tietate noftri difcedere, & cum aliquo defiderio reverti. h. e. ab his hominibus, quos fatietas mei cepit. Id. Verr. 5. c. 43. a med. Fugere fatietatem judicum. Auct. ad Herenn. I. 4. c. 11. extr. Satietatem varietate vitare. Plin. in fin. ep. 5. 1. 8. Satietas doloris. h. e. cum dolor veluti fatiatus eft diuturnitate fæviendi. ¶ Ad fatietatem, & plenius ufque ad fatietatem, affatim, abunde, & donec fatiatus fis, a fazietà, infino a faziarfene, xp nope. Plin. l. 18. c. 16. fub fin. Medica dari jumentis non ad fatietatem debet. Sueton. in Domit. c. 21. Prandere ad fatietatem. Plin. l. 34. c. 17. Laxatis fpiramentis, ad fatietatem infufus aer. Petron. in Satyr. c. 131. extr. Re quapiam ufque ad fatietatem frui. Plaut. Ciftell. 1.1. 72. Amor amarum ad fatietatem ufque oggerit. ¶ Citra fatietatem contrarium. Plin. l. 23. c. 6. Punica mala alvum fiftunt, ftomachum, dumtaxat pauca, citraque fatietatem. ¶ In plur. num. Vitruv. 1. 2. c. 9. ante med. Quercus terrenis principiorum fatietatibus abundans. b. e. copiofe participans qualitates terræ.

&

De ftercore animalis Solin. cap. 2. ( al. 8. ) a med. Lupi, quos cérvarios dicimus, quamvis poft longa jejunia repertas ægre carnes mandere cœperint, ubi quid cafu refpiciunt, oblivifcuntur; & immemores præfentis copie, eunt quæfitum quam reliquerant, fatietatem.

SATIN', fatifne? fere in fermone familiari. Enn. apud Gell. I. 18. c. 2. extr. Satin' vates verant ætate in agunda? Plaut. Trin. 4. 3: 64. Satin' ego oculis plane video? eftne ipfus, an non eft ? Terent. Andr. 4. 4. 10. Satin' fanus es, qui me id rogites? & 4. 5. 9. Quid vos? quo pacto hic? fatin' recte? Cic. 1. de nat. Deor. c. 41. Satin' eft id ad illam abundantem bonis beatiffimam vitam? Aliquando ita interrogat, ut affirmandi vim habeat, ut nonne Plaut. Epid. 5. 2. 1. Satin' ille homo ludibrio nos vetulos decrepitos duos habet? Id. Rud. 4. 5. 3. Satin' fi cui homini dei effe benefactum volunt, aliquo illud pacto obtingit optatum piis? b. e. nonne? vel nonne perfpicuum eft obtingere? T Satin' ut fimilem vim habet. Plaut. Mil. 4. 3. 40. Pro Jupiter! Satin' ut commoditas ufquequaque me adjuvat! Id. Merc. 2.4.12. Cba. Qui fcis, effe amicam illam meam? Euty. tute heri ipfus mihi narrafti. Cha. Satin' ut oblitus fui, tibi me narraviffe! Euty. haud mirum factum eft. T Satin' falve? V. Salve. T Apud Terent. locis cit. quidam leg. fari' ne .

SATIO, as, avi, atum, a. 1. fatollare, sbramare, faziare, xopéw, faturo, pafco, expleo: a fatis. Refertur ad appetitum cibi & potus. Colum. 1. 8. c. 9. a med. Satiat femodius cibi in diebus fingulis vicenos & centenos turtures. Cic. 2. de Fin. c. 8. ad fin. Veniebat ad cœnam, ut animo quieto fatiaret defideria natura. Ovid. 11. Met. v. 371. diram famem fatiare. Martial. I. 6. epigr. 35. sitim. Item ad appetitionem animi, & perturbationum ejus, sfogare, contentare. Cic. 11. Phil. c. 3. extr. In ejus corpore lacerando cum animum fatiare non poffet, oculos pavit fuos. Id. pro Dom. c. 22. extr. Ne abfens quidem luctu meo mentes illorum fatiare potui. Id. de Harufp. refp. cap. 20. Satiare libidines. Propert. 1. 2. el. 12. v. 23. oculos amore. Senec. in Troad. v. 762. avidos dolores amplexu. Petron. in Satyr. c. 97. fub fin. iracundiam. Cic. 3. de Fin. c. 2. a med. Erat in eo inexhaufta aviditas legendi, nec fatiari poterat. ¶ Satiare plus eft, quam explere. hoc fignificat plenum facere: illud fupra modum & abundantiam. Ita Non. c. 5. n. 13. Lucret. l. 3. v. 1017. animi ingratam naturam pafcere femper, Atque explere bonis rebus, fatiareque nunquam. Cic. Parad. 1. c. 2. Neque enim expletur unquam, nec fatiatur cupiditatis fitis. Id. in Partit. c. 27. Explere cupiditates, fatiare odium ¶ Eft etiam faftidium, tædium creare, annojare, infaftidire. Cic. 3. de Orat. c. 50. Horum viciffitudines efficient, ut neque ii fatientur, qui audient, faftidio fimilitudinis, &c. Id. in Orat. c. 63. Primum enim numerus agnofcitur, deinde fatiat, poftea, cognita facilitate, contemnitur. T Satiari lana dicitur cum inficitur, fi abunde colorem imbibat: ducta metaphora a prima fignificatione Plin. l. 9. c. 38. extr. Tyrius pelagio primum fatiatur, immatura viridique cortina: mox permutatur in buccino. T Similiter fatiatur terra ftercore, cum large ftercoratur. Plin. l. 19. c. 8. circa med. Satiari ftercore, crebro purgari, caveri, ne cum herbis evellatur afparagus. Sic Veget. de re veterin. l. 1. c. 47. & lib. 2. cap. 48. a med. Oleo manum perunges, & ipfum anum jumenti oleo fatiabis. Ovid. Met. 4. v. 758. largis fatiantur odoribus ignes. h. e. multo ture fparguntur. Martial. 1. 8. epigr. 36. fatiari lumine Phœbi. b. e. plene illuftrari. Plin. lib. 5. cap. 9. ante med. Obfervatum eft, prout in Mauritania nives imbrefve fatiaverint, ita Nilum increfcere. b. e. abundaverint, & terras repleverint. T Cum genitivo V. Satiatus.

SATIO, onis, f. feminagione, feminatura, piantagione, amope, actus ferendi a fupino fatum verbi fero. Cic. Verr. 5. c. 47. In jugero agri Leontini medimnum fere tritici feritur, perpetua atque æquabili fatione. Colum. I. 11. c. 2. a med. Vetus eft agricolarum proverbium, Maturam fationem fæpe decipere folere, feram nunquam, quin mala fit. Id. l. 3. c. 14. Sationis (vitium) duo genera malleoli, vel viviradicis. Virg. 2. Georg. v. 319. Optima vinetis fatio eft, cum vere rubenti Candida venit avis. Colum. I. 2. c. 9. ante med. Sationem peragere. T Differt a fementi, quæ proprie eft feminis fparfio fatio omnem culturam, quæ in ferendo fit, fignificat. Colum. I. 2. c. 4. ante med. Limofa arva non funt habilia fementi, aut occationi, aut fationi. ¶ Idem omnino videtur in illo Pallad. in Novembr. initio. Novembri menfe triticum feremus, & farfatione legitima, ac femente folemni. SATIOR, & Satius. V. in voce fequenti.

