Зображення сторінки
PDF
ePub
[ocr errors]
[ocr errors]

ad Innocent. a med. ex Daniel. 3. 94. Circa quorum faraballa fan&tamque cæfariem innoxium lufit incendium. SARABĂRA æ, f. Sarabara orum n. veftis Perficæ genus fluxum & finuofum ut Suidas, & Ifidor. I. 19. c. 23. defcribunt. Tertull. de Pall. cap. 4. de Alex. M. Vicerat Medicam gentem, & victus eft Medica vefte; triumphalem cataphractam amolitus in captiva farabara deceffit. Id. de refurr. carn. c. 58. Babilonii ignes trium fratrum nec tiaras nec farabara læferunt. Al. leg. faraba

ras.

niam

[ocr errors]
[ocr errors]

SARACENI, orum, m. populi Arabia Felicis, qui prius Agareni, & poftea Ifmaelitæ di&ti funt, quorum regio Saraca vel Saracene Ammian. I. 14. c. 4. ( al. 10.) & alibi. SARCASMUS, i, m. σxpиarude, fpecies allegoriæ, qua acriter irridemus aliquem plena odio atque hoftilis irrifio ? per amaram irojocus amarulentus. Græca vox a σxplo carnes detraho, ut fit a canibus morfu lacerantibus quia hujufmodi irrifio valde mordet, & quafi lacerat. Quintil. I. 8. c. 6. poft med. Charif. l. 4. pag. 247. Putfch. Diomed. 1. 2. pag. 458. Tale eft illud Virgil. En. 12. v. 359. En agros, & quam bello, Trojane, petifti Hefperiam, metire jacens. & Æn. 10. v. 557. Iftic nunc. tuende, jace. A Cicer. 3. de Orat. cap. 53. dici videtur illufio. V. Alio modo defcribit Rufinian. inter Rhet. antiqu. Pithai, pag. 25. nempe cum fœdiora fignificamus non fine dicacitate concinna: ut in illo Virg. Ecl. 3. u. 8. Novimus & qui te, tranfverfa tuentibus hircis &c. & Cic. pro Dom. cap. 18. Sexte nofter bona venia, quoniam jam dialecticus, & hoc quoque liguris. & pro Cœl.c. 13. fub fin. Nifi intercederent mihi inimicitiæ cum iftius mulieris viro: fratrem volui dicere: femper hic erro.

[ocr errors]
[ocr errors]

me

SARCIMEN, inis, f. cucitura, rapezzatura, poor, futura. Apul. 1. 4. Metam. Tunc tenui farcimine fummas oras ejus ( corii urfini ) adæquamus, & jun&turæ rimam, licet gracilem, fetæ circumfluentis. denfitate fepimus.

[ocr errors]
[ocr errors]

.

[ocr errors]
[ocr errors]
[blocks in formation]

SARCINA, æ, f. fardello, fagotto, bagaglio, carico, foma, falmeris, Ti σχέση To poption, gunsmos, involucrum, fafcis rerum utenfilium, quem quis humeris portare poteft, v. gr. in itinere. Petron. in Satyr. c. 117. a med. Precati deos viam ingredimur: fed Corax, detrectator minifterii, pofita frequentius farcina, maledicebat properantibus, affirmabatque, fe aut projecturum farcinas, aut cum onere fugiturum. Plaut. Trin. 2. 4. 194. Actum eft de collo meo: geftandus peregre clypeus, galea, farcina. 3. 2. 93. farcinam conftringere & clypeum ad dorfum accommodare Caef. 1. 2. B. Gall. c. 17. Legionem fub farcinis adoriri. Aut. B. Afric. c. 75. Exiftimabat, milites fub onere ac fub farcinis defatigatos pugnare non poffe. Caf. I. 3. B. Civ. c. 76. Magna parte impedimentorum & farcinarum reli&ta. Tacit. 1. Annal. c. 23. Sarcina fugientium direptæ. & cap. 20. Sarcinis gravare aliquem. Propert. 1. 4. el. 3. v. 45. Romanis utinam patuiffent caftra puellis! Effem militiæ farcina fida tuæ. T Dicitur etiam de oneribus quæ jumentis aut plauftris vehuntur. Phedr. 1. 2. fab. 7. Muli gravati farcinis ibant duo. & lib. 3. fab. 20. Afinus bajulans farcinas. Auct. de B. Afric. c. 75. Lixarum, mercatorumque, qui ploftris merces portabant, interceptis farcinis. Hinc farcinaria jumenta, Cef. 1. 1. B. Civ. c. 81. Item de rebus domi ciftis arcave compofitis, mobili. Martial. I. 2. epigr. 11. Salva eft & uxor, farcinæque, Tervique. epigr. 68. Totis pilea farcinis redemi. Quintil. declam. 12. c. 13. Ubi univerfas familias fames exftinxit, inanes domus fitum ducunt, jacent, reli&æ fine herede farcina. ¶ Translate Phedr. l. 3. fab. 15. v. 5. portat onus ignotum certis menfibus: Noviffime prolapfam effundit farcinam. h. e. fetum, partum Ovid. 6. Met. v. 224. Ifmenos, qui matri farcina quondam Prima fuæ fuerat. Id. Heroid. ep. 4. v. 23. Sic male vixque fubit primos rude peatus amores: Sarcinaque hæc animo non fedet apta meo. Id. 3. ex Pont. ep. 7. v. 13. Hæc quoque, Nafo, feres : etenim pejora tulifti. Jam tibi fentiri farcina nulla poteft. b. e. moleftia, calamitas. lib. 1. ep. 2. v. 101. publica farcina rerum. il pefo del governo. & Plaut. Moftell. 2. 1. in fin. Hinc fpeculabor procul, unde advenienti farcinam imponam feni. b. e. curam moleftiam negotium faceffam. Varr. initio . 1. R. R. Annus octogefimus admonet me ut farcinas colligam, antequam proficifcar e vi

ta.

Sic

[ocr errors]

um pefante. Apul. 1. 8. Metam. Lupi vaftis corporibus farcinofi. Aut. Priap. carm. 79. Non eft poeta farcinofior noftro. b. e. majore inguinum pondere præditus. Al. leg. fafcinofior.

[ocr errors][merged small]

SARCINULA, læ, f. fardelletto, fagottino, exsupov, parva farcina Catull. carm. 28. ad Verann. & Fabull. Pifonis comites, cohors inanis Aptis Tarcinulis & expeditis. Petron. in Satyr. c. 99. Itaque, quod bene eveniat, expedite farcinulas, & fequimini me. Gell. 1. I. 19. c. 1. a med. Ex farcinula fua librum protulit. Plin. l. 4. ep. 1. Sarcinulas alligare. quod eft iter facturi. Juvenal. fat. 3. v. 160. Quis gener hic placuit cenfu minor, atque puellæ Sarcinulis impar? b. e. dote & opibus. Id. fat. 6. v. 145. Collige farcinulas, dicet libertus, & exi. b. e. res tuas tibi habe, fa fardello, e vattene . SARCIO, is, farfi, fartum, a. 4. cucire, rappezzare, rattoppare, racconciare, rifare, péπ, axonsudlu, eft integrum facere, h. e. quæ rupta funt, quaffa, fciffa, reficere, reftituere, reparare, refarcire Feftus in Sarte Sarte in auguralibus pro integre ponitur: fane farteque audire, videreque. Ob quam caufam opera publica, quæ locantur, ut integra præftentur, farta tecta vocantur etenim farcire eft integrum facere. Hæc Feftus, quæ Charif. 1. 2. pag. 195. Putfch. repetit ab eo fumpta. Cato R. R. c. 2. Funes veteres farciri, novofque fieri centones, cuculiones familiam oportuiffe fibi farcire & cap. 23. & 31. Face, uti corbulæ farciantur. & cap. 39. Si dolia bene farferis aut bene alligaveris. Colum. I. 4. c. 18. in fin. Vindemiatores pedamenta farcientes. Plin. l. 18. c. 26. ante med. Dolia quaffa farcire. Id. l. 37. c. 2. a med. Fragmenta cryftalli farciri nullo modo queunt. Id. l. 18. c. 26. a med. Seminaria fieri, & vetera farciri. ripiantarfi, rimetterfi. & Pallad. I. 1. tit. 17. Rimas, & lacunas cifternarum, & pifcinas, vel puteos farcire. In re medica Id. 1. 28. c. 14. fub fin. Feminum hædi cinis rupta inteftina farcire mire traditur. & cap. 16. Perniones urfinus adeps, rimafque pedum omnes farcit. unifce, rammargina, chiude. T Tranflate eft compenfare damnum, remedium afferre, reponere in priorem ftatum, rifarcire, rifare, rimettere, compenfare. Liv. 1. 9. c. 23. a med. Damna veftra, milites, omnium qui defecerunt, populorum præda farcientur. Cef. 1. 3, B. Civ. c. 68. Cupiens ejus diei detrimentum farcire. & cap. 83. fub fin. Dandam omnibus operam, ut acceptum incommodum virtute farciretur. & cap. 74. Sarcire infamiam. Feftus: Sarcito in XII. Servius Sulpicius ait fignificare, damnum folvito, præftato. Cic. Phil. 9. c. 4. Nulla dubitatio relinquetur, quin honore mortui quam vivo injuriam fecimus, farciamus. Id. Fam. 3. ep. 1. Perficiam profecto, ut longi temporis ufuram qua caruimus, crebritate & magnitudine officiorum meorum farciam Virg. 4. Georg. v. 249. generis (apum) lapfas farcire ruinas. T Valer. Prob. in Cathol. pag. 1482. Putfch. præteritum farcivi pro farfi agnofcit, fed nullo Scriptoris teftimonio confirmat. SARCĬON, ii, n. capulov, caruncula: ita dixere vitium in fmaragdis, quafi quandam gemmæ carnem. Plin. l. 37. c. 5. a med. SARCITIS, is, f. cxpuins, nomen gemmæ bubulam carnem referentis: a cap, cxpxos, caro. Plin. l. 37. c. 10. SARCITOR oris m. qui farcit, & reficit. Infcript. apud Octav. Rub. in monum. Brix. & Fabrett. cap. 10. n. 601. pag.753. M. Pupius M. L. Urbanus Sarcitor fibi, & Claræ conliberta & Laurentinæ F. T. F. I. SARCOCOLLA, æ f. σxpxoxox, genus arboris, & ejus lacryma in Perfide a rap, caro, & nie, glutinum, quia vulnera glutinat. Plin. l. 13. c. 11. Fit & ex farcocolla (ita vocatur arbor) gummi utiliffimum pictoribus, ac medicis, fimile pollini turis, & ideo candidum, quam rufum, melius. Id. 1. 24. c. 14. al fire. Sunt, qui & farcocollam fpina lacrymam putent, pollini turis fimilem, cum quadam acrimonia dulcem./

