8. Ti. Claudius Alcibiades mag. a bibliotheca Latina Apollinis, item fcriba ab epiftulis Lat. T Similis eft Scriba cubicularius fecretario di camera . Alia ibid. pag. 575. n. 7. Januarius Domitiani Cafaris L. Scrib. cub. contubernali optimæ fecit. SCRIBĀTUS, us, m. fcribæ munus, & officium Imp. Philip. lib. 7. Cod. tit. 62. leg. 4. Ad Scribatum nominatus. SCRIBLĪTA, æ, f. Spezie di torta, genus placenta ex cafeo, farina & aliis cujus faciendæ rationem docet quidem Cato R. R. c. 78. fed unde parum admodum difcere queas. Dici putatur quafi fcribilita, quod multis in fuperficie notis infcripta fit. Plaut. Pan. prol. v. 41. In popinam pedifequi irruptionem facite dum nunc occafio eft: nunc dum fcriblitæ æftuant occurrite. Petron. in Satyr. c. 35. Statera, in cujus altera parte fcriblita erat, in altera placenta. Id. in fragm. Tragur. c. 66. Burman. Sequens ferculum fuit fcriblita frigida, & fupra mel caldum infufum. Martial. l. 3. epigr. 17. Circumlata diu menfis fcriblita fecundis, Urebat nimio fæva calore manus. Omnib. his loc. al. fcribi volunt ftriblita, aut ftreblita, ducique a Græco στρεβλών torquere quia in circulum torqueatur in modum reftis: unde noftrum torta, & tortiglione. Legitur, & fciribi

[ocr errors][merged small][merged small][ocr errors][ocr errors][ocr errors][ocr errors][ocr errors][merged small][ocr errors]

SCRIBO, bis, pfi, ptum, a. 3. fegnare, notare, tirar linee scavando, ydow, fculpendo lineas duco noto, figno. hoc enim proprie eft Græca vox allata, a qua factum videtur: vel a ondproos, ftilus, aut penicillus, extrito a. Quintil. l. 7. c. 4. ante med. Si quis fugitivo ftigmata fcripferit. Prudent. in Romano v. 557. Charaxat ambas ungulis fcribentibus genas con unghie che graffiano. Sic Plaut. in fragm. apud Serv. ( ad illud Virgil. 1. Æn. v. 482. & verfa pulvis infcribitur hafta.) Corpus tuum virgis ulmeis infcribam, Prudent. περὶ

moneta.

gno.

[ocr errors]
[ocr errors]
[ocr errors]

7.

, quo

& mox.

ca

Formula. T

quam aliquid fcripferint. T Scribere dicam, formulam. V. DiScribere in animo, imprimere, alta mente reponere. Terent. Andr. 1. 5. 49. Etiam nunc mihi fcripta illa dicta funt in animo Chryfidis, de Glycerio. Scripfti fyncope pro, fcripfifti, eft Plauti Afin. 4. 1. 57. Scripfe pro fcripfiffe, Aufonii in VII. Sapient. de Ludio, & Arnob. I. 4. pag. 139. SCRIBONIĀNUS, a ad Scribonium pertinens. Feftus poft Sceleratus campus: Scribonianum appellatur ante atria puteal, quod fecit Scribonius, cui negotium datum a fenatu fuerat, ut coinquiret (al. conquireret) facella attacta: ifque illud procuravit, quia in eo loco attactum fulgure facellum fuit.

[ocr errors]

um

[ocr errors]
[ocr errors]
[ocr errors]
[ocr errors]

ca

[ocr errors]