SATIS, fufficiente, bastante, inan's, fufficiens, æquus, par. Prifcian.

lib. 15. pag. 1015. Putfch. Satis etiam loco nominis pofitivi accipitur: itaque etiam comparationem recipit. Virg. 7. En. v. 470. Se fatis ambobus Teucrifque venire, Latinifque. Lucret. 1. 1. verf. 241. Tactus enim leti fatis effet caufa profecto. Auct. ad Herenn. initio 1. 1. Etfi negotiis familiaribus impediti, vix fatis otium ftudio fuppeditare poffumus.. Ulpian. Dig. tit. 5. lib. 40. leg. 45. med. Pecuniarium fideicommiffum, fi divifum fuerit, fatis injuriam facit libertati Ita Torrentin. Al. leg. fane. Cajus lib. 38. tit. 1. leg. 19. Ut fatis tempus ad quæftum faciendum habeat. Ita Torrentin. alií fatis temporis. Ovid. Met. 3. v. 149. Fortunamque dies habuit fatis. Lucil. apud Charif. 1. 2. pag. 193. Cui, fi conjuret populus, vix totu' fatis fit. Cic. in Orat. c. 22. Eos peccare dicebat, qui non fentirent, quid effet fatis. Id. Fam. 9. ep. 14. Sum enim avidior, plus quam fatis eft, gloriæ. Id. in Bruto c. 35. fub fin. Dicebant de republica, quod effet illis viris, & confulari dignitati fatis. Nep. in Epamin. c. 4. fub fin. Abftinentiæ erit hoc fatis teftimonium. Cum genivo Liv. 1. 32. cap. 21. a med. Satis exemplorum nobis alienæ clades præbent. Terent. Andr. 1. 1. III. Nec fatis ad objurgandum caufæ. Cic. Verr. 4. cap. 1. Ut ad dicendum temporis fatis habere poffim. ¶ Satis habeo, contentus fum, fufficit mihi, mi basta, mi contento. Cic. Fam. 5. ep. 2. circa med. Satis habeas, nihil me etiam tecum de tui fratris injuria conqueri. Nep. in Ann. c. 10. fub fin. A ceteris tantum fatis habeant fe defendere. Cic. pro Rofc. Com. c. 4. Confitetur plus fe petere, quam debeatur: fed fatis fuperque habere dicit, quod fibi ab arbitro tribuatur. Nep. in Timol. c. 2. fub fin. Carthaginienfes fatis habere coegit, fi liceret Africam obtinere. li costrinse a contentarfi, &c. & ibid. Nec vero id fatis habuit, fed, &c. ne fi contento di questo. Et cum accufativo communi Plaut. Pan. a. 2. v. 12. Quando id, quod fat erat, fatis habere noluit, ego paufam feci. Balb. ad Cicer. poft epift. 8. 1. 9. ad Attic. Atque hoc non folum in te fatis habebit, fed, &c. Comparativum eft fatior fatius, h. e. melior, melius, utilius, præftantius. Plin. l. 17. c. 5. Erit igitur hæc terra optima, & operi fatior. Al. aliter leg. Harduin. & operi, & fatis. Cic. Verr. 4. cap. 36. Repertus eft nemo, quin mori diceret fatius effe effer meglio morire. & Virgil. Ecl. z. v. 14. Nonne fuit fatius triftes Amaryllidis iras, Atque fuperba pati faftidia? Martial. lib. 10. epigr. 37. Et fatius tenues ducere credis acos. Terent. Andr. 2. 1. 7. Ah quanto fatius eft, te id operam dare, quam, &c! Plin. l. 23. cap. 1. poft med. Et quis fatius cenfeat abfinthite vino utendum potius, quam abfinthio ipfo Plaut. Ciftell. 4. 1. 10. Satius eft mihi quovis exitio interire. Id. Trin. 2. 2. 30. Nimio fatius eft, ut opus eft, te ita effe, quam ut animo lubet. Varr. l. 1. R. R. c. 2. ad fin. Ego quod magis pertineat ad Fundanii valetudinem, fatius dicam. b. e. potius. ΓΙΩ illo Plauti Truc. a. 5. v. 36. Nihil pauper fatius eft, miles. fi te amari poftulas, auro haud ferro deterrere potes, ne amet Stratophanes fatius eft fignificat opus eft, aut prodeft, aut neceffe eft, amiffa fignificatione comparativi. non occorre che tu faccia delle bravate a credenza. Plin. l. 7. in proam. Non eft fatis æftimare natura parens melior homini, an triftior noverca fuerit. non fi può a bastanza difcernere. non licet fatis æftimare. Sed hic non adjectivi fed adverbii vim habet: qua ratione multo fæpius ufurpatur baftanza, a fufficienza, baftantemente, fufficientemente, dλes,

1xx

Gs, quantum fufficit, aut opus eft. Quo reduci poffunt multa ex modo allatis Scriptorum locis. Præterea Cic. 4. Acad. c. 19. o med. Non enim fatis intelligebam. Terent. Andr. 5. I. I. Satis jam, satis, fimo, fpectata erga te amicitia eft mea: fatis pericli cœpi adire. Caf. lib. 1. B. Gall. cap. 16. Ne pabuli quidem fatis magna copia eft. cap. 25. Neque, finiftra impedita, fatis commode pugnare poterant. Nep. in fin. Thrafyb. Cum non fatis diligenter in caftris agerentur vigilia. Cic. pro Rabir. Poft. cap. 16. extr. & pro Mil. c. 34. Satis multa hominibus non iniquis hæc effe debent: nimis etiam multa vobis, quos æquiffimos effe confidimus. Horat. fub fin. epod. 1. Satis fuperque me benignitas tua ditavit. Terent. Eun. 1. 2. 5. Accede ad ignem hunc, jam calefces plus fatis. Cic. 7. Verr. c. 46. fub fin. Plus quam fatis eft, doleo. ¶ De his fatis, ellipfis, h. e. dictum eft. Cic. Attic. l. 6. ep. 9. Quare de hoc fatis. Nep. in fi. Alcib. Sed fatis de hoc: reliquos ordiamur. T Satis accipere, dare, exigere, offerre, petere, præftare, Jurifconfultorum funt, & ad fidejubendum pertinent. V. infra poft hanc vocem. ¶ Interdum tum eft, h. e. augendi vim habet, vehementer valde, abunde. Plaut. Amph. 2. 2. 208. Satis audacter. Id. Pan. 1. 2.73. Pro herili & noftro quæftu fatis bene ornatæ fumus. Terent. Heaut. 1. 1. 19. Hæc non voluptati tibi effe, fatis certo fcio. Id. Andr. 1. 1. 104. Ad flammam acceffit imprudentius, fatis cum periculo Cic. 3. Offic. c. 8. fub fin. Satis nobis perfuafum effe debet, fi omnes deos hominefque celare poffimus, nihil tamen avare, nihil injufte effe faciendum. Horat. l. 1. od. & verf. 13. Non, fi me fatis audias, fperes perpetuum. Cæf. I. 1. B. Gall. c. 43. Planities erat magna & in ea tumulus terreus fatis grandis. Nep. in Epamin. c. 5. Vir fatis exercitatus in dicendo. Ulpian. Digeft. lib. 29. tit. 2. leg. 70. Hoc enim fatis impium effet. Id. lib. 43. tit. 23. leg. 7. circa med. Magna & fatis neceffaria caufa. Adde alia quæ congeffit Broukuf. ad illud Tibulli in fin. l. 2. Tunc tibi, lena, precor diras. fatis anxia vivas./ Interdum minuendi. Satis bene eft non omnino bene, fed mediocriter : fatis bonus non plane bonus fed probabilis. Cic. 2. Offic. c. ult. A Catone cum quæreretur, quid maxime in re familiari expediret, refpondit, bene pafcere. quid fecundum? fatis bene pafcere. quid tertium? male pafcere. (Plin. l. 18. c. 5. a med. & Colum. in præfat. lib. 6. hoc ipfum Catonis dictum referentes, pro fatis bene habent mediocriter.) mediocremen

tc.