SARCINALIS, le, ad farcinas pertinens, ut Sarcinalia jumenta, beftie da carico, Ammian. l. 15. c. 5. (al. 8.) & lib. 29. c. 5. (al. 34.) fub fin. SARCINARIUS, a, um, xeуо@оpinos, ad farcinas pertinens, ut Sarcinarium jumentum, quo farcinæ vehuntur. Cef. 1. 1. B. Civ. c. 81. extr. Illi omnia farcinaria jumenta interfici jubent. SARCINATOR, oris, m. fartore, rifarcitore, oneUxorp, fartor, qui refarcit ac reparat, & fpeciatim qui fuit, & veftes reficit. Lucil. apud Non. c. 2. n. 818. Sarcinatorem effe fummum, fuere centonem optime. Plaut. Aulul. 3. 5. 41. Petunt fullones

farcinatores petunt. Paul. Dig. lib. 47. tit. 2. leg. 84. Fullo, vel farcinator, qui polienda, & farcienda veftimenta accepit, & contre&tatione. eorum furtum facit. SARCINATRIX, icis, f. fartora, parts, mulier, quæ veftes fuit & reficit. Varr. apud Non. c. 1. n. 276. Homines rufticos in vindemia incondita cantare farcinatrices in machinis. Cajus Dig. lib. 15. tit. 1. leg. 27. Maxime fiqua farcinatrix, aut textrix erit, aut aliquod artificium vulgare exerceat. Fuit inter officia domus Augufta. Probatur quinque Infcriptionib. apud Gruter. pag. 580. quarum una num. z. Julia Jucunda Aug. L. farcinatrix a mundo muliebri. Adde apud Murator. pag. 896. n. 5.

[ocr errors][merged small]
[ocr errors][ocr errors][ocr errors][ocr errors][ocr errors][ocr errors]

SARCOPHAGUS, i, ni. σxpropźyos, lapidis, five marmoris genus, in quo corpora defun&torum condita cito ad offa rediguntur nec modo caro, fed etiam offa ipfa intra quadragefimum diem abfumuntur, exceptis dentibus: a rx, caro, & oxyar, comedere. Ut plurimum erat lapis Affius, qui fic vocabatur, quia effoderetur in Affia regione Troadis, vel Myfiæ, nempe circa Affum urbem. Plin. 1. 2. c. 96. At circa Affon Troadis lapis nafcitur , quo confumuntur omnia corpora: farcophagus vocatur. Id. I. 36. c. 17. In Affo Troadis farcophagus lapis fiffili vena fcinditur. Corpora defunctorum condita in co abfumi conftat intra quadragefimum diem, exceptis dentibus. Per fynecdochen pro fepulcro poni confuevit, præfertim co in quo cadaver integrum fine rogo conditur, fepolcro cujus rei exempla habes apud Gruter. pag. 688. n. 10. & 689. n. 8. & 692. 1. 10. & de Alexandro M. Curt. extr. lib. 1o. narrat. Juvenal. fat. 10. v. 171. de eod. Alex. Cum tamen a figulis munitam intraverit urbem Sarcophago contentus erit. Modeftin. Dig. lib. 34. tit. 1. leg. 18. fub fin. Ut per abfentiam filiarum mearum ad farcophagum meum memoriam meam quotannis celebrent. ¶ In veteri lap. apud Donium claff. 7. n. 8. eft farcophagum neutr. gen. SARCOPTES, æ, m. cœpиontuS, titulus eft libri fecundi 4picii, in quo agit de carnium fectione, deque incifarum carnium condimentis: 2 σαρξ, σαρκός, caro, & HOT TW, cædo. SARCOSIS, is, f. cdpxwors, morbus veterinorum , quo cum biberint, inflantur, & fufflant. Veget. l. 3. c. 26. SARCULATIO, onis, f.farchiamento, cxdhaos, actus farculandi, farritio. Plin. l. 18. c. 21. Sarculatio induratam hyberno rigore foli triftitiam laxat teporibus vernis. Pallad. in Februar. tit. 24. Caulis gaudet ftercore, & farculatione. SAR

[ocr errors][merged small]
[ocr errors][merged small]

r

σκάλλω

SARCULATUS, a, um, farchiato, farriendo purgatus Prudent. in Romano, v. 264. Nata in hortis farculatis. SARCULO, as, a. 1. farchiare, farcbiellaxe, onda, farculo, fodio, farrio. Pallad. in Januar. tit. 9. Serenis diebus funt farculanda frumenta. & mox Si ficcas fegetes farculaveris. Id. in Octobri, tit. 11. Sinapi farculari debet affidue, ut refpergatur pulvere, quo fo

vetur.

SARCULUM, li, n. fæpius quam Sarculus, li, m. farchio, farchiello, oxxdi's, aнadioTйptov, ferramentum rufticum, quo terra leviter foditur, farritur, & ab inutilibus herbis purgatur: a farriendo. Sarculas fimplices, & hicornes memorat Pallad. tit. ult. l. 1. A marra & ligone differt, quia his levius terram ferit. ( Unde montanæ gentes farculis arant, ut eft apud Plin. l. 18. c. 19. quia lapidum crebritas alte infigere vetat vomerem aut ligonem.) Cum his tamen confundit Horat. cum ait . 1. od. 1. v. 11. patrios findere farculo agros Nam per fynecdochen omne ruftici ferramenti genus intelligit. Colum. 1. 10. v. 91. Tunc quoque trita folo fplendentia farcula fumat. Id. 1. 2. c. 11. ad fin. Minimis aratris profcindunt, atque ita jaciunt femina, & farculis adobruunt. Plin. l. 18. c. 26. circa med. Fabam levi farculo purgare verius quam fodere. & cap. 7. fub fin. Hordeum farculo feri dicunt fapientes agricolæ propterea celerrime redit. Id. l. 19. c. 6. a med. Sarculo leviter convelluntur radices. Id. l. 17. c. 26. fub fin. Riguus pro farculo eft. b. e. rivus circa vites deductus, herbas necans, farculi vicem præftat. SARDA, æ, f. pifcis ex genere pelamidum, cujus multus ufus in falfamentis. Eft enim pelamis longa, ex Oceano veniens, ut Plin. c. ult. 1. 32. docet. Id. ibid. c. s. Contra prefteris morfum farda prodeft. V. Pelamis. Item gemma fcalpture utiliffima, primum Sardibus reperta, fed laudatiffima circa Babyloniam cum lapicidinæ quædam aperirentur, hærens in faxo cordis modo. Invenitur etiam compluribus aliis locis in Paro in Affo, circa Ægyptum, & Leucada Epiri & Sardinia Kirchero tefte) nec fuit alia gemma apud antiquos ufu frequentior. Plin. l. 37. c, 7. ad fin. Quidam putant, a noftris dici cornidla. SARDACHATES, æ, m. capda & The

[ocr errors]

fpecies achata, fimilitudinem cum farda gemma habentis. Plin. initio cap. 10. l. 37. SARDANAPALICUS a , um, adject. a Sardanapalo. Sidon. 1. 2. ep. 13. a med. Sardanapalicum in morem prandere. SARDANAPALUS, li, m. Expdeos, poftremus Affyriorum rex, adeo corruptæ vitæ, & libidinum deliciarumque affluentis, ut inter mulieres gynæceo abditus viveret, & muliebri vefte indutus cum iis purpuram neret. Quo habitu ab Arbato Medis præpofito inventus, conjuratione principum facta, bello petitus, & prælio victus, in regiam fe recepit, exftructaque pyra, & fe, & divitias fuas cremavit. Juftin. 1. 1. c. 3. & Vellej. l. 1. c. 6. Addit Cic. 5. Tufcul. c. 35. incidi juffiffe in bufto: Hæc habeo, quæ edi, quæque exfaturata libido Haufit at illa jacent multa & præclara relicta. Quid aliud, inquit Ariftoteles, in bovis, non in regis fepulcro infcribe-1 res Juvenal. fat. 10. v. 360. & potiores Herculis ærumnas credat, favofque labores Et Venere, & cœnis & plumis Sardanapali. Ovid. in Ibin v. 313. Inque pyram tecum cariffima pignora mittas: Quam finem vitæ Sardanapalus habet. T Tranfiit in nomen cujufcumque mollioris. Martial. l. 11. epigr. 12. Te potare decet gemma, qui Mentora frangis In fcaphium mocha, Sardanapale, tuæ.