map sep. 3. de S. Laurent. v. 120. fcribere nummuni improntar la Aliquando ponitur pro tingere, aut pingere, fegnare, dipingere: quod lineis ducendis fit. Cic. Tufcul. S. c. 39. Geometria munus tuebatur, verbis præcipiens difcentibus, unde quamque lineam fcriberent. Stat. de equo vulnerato Theb. 11. v. 514. Arvaque fanguineo fcribit rutilantia gyro. Id. l. 1. filv. I. V. 100. Apellea cuperent te fcribere ceræ & lib. 3. filv. I. v. 95. fcripto viventes lumine cera. Catull. carm. 37. ad Contubernal. v. 10. Frontem tabernæ fcipionibus fcribam. Sil. l. 14. v. 659. quæque Attalicis variata per artem Aulais fcribuntur acu. fi ricamano. Item lineis deformare, defcribere, delineare, difegnare. Plin. l. 9. epift. 39. a med. Quantum ad porticus, nihil interim occurrit, nifi SCRIBONIUS, & Scribonia, nomina propria funt viri & mulieris R. ut formam fecundum rationem loci fcribas. Stat. l. 1. filv. 3. v. 9. apud Vellej. Plin. utrumq. Tacit. & Sueton. T Scribonius LarVifa manu tenera tectum fcripfiffe Voluptas. Horat. l. 1. ep. 16. v. 4. gus medicus temporibus Tiberii & Claudii Impp. vixit, & librum Scribetur tibi forma loquaciter, & fitus agri. Sic Star. 1. 3. filv. 1. de compofitionibus medicamentorum fcripfit, ftilo non fatis illa ætate v. 117. Nec mora, confcripta formatur imagine tela. fi fa il dife digno, in qua Latini fermonis ratio parum admodum ab aurea puritate difcefferat. Creditus eft a Jano Cornario Græce fcripfiffe, ¶ Item fæpiffime, litteras formare, fcrivere: quod fiebat ,& olim ftilo librum, aut ceratam tabellam fulcando. Plaut. Pfeud. 1. Latine verfus effe a quopiam Valentiniani Imp. tempore. Cornarii S. 131. Quafi in libro cum fcribuntur calamo litteræ, ftilis me toopinionem refellunt alii. tum ulmeis confcribito. Propert. l. 1. el. 5. v. 22. Scribitur & ve- SCRINIARIUS, ii, f. fcrinii cuftos, qui etiam magifter fcrinii dici ftris Cynthia corticibus. Cic. pro Arch. c. 8. Quoties ego hunc vi- tur. Vetus Gloffarium: Scriniarii funt magiftri fcriniorum vel medi, cum litteram fcripfiffet nullam , magnum numerum optimorum moriales fcriniorum. Hinc Scriniarius ab epiftolis, Scriniarius a verfuum de his ipfis rebus, quæ tum agerentur, dicere ex tempo- libellis, leguntur in Infcriptionib. vet. quas. affert Salmaf. ad Lamre? Plaut. Pfeud. 1. 1. 28. Obfecro habent quoque gallinæ ma- prid. in Alexan. Sever. cap. 31. & habentur in Corpore Gruteri pag. nus? nam has quidem tabellas gallina fcripfit. Cic. 3. Catil. c. 5. IIII. n. 10. & pag. 857. n. 10. quibus adde alias duas pag. 643. Linum incidimus, legimus: erat fcriptum ipfius manu. Lucan. 1.2. n. 9. & pag. 1035. n. 5. v. 343. liceat tumulo fcripfiffe, Catonis Marcia. ¶ Scribendo SCRINIUM, ii, n. caffetta, ftipo, forziere, scrigno, scansia, scaffale adele. V. Adfum. ¶ Scribere ad aliquem, & alicui, epiftolam NIBWTÒS, NI BÚTIov, arcula, loculus, capfa, in qua res pretiofæ, & mittere, fignificare per litteras. Cic. Attic. l. 6. ep. 1. De me im- cariores, & arcane (præfertim chartæ, ut epiftolae, carmina, comperatore fcribis, te ex Philotimi litteris cognoffe &lib. Fam. mentationes) claufæ fervantur. Ducunt a yp@vos, cavus capax ep. 1o. Sed tu in ifta epiftola nihil mihi fcripfifti de tuis rebus. Plin. l. 16. c. 43. Fagus fectilibus laminis, in tenui flexilis id. lib. 9. Fam. ep. 16. De quo & tu mihi antea fcripferas, bis pfifque ac fcriniis fola utilis. Salluft. in Catil. c. 47. extr. Flaccum quidem eodem exemplo. & lib. 14. ep. 2. fub fin. Ego ad quos prætorem fcrinium cum litteris, quas a legatis acceperat, afferre fcribam, nefcio, nifi ad eos qui ad me fcribunt aut ad eos de jubet. Senec. 1. 2. de Ira, c. 23. a med. & Plin. l. 7. c. 25. Cum quibus ad me vos aliquid fcribitis. Ovid. 1. ex Pont. ep. 2. v. II. C. Cæfar fcrinia deprehendiffet epiftolarum ad Pompejum miffarum, audebo tibi me fcripfiffe fateri. Petron. in Satyr. c. 104. Scribit a- combuffit. Juvenal. Sat. 6. v. 276. quæ fcripta, & quas lecture tamatori meretrix. Gell. I. 3. c. 8. Rex Pyrrhus populo Romano lau- bellas, Si tibi zelotype retegantur fcrinia moche! Plin. l. 7. c. 29. des atque gratias fcripfit. b. e. laudavit, & gratias egit per litte- & lib. 13. cap. 1. Alexander inter fpolia Darii unguentorum fcrinio ras. T Scribere falutem, falutare per litteras. Plaut. Bacch. 4. capto, quod erat auro, gemmifque ac margaritis pretiofum, varios 4. 