tant..

eft:

te. & lib. 3. de Orat. cap. 22. a med. Quare fi jam me vultis effe oratorem, fi etiam fat bonum, fi bonum denique, non repugnabo. fe anche mediocre, tollerabile. & lib. 2. ad Attic. ep. 19. a med. Videor mihi noftrum illum confularem exercitum bonorum omnium etiam fatis bonorum, habere firmiffimum. Terent. Heaut. 3. 2. 12. Meretrix hæc eft forma luculenta. Cbre. fic fatis. così, così. Pro intente, ut fatis agere. V. in Satago. SATISACCEPTIO, onis, f. accettazione della ficurtà, o del mallevadore, inavornia, actus fatifaccipiendi. Pompon. Dig. lib. 45. tit. 1. leg. 5. Satifacceptio eft ftipulatio, quæ ita obligat promifforem, ut adpromiffores quoque ab eo accipiantur, ideft qui idem promitSATISACCEPTUS, & Satis acceptus, a, um, nom. ex particip. tancertus quafi quam idonea cautio acceptus. Translate compertus, datis acceptifque fidejufforibus. Plaut. Moftell. 1. 3. 90. Si acceptum fat habes tibi fore illum amicum fempiternum.verf. 67. Si tibi fat acceptum eft, fore victum tibi fempiternum. fe tieni per ficuro. SATISACCIPIO, & Satis accipio, is, epi, eptum, a. 3. accettare la ficurtà, la pieggieria, ricevere il mallevadore, inavo außare, accepto fidejuffore mihi caveo, fidejufforem a debitore oblatum admitto: cui refpondet fatifdo. Pompon. Dig. lib. 45. tit. 1. leg. 5. Satifacceptio eft ftipulatio, quæ ita obligat promifforem, ut adpromiffores quoque ab eo accipiantur, id eft qui idem promittant. Satis autem accipere dictum eft eodem modo quo fatisfacere. nam quia id, quo quis contentus erat ei præftabatur, fatisfieri dictum & fimiliter quia tales, quibus contentus quis futurus effet ita dabantur, ut verbis obligarentur, fatifaccipi dictum eft. Cic. pro Quint. c. 13. a med. Pecuniam petit: negamus deberi. judicium. fiat ftatim non recufamus. Numquid præterea? fi veretur, ut res, judicio facto, parata fit, judicatum folvi fatifaccipiat: quibus verbis a me fatifaccipiet, iifdem ipfe quod peto, fatis det. & mox. Immo inquit, abs te fatis accipiam: ego autem tibi non fatifdabo. V. Judicatus. Ulpian. lib. 46. tit. 1. leg. 33. Si eum hominem, pro quo fatis de lite acceperam, Titius heredem reliquerit, &c. Plant. Stich. 4. 1. 4. Satis abs te accipiam, nifi videam, mihi te amicum effe, Antipho: nunc qui te amicum mihi experior effe, creditur tibi. Cic. Verr. 3. c. 45. Si quis teftamento fe heredem effe arbitraretur, quod tum non exftaret, lege ageret in hereditatem aut, pro præde litis vindiciarum cum fatis accepiffet, fponfionem faceret. Ubi Afcon. Aut peteret ut poffeffor effet, aut acciperet, ab adverfario fatis pro præde litis vindiciarum, & ipfe fponfionem faceret. Ulpian. Dig. lib. 36. tit. 4. leg. 5. ad fin. Nomine legati fatis accipere ab herede. Et omiffo nomine, Paul. ibid. tit. 3. leg. 15. 17. Si ab herede inftituto legatorum fatis acceperit legatarius. T Paffive Cato R. R. c. 2. a med. Quæ fatis accipiunda funt fatis accipiantur h. e. quæ fub fidejuffore accipienda funt. SATIS CAVERE, fatifdando h. e. per fidejufforem cavere . Paul. Dig. lib. 7. tit. 1. leg. 60. Satifque ei a poffeffore cavendum eft, quod non fit prohibiturus. Ita Torrentin. Al. leg. dandum. SATISDATIO, onis, f. ficurtà, afficurazione, malleveria, pieggierta, ixxvodocia, actus fatifdandi, hoc eft fidejuffores offerendi. Cajus ἱκανοδοσία, Dig. lib. 2. tit. 8. leg. 1. Satifdatio eodem modo appellata eft, quo fatisfactio. Nam ut fatisfacere dicimur ei, cujus defiderium implemus, ita fatifdare dicimur adverfario noftro > cum pro eo > quod a nobis petit, ita cavemus, ut eum hoc nomine fecurum faciamus, datis fidejufforibus. Ulpian. lib. 4. tit. 6. leg. 28. Si quis nec in cuftodia, nec in vinculis fit, fed fub fidejufforum fatifdatione. Id. lib. 46. tit. 5. leg. 1. Stipulationum prætoriarum quædam funt, quæ fatifdationem exigunt, quædam quæ nudam repromiffionem. Papinian. ibid. leg. 7. Prætoriæ fatifdationes perfonas defiderant pro fe intervenientium: neque pignoribus quis, neque pecuniæ, vel auri, vel argenti depofitione in vicem fatifdationis fungitur. Ulpian. lib. 35. tit. 3. leg. 3. in fi. interponere. Id. lib. 26. tit. 2. leg. 17. offerre. & paulo poft. implere. in fin. contumeliam fatifdationis fubire. Id. lib. 2. tit. 8. leg. 7. Satifdationem præftare. Paul. lib. 4. tit. 8. leg. 32. a med. dare. Ulpian. lib. 26. tit. 4. leg. 5. alicui remittere. Plin. l. 36. c. 5. a med. Satifdatio capitalis. b. e. qua non fidejuffor offertur, fed vita ipfa ejus, qui quippiam præftandum fufcepit. Satifdationis appellatione interdum etiam repromiffio continebitur, qua contentus fuit is, cui fatifdatio debebatur, ut Ulpian. docet Dig. lib. 50. tit. 16. leg. 61. Hinc apud Cicer. hoc fenfu fatifdationem intelligi debere, contendit Gravius, cum ait lib. 5. ad Attic. ep. 1. De fatifdando vero te rogo, quoad eris Romæ tu ut fatifdes: & funt aliquot fatifdationes fecundum mancipium, in his & Memmianorum prædiorum, vel Atilianorum. Nam cum primitus, inquit Grævius, in mancipationibus fidejuffio interponeretur, quæ fatifdatio fecundum mancipium appellabatur; & deinceps exoleviffet hæc fidejuffio, introducta in locum ipfius nova repromiffione, vetus formula manfit quidem, fed mutata veteri fignificatione: & fatifdatio fecundum mancipiuni nihil aliud nunc fignificat, quam repromiffionem pro re mancipi. Pro fatisfactione Martian. Dig. lib. 46. tit. 3. leg. 49. Solutionis. quidem verbum non proficiet, fed fatifdationis fufficit. SATISDATO, & Satis dato, con dar pieggieria, adverbii more di&tum, ut teftato, datis fidejufforibus. Ulpian. Dig. lib. 5. tit. 1. leg. 2. ad fin. Cavere nuda cautione, aut fatifdato. & lib. 2. tit. 11. leg. 4. ad fin. Quæritur, fi quis, cum judicio fiftendi caufa fatifdare non deberet, fatifdato promiferit, an fidejufforibus ejus exceptio detur. Id. lib. 40. tit. 5. leg. 4. ante med. Ergo cavendum! eft idonee. quid eft idonee? fatifdato utique, aut pignoribus datis.