SARDARE, intelligere fignificat. Nævius: quod Bruti nec fatis fardare queunt. Feftus. Dacerius conjicit effe a Sardis, qui olim habebantur verfipelles.

[ocr errors]
[ocr errors]
[ocr errors]

Hæc

SARDI, orum, m. popoli della Sardegna, Sardinia populi. Sardi venales, proverb. eft dictum de hominibus improbis & nullius pretii. Aurel. Vict. de Vir. illuftr. c. 57. de T. Sempronio Graccho. Prætor Galliam domuit, Conful Hifpaniam, altero confulatu Sardiniam : tantumque captivorum adduxit ut longa venditione res in proverbium veniret, Sardi venales. Cic. Fam. 7. ep. 24. Habes Sardos venales, alium alio nequiorem. Feftus: Sardi venales, alius alio nequior. Ex hoc natum proverbium videtur, quod ludis Capitolinis qui fiunt a vicinis prætextatis, auctio Vejentium fieri folet; in qua noviffimus quifque deterrimus producitur a præcone fenex cum toga prætexta, bullaque aurea: quo cultu reges foliti funt effe Etrufcorum, qui Sardi appellantur, quia Etrufca gens orta eft Sardibus ex Lydia. Tyrrhenus enim inde profectus cum magna manu eorum Occupavit eam partem Italiæ, quæ nunc vocatur Etruria. At Sinnius Capito ait, Ti. Gracchum confulem, collegam P. Valerii Faltonis, Sardiniam Corficamque fubegiffe, nec prædæ quidquam aliud, quam mancipia, captum, quorum viliffima multitudo fuerit Feftus. SARDIANUS, a, um, Expdixeris, ad Sardes urbem Lydiæ pertinens Σαρδιανός V. Sardis. Cic. Fam. 13. ep. 55. Eum cum Sardianis habere controverfiam, fcis. Plin. 1. 5. c. 29. ante med. Sardiana jurifdi&tio. Id. 1. 15. c. 23. Caftaneæ Sardibus provenere primum ideo apud Græcos Sardianos balanos appellant. T Sardiani, orum Sardium cives & incolæ. Cic. 13. Fam. ep. 55. SARDINA, æ, f. vel SARDINIA, 2, f. fardella, Apiosa, genus pifcis, a Sardinia inf. Colum. 1. 8. c. ult. a med. Tabentes haleculas, & falibus exefam chalcidem, putremque fardiniam. Al. leg. fardinam. SARDINIA, æ, f. Sardegna, Expów, Expdur, inf. ingens Italiæ, inter mare Tyrrhenum, & Balearicum. Strabo, & Solin. cap. 4. (al. 10.) & Sil. l. 12. v. 359. ( ubi multa de ea) fcribunt nomen accepiffe a Sardo Herculis filio, qui e Libya veniens cum multitudine colonorum infulam occupavit. Antea Græce l'x vocabatur, ab effigic 8 ixr8, veftigii, folea, h. e. ima partis pedis humani. Si

[ocr errors]
[ocr errors]
[ocr errors]
[ocr errors]

militer Exides dicebatur propter figuram fandalii. Fertilis infula eft, fed foli, quam cali melioris. Ut enim fecunda eft, fic pæne peftilens. Caufam afferunt quod habeat a Septentrione montes editiffimos, qui prohibent, quo minus a Borea, poffit perflari. Hoc nomine olim tam male audivit, ut M. Cicero Quintum Fratr. moneret (1.2. ad Q. Fr. ep. 3. extr.) etiam tum, cum optime valeret, meminiffe eum debere, in Sardinia ipfum effe. & 7. Fam. ep. 24. Tigellium quendam Sardum hominem effe ait, patria fua peftilentiorem. Martial. quoque I. 4. epigr. 60. Sardiniam Tiburi tanquam faluberrimo loco peftilentiffimum opponit. Nullo, inquit, fata loco poffis excludere, cum mors Venerit, in medio Tibure Sar dinia eft. Adde Claudian. de B. Gild. a verf. 597. SARDINIANUS a, um, ad Sardiniam pertinens. Varr. apud Non. c. 14. n. 34. Cubo in Sardinianis tapetibus. SARDINIENSIS, fe, ad Sardiniam pertinens, ut Sardinienfis triumphus, ex Sardinia devicta actus, Nep. in Catone c. I. extr. Sardinienfis Qualtura, Spartian. in Severo, c. 2. V. Hifpanienfis. SARDIS, is, f. Edpdis, & frequentius in plurali num. Sardes, & Sardeis, ium, ibus, Expdac, urbs metropolis Lydia, in latere Tmoli montis vino celebrati, Crofi quondam regia. Plin. l. 5. c. 29. Lydia celebratur maxime Sardibus. Liv. 1. 37. c. 18. Sardibus primum, deinde ad caput Cayci amnis ftativa habuit. Nepos in Agefil. cap. 3. a med. Cum ille Sardes fe iturum dixiffet Horat. l. I. ep. 11. v. 1. Quid tibi vifa Chios? quid Cræfi regia Sardis? Smyrna quid, & Colophon? Nep. in Milt. c. 4. Quod Iones Sardeis expugnaffent. SARDIUS, a, um, Exporos, ad Sardes, Lydiæ urbem pertinens. Plin. 1. 19. c. 6. Cæpa genera apud Græcos, Sardia, Samothracia, Alfidena. & paulo poft In Iffo, & Sardibus cæpe candidiffimæ proveniunt. T Sardius lapis apud Tertull. 1. 2. adverf. Marcion. c. 10. fortaffe idem eft, qui farda Plinii. SARDONICUS, a, um, &

SARDONIUS, a, um, Expdanas, qui eft ex Sardinia inf. quæ Græce Sardo, & Sardon vocatur. Rutil. l. 1. v. 354. Nec que Sardonico cæfpite maffa fluit, Al. leg. Sardoo. ¶ Sardonius rifus, Exodw10s yeλws, rifus, qui fimulate, & cum ftomacho fit, rifus fitus ? amarulentus: ita dictus a Sardoa herba in Sardinia

, qua vefcentes rifus fimilitudine cum fpafmo emoriuntur. Solin. c. 4. ( al. 10. ) Herba Sardonia si edulio fuerit nefcientibus nervos contrahit, riAu diducit ora, ut qui mortem oppetunt, facie ridentium intereant. Eadem Servius tradit ad illud Virg. Ecl. 7. v. 41. Sardois videar tibi amarior herbis. Plin. l. 20. c. 11. a med. Apiaftrum in confeffa damnatione eft venenatum in Sardinia. Cic. 1. 7. Fan, ep. 26. Videris mihi vereri, ne, fi iftum habuerimus, rideamus year σxpdano. Alii rifum Sardonium ridere in hoc Ciceronis loco interpretantur præfentis, & qualifcumque delectationis caufa perniciem fibi arceffere five in ea re effe hilarem , quæ paulo poft magnum malum eft allatura . ́

[ocr errors]
[ocr errors]
[ocr errors]

SARDONYCHĀTUS, ล um expdovuxoros, fardonyche ornatus. Martial. l. 2. epigr. 29. Cujus & hinc lucet fardonychata manus . SARDONYCHUS, i, m. idem ac fardonyx. Juvenal. fat. 13. v. 139. Arguit ipforum quos littera, gemmaque Princeps Sardonychus. Al. leg. Sardonyches.

[ocr errors]

&

SARDONYX, ychis, m. & f. fardonico, corniola, gapdoru, genus gemmæ : a farda, qua notat gemmam coloris rubei a Sardis primum repertam, & onyx, gemma, cujus eft color fubcandidus, unguis humani fimilitudine, quia utriufque colorem obtinet. Plin. 1.37. c. 6. Sardonyches olim, ut ex nomine ipfo apparet, intelligebantur can dore in farda hoc eft velut carnibus ungue hominis impofito utrinque translucido. Juvenal. fat. 6. v. 380. denfi radiant teftudine tota fardonyches. Perf. fat. 1. v. 16. Et natalitia tandem cum fardonyche albus. Martial. I. 4. epigr. 61. Sardonycha verum, lineifque ter cinctum. & epigr. 28. Indos fardonychas, Scythas fmarag dos. V. alia de fardonyche apud Plin. loc. cit. SARDOUS, a, um, di Sardegna, Sardefco, Expdwos, ad Sardiniam pertinens, quæ Græce Expo dicitur. Ovid. 4. Faft. v. 289. Equoraque Afra legit, Sardoaque regna finiftris Afpicit a remis. Claudian. de B. Gild. v. 507. Humanæ in fpeciem plantæ fe magna figurat Iofula Sardoam veteres dixere coloni. Plin. l. 3. c. 5. ad fin. Sardoum mare. TSardoa berba eft apiaftrum, quod venenatum in Sardinia eft ut Plin. l. 20. c. 11. a med. tradit. V. Sardonius. Virg. Ecl. 7. v. 41. Nemefian, Ecl. 4. v. 53. & Seren. Sammon. c. 23. v. 431. T Sardous cefpes, gleba metallica, quæ in Sardinia in argentum excoquitur. Nam Sardinia folum argenti dives eft Solin. c. 4. ( al. 10.) fcribit. Rutil. I. 1. v. 354. Nec quæ Sardoo cæfpite maffa fluit. Sardoa fuga, qua M. Æmilius Lepidus, a Q. Catulo bello pulfus in Sardiniam fugit, ibique periit. Rutil. 1. 1. v. 296. Epit. Liv. l. 90. SARDUS, a, um, Sardefco, Exodãos, Sardinianus, Sardous. Plin.l.18. c. 7. a med. Sardum triticum. Horat. I. 1. fat. 3. v. 3. Tigellius Sardus. Id. in ar. Poet. v. 375. Sardo cum melle papaver. b. e. amaro: quia ex amaris herbarum fuccis collecto. (Sic Virg. Ecl. 7. v. 41. Sardois videar tibi amarior herbis.) T Sardi, orum, Sardiniæ populi. V. Sardi. SAREPTĀNUS a, um, > ad Sareptam pertinens, quod eft oppidum Phoenicia, in ora maris, inter Sidonem, & Tyrum, Expe99a. Plin. 1. 5. c. 19. Sidon. carm. 17. v. 14. Vina mihi non funt Gazetica Chia, Falerna, Quæque Sareptano palmite miffa bibas. SARGUS i m. pifcis genus, qui in Egyptio mari fere nafcitur Lucilius Quem præclarus helops, quem Egypto fargu' movebit. Hæc Feftus. Scribit Plin. l. 9. c. 17. a med. effe affiduum comitem ejus generis mullorum, quod lurarium appellatur, & cœnum fodien