79. Quid fcribam? Chry. falutem tuo patri verbis tuis. ¶ Fre- ejus ufus amicis demonftrantibus immo hercule, inquit, librorum quenter eft commentari, componere, tractare, mandare litteris opus Homeri cuftodia detur: ut pretiofiffimum humani animi opus quam aliquod litterarium. Cic. Fam. 1. ep. 9. ad fin. Scripfi Ariftoteleo maxime diviti opere fervaretur Horat. in. fin. fat. 1. l. 1. ne me more tres libros in difputatione ac dialogo de Oratore. Crifpini fcrinia lippum Compilaffe putes. Id. 1. 2. ep. 1. v. 112. Scripfi etiam verfibus tres libros de temporibus meis. Id. 1. de Orat. & prius orto Sole vigil calamum & chartas, & fcrinia pofco c. 33. Caput autem eft quamplurimum fcribere. ftilus optimus di- Adde Val. Max. 1. 6. c. 5. n. 6. item Ovid. l. 1. ex Font. ep. 1. cendi effector. Id. Verr. 7. c. 43. Furius defenfionem caufæ fuæ fcri- v. 24. & lib. 1. Trift. el. 1. v. 106. & Martial, l. 1. epigr. 2. 4. pfit. Horat. l. 2. ep. 1. v. 117. Scribimus indocti doctique poemata & 67. 1. 4. ep. 33. 1. 6. epigr. 64. & lib. 14. epigr. 37. quibus opaffim. Cic. . 1. de Leg. c. 3. A quibus temporibus fcribendi ( bi- mnib. loc. de arca aut pluteo librorum fermo eft. TPalatii ftoriam capiat exordium. Gell. I. 1. c. 3. extr. Super hoc Chilone feu Principum quatuor erant fcrinia, memoriæ, epiftolarum, libelPlutarchus in libro Epix ita fcripfit. Plin. 1. 30. c. 1. Her- lorum, epiftolarum Græcarum. qui primi erant in fingulis fcriniis mippus de tota ea arte fcripfit diligentiffime. Quintil. I. 10: c. 3. dicebantur proximi, & magiftri. De his multa Salmaf. ad Lamprid. ante med. Cito fcribendo non fit, ut bene fcribatur: bene fcribenin Alex. Sever. cap. 31. & Cod. Juftin. lib. 12. tit. 19. & Theodof. do fit, ut cito. yun. T De Poetis. Terent. Andr. prol. v. 1. lib. 6. tit. 26. Poeta cum primum animum ad fcribendum appulit Cic. pro Arch. c. 3. Ut primum e pueris exceffit Archias, fe ad fcribendi ftudium contulit. Horat. l. 1. od. 6. v. 1. Scriberis Vario fortis, & hoftium victor. Ovid. 2. Trift. v. 495. Denique nec video de tot fcribentibus unum, Quem fua perdiderit Mufa repertus ego. Adde lib. 4. el. 1. v. 91. lib. 1. ex Pont. ep. 5. v. 10. & lib. 2. ep. 6. v. 4. & alibi. T Soribere leges, condere, facere, fare, dar leggi. Cic. pro Rofc. Amer. c. 25. Sapientiffimus Athenienfium Solon, qui leges, quibus hodie quoque utuntur fcripfit. Adde 1. 1. de Orat. c. 19. milites, deletum habere, far leva di foldati: quia deleti in laterculo fcribuntur. Liv. l. 9. c. 8. & Salluft. in Jug. c. 47. Milites fcribere, præfidia undique arceffere. Id. in Catil. cap. 33. Priufquam legiones fcriberentur. Id. in Jug. c. 43. & Cic. Fam. 3. ep. 3. Supplementum fcribere exercitui. far reclute. T teftamentum, facere, far teftamento. Paul. Dig. lib. 28. tit. 2. leg. 25. Cum quo tempore fcriberetur teftamentum, jam editus effet partus. THuc illa pertinent: Cic. pro Mil. c. 18. fub fin. Teftamentum palam fecerat, & illum heredem & me fcripferat. b. e inftituerat. Cef. 1. 3. B. Civ. c. 108. In teftamento Ptolemæi heres erat fcriptus ex duobus filiis major. Hirt. de B. Alex. c. 33. Cæfar reges conftituit, quos Ptolemæus teftamento fcripferat. Horat. l. 2. fat..5. v. 48. Adrepe officiofus, ut & fcribare fecundus heres. Scavola leg. ult. tit. 4. lik. 44. Dig. Ex quadrante heres fcriptus. Ulpian. lib. 37. tit. 4. leg. 8. Scribere aliquem exheredem. Cic. pro Cluent. cap. 14. a med. Scribere aliquem tutorem liberis fuis. Ulpian. Dig. lib. 29. tit. 2. leg. 70. Scribere fervo libertatem. lafciare in teftamento. ScribeT re pecuniam dicitur debitor, qui non præfentem folvit fed chirographo per fe, vel per trapezitam cavet & promittit, fe ad certam diem foluturum obbligarfi con ifcrittura al pagamento. Plaut. Afin. 2. 4. 34. Adducit domum ultro & fcribit nummos Horat. 1. 2. fat. 3. v. 69. Scribe decem a Nerio. Al. exterunt to a. Porro Nerius erat trapezita. Scævola Dig. lib. 44. tit. 4. leg. ult. Homo rufticanus genero fcripfit ufuras præftandas quafi ex dotis promiffione. Ulpian. lib. 26. tit. 7. leg. 8. a med. Non tantum autem fibi folvere tutor, verum etiam fibi creditam pecuniam fcribere poterit. b. e. mutuam accipere, & fe foluturum, cavere fcripto Paul. lib. 12. tit. 1. leg. 40. L. Titius fcripfi me accepiffe a P. Mævio quindecim mutua numerata mihi de domo. Apul. in Apolog. Qui inaniores venere quafi ad difcendum venerint non prius abeunt