Tom. IV.

Pompon. lib. 35. tit. 2. leg. 31. in fi. Satifdato cautum debet effe ei, a quo pecunia proficifcetur. Martian. lib. 49. tit. 17. leg. 18. in fi. Satifdato filium in folidum, non peculio tenus defendere debebit. T Eandem fententiam habere videtur illud Cicer. ad Attic. lib. 16. ep. 6. ad fin. Hoc quod fatifdato debeo, peto a te, ut ante provideas, planeque expedias, & folutum relinquas. ep. 15. ante med. Sed & illi turpe arbitror, eo nomine, quod fatifdato debeat, procuratores ejus non diffolvere. Gronov. tamen priore loco fatifdato debere eum putat, non qui fidejuffores dedit, fed qui ipfe fidejuffor pro alio fuit.

1

SATISDO, Satis do, das, dedi, datum, a. 1. dar pieggieria, o ficurtà, inavir didaur, fidejuffore dato creditori caveo cui refpondet fatifaccipio. V. Satifdatio. Cic. pro Quint. c. 13. a ned. Quibus a me verbis fatis accipiet, iifdem ipfe quod peto fatis det. Id. Fam. 13. ep. 28. Rogo, ut fi quid tibi fatifdandum erit, amplius eo nomine non peti, cures, ut fatifdetur fide mea. Id. pro Rofc. Com. c. 12. a med. Quid ita fatis non dedit, amplius a fe neminem petiturum? Paul. Dig. lib. 46. tit. 6. leg. 1. Cum, pupillo rem falvam fore, fatifdatum eft. Ulpian. lib. 2. tit. 8. leg. 7. fub fin. Si fatifdatum pro re mobili non fit. Id. I. 36. tit. 4. leg. 1. Ante aditam hereditatem fatifdandum de legatis eft. Cic. 3. Verr. cap. 56. Qui redemerit, fatifdet damni infecti, ei, qui a vetere redemptore acceperit. b. e. nomine damni infecti. Val. Max. lib. 4. cap. 1. n. 8. Cum Scipio judicatæ pecuniæ fatifdare non poffet. Ulpian. lib. 36. tit. 4. leg. 5. ad fin. Si legatarius fideicommiffi fatis non det. Id. lib. 43. tit. 14. leg. 1. o med. Dabitur autem fatis vicinis, fed & his, qui trans flumen poffidebunt. Cic. Verr. 4. c. 24. extr. Debebat Epicrates ullum aumum nemini. amici, fi quis quid peteret judicio, fecum agi paffuros, judicatum folvi fatifdaturos effe dicebant. V. Judicatus.

SATIS EXĬGO, is, a. 3. richiedere la ficurtà, eft fidejufforem exigere. Paul. Dig. lib. 26. tit. 7. leg. 45. ad fin. Pupillo a magiftratibus tutor datus eft: a quo Magiftratus fatis exegerunt, rem falvam fore. Scævola lib. 36. tit. 3. leg. ult. Satis a Sejo patre meo exigi veto.

SATISFACIO, & Satis facio, cis, eci, a&tum, a. 3. far il fuo dovere, foddisfare, appagare,, contentare, popopew, tantum facio quantum fatis eft, officium totum præfto, impleo. Cajus Dig. lib. 2. tit. 8. leg. 1. Satisfacere dicimur ei, cujus defiderium implemus. Cic. Phil. 14. c. 9. extr. Cum aut morte, aut victoria fe fatisfaAturum reipublicæ fpopondiffet. Colum. I. 11. cap. 3. poft med. fect. 86. Quæ ratio docet univerfo jugero fatisfacere modios ftercoris MCCCCXL. Cic. pro Balb. c. 1. Me omnibus, qui amici fuerint faluti meæ, fi minus referenda gratia fatisfacere potuerim, at prædicanda & habenda certe fatis effe facturum. Id. Verr. 7. c. 53. Sa tis eft factum Siculis, fatis officio ac neceffitudini, fatis promiffo noftro ac recepto. Id. 1. de Orat. c. 47. Satis fuperque abs te videtur iftorum ftudiis effe factum. Plin. l. 35. cap. 10. a med. Non judicabat fe exprimere in eo fpumam anhelantis poffe, cum reliqua omni parte fibi ipfe fatis feciffet. Cic, in Orat. cap. 31. Hiftriones in diffimilibus perfonis fatisfaciunt. Id. Attic. I. 5. epift. 18. extr. Sunt negotia lenta & inania faciam tamen fatis: tibi quidem, cui difficilius eft, quam ipfi: fed certe fatisfaciam utrique. Id. in Top. fub fin. Ad id autem, quod te velle fenferam, cumulate fatisfactum effe debet voluntati tuæ. Id. in Divin. Verr. c. 14. extr. Caufæ & officio fuo fatisfacere. Id. pro Cluent. c. 10. naturæ & legibus. morire, e andar in bando. & in Orat. c. 41. & Attic. I. 2. ep. 4. alicui quippiam petenti. Ulpian. Dig. lib. 36. tit. 4. leg. 5. a med. voluntati defunti. Scævola ibid. tit. 1. leg. 77. extr. conditioni. Cic. pro Rabir. Poft. c. 17. Ut omnium vel fufpicioni, vel malevolentiæ, vel crudelitati fatisfiat. Id. Fam. 14. ep. 7. deo pie & cafte. h. e. deum pie & cafte colere. & lib. 13. ep. 16. ad fin. Satisfacere immortalitati laudum tuarum cupit. . e. ita fcribere de rebus tuis, ut fcriptis fuis æquet immortalitatem laudum tuarum. Senec. epift. 87. ante med. Virtus, quam fatisfacere beatæ vitæ contendimus. b. e. fatis effe ad beatam vitam. T Sæpe refertur ad diffolutionem æris alieni, pagare, foddisfare acquietare, far tacere. Cic. Q. Fr. 1. 1. ep. 3. a med. Video quid fceleris admiferim, cum de vifceribus tuis, & filii tui fatisfacturus fis, quibus debes: ego acceptam ex ærario pecuniam tuo nomine fruftra diffiparim. Cef. 1. 3. B. Civ. c. 60. extr. Maximas pecunias mutuati, perinde ac fatisfacere, & fraudata reftituere vellent. Cal. ad Cicer. Fam. 8. epift. 12. Ut fi mihi in pecunia minus fatisfeciffet, &c. Cic. pro Flacc. c. 20. Pecunia petitur ab Hermippo: Hermippus ab Heraclide petit: ipfe tamen Fufiis fatisfacit abfentibus, & fidem fuam liberat. Ulpian. lib. 40. tit. 1. leg. 4. ante med. Quæri poterit, fi emptor feftinavit, & pretium numeravit, an poftea ei fatisfacto, fervus conftitutione uti poffit. T Non tamen idem funt femper fatisfacere, & folvere. Nam folvit qui creditori pecuniam omnem numerat: fatisfacit, qui quocumque modo creditorem placat, v. gr. cautione, fatifdatione, pignore, partis debiti folutione, &c. Ulpian. Dig. lib. 13. tit. 7. leg. 9. Satisfactum autem accipimus, quemadmodum voluit creditor, licet non fit folutum Vet. tabula an. apud Murator. pag. 582. a med. Si eam pecuniam non folverit, neque fatis fecerit. Modeftin. lib. 40, rit. 4. leg. 41. .F Sti