[ocr errors]
[ocr errors][ocr errors][merged small][merged small]

te eo, excitatum pabulum devorare. Cum autem nulli in nottro mari paffim inveniantur, falli videntur Harduino Feftus, & Lucil. qui fargum Egyptium effe putant: nifi forte volunt in Egypto præcipuum effe. Enn. apud Apul. in Apolog. Brundufii Sargus bonus eft: hunc, magnus erit fi, Sume. Plin. loc. cit. cap. 51. fargos ait, bis parere, vere, & autumno

SARI, n. rupt, genus fruticis. Plin.. 13. c. 23. Fruticofi eft generis & fari, circa Nilum nafcens, duorum ferme cubitorum altitudine, pollicari craffitudine, coma papyri, fimilique manditur modo: radice ferrariis officinis præcipua, carbonis ufu, propter duri

tiam.

SARIO, &c. V. Sarrio.

[ocr errors]

ac

SARISSA,, f. forta d'afta, picca, lancia, auproox, hafta prælonga, qua Macedones in bello utebantur. Feft. & Liv. 1. 9. c. 19. Arma clypeus, fariffæque illis: Romano fcutum, & pilum. Id. 1. 38. c. 7. fub fin. Pralonge hafta, quas fariffas vocant, ad fummovendos hofes eminebant. Adde lib. 37. c. 42. Curt. 1. 7. c. 4. ad fin. & lib. 9. c. 7. med. & Ovid. Met. 12. v. 466. T Metonymia eft in illo Lucani 1. 8. v. 298. Primi Pellæas arcu fregere fariffas. b. e. Macedones. Sic lib. 10. v. 47. Eoi propius timuere fariffas, Quam nunc pila timent, populi. h. e. Macedonum, quam Romanorum arma. Legitur & farifa in quibufdam Lucani MSS. SARISSOPHORUS, i, m. oαproσopopos, fariffam portans, eaque in prælio utens, ut olim Macedones. Liv. l. 36. c. 18. Levis armaturæ partem ante vallum locavit, tum Macedonum robur , quos fariffophoros appellabant. Adde Curt. L. 4. cap. 15. SARMADACUS, i, m. σapmadanos, furbo, ciurmadore, zingano, planus, impoftor. Auguftin. l. 3. contra Acad. c. 15. a med. Ille autem planus erat, de iis, quos farmadacos jam vulgus vocat. Acron vet. Interpr. Horatii ad illud fat. 6. 1. 1. v. 113. Fallacem Circum, &c. videtur dicere, fuiffe quendam Samardam, qui in Circo populum folebat inducere: ab hoc dictos famardacos, vel ut ibi legitur famardicos, quos cum fortilegis conjungit. SARMATA, arum, Σαρμάτας, Σαυρομάται, populi in plurimas gentes divifi, & Europe Septentrionalis ampliffimum tractum incolentes : de quo V. Geographos. Nunc eorum pars eft Polonia, & Mofcovia. Etiam in Afiam progreffi funt, ufque ad Hyrcanum mare, ubi Sarmate Afiatici dicebantur, nunc Tartaria. Habitabant olim montes & faltus. Habitu, armis, moribus, vivendique ratione Scythis, Parthis fimiles erant. Ideoque ejufdem originis cum his fuiffe conjicere licet. Multi plauftris pro domibus utebantur. Hinc Hamaxobii nuncupati funt. Alii ob fævitiam hiemis demerfis in humum sedibus, fpecus, aut fuffoffa habitabant. Totum erant braccati corpus, ut ait Mela l. 3. c. 1. & nifi, qua viderent, ora etiam veftiti. Corpora fua non folum femina, fed etiam mares pingebant. Pafcebantur lacte equino. Unde quidam eos inouinys, ideft equarum mulfores, quidam γαλακτοφάγες hoc eft lacte vefcentes vocant. Erant etiam quidam interius habitantes, qui fanguinem equinum lacte miftum potabant, quos. vocant Gelonos. Item Sarmata alii erant, qui cruda farina equino fanguine ex cruribus detracto mifa alebantur. Alii bellorum & cædis amatores, quibus bellantibus mos crat cruorem ejus, quem primum interemiffent, ex ipfius vulneribus bibere. Apud hos ut quifque plures interemiffet, ita eximius habebatur. Erant & in Scythia finibus Sarmata, qui carne equina vefcebantur: alii, qui humanæ carnis alimento vitam ducebant, propter quod vocabantur Anthropophagi. Auri & argenti ignari rerum commercia exercebant. Nonnulli pro victimis homines immolabant. Hac ex Plin. l. 4. c. 12. poft med. l. 18. c. 19. fub fin. l. 22. c. 1. & alibi: & Pompon. Mela 1. 3. c. 4. V. etiam SoLin. a. 15. ( al. c. 25.) T In fing. numero Lucan. l. 1. v. 430. Et qui te laxis imitantur, Sarmata, braccis Vangiones, Martial. de Spectac. epigr. 3. Venit & epoto Sarmata paftus equo. Adde Juvenal. fat. 3. v. 79. & Claudian, l. 1. de laudib. Stilich. v. 111. SARMATIA,, f. Sarmazia, Exupowania, provincia vaftiffima orbis Σαυρομανία, terrarum. Duplex eft, Europæa, & Afiatica: hæc nunc dicitur Tartaria, illa Polonia, & Mofcovia. V. Geographos, & Plin. 1. 4. c. 12. poft med.

[ocr errors]
[ocr errors]
[ocr errors]

-SARMATICE, adverb. xvpounds, more Sarmatarum. Quid. 1. 5. Trift, eleg. 12. v. 58. Jam didici Getice, Sarmaticeque loqui. SARMATICUS, a um, Exvpouaлxos, ad Sarmatas pertinens. Ovid. L. 5. Trift. cl. 7. v. 13. Sarmatica gens. verf. 56. Sarmatiço mose loqui. Id. 1. ex Ponto, ep. 5. v. 50. Sarmatici arcus. ep. 2. . 47. Sarmatica fagitta lib. 4. ep. 10. v. 38. & Val. Flacc. 1. 8. v. 207. Sarmaticum mare. h. e. Pontus Euxinus. Valer. Flacc. 1. 5. v. 425. Sarmatica brace. Martial. I. 7. epigr. 29. Sarmaticus epigr. 5. Sarmatica laurus h. e. victoria Domitiani de equus Sarmatis, de qua Sueton. c. 6. De Sarmatis lauream modo Capitolino Jovi retulit. & epigr. 79. Getica fatiatus la&te juvenca Sarmatica gelido ludit in amne rota. Id. 1. 9. epigr. 104. Sarmaticus Ifer. Stat. 1. 5. filv. 1. v. 128. Sarmatica hiemes. Claudian. in confuF. Probi & Olybr. v. 132. Sarmatici Cori. h. e. Septentrionales venti. Id. de III. conful. Honor. v. 148. Sarmatica alæ . h. e. equi tatus Sarmatarum Senec. l. 1. quæft. nat. in prefat. circa med. Danubius Sarmatica ac Romana difterminet. SARMĂTIS idis f. Exupoμatis, quæ eft ex Sarmatia, Sarmatica Ovid. 4. Trift. el. ult. v. 110. Junta pharetratis Sarmatis ora Getis. & lib. 1. el. 2. v. 82. Sarmatis eft tellus, quam mea vota petunt. Id. 1. ex Pont. ep. 2. v. 114. Terreat hic manes Sarmatis umbra meos. SARMENTITIUS, & Sarmenticius a um κλημάτινος, qui ef ex farmentis. Colum. 1.6. c. 26. Vulnera farmentitio cinere cum argenti fpuma linenda funt. T Sarmentitii olim dicti Chriftiani, &

[ocr errors]
[ocr errors]
[ocr errors]
[ocr errors]
[ocr errors]

Semari. Tertull. in Apolog. c. ult. Licet nunc farmentitios, & fe maxios appelletis, quia ad ftipitem dimidii axis revineti, farmentorum ambitu exurimur. Al. leg. farmentarii, & femiaxii. SARMENTOSUS, a, um, fermentofo, xnude, farmentis abunκληματώδης dans. Plin. l. 25. c. 11. ad fin. Pfyllion radice tenui, fupervacua, farmentofum, fabæ granis in cacuminibus.