[ocr errors]
[ocr errors][ocr errors][ocr errors][ocr errors]
[ocr errors][merged small][ocr errors]

SCRIPLUM, li, n. fcropolo, ypuu, ponderis exigui nomen, vigefi-
ma quarta pars unciæ. Rhemn. Fann. de ponderib. v. 8. Semioboli
duplum eft obolus, quem pondere duplo Gramma vocant fcriplum
noftri dixere priores. Semina fex alii filiquis latitantia curvis Attri-
buunt fcriplo lentes veraciter octo, Aut totidem fpeltas numerant
triftefve lupinos Bis duo. fed fi par generatim his pondus ineffet
Servarent eadem diverfæ pondera gentes: Nunc variant. Hæc Fann.
T Pro fcriplum legitur & fcriptlum. hoc vero eft fyncope a feri-
prulum illud a fcripulum: quæ idem fignificant. V. Gramma
Varr. apud Charif. l. 1. pag. 81. Putfch. Nummum argenteum con-
flatum primum a Servio Tullo dicunt. is quatuor fcriptulis major
fuit, quam nunc eft. Charif. ibid. Scriptuluin quod nunc vulgo fi-
net dicunt, Varro in Phavorino dixit. Colum. l. 12. c. 23. Picis
fex fcripula in fextarios quinque mifcere. & cap. 28. Medicaminis
pondo unciam & fcripula octo. T Et fcrupulum. Vitruv. l. 7.
c. 8. a med. Si ibi auri fcrupulum imponatur non natabit. Ita e-
dit. Elzevir. 1649. De ludo duodecim fcriptulorum, feu fcri-
ptorum Ovid. l. 3. de ar. am. v. 363. V. Scriptum . T Eodem
fenfu dicitur & fcrupulum five ex confuetudine vertendi i in
ut in carnufex, optumus; five diminutivum fit a fcrupus, qua lapil-
lum fignificat. Ovid. de medic. fac. v. 92. Quinque trahant mara-
thri fcrupula myrrha novem. Cic. Attic. l. 4. ep. 16. poft med.
Neque argenti fcrupulum effe ullum in illa infula. Al. leg. fcripu-
lum Plin. l. 33. c. 3. ante med. Aureus nummus percuffus eft ita
ut fcrupulum valeret feftertiis vicenis. In MSS. eft fcripulum, tefte
Harduino. Martial. I. 10. epigr. 55. Libras, fcrupula, fextulafque
dicit. Adde lib. 4. ep. 89. & lib. 5. epigr. 20. quib. loc. eft qui
leg. fcripula. ¶ Scripulum eft etiam minima pars jugeri. Varr.
1. 1. R. R. c. 10. Jugeri pars minima dicitur fcripulum, id eft de-
cem pedes in longitudinem & latitudinem quadratum. & mox. Ju-
gerum habet fcripula CCLXXXVIII: quantum as antiquus nofter an-
te bellum Punicum pendebat. Al. leg. fcrupula. Adde Colum. I. 5.
c. 1. a med. ubi quoque al. leg. fcripula. ¶ Et minima pars
cujufque menfura. Plin. l. 2. c. 10. extr. Non femper in fcrupulis
partium congruente fiderum motu. b. e. partibus minimis graduum:
minuti nos vocamus, aut fecondi. & Frontin. de aquæduct. artic. 26.
Capit quinariam, & plus quam quinaria octavam, hoc eft fefcun-
ciam quinaria, & fcripula tria, & beffem fcripuli.
SCRIPTĬLIS, le, qui fcribi poteft. Ammian. I. 17. c. 4. ( al. c. 8. >
a med,

1

« НазадПродовжити »