Stichus fervus meus heredi meo mille nummos fi folverit, fatifve fecerit, liber efto. Pompon. lib. 18. tit. 1. leg. 19. Quod vendidi, & tradidi, non aliter fit accipientis, quam fi aut pretium nobis folutum fit, aut fatis eo nomine factum. Jabolen. lib. 40. tit. 7. leg. 39. Stichus liber efto, quando as alienum meum folutum, creditoribufve meis fatisfactum erit. T Pro fatifdare, Jabolen, lib. 33. tit. 2. leg. 30. Cui ufusfructus legatus effet, donec ei totius dotis fatisfieret; cum ei heres pro fua parte fatifdediffet, quamvis reliqui fatis non darent; tamen, &c. fubintellige totius dotis nomine. Eft etiam purgare fe de injuria illata, verbis excufare, deprecari, veniam petere culpam fatendo, dar foddisfazione, confeffar il fallo, e chieder perdono. Formula fatisfaciendi funt apud Terent. Adelph. 2. 1. 11. Nollem factum Jusjurandum dabitur te effe indignum injuria hac. & apud Plaut. Amph. 3. 2. 50. Arbitratu tuo jusjurandum dabo, me meam pudicam effe uxorem arbitrarier. Cic. Verr. 3. c. 31. a med. In qua civitate legatus populi R. violatus fit, nifi publice fatisfactum fit, ei civitati bellum indici folere. Ubi Afcon. fatisfacere eft tantum facere, quantum fatis fit irato ad vindi&tam. Cef. I. 5. B. Gall. c. 52, Miffis ad Cæfarem fatisfaciundi caufa legatis. & cap. 1. Se fe paratos effe demonftrant omnibus rationibus de injuriis fatisfacere. Sueton. in Claud. c. 38. Oftienfibus graviter correptis, repente, tantum non fatisfacientis modo, veniam dedit. Cic. 2. Phil. c. 20. Acceperam jam ante Cæfaris litteras, ut mihi fatisfieri paterer a te. mox . Prædicabas, te non exiftimare, nifi Clodium interfeciffes, unquam mihi pro tuis in me injuriis fatis effe facturum. Senec. 2. de Ira, f. 21. a med, Non refiftet offenfis puer, cui nihil unquam negatum eft, cui de pædagogo fatisfactum eft. h. e. quod a pædagogo fe læfum dixerat. Ovid. de remed. Amor. v. 697. qui dicit multa puelJa Probra, fatisfieri poftulat ille fibi. Adde Sueton. in Caf. c. 73. & in Tiber. c. 27. Senec. 1. 2. de Ira, c. 32. & Tacit. 4. Ann. cap. 26. Hinc acumen epigr. 89. l. 12. Martial. Nil in te fcripfi, Bithynice, credere non vis, Et jurare jubes: malo fatisfacere. h. e. fateri fcripfiffe, & veniam petere . ¶ Satisfacere alicui, dare poenas alicui, quem læferis. Martial. l., 12. epigr. 14. Sæpe fatif fecit præda venator, & acri Decidit excuffus, nec rediturus equo. Olim fatisfacior dictum eft. Varro apud Prifcian. 1. 8. pag. 789. Putfch. Si mehercule purgant, & deorum cura non fatisfacitur reipublicæ.

SATISFACTIO, onis, f. foddisfazione, actus fatisfaciendi creditori co modo quo dictum eft in voce præced. Paul. Dig. lib. 46. tit. 3. leg. 52. Satisfactio pro folutione est. Item fatisfaciendi ei quem læfimus. Cef, l. 6. B. Gall. c. 8. extr. Cæfar Ubiorum fatiffactionem accepit. fcufa, difcolpa. & Cic. Fam. 7. epift. 13. Hiç tu me etiam infimulas, nec fatisfactionem meam accipis. Sallufi. in Catil. c. 36. Satisfactionem ex nulla confcientia de culpa proponere decrevi. Petron. in Satyr. c. 107. Flectite ergo mentes fatiffactione lenitas. Ulpian. Dig. lib. 47. tit. 10. leg. 17. Qui accepit fatisfactionem, injuriam fuam remifit. Plin. l. 10. c. 34. de columbis. Tum plenum querela guttur, fævique roftro ictus, mox in fatisfactione exofculatio. Adde Tacit. de Germ. c. 21. SATIS OFFERRE, fidejufforem exhibere. Ulpian. Dig. lib. 43. tit. 23. leg. 3. ad fin. Si modo fatis offerat & defendere paratus fit. Martian. lib. 48. tit. 17. leg. 1, fub fin. Si provinciæ præsidem adierit & fatis obtulerit. Adde Ulpian, lib. 26. tit, ult, leg. 5.

SATIS PETERE, fidejufforem petere. Ulpian. Dig, lib. 36. tit. 4. leg. 3. Si is, a quo fatis petitur, offerat cognitionem, dicendum eft, ceffare fatifdationem. Papinian. lib. 35. tit. 1. leg. 70. Ita ne fatis fideicommiffi petatur, neve ratio exigatur. b. e. nomine fideicommiffi.

SATIUS. V. in Satis.

SATIVUS, a, um, che fi femina e coltiva, fativo, domeftica, Me

ρος

qui feritur, & colitur: cui contrarius eft qui fponte & fine cultu provenit, agreftis, filveftris, Plin. l. 19. c. 12. Quæ funt filveftria, eadem in fativis ficciora intelliguntur, & acriora. Id. lib. 32. c. 2. a med, Sativa corna. Id. 1. 24. c. 13. ad fin. Sativa morus. Varr. apud Gellium I. 17. c. 3. Græci naves fuebant cannabo & ftuppa, ceterifque fativis rebus. T Sativum tempus, fationi aptum. Plin. 1. 19. cap. 8. ante med. Noftri betæ genera faciunt vernum & autumnale, a temporibus fativis , quamquam & Junio feritur. Ita Edit. vet. 1469. 1470. & 1472. & aliæ, Harduin. cum aliis edidit a temporibus fatus.

SATOR, oris, m. piantatore, coltivatore, OUTSUTHS, qui plantat, & colit. Cic. 2. de nat. Deor. c. 34. Omnium rerum quæ natura adminiftrantur, feminator, & fator, & parens, ut ita dicam, atque educator, & altor eft mundus. Varr. 1. 1. R. R. c. 45. Effe docent filveftria, ad quæ fator non acceffit. Colum. 1. 3. c. 15. Sator vitis. Plin. c. 1. 1. 15. oleæ. ¶ Translate Cic. vertens Sophocl. Tragoed. 2. Tufcul. c. 8. tuque cæleftum fator, jace, obfecro, in me vim corufcam fulminis. h. e. Jupiter genitor, creator: qui dicitur a Virg. 11. Æn. v. 725. hominum fator atque deorum; a Silio 1. 4. v. 432. rerum fator: & lib. 9. v. 306. fator ævi: a Phedro 1. 3. fab. 17. v. 10. deorum genitor , atque hominum sator . Senec. in Herc. Fur. v. 357. verus Alcidæ fator. padre. Janus defignatur in illo Martial. 1. 10. epigr. 28. Annorum nitidique fator pulcherrime mundi. Liv. I. 21. c. 6. Sator litis. feminatore, auto& Sil. 1. 8. v. 260. Idem ut turbarum fator, atque accendere folers Invidiam. Plaut. Capt. 3. 5. 3. Sator, fartorque fcelerum, & meffor maxime.

re.