[ocr errors]
[ocr errors]

e med.

SARMENTUM, ti, n. fermento, potatura, ramo Secco tagliato u¤, apuyov, virga, ramus tenuis fupervacuus, a vite abfciffus, vel abfcindendus, & igni accendendo aptus Feftus: Sarpta vinea, putata, id eft pura facta. virgula enim relicte impedimento vitibus folent effe que ideo abfcinduntur. Inde etiam farmenta Scriptores dici putant Sarpere enim Antiqui pro purgare dicebant. Cic. de Senet. cap. 15. Vitem ferpentem multiplici lapfu, ferro amputans coercet ars agricolarum, ne filvefcat farmentis, & in omnes partes nimia fundatur. Colum. 1. 5. c. 5. a med. Inutilia farmenta decidere. Liv. 1. 22. c. 16. ad fin. Faces, fafcefque virgarum, atque arida farmenta præligantur cornibus boum. Cic. 3. Verr. c. 27. Ligna & farmenta circumdare, ignemque fubjicere coeperunt. Caf. 1. 3. B. Gall. cap. 18. extr. Sarmentis virgultifque collectis, quibus foffas compleant, ad caftra pergunt. Sil. 1. 7. v. 314. Sarmentique leves fronti religare maniplos. aurexdov pro farmentorum. TDicitur etiam de virgis aliarum plantarum. Plin. l. 12. c. 25. ante de balfamo. Et farmenta quoque in merce funt. Id. 1. 22. c. 25. * med. Ciceris folia & farmenta decota. Solin. cap. 33. Cal. 46. ) ante med. Arabes farmentis myrrhæ ignes fovent. T. Item de palmite, pampino, flagello viti adhærente, tralcio. Cic. de Senect. c. 15. Exfiftit tanquam ad articulos farmentorum ea, quæ gemma dicitur. Varr. . 1. R. R. c. 31. Pampinare eft ex farmento coles, qui nati funt decerpere. Colum. 1. 3. c. 10. Numerus uvarum, qui confpicitur in productiffimo farmento. T Videtur dici etiam de pediculis ex quibus acini uvarum pendent Plin. l. 23. c. 1. Sarmenta earum in quibus acini fuere, adftringendi vim habent. SARNUS, i, m. Sarno, fluvius Campania, Pompejos alluens, ibique in mare influens. Stat. 1. 1. filu. 2. v. 265. Nec Pompejani placeant magis otia Sarni. Plin. l. 3. c. 5. a med. Virg. Æn. 7. v. 738. SARONICUS SINUS, Expornos nóλros, Golfo di Engia, fin. maris Egai, inter Atticam, & Peloponnefum extenfus inter promontor. Sunium & Scyllæum ad Or. & Ifthmum Corinthiacum ad Occ. In eo funt infulæ Egina, & Salamis. Plin. l. 4. c. 4. & 5. SARPEDON onis, m. Expander, filius Jovis ex Laodamia Bellerophontis filia. Hic cum Lycia rex effet, & in armis ftrenuus, Priamo fuppetias tulit adverfus Græcos, ubi cum multa edidiffet virtutis fuæ documenta, tandem interfectus eft. Ejus corpus Jovis jufsu ab Apolline e medio pugnantium fublatum eft, flumine lotum, ambrofio refperfum liquore, regia indutum vefte, & ad exfequendum funus fuis reftitutum. Reliquit filium nomine Antiphatem, quem & ipfum ad bellum duxerat. Virg. 1. En. v. 104. & ibi Servius. item En. 9. v. 697. & lib. 10. v. 471. Ovid. 13. Mes. v. 255. &. Gell. 1. 15. c. 21. TEft hoc nomine & promontorium Cilicia, apud oftia Calycadni fluvii cum oppido cognomine. Plin. l. 5. C. 27. Pompon. Mela l. 1. c. 13. extr. Sarpedon, finis aliquando regni Sarpedonis, & quod Ciliciam a Pamphilia diftinguit. SARPERE, apud antiquos purgare. Feftus. V. Sarmentum. SARPTUS, a, um, purgatus, putatus, ut Sarpta vinea. Festus. V. in SARRA, x f. olim dicta fuit , quæ poftea Tyros urbs Phoenicia clariffima, præcipue optimis purpuris. Nunc a Turcis Sur vocatur. Paul. ex Fefto. Servius ad Virg. 2. Georg. v. 506. Quæ nunc Tyros dicitur, olim Sarra vocabatur a pifce quodam qui illic abundat quem lingua fua far appellant. Gell. I. 14. c. 6. ad fin. Theffalia Amoria, Tyros Sarra, Thracia ante Sithon dicta eft. Probus Grammatic. ad Virg. loc. cit. affert ex Ennio Pœnos Sarra oriundos. T Scribitur & Sara. Plaut. Truculent. 2. 6. 58. Purpuram ex Sara tibi attuli, & induvias Ponto amœnas. SARRACULUM, & per fyncop. Sarraclum, i, n. parvum farracum plauftrum. Ammian. l. 31. c. 2. q med. ( al. c. 6.) de Alanis hamaxobiis. Cumque ad graminea venerint in orbiculatam figuram locatis farraclis, ferino ritu vefcuntur. Al. leg. farracis. Paulo fupra plauftra dixerat.

Sarmentum.

[ocr errors]
[ocr errors]
[ocr errors]
[ocr errors][ocr errors][merged small]

SARRACUM, ci, n. carro, carretta, duxx, carrus, plauftrum, vehiculum portandis oneribus idoneum. Vitruv. l. 10. c. 1. ad fin. Por tationes fructuum non effent, nifi plauftrorum aut farracorum per terram, navicularum per aquam inventæ effent machinationes. Sifenn. apud Non. cap. 3. n. 35. Impedimenta collocant omnia ftruunt carros, & farraca crebra difponunt. Cic. in fragm. in Pifon. apud Quintil. 1. 8. c. 3. ante med. Cum tibi tota cognatio in farraco advehatur. Ubi Quintil. notat fordidum hoc nomen effe > fed Ciceronem ideo ufurpaffe, ut contemptum hominis augeret, quem deftructum volebat. Juvenal, fat. 3. v. 254. modo longa corufcat Sarraco veniente abies, atque altera pinum Plauftra vehunt: nutant alte, populoque minantur. Capitolin. in Antonin. Philofopb. cap. 13. Tanta peftilentia fuit ut vehiculis cadavera fint exportata, farra cifque. Juvenal, fat. 5. v. 22. illo tempore, quo fe Frigida circumagunt pigri farraca Bootæ. h. e. plauftrum fignum cælefte. ¶ Invenitur & ferracum. Sidon. I. 4. epift. 18. Nulla ferraca, nulla effeda fubvehendis oneribus attrahebantur. SARRANUS, a, um, ad Sarram, feu Tyron pertinens, Tyrius. Sil. 1. I. v. 72. ortus Sarrana prifci Barca de gente vetuftos A Belo numerabat avos. Id. l. 3. v. 256. Sarrana Leptis. fcil. quia a Ty riis condita, & colonia facta, ut eft apud Plin. 1. 5. c. 19. & Salluft. in Jug. cap. 22. ¶ Sarrana sibie ita dicta putantur, quia fue

[ocr errors][ocr errors]
[ocr errors]
[ocr errors]
[ocr errors]

fuerint Tyriorum inventum, ficut Phrygie Phrygiorum In Infcriptione Adelpbor. Terentii: Modos fecit Flaccus Claudi tibiis Sarranis. Servius ad illud Virg. 9. n. v. 618. biforem dat tibia cantum: Tibiæ, inquit, aut Sarranæ dicuntur, quæ funt pares, & æquales habent cavernas: aut Phrygiæ, quæ & impares funt, & inquales habent cavernas. Ergo biforem, diffonum, diffimilemque. non enim funt pari modulatione compofitæ. ut enim ait Varro Tibia Phrygia dextra unum foramen habet finiftra duo: quorum unum acutum fonum habet, alterum gravem. Hæc Servius: de quibus fufe difputat Manut. de quæfit. per epift. claff. 3. ep. 4. Sunt qui leg. Serrane, & a ferra dictas putant, quafi acuto fono, & ftridorem ferræ, cum acuitur, imitante. Sed hoc minus placet. ¶ Sæpe refertur ad purpuram. Virg. 2. Georg. v. 506. Ut gemma bibat, & Sarrano dormiat oftro. Juvenal. Sat. 10. v. 38. & picta Sarrana ferentem Ex humeris aulaa toga. Sil. I. 15. v. 205. Sarrano murice fulgens. Sidon. carm. 2. v. 5. humerofque ex more priorum Includat Sarrana chlamys. Colum. l. 10. v. 287. Jam rofa mitefcit. Sarrano clarior oftro Id. l. 9. c. 4. a med. Sarranæ viola. b. c. coloris purpurei. TItem ad Carthaginienfes, qui Tyro oriundi. Sil. l. 6. v. 468. Sarrana Juno. feil. quia Carthagine præcipue colebatur ut Id. l. 1. v. 26. & Virg. 1. Æn. v. 19. docent. Sil. 1. 9. v. 319. Sarrana manus. h. e. Pœni. Sic lib. 7. v. 432. Sarranus navita. lib. 8. v. 46. Sarrana numina. SARRAPIS, is, m. idem qui Serapis deus Egyptiorum. Plaut. Pan. 5. S. 33.

[ocr errors]

SARRASTES, um, populi Campania, Sarno amni vicini, a quo & nomen accepiffe putantur. Virg. 7. En. v. 738. SARRIO, & Sario, is, rivi, & rii, rui, ritum, a. 4. farchiare, Borurile, oxxdisw, eft farculare, hoc eft herbas inutiles inter fegetem fuccrefcentes farculo evellere, & purgare, fegetes leviter fcalpendo a noxiis herbis farculo purgare. Differt a runcare, quia hoc fit manu, farrire ferramento. Item ab occare, quia hoc eft grandes. terræ glebas contundere, ut pulvere femina jacta cooperiantur, farvire eft herbas inutiles inter fegetem fuccrefcentes farculo evellere Deinde occare poftremum eft in agro colendo, farrive eft primum poft enatas fruges. Fit enim, cum feges eft in herba. Prius enim ruftici terram vertunt, hinc ferunt, inde occant, tum farriunt. Plaut. Capt. 3. 5. 5. Nam femper occant prius, quam farriunt ruftici . Varr. 1. 1. de R. R. c. 29. Prata purgari, falita feri, fegetes farriri. Plin. l. 18. c. 21. Qui farriet caveat, ne frumenti radices effodiat. Colum. I. 11. c. 2. poft init. Fabam farriviffe nimium teneram, non expedit. Id. 1. 2. c. 11. Ligneis raftris locus farriendus, & identidem runcandus eft. Cato R. Ř. c. 161. Ne ante farueris quam afparagus natus erit, ne in fariendo radices lædas. Al. leg. farieris. Martial. 1: 3. epigr. 93. ad fin. Sarrire faxum. b. e. inutiliter laborare, operam perdere.

[ocr errors]

SARRITIO, & Saritio, onis, f. farchiamento, ferchiatura, ordions, adiopos, actus farriendi, farculatio. Quid a runcatione differat V. in Runco quid ab occatione V. in voce præced. Colum. I. 2. c. 12. Peracta fementi, fequens cura eft farritionis. & paulo poft. Simul ac primum farritionem pati queant fegetes. & mox. Plana farritione terram permovere Id. 1. 11. c. 2. poft init. Adorei, & tritici tempeftiva farritio eft, cum enata frumenta quatuor fibrarum effe cœperunt. SARRITOR, Saritor, oris, m. farchiatore, oxx, qui farrit σκαλους, fartor. Colum. I. 2. c. 13. Tritici modii quatuor bubulcorum operas occupant quatuor, occatoris unam, farritoris duas. T Pro occatore. Varr. l. 1. R. R. c. 29. Id genus prædii per faritores occare folent, fi quæ in porcis reli&tæ grandiores funt glebæ. V. Imporcitor.

[ocr errors]
[ocr errors]
[ocr errors]
[ocr errors]

SARRITORIUS, a, um, ad farriendum pertinens. Colum. l. 2. c. 13. Hordei modii quinque operas tres exigunt occatoriam unam farritoriam unam, &c. SARRITURA, æ, f. idem ac farritio. Colum. l. 11. c. 2. ante med. Sarritura quoque frumentorum iteratur egregie. SARRITUS, a, um, farchiato σκαλισθείς farculo purgatus. Colum. 1. 2. c. 12. fub fin. Seges ferius farrita corrumpitur. Al. leg. farta. Plin. l. 18. c. 17. ante med. Fabam ter farritam modium fractæ e modio folidæ reddere. Hoc ita explicat Colum. I. 2. c. 12. a med. Comperimus, fabæ frefa & expurgata modium pæne tam plenum effe, quam integra.

[ocr errors]

SARSINAS, atis, & Sarfinatis, is, omn. gen. (V. Capenas) qui eft ex Sarfina oppido Umbriæ ad Sapim Ruvium. Plaut. Moftell. 3. 2. 93. Sarfinatis ecqua eft, fi Umbram non habes? Infeript. apud Gruter. pag. 1095. n. 2. Curator Sarfinatium. Plin. l. 3. c. 14. a med. Sentinates, Sarfinates, Spoletini. T De oppido Martial. 1. 9. epigr. 59. Nec tua Bajanas Sarfina malit aquas. Sil. 1. 8. v. 463. Sarfina dives lactis. Al. leg. Saffina. Sic Saffinas pro Sarfinas. Martial. . 3. epigr. 58. v. 35. Metamque lactis Saffinate de filva Videtur tamen Martial. alium hic locum defignare, quia de Villa Bajana loquitur: Baja autem a Sarfina longe diftant. SARSŪRA. V. Affura.

[ocr errors]

SARTAGO, ginis, f. padella, ThYxIOV vas culinarium in quo cibi friguntur vel aliud quippiam liquefit aut torretur. Juvenal. far. 10. v. 63. ex facie toto orbe fecunda Fiunt urceoli, pelves fartago, patella. b. e. ex ærea Sejani ftatua. Plin. l. 16. c. 11. extr. Refinam terebinthinam in fartagine referventi coquere. T Tranf late Perf. fat. 1. v. 79. Hos pueris monitus patres infundere lippos Cum videas, quærifne, unde hæc fartago loquendi Venerit in linguas quefto miscuglio ? mixtura vocum probatarum & damnatarum in oratione quafi varii generis ciborum minutorum, qui frigi folent, & confundi in fartagine, v. gr. panis Tnyxvie, farina, adipe, l

[ocr errors]
[ocr errors]

melle fefamo, cafeo confecti inquit Cafaubon. Vel refpicit ad ftridorem ingratum rerum, quæ friguntur. Sed prior, translatio magis placet.

SARTE, integre. Feftus. V. Sane, Sarcio, & Sartus. SARTIO, fyncop. pro farritio fæpe legitur in MSS. Colum. v. gr. 1. 2. c. 12. fub fin. Subjungenda deinde eft fartioni runcatio. & lib. 11. c. 2. quem locum in Sarvitio retulimus. Sic fartor pro farritor: & fartura pro farritura: & fartus pro farritus.

[ocr errors]

SARTOR, oris, m. ripezzatore, rifarcitore, fartore, axeos, qui far-oue cit, vel refarcit. Item qui farrit: fyncope a farritor. Non. cap. 1. 13. 24. Sartor non folum a farciendo, fed etiam a farriendo deducitur. & tam eum, qui farcit quam qui farrit fignificat. Plaut. Capt. 3. 5. 3. cujus verba V. in Sator. Sator, fartorque fcelerum & meffor maxume. Tyn. Non occatorem dicere audebas prius? nam femper occant prius quam farriunt ruftici. farcbiatore. Addit Nonius ibid. alium locum ex Varrone, in quo videtur fartor effe pro co qui refarcit.

SARTŪRA, æ, f. idem ac farritura, per fyncopen. Plin. l. 18. c. 27. a med. Sartura nocere & vineæ & fegeti exiftimatur : TEL etiam idem ac farcimen, reparatio, refectio: a farcio. Colum. I. 4. c. 26. Jugo, fi non erit opus nova fartura recentia vincula inferantur Senec. de vita beata, c. 25. Tomentum per farturas veteris lintei effluens. Alii leg. futuras.

cute.

rum

[ocr errors]