SATORIUS, a, um, da jeminare, ad ferendum pertinens. Calum. 1. 2. c. 9. ante med. Pelle hyænæ fatoriam trimodiam veftiunt. Ad

de l. 12. c. 50. ante med. Sic fatoria quala apud Caton. R. R. c. 11. ubi al. leg. fataria. SATRAPEA. V. Satrapia. SATRAPES, æ, &is, & Satraps, apis, m. Satrapo, governator di provincia appreffo i Perfiani, ExTpas, vox Perfica, præfectum, prætorem, præfidem provinciæ fub rege Perfarum fignificans. Prætorem vocat Cic. 5. de Fin. c. 30. extr. Præfectum Juftin. 1. 5. cap. 1. a med. & Nepos in Datam. c. 2. fub fin. Hi opulentiffimi habebantur, & quafi Reguli. Terent. Heaut. 3. 1. 43. Satrapes fi fiet amator, nunquam fufferre ejus fumptus queat. Nep. in Paufen. c. 1. Mardonius Satrapes regius. Id. in Lyfandr. c. 4. Factum Pharnabazi Satrapis regii. Id. in Conone, c. 2. Contulit fe ad Satrapem Ioniæ. Id. in Datam. c. 3. Optima vefte, quam Satrapæ regii gerere confueverant. Plin, l. 6. c. 26. Oppidum, Satraparum regia appellatum. Sidon. carm. 2. v. 78. Quifque fedet fub rege Satraps. & Alcim. Avit. I. 6. v. 392. Ornati cum fraude Satraps, &c. & Sidon. carm. 9. v. 50. Præfectos, Satrapafque perculiffe. T Genitivus Satrapis apud Nepot. loc. cit. a Satrapes eft, ut Oreftis, Timarchidis pro Oreste, Timarchide, & alia multa de quib. Prifcian. 1.6. pag. 705. Putfch. Poffet effe etiam a recto Satraps. T Dicitur & Satrapa, e, pofitione omnino Latina, Curt. 1. 3. cap. 13. Cum præceffiffe Darii Satrapam comperiffet, SATRAPIA, Satrapea, æ, fem. ExтoαTEα, vóuos, provincia Satrapis. Plin. l. 6. c. 20. extr. Adjiciunt quatuor Satrapias, Gedrofos, Arachotas, &c. Adde cap. 21, & 22. extr. ) Curt. fub fin. cap. 1. 1. 5. Mazæum transfugam Satrapea Babyloniæ donat. Adde cap. 2. a med. & cap. 3. &c. Al. hic quoque leg. Satrapia, SATRAPS. V. Satrapes. SATRICANUS

nec

1

, a um, ad Satricum pertinens, vetus oppidum Latii inter Velitras, & Lanuvium. Ejus incolæ Satricani apud Liv. l. 9. c. 12. & lib. 28. c. 11. De oppido Plin. l. 3. c. 5. a med. Liv. I, 2. c. 39. & alibi, Cic, 1.3. ad Q. Fr. ep. 1. c. 2. Flor. l. 1. c. 11. SATULLO, as, a. 1. idem ac faturo. Varr. apud Non. cap. 2. num. 786. Neque coquam carnes, quibus fatullem corpora, ac famem ventris. SATULLUS a, um idem ac fatur. Varr. 1. 2. R. R. c. 2. e med. Ut agni fatulli fiant late. Al. leg. faturi, SATUR, a, um, fazio, fatollo, pieno, unλeos, xoperes, cibo plenus, fatiatus. Terent. Adelph. 5. 1. 3. Intus fum omnium rerum fatur. Id. Hec. 5. 2. 2. Sed tu cum fatura atque ebria eris, puer ut fit fatur, facito. Horat. l. 1. fat. 7. verf. 35. fatur altilium Perf. fat. 6. v. 71. Satur anferis extis. Colum. 1. 7. c. 4. Agnus faturior latis. Ire, quo faturi folent, pro ire cacatum, honeftis verbis dixit Plaut. Curcul. 2. 3. 83. Adde Martial. lib. 12. epigr. 79. ubi fatur eft, qui cacare cupit. T Sumitur interdum pro fecundo, abundanti. Virg. 2. Georg. v. 197. Saltus, & faturi petito longinqua Tarenti. Perf. fat. 1. v. 71. Nec rus faturum laudare. Sever. in Etna, v. 12. Saturæ meffes. Al. leg. facræ. Colum, l. 10. v. 43. fatur autumnus. Virg. 3. Georg. v. 314. fatura præfepia, h. e. plena pabuli. T Sumitur etiam translate. Cic. in Orat. c. 36. Nec fatura jejune dicet, nec grandia minute, item contra, Senfus eft: Siquæ res funt plenæ, & quæ magna di çendi copia explicari poffunt, non eas jejune & exiliter tractabit, &c. ¶ Satur color eft plenus, vehemens, cui opponitur dilutus color carico. Plin. l. 37. c. 10. a med. Ion apud Indos violacea eft, fed raro faturo colore lucet. Senec. 1. 1. quæft. nat. cap. 5. ad fin. Purpuram, quo melior faturiorque eft eo oportet altius teneas ut fulgorem fuum oftendat. ¶ Saturum geftum, hoc est varium ? plenum, perfectum. Manil. I. 5. v. 474. de Pantomimis. Externis tamen aptus erit nunc voce poetis, Nunc faturo geftu, Saturæ veftes oftro Tyrio, Senec. in Thyeft. v. 955. purpureo colore multo imbuta, large infecta, dibapha. T Satur, fatiatus qualibet re, fazio. Lucret. l. 3. v. 973. Et nec opinanti mors ad caput adftitit ante, Quam fatur ac plenus poffis difcedere rerum Cic. 5. Verr. c. 42. extr. Ut aliquando ex eorum agris expleti atque faturi, cum hoc cumulo quæftus, decederent. Catull, carm. 48, ad Juvent. faturum cor. Plaut. Pen. prol. v. 8. Qui non ediftis faturi fite fabulis. Satur, pinguis, graffo, ingraffato. Martial. 1. 11. epigr. 53. Et cortis faturas, atque paludis aves. SATURA, æ, f. lanx variis frugum, pomorum, vel fimilium generibus referta. Acron. in Horat. l. 1. fat. 1. Lanx plena diverfis frugibus in templum Cereris infertur, quæ faturæ nomine appellatur. Diomed. 1. 3. pag. 483. Putfch. Lanx referta variis, multifque primitiis facris Cereris inferebatur, & a copia, & a faturitate rei fatura vocabatur. Cujus generis lancium & Virgilius in Georgicis meminit, cum hoc modo dicit ( 1. 2. v. 194. ) Lancibus, & pandis fumantia reddimus exta. Et verf. 394.) Lancefque, & liba fereAb hac lance cœpit etiam dici fatura, genus farciminis multis rebus refertum. V. verba Fefti infra. Conftabat autem uva paffa, polenta, & nucleis pineis ex mulfo confperfis. quibus alii addunt & de malo Puniço grana. Varr. ibid. T Satura item eft lex, quæ uno rogatu multa fimul complectitur. Feft. Satura & çibi genus ex variis rebus conditum eft, & lex multis aliis legibus conferta. Itaque in fan&tione legum adfcribitur, Neve per faturam abrogato, aut derogato. T. Annius Lufcus in ea, quam dixit ad- / verfus Ti. Gracchum : Imperium, quod plebes per faturam dederat, id abrogatum eft. Et C. Lælius in ea, quam pro fe dixit Dein poftero die, quafi per faturam fententiis exquifitis, in deditionem accipitur. Hæc Feftus, cujus tamen fententia hac in re Eruditis non placet. nam cum legimus per faturam aliquid facere non videtur fignificari lex aliqua fingularis, fed per faturam idem eft ac confufe, nulló ordine aut diftin&tione: ducta translatione ab

mus.