SARTUS, a, um, cucito, rappezzato, racconciato, axonsumo Seis, refectus, integer fa&tus. Varr. l. 5. de L. L. c. 7. circa med. In veftimento fartum, quod comprehenfum. Juvenal. fat. 3. v. 254. Scinduntur tunica farta. Martial. . 11. epigr. 33. de bibula farta palude teges. lib. 1. epigr. 104. Calceus eft farta terque quaterque T Translate Horat. I. 1. ep. 3. verf. 31. an male farta Gratia nequicquam coit, & refcinditur? amicizia mal rappatumata . ¶ Sarta tecta, integra & incorrupta, ita confervata ut fi quid corruptum fit, reparetur, reficiatur: & dicuntur de ædificiis, & de operibus publicis, fabriche tenute in buon effere, in buono stato : Patavini dicunt in concio e in colmo. Feftus: Sarte in Auguralibus pro integre ponitur: Sane farteque audire videreque. Ob quam caufam opera publica que locantur, ut integra præftentur, farta tecta vocantur. etenim farcire eft integrum facere. Hac Feftus, & Charif. l. 2. pag, 195. Putfch. Dicimus farta tecta locare, conducere tradere, exigere, præftare tueri, habere. Cic. 3. Verr. c. 50. Cum confules ædes facras locaviffent, neque potuiffent omnia farta tecta exigere; factum eft Senatufconfultum, quibus de fartis tectis cognitum non effet, uti prætores cognofcerent. Ubi Afcon. Harum rerum cura propria cenforibus datur, ideft fartorum tectorum exigendoVerum hæc tueri & procurare, cum ceteris tum publicis, tum privatis operibus, ædilium cura eft annua. Liv. 1. 42. cap. 3. Cenfor, cui farta tecta exigere facris publicis, & loca tuenda more majorum traditum eft. Cic. loc. cit. Quæfivit, quis ædem Caftoris fartam tectam deberet tradere. & paulo poft. Monumentum illa amplitudine, illo opere, quamvis fartum tectum, integrumque effet, tamen, &c. Id. Fam. 13. epift. 11. Sarta tecta ædium facrarum locorumque communium tueri. African. Dig. lib. 7. tit. 8. leg. 18. Si domus ufus legatus fit fine fructu, communis refe&tio eft 'in fartis tectis tam heredis, quam ufuarii. Ulpian. ibid. tit. 1. leg. 7. Fructuarium reficere ædes per arbitrum cogi: hactenus tamen, ut farta tecta habeat: fi qua tamen vetuftate corruiffent neutiquam cogi reficere. Id. lib. 1. tit. 16. leg. 7. Edes facras, & opera publica circumire infpiciendi gratia, an farta tecta fint. T Inte gra locutio eft farta & tecta. Nam in illo Cicer. Verr. 3. cap. 51. extr. Chelidon etiam in his fartis tectis dominata eft: Afcon. legit fartis tectifque: & fubjungit: Addidit que, ut effet plenum dictum. nam farta tecta dicuntur. T Translate Plaut. Trin. 2. 2. 36. Sarta tecta tua præcepta ufque habui mea modeftia. Cic. Fam. 13. ep. 50. Hoc mihi da, ut M'. Curium fartum & tectum, ut ajunt, ab omnique incommodo, detrimento, moleftia fincerum integrum que conferves. Sartus pro farritus V. in Sartio. SAS, Verrius putat fignificare eas, teste Ennio qui dicat in libro primo: Virgines (al. Virgine') nam fibi quifque domi Romanus habet fas. cum fuas magis videatur fignificare: ficuti ejufdem li bro feptimo fatendum eft eam fignificari, cum ait: Nec quifquam fophiam, fapientia quæ perhibetur, In fomnis vidit prius, quam fam difcere cœpit. Feftus. ¶ Simile eft fum pro eum: quo ufus eft Ennius lib. 1. At te non ut fum fummam fervare decet rem. &lib. 2. Ad fefe fum qui dederat in luminis oras. Feftus in Sum, SASON, onis, m. Súfeno, parva infula Ionii maris, e regione Calabria, inter Brundufium & Epirum, ab Oricoria mill. paff. piratica ftatione nota. Plin. in fi. l. 3. Lucan. I. ́5. v. 650. Non humilem Safona vadis. & 1. 2. v. 627. Spumofo Calaber perfunditur æquore Safon. Sil. lib. 7. v. 480. Hadriaci fugite infauftas Safonis Scribitur & Saffon.

arenas.

SASSINAS, atis. V. Sarfinas. SAT, abbastanza, is, apocope pro fatis. Cic. pro Rofc. Amer. c. 32. Te pugna Cannenfis accufatorem fat bonum fecit. Id. de Senect. c. 14. Tantum quantum fat eft. Horat. I. 2. od. 19. v. 26. non fat idoneus pugnæ. Virg. Ecl. 3. in fin. fat prata biberunt. Antiquus Poeta apud Gell. I. 12. c. 6. non fat fcio. Ovid. Heroid. ep. 1 12. v. 75. Perdere poffe fat eft. Propert. l. 1. el. 17. v. 10. Sat tibi fit pœnæ nox, & iniqua vada. Plaut. Perf. 1. 1. 26. Quafi Titani cum diis belligerem, quibus fat effe non queam? h. e. par effe, & refiftere. Cic. 3. de not. Deor. c. 27. Qui non fat habuit conjugem illexe in ftuprum. non fi contento.

SATAGEUS, i, m. qui fatagit, & nimis diligens eft. Senec. ep. 98. circa med. Ut iftos fatageos, ac fibi moleftos defcribam tibi. SA

[ocr errors]

SATAGITO, as, n. . idem ac fatago. Plaut. Bacch. 4.3.23. fecun-, SATIAS, atis, f. fazietà, abbondanza, nópes, idem quod fatietas per dum Tmefim. Nunc agitas fat tute tuarum rerum. b. e. exerceris, laboras, follicitus es, habes quid cogites, & quo exercearis, &

crucieris.

SATĂGO, is, n. 3. bo che fare, ho da penfare, fon occupato, bo del travaglio, πολυπραγμονέω, διαπονέομαι, αγωνιώ, fat habeo quod agam, exercitus fum, angor re quapiam, laboro, rei difficultate torqueor, intente & follicite ago, trepido. Terent. Heaut. 2. 1. 11. Magis nunc me amica dicta ftimulant: da mihi, atque affer mihi . Cui quid refpondeam, nihil habeo: neque me quifquam eft miferior. Nam hic Clinia, etfi is quoque fuarum rerum fatagit (Charif. 1. 2. pag. 193. Putfch. legit fasis agitat) attamen habet pudice & bene eductam, ignaram artis meretricia. Hirt. de R. Afric. c. 78. a med. Poftquam equites vim hoftium fuftinere non poterant, Cæfar alteram alam mittit, qui fatagentibus celeriter occurrerent. Petron. in fragm. Tragur. c. 58. Burm. a med. Curris, ftupes, fatagis, tanquam mus in matella, Arnob. 1. 5. pag. 170. Jupiter fatagit fractus metu. Gell. I. 9. c. 11. Inftruebantur aciés a confulibus, de vi ac multitudine hoftium fatagentibus. Al.leg. faris agentibus. nam & fatis ago hoc fenfu dicitur. Id. I. 3, c. 8. Cum Pyrrhus rex in Italia effet, & unam atque alteram pugnas profpere pugnaffet, fatifque agerent Romani, &c. Id. I. 19. c. 1. Complorantibus noftris omnibus, atque in fentina fatis agentibus. Cic. Atric. l. 4. ep. 15. ad fin. Tribus habet Pomptinam, Velinam, Mæciam. pugnatur acriter: agitur tamen fatis. Plaut. Merc. 2. 1. 3. Ego nocte hac, quæ præteriit, proxima egi fatis, & fui homo exercitus. Cato apud Charif. 1. 2. pag. 193. Putfch. Jam apud vallum noftri fatis agebant. Apul. I. 8. Metam. Villa coloni multitudinem noftram latrones rati, fatis agentes rerum fuarum, eximieque trepidi, &c. Sic Plaut. Bacch. 4. 3. 23. Nunc agitas fat tute tuarum rerum. egone ut opem mihi ferre putem poffe inopem te?

[ocr errors]

Eft etiam fatagere fedulo agere, far con diligenza, con premura, fare affai: tuin in bonam, tum in malam partem. Quæ notio valde affinis prioris eft. In bonam partem Plaut. Afin. 2. 4. 33. Prius quam pecuniam) credidi, vix anno exegi: nunc fatagit. Petron. in Satyr. c. 137. Interea hæc fatagens, infra manus meas camellam vini pofuit, &c. In malam Gell. I. 1. cap. 17. Xantippe Socratis uxor, morofa admodum fuiffe fertur: irarumque & moleftiarum muliebrium per diem perque noctem fatagebat. Al. leg. fcatebas. TVenufte Domitius Afer (apud Quintil. l. 6. c. 3. circa med. & lib. 11. c. 3. a med. & ad primam notionem pertinet.) Manlium Suram multum in agendo difcurfantem falientem, manus jactantem, togam dejicientem & reponentem, non agere, dixit, fed satagere.

שטן.

SATAN, indeclin. & Satanas, æ, m. Satanaffo, Exτa,, & ExTaras, Σκταν, Σατανᾶς, Hebraice adverfarium fignificat a radice. adverfari: ita appellatur diabolus bonorum omnium hoftis. Tertull. in Apolog. c. 22. Satanas princeps hujus mali generis. Id. 1. 3. contr. Marcion. cap. 20. fub fin. Sufcitavit illi Șatan, ideft hoftem, Idumæum. SATAÑARIA, æ, f. herba & Peucedanos dicitur. Apul. de

[ocr errors]

quæ

berb. c.94. SATARIUS. V. Satorius. SATELLES, litis, com. gen. guardacorpo, guardia, cuftode, dopupópos, Tox, miles mercede conductus, qui cuftodia caufa a regis latere non difcedit, ftipator, corpore-cuftos, latro. Salluft. in Jug. 69. Contumeliofum foret, fi equites R. fatellites Numida traderentur. Nep. in Paufan. c. 3. Apparatu regio utebatur, vefte Medica: fatellites Medi & Egyptii fequebantur. Liv. 1. 2. c. 12. circa med. Cum comprehenfum regii fatellites retraxiffent ante tribunal regis. Ovid. 14. Met. v. 354. ne poffet adire, Curfus equi fecit, circumfufufque fatelles. Plin. l. 11. c. 17. de rege apum. Circa eum fatellites quidam, litorefque, affidui cuftodes auctoritatis.

[ocr errors][ocr errors]
[ocr errors]
[ocr errors]

Translate Horat. 1. z. od. 18. verf. 34. nec fatelles Orci callidum Promethea revexit, auro captus b. e. Charon. Id. l. 1. ep. I. v. 17. Virtutis yeræ cuftos, rigidufque fatelles. Cic. 1. de Legib. c.9. Hominem natura non folum celeritate mentis ornavit, fed etiam fenfus, tanquam fatellites attribuit ac nuntios. Id. in fragm. carm. apud Non. c. 1. n. 330. Prævius Aurora Solis, Noctifque fatelles. b. e. Phofphorus. Plaut. Trin. 4. 1. 14. Satellites Neptuni. b. e. turbines, venti, procellæ, fluctus. Cic. in Mario, lib. 1. de Divin. c. 47. & vertens fcbyli carmen 1. 2. Tufcul. c. 10. pennata Jovis fatelles. b. e. aquila. T Quia Romanis odiofum erat regis nomen, & omnium quæ regem circumftant, fæpe fatelles de malo miniftro dicitur mali civis, & nimiæ potentiæ, fgherro gnotto, bravo. Salluft. in orat. Lepidi contra Sull. Satellites quidem ejus homines maxumi nominis, dominationis in vos fervitium fuum mercedem dant. Cic. 2. Agrar. c. 13. Stipatores corporis conftituit, eofdem miniftros & fatellites poteftatis. Id. pro Quint. c. 25. extr. Adminiftri & fatellites Sex. Navii Roma trans Alpes in Sebufianos biduo veniunt. Id. de provinc. conful. c. 3. a med. Quos putavit fore diligentiffimos fatellites fcelerum, miniftros cupiditatum fuarum. Id. Catil. 1. c. 3. C. Manlium, audaciæ fatellitem atque adminiftrum tuæ. Id. 1. de Invent. cap. 2. Cæca ac temeraria dominatrix animi cupiditas, ad fe explendam viribus corporis abutebatur, perniciofiffimis fatellitibus.

[ocr errors]

ca

SATELLITĬUM, ii, n. compagnia di guardacorpi, fatellitum cohors, & officium. Translate Auguftin. l. 3. de Doctrin. Chriftian. c. 18. Cupiditas dominans, & ipfarum quoque Scripturarum, quibus evertenda eft, fatellitium quærens.

SATIANTER, a fazietà, fatiate. Apul. I. 7. Metam. Equi patti fatianter, ac diu faginati.

fyncop. abundantia. Plaut. Pfeud. 1. 3. 100. Ut hodie ad litatio nem huic fuppetat fatias Jovi. Lucret. l. 5. v. 1389. Hæc animos olim mulcebant, atque juvabant Cum fatiate cibi.verf. 40. ita ad fatiatem terra ferarum Nunc etiam fcatit. a fazietà. & lib. 2. v. 1036. feffus fatiate videndi. Salluft. in fragm. apud Non. c. 2. n. 791. Frumentique ex inopia gravi fatias facta eft. Accius apud Non. ibid. Quorum crudelitatem nulla unquam explet farias fanguinis. Macrob. 1. 7. Saturnal. c. 12. circa med. Cur qui avidius vorant, facilius fatias capit, quam qui eadem quietius ederint. T Item tædium, naufea, odium, fazievolezza, naufea, tedio, noja: quæ ex fatietate oriri folent. Terent. Eun. 5. 6. 1. Ex meo propinquo rure hoc capio commodi. Neque agri, neque urbis odium me unquam percipit. Ubi fatias cœpit fieri, commuto locum. Id. Hec. 4. 2. 18. & Lucil. apud Non. loc. cit. Dum ætas, tempus tulit, perfuncta fatis fum. fatias jam tenet ftudiorum iftorum. Liv. 1. 30. c. 3. Si forte eum fatias amoris in uxore ex multa copia cepiffet. Sil. 1. 4. v. 110. Nec finis fatiafve, novi fed fanguinis ardor Glifcere. Al. leg. fatiefve.

SATIATE, a fazierà, abbondantemente in copia, xxтanopus, ad fatietatem, copiofe, affatim. Vitruv. 1. 2. c. 9. ante med. Populus, falix, tilia ignis & aeris habendo fatiate, atque humoris temperate, egregiam habere videntur in ufu rigiditatem. Tertull. de anim. c. 46. a med. Cetera Hermippus Beritenfis quinione voluminum fatiatiffime exhibebit. Arnob. fub init. 1. 6. Ūt eadem rurfus fatiateque dicantur. Auguftin. l. 4. de Mufica, c. 14. a med. Quod fatiatiffime fentis, cum fingula repetis. SATIATUS, a, um, fatollato, fatollo, fazio, nooner's, dianopos, expletus, faturatus. Ovid. 3. Mer. v. 140. vofque canes fatiate fanguine herili. Plin. l. 30. c. 10. fub fin. Vultur fatiatus humano cadavere. Lucret. 1. 2. v. 320. Et fatiati agni ludunt, blandeque conifcant. Cic. de Senect. c. 14. Cupidis voluptatum odiofum & moleftum eft fortaffe carere: fatiatis vero & expletis jucundius eft carere, quam frui . Id. Q. Fr. l. 1. ep.3. ante med. Quorum crudelitas nondum eft noftra calamitate fatiata. Senec. in Agam. v. 519. quifquis es nondum malis Satiate tantis Cælitum, tandem tuum Numen ferena. Tacit. 3. Hift. cap. 66. Senex profperis adverfifque fatiatus. Tiball. I. 2. el. I. v. 51. Agricola fatiatus aratro. Al. leg, laffatus. Cic. 6. Verr. c. 28. Ait, fe velle illud (candelabrum) etiam atque etiam confiderare: nequaquam fe effe fatiatum. Horat. l. 1. od. 2. v. 37. Heu nimis longo fatiate ludo. Senec. in Oedip. verf. 632. pluvio æthere fatiata tellus. Colum. fub fin. c. 10. l. 2. Solum fubactum, largoque ftercore fatiatum. Petron. in Satyr. c. 135. paries palea fatiatus inani, fortuitoque luto. b. e. denfatus, repletus, lutoque oblitus, cujufmodi fuiffe cafas apud prifcos, Vitruv. 1. 2. c. 1. fcribit. Stat. l. 1. filv. 2. v. 153. Robora Dalmatico lucent fatiata metallo. b. e. trabes auro large oblitæ & ornatæ. Liv. 1. 2. c. ult. Romanus integer, fatiatufque fomno, productus in aciem, feffum ftando & vigiliis Volfcum primo impetu perculit. Tacit. Ann. 1. c. 75. Nec patrum cognitionibus fatiatus, judiciis adfiftebat in cornu tribunalis. infaftidito, annojato, riftucco. T Cum genitivo Ovid. Met. 7. v. 808. fed cum fatiata ferina Dextera cædis erat, repetebam frigus & umbras. Sil. 1. 4. verf. 436. quaffatque per auras Titanum bello fatiatam fanguinis haftam. Id. 1. 16. v. 603. fatiatus & ævi, & decoris. SATICULANUS, a, um, ad Saticulum pertinens, oppidum quod fuit Campaniæ inter Vulturnum & Tifatam montem. Liv. I. 9. c. 21. lib. 23. c. 14. & 39. & lib. 27. c. 10. SATIES, ei, f. fatias, fatietas. Plin. l. 8. c. 51. a med. Fico arida faginatis fuibus, ac fatie, necatis repente mulfi potu dato. Itá Harduin. Alii aliter. Juvenc. Presb. l. 1. v. 637. Proveniet tamen his faties potufque cibique. Id. 1. 3. v. 216. populufque repletur Ad fatiem dapibus. V. Satias in fine. SATIĚTAS, atis, f. fazietà, ripienezza, xopos, faturitas. Plin. l. 8. c. 26. Hippopotamus affidua fatietate obefus exit in litus, &c. Id. 1. 11. c. 34. Unum animalium, cui cibi non fit exitus: dehifcitque nimia fatietate. Translate eft faftidium, tædium, quod

[ocr errors]

ex cibi, vel rei alius cujufpiam nimio ufu nobis ingignitur, fazievolezza, rincrescimento, noja, faftidio, stucchevolezza: cui opponitur defiderium, aviditas. Cic. 2. Fam. ep. 11. Mirum me defiderium tenet urbis, fatietas autem provinciæ. Plin. l. 12. c. 17. Tanta mortalibus fuarum rerum fatietas eft, alienarumque aviditas. Cic. 1. de Invent. c. 17. Cibi fatietas & faftidium fubamara aliqua re relevatur. Plin. l. 3. epift. 9. circa med. Ne fi longius effet extracta cognitio, fatietate & tædio quodam juftitia cognofcentium feveritafque languefceret. Quintil. I. 9. cap. 4. ad fin. Id cum manifefta affectatione, tum etiam fimilitudine tædium ac fatietatem creat'. Auct. ad Herenn. l. 4. c. 27. extr. Rarius utemur ea • ne fatietatem pariat. Cic. pro Mur. cap. 9. a med. Ifta noftra affiduitas, nefcis, quantum afferat hominibus faftidii, quantum fatietatis. Id. 3. de Orat. c. 25. Ea quæ fpecie prima acerrime commovent, ab iis celerrime faftidio quodam & fatietate abalienamur. Id. in Orat. c. 52. Dicitur Ifocrates numeros fecutus cum jucunditatis caufa, tum ut varietas fatietati occurreret. Id. 1. de Invent. c.41. Variare orationem magnopere oportebit. nam omnibus in rebus fimilitudo eft fatietatis mater. Salluft. in Jug. c. 36. a med. Nifi forte nondum etiam vos dominationis eorum fatietas tenet. Plaut. Amph. 1. 2. 10. Satietatem capere alicujus rei. b. e. de re quapiam fumere ufque ad fatietatem. Sic Terent. Phorm. 5. 5. 6. Sumere fatietatem amoris. prenderfene una corpacciata. Rurfus Cic. Attic. I. 15. ep. 16. Hæc paπóуpaola ripulæ videtur habitura celerem fatietatem. & lib. 2. ep. 5. Cupio Alexandriam vifere, & fimul ab hac hominum fa

tieta

[ocr errors]
« НазадПродовжити »