tura,

ea lance, quam diximus. Porro quæ ex C. Lelio affert Feftus, funt Salluftii in Jug. c. 31. fub fin. Fortaffe verba Lelii e fcriptis Fefti exciderunt. Imp. Juftinian. in præfat. ad Pandect. ad Anteceffor. poft init. Hoc opus legentibus tradebatur non fecundum edicti perpetui ordinationem, fed paffim, & quafi per faturam colle&tum, utili inutilibus mixto. Eadem ratione commodius explicari videntur exempla a Fefto allata. Lucil. apud Diomed. loc. cit. Per Saturam Edilem factum qui legibu' folvat. Per Saturam latæ legis exemplum efto Velitis jubeatis, cum Jugurtha pacem componi, fœdus feriri, elephantos tradi, item perfugas omnes, &c. Vetus Gloff. Savéμos Toma Tεpisxwv. Lactant. l. 1. c. 21. ante med. Pefcenius Feftus in libris hiftoriarum per faturam refert, Carthaginienfes Saturno humanas hoftias folitos immolare. T Denique fumitur in pro genere carminis, multa metra, quo multæque res mifcenPaul. ex Fefto. Satura & cibi genus dicitur ex variis rebus conditum, & lex multis aliis conferta legibus, & genus carminis, ubi de multis rebus difputatur. V. Satyra. T Satura palus, quæ & Pontina, juxta Circejos fuit, viginti trium olim urbium locus ut eft Muciani fententia apud Plin. l. 3. c. 5. Hæc ad viam ufque Appiam pertingebat, ubi & navibus trajiciebatur. Virg. 1.7. En. v. 801. Qua Saturæ jacet atra palus. Ubi Servius monet, ab aliis legi Afture.

tur.

SATURAMEN, inis, n. faturatio, faturitas. Paulin. Nolan. in Nat. XII. S. Fel. edit. Muratorii, verf. 194. inopum faturamine pafci.

SATURATIO, onis, f. fatollamento, xópnors, actus faturandi. Augufin. Tract. 24. in Joann. Saturatio quinque millium hominum de quinque panibus.

SATURATOR, oris, m. qui faturat. Auguftin. ep. 120.5 25. De qua faturator ipfe dicit, &c. Al. aliter leg.

SATURATUS, a, um, fatollato, faziato, opereis, fatur fa&tus, fatiatus, expletus. Virg. 8. En. v. 213. cum jam ftabulis faturata moveret Amphitryoniades armenta. Plin. l. 9. cap. 10. Teftudines paftum egreffa, avideque faturatæ. Ovid. Met. 10. v. $41. armenti faturatos cæde leones. Id. 2. Amor, el. 16. v. 25. fubmerfis ratibus faturata Charybdis. Claudian. in nupt. Honor. & Mar, v. 248. rofa faturata vernis roribus. Martial. l. 3. epigr. 60. Oftrea tu fumis ftagno faturata Lucrino. & lib. 13. epigr. 24. Cecropio faturata cydonia melle. ben inzuppate. & Ovid. Met. 11. v. 166. & Martial. 1. 8. epigr. 48. faturata murice veftes. ben tinte, caricate di colore. & Plin. l. 21. cap. 8. faturatior color. T Transfertur ad animum. Virg. En. 5. v. 608. Multa movens, necdum antiquum faturata dolorem Juno. Cic. pro Planc. c. 8. a med. Homines faturati honoribus. Id. 1. de Divin. c. 30. Pars animi, quæ mentis & confilii eft, faturata bonarum cogitationum epulis. Catull. de nupt. Pel. & Thet. carm. 63. v. 220. cui languida nondum Lumina funt gnati cara faturata figura . fazj. di mirare. T Cum genitivo Vet. Poeta(Virgilium citat Th. Linacer 1. 4. Grammatic. pag. m. 163. fed fallitur. Poftquam dextra fuit cædis faturata. V. Satur, & Saturo in fi.

SATUREJA, æ, f. & Saturejum, ji, n. fantoreggia, Suspa, herba hortenfis, quæ & cunila dicitur, condimentis ciborum idonea. Plin. l. 19. c. 8. ad fin. Græci thymbram vocant, quæ fit cunila: hæc apud nos habet vocabulum & aliud, fatureja dicta. Colum. lib. 9. c. 4. Noftras cunila, quam faturejam ruftici vocant. & lib. 10. v. 233. Et fatureja thymi referens, thymbræque faporem. Id. I. 11. c. 3. ad fin. Satureja & viridis efui eft jucunda, nec arida inutilis ad pulmentaria condienda. Adde Pallad. in Februar. tit. 24. ¶ Ve neris incitatricem herbam effe, colligunt ex Ovid. 2. de ar. am. v. 415. Sunt qui præcipiant herbas, fatureja, nocentes. & Martial. I. 3. epigr. 75. Improba nec profunt jam fatureja tibi. Al. leg. faryrea, h. e. fatyrion, quia neque Plin. neque Colum, eam vim faturejæ, aut cunilæ tribuunt.

SATUREJĀNUS, a, um, adje&. Saturejanus caballus dicitur ab Horat. 1. 1. fat. 6. v. 59. qui in Saturejano agro totius Apuliæ fertiliffimo altus fuit, ideoque generofus. Ita Acron. Huc facit, quod Servius. ad Georg. l. 2. v. 197. & lib. 4. v. 335. oppidum Saturum, vel Saturejum ponit juxta Tarentum: quæ regio eft Apuliæ Peucetiæ contermina. Alii tamen ducunt a palude Saturæ (de qua V. Satura in fine) ubi effent prata, in quibus equorum magni greges alerentur.

SATUREJUM, oppidum. V. in voce præced. T herba. V. Satureja.

SATURIO, onis, m. nomen Comedia Plautinæ amiffæ apud Feft. in Catulinam, Nequitum, Rienes, & Succenturiare: quibus locis aliquod ex ea fragmentum refert. Varr. apud Gell. 1. 3. c. 3. ad fin. tradit, fcriptam a Plauto fuiffe in piftrino. Apud eund. Plaut. in Perfa nomen eft parafiti: qui ita loquitur ibid. 1. 3. 21. O Saturio opportune advenifti mihi! Satur. Mendacium edepol dicis. nam Efurio venio, non advenio Saturio .

abundantia & copia Cic. de Senect. c. 16. Neque folum officio; quod hominum generi cultura agrorum eft falutaris; fed & delectatione quam dixi, & faturitate copiaque omnium rerum, quæ ad victum hominum pertinent. SATURNALIA, orum, vel ium, n. Kpónx, fefta feptem, feu quinque dierum, in honorem Saturni. Aliqui dicunt, tribus diebus effe celebrata: fed quinque, certius videtur. Celebrabantur menfe De cembri, incipiebantque die XVII. ut cernere eft in Calendario. Erant dies illi pleni lætitiæ. His continua epulæ, ac comiffationes erant : munera ultro citroque mitti remittique folebant. Romani illis diebus fynthefim, quod genus veftis brevis erat, fumebant, fervifque difcumbentibus inferviebant Saturni enim ævo omnia communia fuere, nec, quid fervitus effet, notum fuit. V. Macrob. I. 1. Saturn. c.7. Liv. l. 2. c. 21. &J. Lipfium 1. 1. Saturn. c. 2.) Cic. Attic. I. §. ep. 20. Saturnalibus mane fe mihi Pindeniffe dediderunt. Macrob. l. 1. ·Saturn. c. z. Solftitialis dies, qui Saturnaliorum fefta confecutus eft. Id. ibid. c. 4. monet, rectius Saturnaliorum dici in genitivo, quam Saturnalium; nam fic omnes fere Scriptores locuti funt, quanquam ex Grammaticorum regula Saturnalium dicendum videatur. Itaque \refert Scriptores Salluft. Mafur. Sabin. Verrium Flacc. Jul. Modeft. &c. qui Bacchanaliorum, Vinaliorum Saturnaliorum, Agonaliorum dixere. Claudit Macrob. certum elle, licito Saturnalium, & Saturnaliorum dici, cum alterum regula, alterum etfi fola, fed multorum defendat auctoritas. ¶ Secundis, tertiis Saturnalibus pro fecundo, & tertio die Saturnaliorum. Cic. Attic. l. 13. ep. ult. Sed cum fecundis Saturnalibus ad Philippum vefperi veniffet. Id. ibid. Ille tertiis Saturnalibus apud Philippum ad horam, nec quenquam admifit. T Non femper erunt, Saturnalia, proverbium, quo fignificatur, non femper profperis rebus uti licere. Senec. in apocolocynt. a med. Cum vidiffet fortunas fuas deplorantes caufidicos, accedit, & ait: dicebam vobis, Non femper erunt Saturnalia. SATURNALICIUS, & Saturnalitius, a, um, ad Saturnalia pertinens. Martial. I. 10. epigr. 17. fraudare amicum tributo Saturnalicio. h. e. munufculo, quod Saturnalibus mitti folebat. Id. l. 5. epigr. 31. & lib. 7. epigr. 90. Saturnalitiæ nuces. Id, l. 11. epigr. 16. Saturnalitii verfus. Id. I. 5. epigr. 20. Saturnalitiæ ligulam mifisse felibræ b. e. ligulam argenteam felibræ pondo. Id. 1. 14. epigr. 182. de figillo faili. Ebrius hæc. fecit terris puto, monftra Prometheus: Saturnalicio lufit & ipfe luto. b. e. quod Saturnalibus pro munere effet.

Tom. IV.

SATURNĀLIS, le ad Saturnalia pertinens ut Saturnale feftum

Macrob. I. 1. Saturn. c. 2. a med. SATURNĨA. V. Saturnius.

2

SATURNIGĚNA, æ, m. Saturni filius. Aufon. Edyll. 15. v. 22. Teftatur Saturnigenam, nec nomine ceffat Incufare Jovem . Sidon. carm. 9. v. 131. Venatu, fidibus, palæstra, & herbis Sub Saturnigena fene inftitutus. SATURNINUS, a, um adject. Saturnini Italiæ populi in Etruria Plin. l. 3. c. 5. T Saturninus cognomen fuit quorundam Rom. virorum, ut L. Apulejus Saturninus, apud Flor. 1. 3. c. 16. & Aurel. Vict. de vir. illuftr. c. 73. L. Antonius Saturninus, apud eund. in Epit. c. 11. Sueton. in Domis. c. 6. & Martial. 1. 4. epigr. II. &c. SATURNIUS, a, um, Kéos, ad Saturnum pertinens. Cic. in fom. Scipion. c. 4. Stella, quam in terris Saturniam nominant. Claudian. de III. conful. Honor. v. 168. Algenti qua zona riget Saturnia traAu. b. e. circulus ftellæ Saturni quæ frigida dicitur a Virg. 1. Georg. v. 336. quia altiffima, & a fole maxime diftans. Hinc Clau dian. l. 1. de laudib. Stilich. v. 178. Saturnia ftagna. b. e. maria Septentrionalia. Id. 3. de rap. Prof. v. 20. Saturnia otia. b. e. pax aurei fæculi fub Saturno. Virg. Ecl. 4. v. 6. Saturnia regna. b. e. ætas aurea fub Saturno. Id. En. 1. v. 573. Saturnia arva b. e. Latium. Id. 2. Georg. v. 173. Saturnia tellus. b. e. Italia, in qua Saturnus regnavit. Id. En. 4. v. 372. Saturnius pater. h. e. Jupiter Saturni filius. Sic Æn. 5. v. 799. Saturnius domitor maris. b. c. Neptunus. & n. 12. v. 156. Saturnia Juno. quæ Silio 1. 10. V. 338. eft Saturnia conjux. quia ipfa quoque Saturni filia. Ovid. 6. Faft. v. 30. de Junone. Saturni fors ego prima fui: A patre dicta meo quondam Saturnia Roma eft. Id. ibid. v. 383. Saturnia virgo. b. e. Vesta Saturni mater. Id. de nuce v. 63. Saturnia falx. b. e. quæ eft infigne Saturni, qui culture agrorum præfidere videtur, ut ait Feftus. Lucan. l. 3. v. 115. Saturnia templa. b. e. ædes Saturni Romæ, ubi ærarium. Perf. fat. 2. v. 59. Aurum vafa Numæ, Saturniaque impulit æra. b. e. paupertatem fæculi aurei fub Saturno, quo tempore nullus fuit auri ufus fed æris tantummodo. Feftus : Saturnia, Italia & mons, qui nunc eft Capitolinus, Saturnius appellabatur, quod in tutela Saturni effe exiftimatur. Saturnii quoque dicebantur, qui caftrum in imo clivo incolebant: ubi ara dicata ei deo, &c. Varr. I. 4. de L. L. c. 7. Tarpejum antea montem Saturnium appellatum prodiderunt, & ab eo late Saturniam terram, ut etiam Ennius appellat. Ejus veftigia etiam nunc manent tria: quod Saturni fanum in faucibus: quod Saturnia porta, quam Junius fcribit, quam nunc vocant Pandanam, &c. T In illo Horat. 1. 2. ep. 1. v. 157. fic horridus ille Defluxit numerus Saturnius, & grave virus Munditiæ pepulere: Saturnius numerus eft genus rudioris carminis, inconditi, & impoliti, quo prifcis temporibus & fub Saturno utebantur. Feftus in Saturno. Verfus quoque antiquiffimi, quibus Faunus fata ceciniffe hominibus videtur, Saturnii appellantur : quibus & a Navio bellum Punicum fcriptum eft, & a multis aliis plura compofita funt. Afson. in Verr. 2. cap. 10. Antiquum Nævii eft: Fato Metelli Romæ funt confules. Cui tunc Metellus iratus verfu refponderat fenario hypercatalecto, qui & Saturnius dicitur: Da